Sagnir - 01.06.2013, Page 134

135
að tel jast að áhugi á síldarsöltun einni
saman hafi ráðið því að ákveðið var að
hefja rekstur söltunar stöðvar norður á
siglu firði. Hreinn ragnarsson, kennari
og rit stjóri nýlegrar Síldarsögu Íslands
hefur það eftir Einari að rauða planið
á siglu firði hafi átt að vera forleikur að
stofn un sovét-Íslands. rekstur rauða
plans ins hafi með öðrum orðum átt að
marka upp haf þess að kommúnistar
næðu tökum á fram leiðslu tækjunum
í land inu.20 Þannig ætluðu Einar og
félagar hans sem störfuðu með honum
á rauða planinu að sýna fram á og sanna
að hið sovéska skipu lag væri rétt látara
en markaðs skipulagið og gæfi verka-
fólki meira í aðra hönd. Þegar fólk hefði
gert sér grein fyrir því yrði eftir leikurinn
auð veldur: „Í fyrstu berjast einstakir
verka menn, þá verkamenn einnar verk-
smið ju, því næst verka menn í einni
atvinnu grein á einum og sama stað, gegn
hin um einstaka borgara, sem arðrænir
þá. Þeir ráðast á sjálf framleiðslu-
tækin.“21 Áætlun Einars var ekki eftir
þessum boð skap Kommúnistaávarpsins í
eigin leg ri merkingu en hann virðist þó
hafa æt lað að ná tökum á fyrirtæki í eigu
„borg ara legs ríkisvalds“ og færa það
und ir yfir ráð verkalýðsins. Upphafið að
para dís verka mannsins skyldi verða á
síldar plani norður á siglufirði – í eigu
Kveld úlfs hf.!
annað markmið Einars með rekstri
rauða plans ins var að sýna fram á að
hægt væri að fram leiða síld til útflutn-
ings á annan og ódýrari hátt en gert
hafði verið áður. Hann var þess full-
viss að sjó menn og verkafólk ættu að
geta borið stærri hlut frá borði. Hann
taldi salt endur og útgerðarmenn ým ist
hafa eyðilagt markaðinn með skipu-
lags leysi og offramleiðslu eða arð rænt
verka lýðinn á sama tíma og þeir högn-
uðust sjálfir verulega á út flutningi og
sölu síldar afurða á mestu velti árunum.
sjálfur hafði Einar ákveðnar hug myndir
um hlut verk síldar einka sölunnar;
Staflar af síldartunnum við höfnina á Siglufirði um 1930. Ljósmynd/Walter Baetke
Vor2013-A5-288+4bls-BN.indd 135 6/5/2013 5:20:05 PM