Þjóðmál - 01.06.2007, Page 91

Þjóðmál SUmAR 2007 89
einstaklingsfrelsi. sem. hann. setti. fram. fyrir.
tveimur. áratugum. eru. hér. orðnar. að. við-
teknum.sannindum.(bls ..220–221,.sjá.einnig.
inngang,. bls .. 11) ..Höfundum.er. umhugað.
um.að.losa.sig.undan.þeirri.„þjóðrembu“.og.
„einangrunarhyggju“. sem.þeir. segja.að.hafi.
viðgengist. hér. á. landi. alltof. lengi .. Því. má.
segja. að. sú. endurskoðun. á. hefðbundinni.
íslenskri.sagnaritun.sem.birst.hafa.í.skrifum.
íslenskra. sagnfræðinga. á. síðustu. árum. og.
áratugum.fái.hér.þann.sess.sem.henni.ber .
Póstmódernismi. hefur. á. seinni. árum. átt.
upp.á.pallborðið.hjá.ýmsum.fræðimönnum.
en. viðbúið. er. að. þeim. þyki. Íslandssagan
í máli og myndum. nokkuð. hefðbundin.
og. íhaldssöm .. Póstmódernisminn. fær. þó.
sinn. skerf. og. á. bls .. 463. segir. að. ýmsum.
talsmönnum. hans. þyki. sem. nú. hafi. orðið.
„þáttaskil.í.vestrænni.menningu“.og.tímabil.
„trúar.á.framfarir.og.skynsemi“.hafi.runnið.
sitt.skeið.á.enda ..Nú.hafi.„ný.viðmið“.rutt.
sér.til.rúms.og.„ekki.sé.lengur.hægt.að.segja.
með.algildum.hætti.hvað.sé.satt.og.rétt .“.Slík.
afstæðishyggja.setur.sem.betur.fer.ekki.mark.
sitt.að.ráði.á.umfjöllun.höfunda.í.þessu.riti.
og.munu.flestir.lesendur.án.efa.fagna.því .
Íslandssagan í máli og myndum.er.glæsilegt.
rit.og.eigulegt ..Hún.mun.einkum.nýtast.sem.
uppsláttarrit.enda.lesa.menn.ekki.slíkar.bækur.
frá.upphafi.til.enda.í.einum.rykk ..Myndefnið.
er.aðall.ritsins.og.í.raun.má.segja.að.brugðið.
sé.upp.alveg.nýrri.mynd.af.Íslandssögunni ..
Þótt. ekki. sé. allt. jafn. vel.heppnað.og. finna.
megi. að. ýmsu. í. söguskoðun. höfunda. og.
framsetningu,. einkum. í. textanum,. hlýtur.
þessi.bók.að.vera.kærkomin.öllu.áhugafólki.
um. sögu. lands. og. þjóðar .. Sterkustu. hliðar.
hennar. eru. tvímælalaust. kortin. sem. mörg.
eru.ákaflega.vel.gerð.og.fræðandi ..Einnig.er.
mikill. fengur.að.ýmsum.skýringarmyndum.
og.myndritum .
Eins.og.fram.hefur.komið.er.Íslandssagan
í máli og myndum. endurskoðuð. útgáfa.
af. þremur. bindum. af. Íslenskum söguatlas ..
Höfundar.halda.því.fram.í.formála.að.„lík-
lega“.hafi. „fáar.bækur.á. seinni. árum.aukið.
áhuga.á.sagnfræði.jafnmikið.og.haft.viðlíka.
áhrif. á. söguvitund. þjóðarinnar .“. Slíkar.
fullyrðingar. er. auðvitað. ógerlegt. að. sann-
reyna ..Líklega.er.þetta.þó.ofmælt ..Það.tengist.
atriði.sem.vert.er.að.gera.að.umtalsefni.í.lokin ..
Á.undanförnum.árum.hafa.viðhafnarútgáfur.
verið. áberandi. í. bókaútgáfu. hér. á. landi ..
Oft.eru.þetta.stórar.bækur.og.rándýrar.sem.
henta. einkum. til. gjafa. við. útskriftir. og. á.
stórafmælum ..Spyrja.má.hvort.þetta.sé.besta.
leiðin. til. að. ná. til. almennings .. Oft. hefur.
maður.á.tilfinningunni.að.þessar.bækur.liggi.
að.mestu.óhreyfðar. í. bókaskápum .. Íslands-
sagan í máli og myndum. er. dæmigerð. bók.
af.þessum.toga ..Enginn.les.svona.bók.undir.
sæng,. til. þess. er. hún. einfaldlega. of. þung.
og. ómeðfærileg .. Er. ekki. líka. þörf. á. minni.
bókum.og.aðgengilegri?.Þurfa.sagnfræðingar.
ekki. að. gera. meira. af. því. skrifa. alþýðlegar.
bækur.sem.hvorki.eru.of. langar,.þungar.né.
dýrar?.Getur.ekki.verið.að.það.sé.betri.leið.en.
viðhafnarútgáfur.ef.markmiðið.er. að.glæða.
áhuga.almennings.á.sögu.og.sagnfræði?
Frægasta.ráðgáta.
stærðfræðinnar
Simon. Singh:. Síðasta setning Fermats (Fermat’s
Last Theorem; kom fyrst út í London árið 1997)..
Hið.íslenzka.bókmenntafélag,.Reykjavík,.2006,.
470. bls .. Íslensk. þýðing:. Kristín. Halla. Jóns-
dóttir .
Eftir.Ragnar.Jónasson
Pierre. de. Fermat. fæddist. árið. 1601. í.Suðvestur-Frakklandi. og. starfaði. sem.
dómari.við.dómþingið.í.Toulouse,.en.varði.
tómstundum. sínum. í. stærðfræði. og. var. á.
því.sviði.kallaður.„prins.áhugamannanna“ ..