Jökull - 01.12.1994, Page 84

sjálft að ákveða styrkveitingar til félagsins. Þær urðu
engar árið 1993 en 400 000 kr. árið 1994 eftir sífelld-
an eftirrekstur og vonaði ég að það sýndi skilning
þeirra á starfi félagsins, m. a. mikilvægi þess að Jökull
kæmi út. En nú hefur ráðuneytið tilkynnt félaginu, án
eftirrekstrar í ársbyrjun, að á árinu 1995 verði styrkur-
inn 150 000 kr, svo að vissulega hefur það ekki
gleymt okkur. Nú er orðið ljóst hver stefnan þess er en
meðan Fjárlaganefnd ákvað framlag til félagsins voru
hins vegar alltaf í henni nægilega margir þingmenn
sem höfðu metnað til þess að styðja útgáfu Jökuls.
RANNSÓKNIR
Rannsóknir á vegum félagsins s.l. ár beindust eins
og undanfarin ár að Grímsvötnum og mælingum á
jöklabreytingum.
Arleg rannsóknaferð Jöklarannsóknafélagsins var
farin til Grímsvatna dagana 16.- 22. júní 1994. Helstu
verkefni voru flutningur nýs geymslu- og snyrtihúss
upp á Grímsfjall auk rannsókna. Þátttakendur voru
34. Fararstjórar voru Jón E. Isdal og Magnús Tumi
Guðmundsson. Þessi Grímsvatnaleiðangur var með
mesta móti vegna flutninga á húsi til Grímsfjalls.
Snjóbílar í ferðinni voru frá Landsvirkjun, Hjálpar-
sveit skáta í Reykjavík, Flugbjörgunarsveitinni í
Reykjavík og JÖRFI. Þá lögðu Gunnar Guðmunds-
son, hjálparsveitimar báðar og Landsvirkjun til vöru-
bíla og Heimir Lárusson stóran bílkrana til þess að
koma skálanum á flutningabíl. Allt var þetta án gjald-
töku og þakkar stjórnin þann stuðning. Unnið var að
eftirtöldum verkefnum:
1. Hæð vatnsborðs Grímsvatna var mæld í vök
undir Vestari Svíahnúk. Hinn 20. júní s.l.
mældist hún 1425 m y.s., sem var um 15 m
hærra en á sama tíma árið áður.
2. Vetrarafkoma var mæld á miðri íshellunni og
reyndist 5.08 m (af snjó), vatnsjafngildi 2875
mm, sem er nokkru yfir meðallagi s. 1. 40 ár.
Auk þess var unnið að því að greina öskulög
með íssjá til þess að þróa aðferð til þess að
meta afkomu jökla frá því þekkt öskulög féllu.
3. Unnið var að athugunum á hægfara breyting-
um stærð og rúmtaki Grímsvatna. Undanfama
þrjá áratugi hefur bæði þrengt að Vötnunum
og íshellan þykknað svo að rúmtak þeirra
hefur minnkað og þar með vatnsmagn í Gríms-
vatnahlaupum. Þykkt íshellunnar og hvar hún
fer á flot var kannað með íssjármælingum og
landmælt var 4 km langt snið norðaustur úr
Vötnunum til þess að fá mat á ísskrið inn að
þeim.
5. Unnið var að þyngdarmælingum á Bárðar-
bungu, sem er ein mesta askja landsins, til þess
að kanna innri gerð eldstöðvarinnar undir jökli.
6. Unnið var að afkomumælingum á Hvanna-
dalshnúk og reyndist ársafkoma um 7500 mm
af vatni. Er það annað árið í röð sem úrkoma
mælist svo mikil á Öræfajökli og er úrkoma
hvergi meiri hér á landi.
7. Unnið var að viðhaldi og endurbótum á sjálf-
virku mælistöðinni á Grímsfjalli.
8. Sett var upp sjálfvirk veðurstöð Landsvirkjun-
ar á Brúarjökul í 1200 m hæð á miðjum jöklin-
um. Þar stóð hún um sumarið og mældi loft-
hita, rakastig, vindhraða og snjóbráðnun. Þar
er um að ræða rannsóknir á tengslum veðurs
og jökulleysingar.
9. Mælt var ísskrið í mælistikum á vestanverðum
Vatnajökli, sem settar hafa verið upp af Lands-
virkjun og Raunvísindastofnun til rannsókna á
framhlaupum jökla.
Mælingar á jökulsporðum
Mælingar á stöðu jökulsporða voru með svipuðu
sniði og áður undir stjóm Odds Sigurðssonar. A árinu
unnu félagar að mælingum á jöklabreytingum með því
að rnæla hop og framskrið á um 45 jökulsporðum
víðsvegar um land. Sú vinna er ólaunað sjálfboðastarf,
en félagið greiðir styrk vegna eldsneytiskostnaðar.
Könnun á afkomu og hreyfingu á Vatnajökli
Á árinu unnu félagar á Raunvísindastofnun og
Landsvirkjun áfram að mælingum á afkomu og hreyf-
ingu á Síðujökli, Tungnaárjökli, Dyngjujökli, Brúar-
jökli auk Grímsvatnasvæðisins. Afkoma var mæld
með borunum og hreyfing með GPS-tækjum. Af
niðurstöðum má nefna að Brúarjökull og Dyngju-
jökull hreyfast svo hægt að á jökulárinu 1993-94 báru
þeir aðeins fram um 20-30 % af þeim ís sem á þá
82
JOKULL, No. 44