Frjáls verslun - 01.07.2005, Blaðsíða 48

KYNNING48 F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 0 5
NEYTENDASTOFA tók til starfa 1. júlí síðast-
liðinn og tók hún við hlutverki Löggildingar-
stofu sem lögð var niður frá sama tíma. Auk
þess tók hún við hluta af verkefnum sem
áður voru á starfssviði Samkeppnisstofnunar
og annast Neytendastofa nú framkvæmd
nýrra laga um eftirlit með óréttmætum við-
skiptaháttum og gagnsæi markaðarins. Neyt-
endastofa fer með rafmagnsöryggismál eins
og kveðið er á um í lögum um öryggi raf-
orkuvirkja, neysluveitna og raffanga. Neyt-
endastofa annast markaðseftirlit með raf-
magnsvörum og öðrum almennum vörum
sem skylt er að uppfylli öryggiskröfur og
skulu vera CE-merktar. Einnig hefur stofn-
unin yfirumsjón með mælifræði. Á sviði
lögmælifræði annast Neytendastofa varð-
veislu landsmæligrunna og hefur eftirlit með
framkvæmd laga um vog, mál og annast
framkvæmd faggildinga fyrir hönd íslenskra
stjórnvalda. Á sviði hagnýtrar mælifræði
starfrækir stofnunin kvörðunarþjónustu á
mælitækjum fyrir atvinnulífið og opinbera
aðila. Nýmæli er að lögum samkvæmt skal
Neytendastofa vinna að stefnumótun á sviði
neytendamála og beita sér fyrir því að gerðar
verði rannsóknir á því sviði. Þá annast stofn-
unin einnig dagleg störf og undirbúning
mála fyrir talsmann neytenda í samræmi
við ákvæði í þjónustusamningi. Á Neytenda-
stofu eru alls 20 starfsmenn.
Eftirlit með ólögmætum viðskiptaháttum
„Neytendastofa er ríkisstofnun og starfar að
stjórnsýsluverkefnum á sviði neytendamála,“
segir Tryggvi Axelsson, forstjóri Neytenda-
stofu. „Meðal nýrra þátta í starfseminni er
eftirlit með ólögmætum viðskiptaháttum, til
dæmis villandi auglýsingum o.fl., en ákvæði
um þetta voru áður í samkeppnislögum.
Í lögunum eru einnig ákvæði um gagnsæi
markaðarins sem segir okkur að almenn-
ingur eigi rétt á því að verð vöru og þjónustu
sé tilgreint skýrt og réttilega.“
Tryggvi segir að Neytendastofa eigi að ann-
ast söfnun, úrvinnslu og útgáfu upplýsinga
á sviði neytendamála og að vinna að stefnu-
mótun og sýna frumkvæði í þeim málum
sem hún hefur umsjón með. Mikilvægt er því
að stofnunin miðli skipulega upplýsingum um
neytendamál og þjóni þá bæði neytendum og
atvinnurekendum þannig að allir hagnist.
Sérþekking fyrir neytendur og framleið-
endur „Á Neytendastofu hefur byggst upp
sérþekking á rétti neytenda og geta jafnt
neytendur, framleiðendur og innflytjendur
sótt í þann þekkingarbrunn sem hér er til
staðar. Jafnframt mun stofnunin stefna að
því að miðla upplýsingum um neytendamál
betur en verið hefur hingað til. Fáir eða
engir seljendur vöru eða þjónustu hafa það
að markmiði að beita óréttmætum viðskipta-
háttum heldur er oft þekkingin ekki fyrir
hendi. Öflug upplýsingagjöf til dæmis hvort
einhverjir skilmálar hafi verið úrskurðaðir
ólögmætir eða hvort tiltekin vara sé hættu-
leg og eftirlýst á innri markaðnum í Evrópu
getur forðað óþarfa tjóni. Þarna er ég að tala
um að það eru tvær hliðar á sama peningi.
Þegar talað er um réttindi og skyldur á mark-
aði þá virkar það þannig að neytendur eiga
oft mikinn rétt og atvinnulífið hefur sínar
skyldur við neytendur. Þarna á að vera á
ferðinni gagnkvæmur skilningur á hlutverk-
inu og með hvaða hætti þessir hagsmunir
tengjast. Samkeppnin fer sífellt vaxandi og
seljendur á vörum og þjónustu vilja í æ
ríkara mæli einbeita sér að því að uppfylla
þarfir viðskiptavina og virða réttindi þeirra.
Það er dýrt að tapa viðskiptavinum og dýrt
að afla nýrra. Í framtíðinni má því ætla
að Neytendastofa þjóni ekki einungis neyt-
endum heldur einnig atvinnulífinu og þar
með landsmönnum öllum með einum eða
öðrum hætti. Neytendavernd og virðing fyrir
réttindum neytenda er því allra hagur.
Neytendastofa hefur margþætt hlutverk
en grunnþráðurinn er samt neytendavernd.
Við förum með öryggismál í sambandi við
Neytendavernd, viðskiptahættir og öryggismál
NEYTENDASTOFA
Mælifræðisvið:
• Varðveisla landsmæligrunna
• Kvörðunarþjónusta
• Eftirlit með löggildingu mælitækja
• Löggilding vigtarmanna
Rafmagnsöryggissvið:
• Öryggisstjórnun löggiltra
rafverktaka
• Rannsóknir bruna og slysa
• Markaðseftirlit með rafmagns-
tækjum
• Öryggisstjórnun rafveitna og
iðjuvera
• Markaðseftirlit með vörum unnum
úr eðalmálmum