Vísbending - 28.01.2013, Blaðsíða 1

Vikurit um viðskipti og efnahagsmál
V Í S B E N D I N G • 4 T B L 2 0 1 3 1
Geirs H. Haarde að nota til þess að opna
gjaldeyrismarkaðinn. „Það á að blása nýju
lífi í hann. Þetta á að vera varasjóður og
mun nýtast til þess að kaupa krónur á
markaðinum ef með þarf sem væntanlega
verður hægt að selja þegar gengið styrkist.
Þetta er ekki hugsað til þess að fjármagna
innflutning eða þess háttar.“ Þetta gekk
illa eftir, en fyrstu áætlanir AGS stefndu
að því að styrkja gengið. Það markmið
gleymdist fljótlega og þess í stað var talað
um að halda genginu stöðugu. Nú er hætt
að tala um þessi markmið.
Í viljayfirlýsingu sem gefin var sem
undanfari lánsins frá AGS sagði m.a.: „Ísland
hefur heitið því að virða skuldbindingar
á grundvelli innstæðutryggingakerfisins
gagnvart öllum tryggðum innlánshöfum.
Þetta byggist á þeim skilningi að unnt verði
að forfjármagna þessar kröfur fyrir tilstyrk
viðkomandi erlendra ríkja og að jafnt
Ísland sem þessi ríki séu staðráðin í að efna
til viðræðna á næstu dögum með það að
markmiði að ná samkomulagi um nánari
skilmála vegna þessarar forfjármögnunar.“
Undir þessa viljayfirlýsingu skrifuðu þeir
Davíð Oddsson og Árni Mathiesen.
28. janúar 2013
4. tölublað
31. árgangur
ISSN 1021-8483
Það er öllum mikið gleðiefni
að botn sé nú fenginn í
Icesave deiluna með góðri
niðurstöðu fyrir Ísland.
Alþjóðaviðskipti hafa
aukist fyrir tilstilli WTO
sem hefur í áratugi dreg-
ið úr tollum og höftum.
Doha-viðræðurnar snúa
að landbúnaðar málum og
fóru í strand árið 2008.
Þær þarf að endurvekja.
Sumir skilja alls ekki að
það er ferlið sem skiptir
máli en ekki afurðin. Við
skiljum það vel.
1 32 4
framhald á bls. 4
Dómur sögunnar
Líklega verður mánudagurinn 28. janúar eini gleðilegi dagurinn í sögu Icesave-málsins. Allt frá því að
þjóðin frétti það í október 2008, að hún
gæti skuldað mörg hundruð milljarða
króna vegna þess að íslenskur banki gæti
ekki borgað erlendum innlánseigendum,
hefur depurð fylgt þessu nafni.
Bankareikningarnir sem nefndir voru
„tær snilld“ af bankastjóranum virtust ætla
að innsigla skuldafangelsi þjóðarinnar um
langa framtíð. Var þó engin hörgull á tapi
þjóðarinnar vegna skulda óreiðumanna.
Nettóskuldir hins opinbera hafa aukist
úr núlli árið 2007 í um 60% af VLF.
Samningar eða svik?
„Við erum ekki tilbúin að binda þjóðinni
þá bagga sem Bretar eru að tala um því
við teljum að það sé okkur ofviða,“ sagði
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir í október 2008.
Strax haustið 2008 var Íslendingum þó stillt
upp við vegg og þeir nánast neyddir til þess
að semja. Hollendingar og Bretar notuðu
Alþjóða gjaldeyrissjóðinn (AGS) sem vopn í
baráttunni, en ljóst er að án fyrirgreiðslu frá
sjóðnum hefði staða Íslendinga orðið vonlítil.
Í nóvember 2008 var kynnt að
samkomulag hefði náðst um að íslensk
stjórnvöld ábyrgðust lágmarkstryggingu
sem reglur EES-svæðisins mæla fyrir um
til innstæðueigenda í útibúum bankanna
erlendis. Þá sagði Björn Bjarnason á vefsíðu
sinni: „Þegar samið er, hafa báðir nokkuð
til síns máls. Ég hef aldrei hallast að þeirri
skoðun, að samningar séu svik, þegar deilur
milli ríkja eru leystar. Mér heyrist örla á því
sjónarmiði í gagnrýni stjórnarandstöðu á
samninginn um IceSave. Það er siðaðra þjóða
háttur að ljúka deilum með samkomulagi
- hins vegar má ekki greiða samninga of
dýru verði eða afsala sér rétti til að halda
lagaskilyrðum til haga og nýta lögfræðilega
túlkun til hins ýtrasta.“
Síðar átti oft eftir að heyrast að
samningar væru svik.
Brostnar vonir
Menn voru bjartsýnir þegar lán kom
loks frá AGS. Peningana átti að sögn
Samkomulagið byggðist á þessari
yfirlýsingu Davíðs og Árna, þings-
ályktunartillögum alþingis um að semja
og fallast á saminginn við AGS. Enn átti
þó eftir að semja og fljótlega heyrðist að
kröfurnar yrðu Íslendingum ofviða. Strax
í upphafi var slegið fram ýmiss konar
tölum og menn áttu erfitt með að átta sig
á umfangi hugsanlegra skulda ríkisins.

Icesave I, II og III
Samkomulag er ekki samningur og vorið
2009 var gengið frá fyrsta formlega
samningi um málið. Sá samningur fékk
óblíðar viðtökur i þinginu en var loks
samþykktur mjög breyttur. Því ber að
halda til haga að InDefence taldi þann
samning ásættanlegan með fyrirvörunum.
Forsetinn staðfesti hann með undirritun
sinni. Þessu má aldrei gleyma.
Erlendir viðsemjendur Íslendinga
féllust ekki á þær breytingar sem alþingi
gerði og naga sig nú eflaust í handarbökin
fyrir það. Þeir gerðu Íslendinga afturreka
og niðurstaðan var samningurinn sem
samþykktur var skömmu fyrir áramót
Væntingavísitalan 2008-2012
Heimild: Seðlabanki Íslands, Hagvísar.