Morgunblaðið - 20.12.2013, Blaðsíða 30

30 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. DESEMBER 2013
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Mannréttindasamtökin Amnesty
International sögðu í gær að nærri
þúsund hefðu látið lífið í átökum í
borginni Bangui í Mið-Afríkulýð-
veldinu fyrir tveimur vikum. Nokkr-
ar Evrópuþjóðir hafa heitið aðstoð
við að stöðva öldu ofbeldis í landinu,
sem fór af stað þegar forseta lands-
ins var steypt af stóli í mars síðast-
liðnum.
Átökin í Bangui, sem stóðu yfir í
tvo daga, brutust út eftir að kristnir
uppreisnarhermenn, kallaðir anti-
balaka, fóru hús úr húsi í nokkrum
hverfum borgarinnar og myrtu ná-
lægt 60 múslímska karlmenn. Í
hefndarskyni fóru fyrrverandi liðs-
menn Seleka, bandalags múslímskra
uppreisnarmanna, um borgina,
rændu og rupluðu og drápu nærri
þúsund manns, þ.á m. konur og börn.
Eins og fyrr segir varð upplausn í
landinu, þar sem kristnir eru í meiri-
hluta, þegar Seleka-uppreisnarmenn
steyptu forsetanum, Francois Boz-
ize, af stóli. Af honum tók við Michel
Djotodia, núverandi forseti, sem
leysti upp Seleka, en margir með-
lima hópsins héldu áfram að eigin
frumkvæði og hrylltu borgara með
morðum, nauðgunum og ránum. Til
að mæta ofbeldismönnunum mynd-
uðu kristnir eigin baráttuhópa, sem
leiddi til aukinna átaka í landinu.
Kalla eftir alþjóðlegu inngripi
Sameinuðu þjóðirnar áætla að um
210.000 manns hafi neyðst til að flýja
heimili sín í Bangui og aðrar borgir
sem hafa orðið illa úti í átökunum,
s.s. Bossangoa í norðvesturhluta
landsins, líkjast nú helst draugabæj-
um. Íbúarnir dvelja í búðum fyrir
múslíma annars vegar og kristna
hins vegar og milli þeirra liggur
einskismannsland sem engin þorir
að fara um nema hjálparstarfsmenn.
Christian Mukosa, sérfræðingur
Amnesty í málefnum Mið-Afríku,
segir engum vafa undirorpið að allir
aðilar að átökunum hafi gerst sekir
um stríðsglæpi og glæpi gegn mann-
kyninu. Þrátt fyrir inngrip erlendra
ríkja, s.s. Frakka, sem eru með 1.600
hermenn innan landamæra Mið-Afr-
íkulýðveldisins, deyja almennir
borgarar á hverjum degi og sam-
kvæmt Amnesty hafa a.m.k. 90 látið
lífið síðan 8. desember.
Mannréttindavaktin hvatti til þess
á fimmtudag að Öryggisráð Samein-
uðu þjóðanna léti til sín taka til að
stöðva ofbeldið í landinu. Höfundur
skýrslu samtakanna um ástandið í
Mið-Afríkulýðveldinu sagði verulega
hættu á því að aftur brytust út átök
sem myndu kosta fjölda fólks lífið.
AFP
Ógnir Ung stúlka horfir til ljósmyndara í búðum kristinna í Bossangoa. Fjöldi fólks hefur flúið heimili sín.
Nærri 1.000 látnir
 Amnesty International uggandi vegna ástandsins í Mið-
Afríkulýðveldinu  Allir aðilar sekir um stríðsglæpi
AFP
Átök Frakkar tilkynntu í gær að önnur Evrópuríki myndu senda hersveitir
til Mið-Afríkulýðveldisins til að aðstoða við afvopnun ofbeldismanna.
Ógnarástand
» Amnesty International
áætlar að 1.000 hafi látið lífið
í Bangui en Sameinuðu þjóð-
irnar höfðu áður talið að 450
hefðu verið drepnir í höfuð-
borginni og 150 annars staðar
í landinu.
» Samantha Power, sendi-
fulltrúi Bandaríkjanna við
Sameinuðu þjóðirnar, flaug til
Mið-Afríkulýðveldisins í gær.
Hún sagði að ráðamenn vest-
anhafs hefðu verulegar
áhyggjur af ofbeldinu í landinu
og alþjóðasamfélaginu bæri
skylda til að hjálpa íbúum
Mið-Afríkulýðveldisins frá hyl-
dýpinu.
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Aftökum hefur fækkað í Bandaríkj-
unum en það má m.a. rekja til þess
að fangelsisyfirvöldum hefur reynst
erfitt að komast yfir efnin sem notuð
eru til þess að framfylgja dauðarefs-
ingum. Það sem af er ári hafa 39
fangar verið teknir af lífi vestanhafs
en engar aftökur eru fyrirhugaðar
fyrir áramót. Þetta mun vera í annað
sinn á tveimur áratugum sem færri
en 40 eru líflátnir þar í landi.
