Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2008, Blaðsíða 29

VÍSINDAÞING SKÍ/SGLÍ
FYLGIRIT 55
ekki lifðu meðferðina. Tveir sjúklingar hlutu alvarlegar blæð-
ingar sem að hluta til mátti rekja til blóðþynningar í tengslum
við meðferðina. Annars tengdist dánarorsök þeirra sem lét-
ust undirliggjandi sjúkdómsástandi og var ekki rakin beint til
ECMO meðferðarinnar.
Ályktun: Árangur af notkun ECMO-dælu á íslandi telst vera
góður og stenst vel erlendan samanburð. Helmingur sjúkling-
anna hér á landi lifir af meðferðina, svipað fyrir sjúklinga með
hjarta- og limgnabilun. Yngri sjúklingum virðast famast heldur
betur og þeim sem eru stutt í öndunarvél áður en ECMO-dælu-
meðferð er hafin. í öllum tilvikum var ECMO-dæla síðasta
meðferðarúrræði og telja höfundar að án dælunnar hefðu þeir
allir látist. Við teljum því að þessi meðferð hafi sannað sig hér
á landi.
V-19 Kviðarholsháþrýstiheilkenni í kjölfar ECMO meðferð-
ar eftir bráða ósæðarlokuskiptaaðgerð
Haraldur Már Guðnason’, Guðjón Birgisson2, Alma Möller3-4, Kári
Hreinsson’, Helgi K. Sigurðsson2, Tómas Guðbjartsson’-4
'Hjarta og lungnaskurðdeild, 2skurðlækningadeild, 3svæfinga- og gjör-
gæsludeild Landspítala, ’læknadeild HÍ
harmagu<Slandspitali. is
Inngangur: Kviðarholsháþrýstiheilkenni (Abdominal Compart-
ment Syndrome, ACS) er skilgreint sem kviðarholsþrýstingur
>20 mmH,0 og einkennist af skertu blóðflæði til hjarta, lungna
og líffæra í kviðarholi. Heilkennið sést oft á gjörgæslu, sér-
staklega hjá sjúklingum með kviðarholsáverka og eftir stórar
kviðarholsaðgerðir. í alvarlegum tilfellum er dánarhlutfall mjög
hátt (>50%). Hér er greint frá tilfelli af alvarlegu ACS í kjölfar
bráðrar hjartaaðgerðar.
Tilfelli: 46 ára kona með þekkta ósæðarlokuþrengingu kom á
bráðamóttöku þar sem hún fór endurtekið í hjartastopp sem
ekki svaraði rafstuði eða hjartahnoði. Hún var færð beint á
skurðstofu, hjartað hnoðað beint og með aðstoð hjarta- og
lungnavélar var skipt um ósæðarloku. í aðgerðinni, sem tók 18
klst., var dæluvirkni hjartans afar léleg (stone heart) og varð því
að hvíla hjartað með því að koma fyrir ECMO-dælu úr hægri
gátt yfir í ósæð sjúklings. Nokkrum klst. eftir að ECMO-meðferð
var hafin þandist kviður sjúklings upp og mældist þrýstingur
í þvagblöðru 27 mmH20. Kviðarholið var opnað og lækkaði
þrýstingurinn strax í eðlileg gildi. Kviðurinn var skilinn eftir
opinn í sólarhring og síðan lokað með sárasogsvampi (VAC).
ECMO-meðferðin tók alls 8 daga og fór sjúklingur í fjölkerfa-
biltm þar sem blóðstorkuvandamál (DIC), nýma-, lifrar- og önd-
unarbilun (ARDS) voru mest áberandi. Hún greindist einnig
með sýklasótt og þurfti háa skammta af æðaherpandi lyfjum
til að halda uppi blóðþrýstingi. í kjölfarið greindist hjá henni
drep í maga og görnum og þurfti að nema á brott þriðjung
magans. Sárasogsvampi var beitt áfram og smám saman var
hægt að draga saman opið á kviðarholinu. Fjölkerfabilun gekk
til baka og útskrifaðist hún á legudeild eftir 108 daga á gjör-
gæslu. Heildarblæðing var 44 lítrar og hefur hún samtals
gengist undir 38 skurðaðgerðir, flestar á kviðarholi. Fjórum
mánuðum frá upphaflegu hjartaaðgerðinni er hún á góðum
batavegi og innan skamms er fyrirhugað að loka kviðarholinu
að fullu með skurðaðgerð.
Umræða: Kviðarholsháþrýstiheilkenni er lífshættulegt fyrir-
bæri sem mikilvægt er að hafa í huga hjá gjörgæslusjúklingum.
Auðvelt er að greina það með þrýstimælingu í þvagblöðru og
meðferð felst í að opna kviðarholið og létta þannig á þrýsting-
num. I þessu tilfelli voru orsakir heilkennisins sennilega marg-
þættar, m.a. bjúgur í gömum vegna langrar hjartaaðgerðar og
ECMO-meðferðar, mikil notkun æðaherpandi lyfja og blæðingar
í aftanskinurými.
LÆKNAblaSið 2008/94 29