Tímarit Máls og menningar - 01.09.1954, Blaðsíða 80

190
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
sést, hvert krókurinn beygist, þegar skáldið hefur hafnað gylliboðum guðs og
mammons, segir svo:
Ég sneri til hins lúna, þjáða lýðs.
Mitt líf, mitt starf, mitt vit ég helga þér.
I þessari bók eru nokkur ættjarðarkvæði, t. d. 17. júní 1944 og Island, býsna
þróttmikil kvæði, en hezt lætur Kristjáni enn að yrkja um bemskustöðvarnar. Bezta
kvæði bókarinnar er máski Mín gamla œskusveit.
í næstu ljóðabók, / þagnarskóg 1948, er Kristján orðinn innhverfari en áður og
yrkir meira um persónulega reynslu en umhverfið, eins og reyndar bar nokkuð á í
næstu bók á undan, t. d. í fyrstu kvæðum bókarinnar: Hver skilur þau rök? og Hver
er ég?
I þagnarskóg eru mörg veigamestu og beztu kvæði Kristjáns fram að þessu, t. d.
HiS þögla hús, AS veturnóttum, Flóttinn, ÞaS nálgast og Vagn draumsins, sem er
rismikið kvæði. Síðasta erindi kvæðisins, AS veturnóttum, er gott dæmi um kjarn-
yrt mál og haglega notkun ömefna líkt og hjá Jóni Helgasyni í Áföngum og víða
bregður fyrir í ljóðaþýðingum Magnúsar Ásgeirssonar:
Ég bið ekki um vægð þína, vetur.
Nei, volduga stórhríð og hvínandi rok.
Lát helföla mjallþekju hylja
haustgulra laufhlaða fok
og þyrlast um skriður Kaldbaks og Kinnar,
um Kjalveg, Bláfjöll og Ok.
Kvæðið, Slysaskot í Palestínu, er gott dæmi um hnitmiðað form og hvassyrt
skeyti, sem hittir beint í mark.
Ekki þarf að taka það fram, að Kristján byggir á traustum grunni íslenzkrar Ijóð-
hefðar án þess þó að vera um of háður nokkrum fyrirrennara sinna. Traust skap-
höfn lians setur persónulegan blæ á kvæðin. í síðasta kvæði þessarar bókar kveður
hann upp úr um afstöðu sína til Ijóðformsins:
Hornsteinn míns lífs er ljóðið með stuðlum og rími.
Lék það á tungu, söng það í huga mér.
Á honum ég skýjaborgir í bernsku reisti
um bækur, sem frægð og vinsældir ynnu sér.
Og ef nú í dag, þó hver borg sé löngu brunnin,
ég byggði á ný, mun hann lagður fyrstur í grunninn.
Þessi bók kom einmitt út, þegar hið rímlausa form var að byrja að ryðja sér til
rúms.
Hafi einhvem tíma hvarflað að Kristjáni að loka sig inni í fílabeinsturni í þagn-
arskógi, kanna þar hinztu rök tilverunnar, kafa í djúp undirvitundar sinnar og
miðla svo öðrum af reynslu sinni með torræðum orðasamböndum, eins og hefur ver-