Vísbending - 16.07.2012, Blaðsíða 3

3
Hlutfall fólksfjölda sem hefur fengið mennt-­
un á háskólastigi 25 -­ 34 ára og 55 -­ 64 ára
% Breytingar í augsýn?
Gamla háskólakerfi! (og skólakerfi! í heild sinni) á undir högg a! sækja.
Efasemdir eru um a! háskólar standi tím-
ans tönn, a! sú hugmynda- og a!fer!a-
fræ!i sem var réttmæt í byrjun 19 aldar
og í kjölfar i!nbyltingar sé réttmæt og
skilvirk fyrir framtí!ina. $a! ætti líka a!
vera tímabært a! gera slíka naflasko!un
í ljósi "ess a! samkvæmt útreikningum
UNESCO "á munum vi! mennta fleiri á
næstu "rjátíu árum og vi! höfum mennta!
hinga! til í mannkynssögunni.
Heimspekingurinn Noam Chomsky
hefur fjalla! um hvernig tilgangur mennt-
unar sn#st or!i! um a! ná prófum frekar
en a! kenna fólki a! rannsaka tilveruna.
A!rir hafa bent á a! háskólar snúast um
a! "jóna annars vegar akademískum
hef!um og hins vegar "örfum atvinnulífs
fortí!arinnar. Hvorugt er líklegt til "ess
a! vera ljósberi fram"róunar.
A! hugmynda- og a!fer!afræ!i slepptri
hefur tæknin einnig breytt "ví hvernig og
hvar fólk lærir. N#lega tilkynntu skólar
sem eru í fremstu rö! í heiminum, eins og
Harvard og M.I.T. a! "eir myndu kenna
valda kúrsa á internetinu. Allar líkur eru
á a! fyrirlestrar „gúrúana“ séu a! ver!a
jafn a!gengilegir og námsbækur "eirra og
a! Íslendingar geti stunda! háskólanám
í Harvard innan fárra missera án "ess a!
yfirgefa Ísland.
Mælikvarði
Ef a! bankakrísan var mælikvar!i á hag-fræ!i- verkfræ!i- og vi!skiptamennt-
un á Íslandi "á féllum vi! á "ví prófi. $a!
má telja "á hagfræ!inga, verkfræ!inga og
vi!skiptafræ!inga (og "ó ví!ar væri leita!)
á fingrum annarrar handar sem fjöllu!u á
krítískan hátt um "á bólumyndum sem
átti sér sta! í íslenska hagkerfinu en "a!
var enginn skortur á klappst#rum. $a! er
kannski dæmi um a! vi! kunnum a! búa
til her af fólki sem kann a! ná prófum en
ekki marga sem kunna og hafa frumkvæ!i
í a! rannsaka tilveruna. $a! eitt hef! i
gefi! tilefni til endursko!unar en t.d. í
20/20 sóknaráætlun er helst a! "a! sé
minnst á a! "a! "urfi a! kenna meiri si!-
fræ!i sem dæmi um betrumbætur. Ef "a!
var ekki ástæ!a til "ess a! sko!a menntun
me! hli!sjón a! ver!mætasköpun vi! "a!
tækifæri, "á hvenær?
Íslenska bankakrísan er ágætur
mælikvar!i á hversu vel menntu! "jó!in
er. A! "jó! sé vel menntu! gefur jafnframt
til kynna a! hún eigi au!velt me! a! læra.
$a! er erfitt a! sjá, svo mælanlegt sé,
hva! vi! höfum lært af krísunni. Ekki
ver!ur sé! a! miklar breytingar hafi átt
sér sta! í pólitík sem sn#st eftir sem á!ur
um sérhagsmuni og valdabrölt frekar en
sameiginlega stefnu "jó!ar, ekki ver!ur
sé! a! menntastofnanir hafi teki! mikl-
um breytingum, vi!skiptalífi! e!a stofn-
anakerfi!. Jafnvel kaupheg!un vir!ist
vera a! færast í sama horf og fyrir hrun.
Vi! horf um upp á n#ja fasteignabólu og
klappst#rurnar vantar ekki.
Heimskan
Heimspekingurinn Karl Popper fjall-a!i eitt sinn um „óendanleika
heimsk unnar,“ a! vi! gætum aldrei vita!
allt og "ess vegna má segja a! "ví meira
sem ma!ur er uppl#stur "ví heimskari
áttar ma!ur sig á a! ma!ur sé. $a! er
ákve!inn hógvær! fólgin í "essu.
A! rannsaka tilveruna sn#st um a!
finna út "a! sem ma!ur veit ekki og "a!
ókunna, "a! sem ma!ur vissi ekki a!
ma!ur vissi ekki. A! geta rannsaka! og
lært sn#st a! miklu leyti um hugarfar. $eir
læra ekki miki! sem "ykjast vita allt. $á er
"örfin til a! rannsaka lítil. A! vi!urkenna
heimskuna er stundum kostur
Gestaritstjóri
Ey"ór Ívar Jónsson mun ver!a gesta-ritstjóri Vísbendingar fyrir tölublö!
28 - 31. Ey"ór var ritstjóri Vísbending-
ar frá árinu 1999 til 2006. Hann er me!
doktorspróf í stjórnarháttum fyrirtækja og
hefur sí!an ári! 2005 kennt vi! Vi!skipta-
háskólann í Kaupmannahöfn. Ey"ór starf-
ar einnig sem framkvæmdastjóri Klaks -
N#sköpunarmi!stö!var atvinnulífsins.
25 - 34 ára
55 - 64 ára