Læknablaðið - 15.06.2002, Blaðsíða 38

FRÆÐIGREINAR / SAMBAND SKÓLAGÖNGU OG LÍFSLÍKNA
marktæk tengsl við lífslíkur þess. Það verður því
verkefni komandi hóprannsókna að taka á þessu
rannsóknarefni í íslensku þýði.
Af ofansögðu má sjá að ástundun líkamsæfinga á
ekki síður þátt í að skýra skólagöngutengdan mun á
lífslíkum heldur en aðrir áhættuþættir. Eitt af mark-
miðum Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar (WHO)
fyrir árið 2000 var að draga úr heilsufarsmisræmi eftir
þjóðfélagsstöðu. Engar vísbendingar eru um að
þessu markmiði hafi verið náð að fullu í okkar sam-
félagi. Niðurstöður okkar benda til þess að stór liður
í að ná ofangreindu markmiði sé að hvetja fólk til
ástundunar reglubundinna líkamsæfinga, svo sem
gönguferða og sunds. Slík hvatning þyrfti jafnvel að
beinast sérstaklega til þeirra sem styttri skólagöngu
hafa að baki og tilheyra þar með hópi þar sem slík
ástundun er ekki jafn algeng eða sjálfsögð og hjá öðr-
um.
Heimildir
1. Townsend P, Davidson N. Inequalities in health. The Black
report. London: Penguin Books 1982.
2. Whitehead M. Inequalities in health. The Health Divide.
London: Penguin Books, 1988:269-72.
3. Drever F, Whitehead M. Health inequalities: Decennial
supplement. Series DS No.15, London: Stationery Office,
Office for National Statistics. 1997.
4. Lynch JW, Davey-Smith G, Kaplan GA, House JS. Income
inequality and mortality: importance to health of individual
income, psychosocial environment, or material conditions.
BMJ 2000; 320:1200-4
5. Elo IT, Preston SH. Educational differentials in mortality:
United States. Soc Sci Med 1996; 42:47-57.
6. Valkonen T, Sihvonen AP, Lahelma E. Health expectancy by
level of education in Finland. Soc Sci Med 1997; 44: 801-8.
7. Sundquist J, Johanson SE. Self reported poor health and low
educational level predictors for mortality: a population based
follow up study of 39 156 people in Sweden. J Epidemiol
Community Health 1997; 51: 35-40.
8. Schrijvers CTM, Stronks K, van de Mheen D, Mackenbach JP.
Explaining educational differences in mortality: The role of
behavioral and material factors. Am J Public Health 1999; 89:
535-40.
9. Harðarson T, Garðarsdóttir M, Guðmundsson KÞ, Þorgeirs-
son G, Sigvaldason H, Sigfússon N. The relationship between
educational level and mortality. The Reykjavík Study. Journal
of Internal Medicine 2001; 249: 495-502.
10. Guðmundsson KÞ, Harðarson Þ, Sigvaldason H, Sigfússon N.
Samband menntunar og áhættuþátta kransæðasjúkdóma.
Læknablaðið 1996; 82: 505-15.
11. Kaplan GA, Strawbridge WJ, Cohen RD, Hungerford LR.
Natural history of leisure-time physical activity and its corre-
lates: Associations with mortality from all causes and cardio-
vascular disease over 28 years. Am J Epidemiology 1996; 144:
793-7.
12. Hakim AA, Petrovitch H, Burchfiel CM, Ross W, Rodriguez
BL, White LR, et al. Effects of walking on mortality among
nonsmoking retired men. New England J Med 1998; 338:94-9.
13. Kujala UM, Kaprio J, Sama S, Koskenvuo M. Relationskip of
leisure-time physical activity and mortality. The Finnish twin
cohort. JAMA 1998; 279:440-4.
14. Agnarsson U, Bjömsson G, Þorgeirsson G, Sigvaldason H,
Sigfússon N, Guðnason. Áhrif áreynslu og íþrótta á dánartíðni
af völdum hjarta- og æðasjúkdóma á heildardánartíðni.
