Dagblaðið Vísir - DV - 29.06.2012, Blaðsíða 19

„Þetta er ekki auðvelt líf“
Úttekt 19Helgarblað 29. júní–1. júlí 2012
álegg, ávexti og ýmislegt. Sumir koma
bara í kaffi. „Það koma örugglega um
50 manns hér daglega,“ segir hún og
viðurkennir að það sé erfitt hjá mörg-
um. Sumir komi undir áhrifum en þó
sýni allir þeim virðingu. Þær banna
fólki að koma með áfengi inn í húsið.
„Sumir koma bara til að spjalla, það
er mikið af einmana fólki sem hefur
engan að tala við,“ segir hún og tekur
fram að ekki sé þetta allt ógæfufólk
og það skiptist nánast til helminga,
Íslendingar og útlendingar.
Fleiri sækja sér aðstoð
Systirin segir þeim sífellt vera að
fjölga, þeim sem sækja til þeirra
aðstoð. Þær sjái mikið af ung-
um fíklum og margir séu heimil-
islausir. „Það verður verra þegar
Hjálpræðisherinn flytur, þá verða
margir á götunni. Þar var lág leiga,
gott fyrir fólk sem á ekki mikinn
pening. Það er ekki mikið pláss í
Gistiskýlinu og ég er hrædd um að
það verði margir á götunni þegar
það húsnæði fer. Það er svo dýrt að
leigja í Reykjavík. Það verður ekki
gott ástand,“ segir hún.
„Góðan daginn,“ segir glað-
leg rödd og þar er mættur aftur
Jón Lárus, sá sem við hittum í gær.
Hann er kominn að fá sér morgun-
mat og kaffi. „Blessi þig systir,“ seg-
ir hann og þakkar fyrir sig. „Þær eru
svo yndislegar og alltaf til í að hjálpa
manni,“ segir hann. Systirin ber
honum vel söguna. „Það er gaman
hvað það koma hérna góðhjartaðir
menn eins og hann Jón,“ segir hún.
„Hann hjálpar oft til hérna, í eldhús-
inu og svona,“ segir hún brosandi og
heilsar ungri konu sem kemur inn
með dóttur sína. „Þessa höfum við
þekkt lengi, alveg frá því hún var lítil
stelpa,“ segir hún og fer að spjalla
við konuna.
Svaf í tjaldi
Lárus Jökull Þorvaldsson sest við
borðið en hann er einn þeirra sem
koma hérna á morgnana til að þiggja
mat og kaffi. Hann hefur lengi verið
á götunni. „Ég byrjaði ungur að
drekka. Ég átti kærustu sem sagði
við mig í eitt skipti þegar ég hafði
verið fullur í tvo daga að ég ætti við
vandamál að stríða. Ég var ekki sam-
mála því en hún fór og ég sé alltaf eft-
ir henni.“
Síðan þá hefur hann barist við
áfengis bölið. Hann þekkir það að
eiga ekki samastað neins staðar. „Ég
bjó lengi í tjaldi í Laugardalnum, svaf
þar í frosti. Ég hef líka oft sofið úti, á
bekkjum og annars staðar. Fundið
mér staði hér og þar, í kjöllurum og
ruslageymslum. Það hefur oft verið
erfitt og auðvitað er þetta niðurlægj-
andi. Þetta er ekki auðvelt líf,“ seg-
ir hann. Núna hefur hann samastað
í litlu herbergi. „Þetta er bara lítil
kytra en ég er mjög þakklátur.“
Hann hefur einu sinni verið edrú
í þrjá mánuði. „Þegar ég var yngri
tók ég tarnir, fór á vertíðir og vann
og drakk svo á milli. Ég verð bráðum
sextugur og hef verið í þessu í tugi
ára. Þegar ég er edrú þá gengur það í
smá tíma en svo hefur maður engan
stað til að vera á eða veit ekki hvert
maður á að snúa sér. Það er svo erfitt
að takast á við þetta allt og maður
endar á að deyfa sig með flöskunni.
Þannig endar þetta alltaf, maður veit
ekkert hvað maður á að gera.“
Halda sína leið
Smá saman tæmist húsnæðið hjá
nunn unum og brátt loka þær og
halda af stað í heimsóknir. Þær
koma við hjá fólki úti um allan bæ,
stundum til að hjálpa til en í öðr-
um tilvikum bara til að spjalla. Það
er góðviðris dagur og fólkið heldur
sína leið, sum ir aftur heim, aðrir út
á götu. Jón og Lárus stefna á Aust-
urvöllinn þar sem aðrir bíða þeirra,
það þarf að finna áfengi fyrir daginn
og það getur reynst erfitt rétt fyrir
mánaðamót. Á Austurvelli munu
þeir eyða deginum líkt og flesta aðra
daga, spjalla við vinina og drekka.