Richard Dieter, framkvæmda-
stjóri samtakanna Death Penalty
Information Center, segir að ítrekuð
vandamál við framkvæmd dauða-
refsinga hafi valdið því að þær séu
orðnar fátíðar og sé jafnvel frestað
um áratugi. Dauðadómar eru kveðn-
ir upp í 32 ríkjum Bandaríkjanna en
Dieter segir líklegt að fleiri ríki
muni á næstu árum endurskoða að
viðhafa þessa kostnaðarsömu og
óskilvirku refsingu.
Fyrsta konan í þrjú ár
Níu ríki tóku fanga af lífi með
banvænni innspýtingu í ár, þeirra á
meðal Texas, sem tók 16 af lífi með
þessari aðferð. Texas er eitt þeirra
ríkja sem hafa lent í vandræðum
með að framfylgja dauðadómum eft-
ir að framleiðendur í Evrópu bönn-
uðu bandarískum fangelsum að nota
efni frá þeim við framkvæmd dauða-
refsinga. Þeirra á meðal er danski
framleiðandinn Lundbeck, sem
framleiðir pentobarbital, en það er
það efni sem oftast er notað við af-
tökur, ýmist eitt eða í bland við önn-
ur efni.
Bannið hefur leitt til þess að
ríkin hafa reynt önnur efni eða efna-
blöndur við fullnustu refsinga en í
sumum tilvikum hafa dómstólar
frestað fyrirhuguðum aftökum
vegna vafa um lögmæti notkunar
þessara nýju efna. Í Missouri frest-
aði ríkisstjórinn Jay Nixon tveimur
aftökum þar sem til stóð að notast
eingöngu við svæfingalyfið propofol
en Evrópusambandið hótaði að tak-
marka útflutning á lyfinu vegna ann-
arra nota ef það yrði notað til að líf-
láta fangana.
Maryland varð á árinu sjötta
ríkið á jafnmörgum árum til að
banna dauðarefsingar. Þá varð Kim-
berly McCarthy fyrsta konan til að
vera tekin af lífi í þrjú ár en hún var
dæmd til dauða fyrir að hafa myrt
nágranna sinn. Frá því að Hæsti-
réttur Bandaríkjanna ákvað árið
1976 að leyfa dauðarefsingar hafa
alls 1.359 einstaklingar verið teknir
af lífi þar í landi, þar af þrír alrík-
isfangar, en á næstu mánuðum verð-
ur ákveðið hvort farið verður fram á
dauðadóm yfir Dzokhar Tsarnaev,
sem hefur verið sakaður um að
standa að baki sprengjutilræðinu í
Boston-maraþoninu.
Aftökum fækkar
í Bandaríkjunum
 39 teknir af lífi á þessu ári
 Eiga erfitt með að komast yfir efnin
AFP
Refsing 79 voru dæmdir til dauða
í Bandaríkjunum á þessu ári.
Samkvæmt CNN velta lögspekingar því nú fyrir
sér hvort tími sé kominn til að Hæstiréttur endur-
skoði lögmæti dauðarefsinga, í ljósi þess að þeim
hefur fækkað og stuðningur almennings við þær
sömuleiðis minnkað. Þá myndi meðal annars
koma til álita hvort dauðarefsing flokkist sem
„grimmileg og óvenjuleg“ refsing á 21. öldinni.
Lagaprófessorinn Evan Mandery segir sann-
arlega tilefni til að Hæstiréttur fjalli aftur um mál-
ið, rúmum 40 árum eftir að hann heimilaði dauða-
refsingar. Margt bendi til þess að hæstaréttardómarinn Anthony
Kennedy, hófsamur íhaldssmaður, sé opinn fyrir umræðu um málið og því
sé ómögulegt að segja fyrir um hvernig dómur myndi falla. Engar vís-
bendingar eru hins vegar um að rétturinn hyggist taka málið fyrir í náinni
framtíð.
Breyttar forsendur á 21. öld?
TÍMABÆRT AÐ ENDURSKOÐA LÖGMÆTI DAUÐAREFSINGA
Aðsetur Hæstaréttar.
X
E
IN
N
IX
13
12
00
2
Kíktu við að Fosshálsi 1 í Reykjavík
og skoðaðu fallega og skemmtilega
öðruvísi gjafavöru frá
BoConcept.
Jólatilboð
30% afsláttur
af fallegri gjafavöru
frá BoConcept!
Púði „turn me around“ Púði „Sari“ Bollar „Collectors“ Vasi „Owl purple“
verð kr. 10.790,- stk. verð kr. 8.990,- stk. verð kr. 9.690,- 6 í pakka verð kr. 10.190,- stk.
Jólatilboð kr. 7.553,- stk. Jólatilboð kr. 6.293,- stk. Jólatilboð kr. 6.783,- 6 í pk. Jólatilboð kr. 7.133,- stk.
Púði „Six assortments“ Teppi „Sari vintage“ Kertastjakar „Japanese Dolls“ Veggklukka „Mega numbers“
verð kr. 9.190,- stk. verð kr. 18.390,- stk. verð kr. 2.995,- stk. verð kr. 9.490,- stk.
Jólatilboð kr. 6.433,- stk. Jólatilboð kr. 13.153,- stk. Jólatilboð kr. 2.097,- stk. Jólatilboð kr. 6.643,- stk.