Tímarit Máls og menningar - 01.12.1978, Blaðsíða 95

Olnbogabörn skólans
skóla nýti sér ráðleggingar þjónustunnar. En margir sem starfa við skólana
hafa ekki heyrt um sálfræðiþjónustu þegar þeir ráðast til starfa, hvað þá
heldur fengið nokkra uppfræðslu um hvernig megi nýta sér sálfræðilega
og uppeldisfræðilega þekkingu. Þetta er að mínu áliti ein af orsökunum
til að sálfræðideildirnar hafa orðið ruslakista skólanna en ekki verið eðli-
legir samvinnuaðilar. Skólarnir hafa í alltof ríkum mæli viljað „afhenda"
sálfræðiþjónustu „afbrigðilega“ einstaklinga og viljað fá þá kvillalausa
aftur eða a. m. k. svo miklu skárri að þeir verði ekki áfram til vandræða
í skólanum. En málið er ekki svo auðvelt. Skólarnir þurfa að skilja að það
er ekki hægt að taka barn og meðhöndla það eitt sér. Að bæta um vanda
barns krefst alltaf að hlutirnir séu teknir upp og meðhöndlaðir í því sam-
hengi sem þeir koma upp í. Það samhengi er oft innan veggja skólans
sjálfs.
Einhverjir gætu nú haldið fram að það sé hlutverk sálfræðiþjónustu að
skilgreina hlutverk sitt. Það er vissulega rétt. Það skrifast á reikning þjón-
ustunnar að hún hefur ekki skilgreint hlutverk sitt mjög ýtarlega né valið
og hafnað verkefnum. Ennfremur að skólarnir hafa ekki fengið nákvæmar
upplýsingar um hvert er innihald þjónustunnar og heildarmarkmið. Skól-
arnir gæm síðan valið og hafnað milli þess sem boðið er upp á. Þetta
myndi sennilega hafa í för með sér að sumir skólar hefðu enga sálfræði-
þjónustu. En það ætti ekki að saka. Sálfræðiþjónustan hefur að mínu mati
tekið algjörlega skakkan pól í hæðina með að þenja sig yfir nærri alla
skóla Reykjavíkur og taka að sér óteljandi verkefni þar að lútandi. Slík
vinnubrögð hafa lítið annað í för með sér en glundroða. Sálfræðiþjónust-
una hefði átt að byggja smám saman upp, ef til vill sem tilraunastarfsemi
í nokkrum skólum, síðan hefði mátt færa út kvíarnar smám saman, en alls
ekki nema með auknum mannafla. Ef starfsemi sálfræðideilda breytist ekki
í grundvallaratriðum á næstu árum mun ruslakistusjónarmiðað verða áfram
aðalvandi þjónustunnar, og hún mun ekki ná fótfestu innan fræðslukerfis-
ins.
Það ætti að vera sjálfsagt að nota sálfræðilega og uppeldisfræðilega
þekkingu innan skólanna. En það má ekki vera alltof mikið bil á milli
þeirra sem eiga að miðla þessari þekkingu og þeirra sem eiga að taka við-
henni. Þannig standa málin nú, og í því er íslenski skólinn langt á eftir
skólum nágrannaþjóðanna.
425