Lögmannablaðið - 01.06.2011, Blaðsíða 26

26 lÖgmaNNaBlaÐIÐ tBl 02/11
í fYrrI greIN minni um mál þórs
Kolbeinssonar gegn íslenska ríkinu sem
birtist í 1. tbl. lögmannablaðsins 2011
voru helstu málavextir reifaðir í dómi
efta dómstólsins í máli nr. e-2/10 auk
þess sem greint var frá svörum efta
dómstólsins til Héraðsdóms reykjavíkur.
í seinni grein minni mun ég bæði fjalla
um fyrrgreindan dóm efta dómstólsins
og nýfallinn dóm Héraðsdóms
reykjavíkur frá 5. apríl 2011 þar sem
íslenska ríkið var sýknað af kröfum
þórs. ég er í verulegum atriðum
ósammála forsendum dómsins og tel
hann ganga í berhögg við álit efta
dómstólsins. Hið takmarkaða rými sem
ætlað er fyrir grein af þessu tagi í
lögmannablaðið veldur því að aðeins
er hægt að stikla á stóru í umfjölluninni
hér á eftir.
forsendur dómsins
Sýknuástæður Héraðsdóms reykjavíkur
eru reifaðar í alllöngu máli en kjarni
röksemda dómsins eru í eftirfarandi
forsendum: „Hér verður að líta til
meginreglunnar sem fram kemur í
116. gr. laga um meðferð einkamála,
um að dómur sé bindandi um úrslit
sakarefnisins og hafi fullt sönnunargildi
um þau málsatvik sem í honum greini
þar til hið gagnstæða er sannað. Enn
fremur verður að leysa úr framangreindu
álitaefni með tilliti til reglunnar um að
dómsúrlausn er ávallt háð því hvernig
mál hefur verið lagt fyrir dóminn í
samræmi við fyrirmæli í 2. mgr. 111. gr.
sömu laga. Af dómi Hæstaréttar verður
ekki ráðið að ókleift hafi verið að leggja
til grundvallar við úrlausn málsins
þau markmið sem stefnandi vísar til í
formála tilskipunarinnar vegna þess að
hún hefði ekki verið innleidd í íslenskan
rétt. Að þessu virtu er ekki fallist á þau
rök stefnanda að með dómi Hæstaréttar
hafi verið sýnt fram á að framangreint
ákvæðið hafi ekki verið réttilega innleitt
í íslenskan rétt. Röksemdum stefnanda
fyrir því að með þessu hafi verið sýnt
fram á brot, sem stefnandi lýsir og telur
að leiði til skaðabótaskyldu stefnda
gagnvart honum, er því hafnað“.
Í fyrsta lagi er ljóst að 116. gr. laga nr.
91/1991 um meðferð einkamála (eml.)
getur ekki haft nein áhrif í máli Þórs
gegn íslenska ríkinu nema hvað varðar
sönnunargildi um málsatvik. Dómur
Hæstaréttar frá 20. desember 2005 í máli
Þórs kolbeinssonar gegn Ístaki hf. er
milli annarra aðila og fjallar um annars
konar sakarefni en til meðferðar er í
máli Þórs gegn íslenska ríkinu. Það, að
leggja til grundvallar málsatvik eins og
þau voru talin vera í dómi Hæstaréttar
frá 20. desember 2005, hefur undir
engum kringumstæðum þær afleiðingar
að til sýknu leiði né leggur það neins
konar grunn að sýknu. Í öðru lagi er
tilvísun dómsins til 2. mgr. 111. gr.
eml. algerlega óskiljanleg með vísan
til þess að meginþungi málatilbúnaðar
Þórs í málinu gegn Ístaki var byggður á
tilskipununum tveimur. Það vekur raunar
sérstaka athygli að Hæstiréttur skyldi
ekki í dómi sínum 20. desember 2005
minnast einu orði á tilskipanirnar tvær,
jafnvel þó meginþungi málatilbúnaðar
Þórs væri byggður á þeim. Í þriðja
lagi fæst ekki séð að neinu máli skipti
um það sakarefni sem til úrlausnar
er í málinu þó mögulegt hafi verið
dómur efta dómstólsins í máli nr. e-2/10
og dómur Héraðsdóms reykjavíkur í máli
nr. e-10868/2009
þór Kolbeinsson gegn íslenska ríkinu – seinni grein
Aðsent efni
stefÁn Geir ÞÓrisson Hrl.