Þjóðlíf - 01.12.1985, Blaðsíða 45

greidd laun fyxir að vera í þjónustu
almennings. Erlendis er málunum öðru
vísi farið. Danskur embættismaður talar
tO þín á allt annan veg. Hann talar við
þig á jafnréttisgrundvelli og aldrei niður
til þín. Sama gildir um embættismenn
annars staðar á Norðurlöndum. Og
sjáðu þennan erlenda sendiherra sem
útvegaði mér bókunina þegar íslenskir
embættismenn neituðu mér um hana.
Andstætt þeim leit hann á sig sem þjón
fólksins.
Ég er þannig gerður," segir Þorgils,
„að ég gefst ekki upp við mótlæti. Það
er frekar að ég harðni við það. Þess
vegna hef ég haldið áfram að beijast í
þessu máli, enda veit ég hvaða rétt-
lætis- og skynsemismál er á ferðinni.
Hagsmunaaðilamir í málinu létu það
berast út þegar ég fór af stað með þetta
að ég væri ekki alveg eðlilegur, ég
væri vanskilamaður, hefði ekki getað
staðið í skilum með mínar skuldbind-
ingar og væri líklega orðinn geðveikur
af öllu saman. Það tók mig allt árið 1982
og fram á árið 1983 að koma mönnum í
skilning um það að ég væri með öllum
mjalla.
Það hafa margir spurt mig að því af
hveiju ég hafi fundið þetta út og af
hveiju ég sé að beijast í þessu. Embætt-
ismenn hafa m.a. spurt mig að þessu.
Og ég hef sagt við þá; þið eruð alltaf að
sýsla með annarra manna fé og þegar
menn eru með annarra manna fé í hönd-
unum, verða menn kærulausir. Ég var
ekki að gera neitt annað en að komast
eftir því hvað hefði orðið um mína eigin
peninga.
B
Bjarni Bragi Jónsson aðstoðarbankastjóri Seðlabankans:
Engin þörf á sérstökum lögum
um framkvæmd verðtryggingar
fjami Bragi Jónsson aðstoðar-
bankastjóri Seðlabankans kvaðst
ekki gefa yfirlýsingar fyrir hönd
bankans án nokkurs fyrirvara. Hann
kvaðst hafa kynnt sér Bókun A-188.
Hún væri ætluð til nota í viðskiptum
milli landa, og væri ekki bindandi,
a.m.k. ekki á innlendum vettvangi.
Bjami Bragi sagði að Bókun A-188
virtist í aðalatriðum ekki í ósamræmi
við það sem tíðkað er hérlendis, t.d.
væri þar talað um svo tíða verðbóta-
útreikninga sem vísitölur leyfðu. Sá
háttur hefði í för með sér aukið ör-
yggi fyrir verktaka og gerði þeim
kleift að fara neðar með boð sín, en
þannig væri einmitt staðið að málun-
um hér. Ef hins vegar ætti að hafa
þann háttinn á að láta menn deila
með sér verðbótunum, þá skapaði
það óöryggi og gerði verkin dýrari.
„Við bjuggum áður við verðtrygg-
ingu að hluta og það gaf ekki góða
raun. Reyndrn varð sú, að óverð-
tryggði hlutinn hvarf út, en háir vext-
ir reiknuðust áfram á verðtryggðar
eftirstöðvar, sem leiddi til þess að
Húsnæðisstofnun varð að endur-
skoða kerfið,“ sagði Bjami Bragi.
„Reyndar sé ég ekki að við þurfum
að sækja okkar vit í þessum efnum
til Sameinuðu þjóðanna, við eigum
eins hæfa menn til að annast þessa
hluti.“
Bjami Bragi sagði að Seðlabank-
anum bæri ekki skylda til að setja
reglur um framkvæmd verðtrygg-
ingar efnislegra hluta, hann hefði
raunar ekki lagaheimild til þess.
Ákvæði Ólafslaga væm miðuð við
lánastarfsemi en ekki verksamn-
inga. Ef einhver ætti að hafa umsjón
með slíkum samningum væri það
viðskiptaráðuneytið, en dómsmála-
ráðuneytið að því er varðaði fast-
eignasölur.
Bjami sagði það rétt, að Seðla-
bankinn hefði árið 1979 átt viðræður
við Landssamband iðnaðarmanna
og skipst á nótum við það um verð-
tryggingarmál í sambandi við verk-
samninga og verið reiðubúinn að
veita sérfræðilega ráðgjöf án skuld-
bindinga, enda væri það eina hlut-
verk bankans í þeim efnum. Hann
kvaðst hafa hvatt Landssamband
iðnaðarmanna til að birta reglur sem
farið væri eftir við framkvæmd
verðtryggðra verksamninga og sam-
ræma þær, en kvaðst enga vitneskju
hafa um að slík samræming hefði átt
sér stað.
„Ég hef sjálfur fengið reikning
vegna framkvæmda sem ég lét
vinna fyrir mig og þar vom verðbæt-
ur reiknaðar út með þeim hætti sem
ég skildi ekki. Ég reiknaði dæmið
upp á nýtt og það var leiðrétt, en ég
veit ekki hvemig fólk, sem ekki hef-
ur neina þekkingu á slíkum reikn-
ingum, fer að í svona tilvikum,"
sagði Bjarni Bragi.
Hann kvaðst ekki sammála því að
þörf væri á sérstökum lögum um
framkvæmd verðtryggingar, enda
væri það ekki í anda markaðrar
stefnu um frjálsa verðmyndun og
frelsi innlánsstofnana til að ákveða
vexti. „Ég held að það sem vantar sé
að menn setji sér siðareglur til að
fara eftir. Hins vegar má birta sér-
fræðilegar leiðbeiningar til að fara
eftir og mér sýnist í fljótu bragði
tvær leiðir koma helst til grema.
Annars vegar að allar greiðslur og
afhendingar verði færðar upp til
eins ákveðins dags, t.d. skiladags,
eða að umieikningur fari fram við
hverja greiðslu og nýr jöfnuður
myndaður til uppskriftar fram að
næstu greiðslu eða afhendmgar."
ÞJÓÐLÍF 45