Reykjavíkurrannsókn Hjartavemdar [abstract]. Læknablaðið
2000; 86/SuppI. 38:20
15. Ólafsson Ó, Ólafsson H. Skýrsla AXIV. Hóprannsókn Hjarta-
verndar 1967-'68. Skólaganga, atvinna, húsnæði, heilsufar og
fleira meðal íslenskra karla á höfuðborgarsvæðinu á aldrinum
34-61 árs. Reykjavík: Rannsóknarstöð Hjartaverndar; 1980.
16. Bennett S. Cardiovascular risk factors in Australia: Trends in
socioeconomic inequalities. J Epidemiol Community Health
1995;49:363-72.
17. Gran B. Major differences in cardiovascular risk indicators by
educational status. Scand J Soc Med 1995; 23:9-16.
18. Wadsworthx MEJ. Changing social factors and their long-term
implications for health. British Medical bulletin 1997; 53:198-
209.
19. Lynch JW, Kaplan GA, Salonen JT. Why do poor people
behave poorly? variation in adult health behaviours and
psychosocial characteristics by stages of the socioeconomic
lifecourse. Soc Sci Med 1997; 44: 809-19.
20. Lantz PM, House JS, Lepkowski JM, Williams DR, Mero RP,
Chen J. Socioeconomic factors, heath behaviours, and
mortality. Results from a nationally representative prospective
study of US adults. JAMA 1998; 279:1703-8.
21. Þórarinsson EÞ, Harðarson Þ, Vilhjálmsson R, Sigvaldason H,
Sigfússon N. Leit að þáttum er skýra samband menntunar og
dánartíðni. Læknablaðið 2000; 86: 91-101.
22. Thune I, Njolstad I, Lovhen ML, Forde OH. Physical activity
improves the metabolic risk profiles in men and women: the
Tromso Study. Arch Intern Med 1998; 159: 882-3.
23. Knight S, Bermingham MA, Mahajan D. Regular non-
vigorous physical activity and cholesterol levels in the elderly.
Gerontology 1999; 45: 213-9.
24. Erikssen G, Liestöl K, Bjömholt J, Thaulow E, Sandvik L,
Erikssen J. Changes in physical fitness and changes in
mortality. Lancet 1998; 352: 759-62.
25. Cederholm J, Wibell L. The relationship of blood pressure to
blood glucose and physical leisure time activity. Acta Med
Scand 1986; 219:37-46.
26. Helmrich SP, Ragland DR, Leung RW, Paffenbarger RS.
Physical activity and reduced occurrence of non-insulin-
dependent diabetes mellitus. New England J Med 1991; 325:
147-52.
Fræðigreinar íslenskra lækna
í erlendum tímaritum
Blaðinu hafa borist tilkynningar um eftirfarandi
greinar íslenskra lækna í erlendum fagblöðum:
Lilja S. Jónsdóttir, Nikulás Sigfússon, Vilinundur
Guðnuson, Helgi Sigvaldason, Guðmundur Þor-
geirsson. Do lipids, blood pressure, diabetes, and
smoking confer equal risk of myocardial infarction
in women as in men? The Reykjavik Study. Jour-
nal of Cardiovascular Risk 2002; Vol. 9; 2: Suppl
105,67-76. Sérprent af greininni er hægt að panta á
netfanginu Lilja@hjarta.is
í tímaritinu Antimicrobial agents and chemo-
therapy, aprfl 2001,1078-85, sem félagið American
Society for Microbiology gefur út birtist greinin:
Penicillin Pharmacodynamics in Four Experimen-
tal Pneumococcal Infection Models. Meðal höf-
unda eru þrír íslendingar: Helga Erlendsdóttir,
Karl G. Kristinsson og Sigurður Guðmundsson.
Aðrir höfundar eru: Knudsen JD, Odenholt I,
Cars O, Espersen F, Frimodt-Mpller, Fuursted K.
502 Læknablaðið 2002/88