Lögmannablaðið - 01.06.2011, Blaðsíða 30

30 lÖgmaNNaBlaÐIÐ tBl 02/11
Aðsent efni
Jens PétUr Jensen,
frAMkVæMDAstJÓri internets Á ÍslAnDi Hf (isniC).
lén fyrirtækja
oft verðmæt réttindi
til athugunar fyrir bústjóra og aðra umboðsmenn
Með ÞeSSUM GreinarStÚF vil ég
benda lesendum Lögmannablaðsins á
nokkur mikilvæg atriði sem hafa þarf í
huga varðandi umsýslu .is-léna, en um
rekstur þeirra sér iSniC (iS network
information Center).
vörumerkið Coca-Cola var þar til
fyrir fáum árum álitið vera verðmætasta
vörumerki heims. Frá árinu 2007 nefna
flestir sérfræðingar á þessu sviði hins
vegar Google sem verðmætasta vöru-
merki heims og innan tíðar gæti það
orðið Facebook. Munurinn á vöru-
merkjunum Google og Facebook annars
vegar og Coke hins vegar, er sá að
Google og Facebook er ekki hægt að
nálgast annars staðar en á internetinu.
aðeins með því að kalla lénin (e.
domains) þeirra upp í vafra, t.d. google.
is, fær maður notið þjónustunnar.
Meginatriðið varðandi örugga með-
höndlun léns er að skráningar upplýsingar
þess séu réttar á öllum tímum í rétt-
hafaskrá iSniC (oft kölluð „Whois“) en
rétthafi lénsins er ábyrgur fyrir því að
svo sé. Skráningarskírteini allra .is-léna
má skoða með því að rita nafn lénsins
ásamt .is-endingunni inn í Whois-
leitargluggann, sem er staðsettur efst til
hægri á vef iSniC (www.isnic.is).
Svonefndur „tengiliður rétthafa“ léns
(oftast rétthafinn sjálfur) hefur tæknilega
séð full umráð yfir léninu. Þetta þýðir
t.d. að hann getur breytt öllum skrán-
ingarupplýsingum lénsins í rétthafa-
skránni, þ. á m. getur hann skipt um
rétthafa lénsins hvenær sem er. aðrir
tengiliðir lénsins hafa minni réttindi.
allir geta skráð sig sem tengilið og
fengið notandanafn á vef iSniC (svonefnt
niC-auðkenni) en það er nauðsynlegt
að hafa til að geta orðið „tengiliður léns“
og til að geta skráð .is-lén. engin
tæknileg kunnátta er nauðsynleg til að
skrá lén eða gerast tengiliður léns.
læsing léns
Fyrir bústjóra þrotabús sem skráð er
fyrir verðmætum lénum kann að vera
nauðsynlegt að gera eftirfarandi: Í fyrsta
lagi að yfirtaka hlutverk „tengiliðs
rétthafa“ og öðlast þar með umráð yfir
lénunum og í öðru lagi að skipta um
rétthafa þeirra léna sem í hlut eiga og
skrá þrotabúið fyrir þeim á meðan á
gjaldþrotameðferð stendur. Sé hins
vegar uppi deila um réttinn til lénanna,
sem vísað hefur verið til viðeigandi
yfirvalda, getur bústjóri látið læsa
skráningarupplýsingum lénsins hjá
iSniC. Læsing léns er nýlegur þjónustu-
liður sem sótt er um með rafrænum
hætti á vef iSniC. Læsingin er í sjálfu
sér neikvæð aðgerð gagnvart rétthafanum
(viðskiptamanni iSniC) og til þess eins
ætluð að koma í veg fyrir rétthafaskipti
léns á meðan á málsmeð ferð stendur.
Því er það sem læsingin er framkvæmd
án vitundar rétthafans (læsingar-
þolandans), þ.e.a.s. hann fréttir fyrst af
henni eftir að hún er orðin. Læsing léns
felur í sér að ekki er hægt að skipta um
rétthafa þess, en lénið heldur eigi að
síður tæknilegri virkni sinni, s.s. gagnvart
tölvupósti og vef (heimasíðu). Læsingin
gildir fyrst í allt að 6 mánuði og hana
má framlengja einu sinni um jafnlangan
tíma án þess að leggja fram ný gögn.
Læst lén verður opnað þegar sættir
takast í deilu, eða þegar dómur eða
úrskurður yfirvalds liggur fyrir. Læsingar-
beiðandi verður sjálfkrafa nýr rétthafi
lénsins vinni hann málið, eða ef
læsingarþolandi samþykkir sátt með því
að smella á þar til gerðan takka sem er
virkur á hans notandasvæði í iSniC-
kerfinu á meðan á læsingu lénsins
stendur.
Lögmenn, bústjórar og aðrir umboðs-
menn rétthafa léna eru hvattir til að
kynna sér reglur og vefþjónustu iSniC,
t.d. með því að skrá lén sjálfir, en slíkt
kostar ekkert skilji menn nýskráð lén
eftir ógreitt í biðröð nýrra léna. Þá er
sjálfsagt mál fyrir lögmenn að vera sjálfir
skráðir sem tengiliður rétthafa eigin
léna. iSniC veit nokkur dæmi þess að
lén hafi tapast úr þrotabúum vegna
athugunarleysis bústjóra, sem er óþarfi.
eins og dæmin tvö í byrjun greinarinnar
sýna verða réttindi til léna sífellt
verðmætari eftir því sem internetinu
vex fiskur um hrygg.