Síðan tekur kvöldið við, sumir fá inni
einhvers staðar og einhverjir sofa
úti. Síðan vakna þeir og það sama
tekur við, bara annar dagur.
Úrræði fyrir
heimilislausa
í Reykjavík
1 Borgarverðir Aðstoða fólk sem á í erfiðleikum við vímu-
efnafíkn og/eða geðsjúkdóma. Þeim er
ætlað að aðstoða utangarðsfólk, lendi
það í vandræðum á almannafæri sem
það ræður ekki við eða veldur ónæði. Þá
kalla þeir á aðstoð eða koma fólkinu í
skjól, þurfi þess.
2 Gistiskýlið Þingholts-stræti Gistiskýlið er neyðar-
athvarf fyrir 20 heimilislausa karlmenn.
Þeir þurfa að hafa lögheimili í Reykjavík
en öðrum er ekki vísað frá nema allt
sé fullt. Samhjálp og Reykjavíkurborg
reka skýlið saman. Þar er opið frá 17–10
næsta dag. Þar er kvöldhressing og
morgunmatur.
3 Konukot Í Konukoti er pláss fyrir allt að 8 heimilislausar konur.
Konukot er opið frá 17–12 næsta dag.
4 Smáhýsi Fjögur smáhýsi eru á vegum borgarinnar og eru þau
ætluð fyrir fjóra til átta einstaklinga og
pör. Markmiðið með þeim er að veita
einstaklingum og pörum sem erfiðlega
hefur gengið að útvega búsetuúrræði
vegna áfengis- og/eða vímuefnaneyslu,
annarra veikinda eða sérþarfa. Stuðn-
ingur er í formi innlita og eftirlits en
starfsmaður í 100 prósent starfi sinnir
stuðningi þar.
5 Heimili fyrir karla í vímuefnavanda Heimili fyr-
ir átta heimilislausa karlmenn þar sem
eru einstaklingsherbergi. Markmiðið er
að útvega heimilislausum karlmönnum
sem erfitt hefur reynst að finna sér
samastað. Algengt er að þeir séu tví-
greindir; með vímuefnafíkn og geðræna
erfiðleika. Íbúar hafa sérherbergi og
setustofa, eldhús og þvottaaðstaða er
sameiginleg.
6 Heimili fyrir konur í vímuefnavanda Heimili
fyrir fimm heimilislausar konur. Markmið
með búsetu á heimilinu er að útvega
þeim hópi heimilislausra kvenna sem
hefur gengið erfiðlega að útvega búsetu
annars staðar. Íbúar hafa sérherbergi og
setustofa, eldhús og þvottaaðstaða er
sameiginleg.
7 Heimili fyrir geðfatlaða karla með vímuefnafíkn
Heimili fyrir átta heimilislausa karlmenn
sem erfitt hefur reynst að finna búsetu-
úrræði fyrir.
8 Dagsetur Hjálpræðisherinn rekur Dagsetur sem opið er frá
12–17 og þar er utangarðsfólki boðið upp
á aðstöðu yfir daginn.
9 Kaffistofa Samhjálpar Kaffistofan er fyrir utangarðsfólk
og aðra aðstöðulausa. Þar er opið alla
daga frá 11–16 og einnig um helgar.
10 Kærleiksboðberarnir Nunnur í reglu móður Teresu
bjóða upp á morgunmat í Ingólfsstræti.
„Ég hef farið í
margar meðferð-
ir. Ég náði svo að vera
edrú í þessi átta ár og þá
blómstraði allt í lífi mínu.
Ég átti búgarð í Svíþjóð
og allt gekk vel.
„Konan sem ég
elska fór frá mér
út af því ég drakk svo
mikið. Sagði mér að
hætta eða hún færi. Og
hún stóð við það.
Á götunni Jón Lárus á margar meðferðir að baki. Hann náði átta árum edrú og þá blómstr-
aði allt í hans lífi, hann átti búgarð í Svíþjóð og fjölskyldu. Svo féll hann og allt fór niður á við.
myndir Sigtryggur ari
Orðin þreytt Sigrún hefur lengi verið meðal utangarðsfólks. Hún segist vera orðin þreytt
á þessu lífi.
Lárus Jökull Lárus hefur lengi barist við áfengisbölið og oft ekki haft skjól að leita í. Hann kemur til nunnanna á morgnana og fær morgunmat líkt og margt annað utangarðsfólk.
niðurlægjandi Skari hefur lengi verið utangarðsmaður. Hann segir það niðurlægjandi
þegar fólk biður þá um að færa sig af bekkjunum við Austurvöll.