Ráðunautafundur - 20.02.1996, Blaðsíða 297

289
Við Langhill tilraunastöðina í Skotlandi er í framkvæmd tilraun sem er veruiega áhuga-
verð í þessu samhengi. Tilraunin á uppruna sinn í að þar var 1973 hafist handa við að mynda
sértsaka úrvalslínu innan búsins. Þarna eru nú tvær tilraunalínur sem orðinn er á umtalsverður
munur í eðli gripanna til mjólkurframleiðslu. Kúnum er síðan tvískipt gagnvart fóðrun. Annar
helmingur er fóðraður með tilliti til að geta nýtt sem best afurðageta og fá kýr í þeim hópi um
2,5 tonn af kjarnfóðri á ári, en hinn hlutinn er fóðraður mun knappari fóðrun (gróffóður-
fóðrun) og er gefið í þeim fiokki að jafnaði um tonn af kjarnfóðri á kú.
Nokkrar athyglisverðar niðurstöður úr þessari tilraun verða kynntar á fundinum en þar
koma fram vísbendingar um að svörun við úrvali fyrir aukinni afkastagetu skili sér aðeins
misjafnlega eftir því hvernig fóðrun gripir fá.
Rannsóknir síðustu ára í þessum efnum hafa um margt aukið skilning á samspili úrvals
fyrir auknum afurðum og fóðrunar. Fullljóst virðist að úrvali fyrir aukinni afkastagetu fylgir
ekki hlutfallsiega sama svörun í átgetu gripanna. Því er ljóst að ef aukinni afkastagetu er ekki
svarað með því að auka styrk þess fóðurs sem gripir eru fóðraðir með þá skapast þarna visst
gap sem Iíklega fer vaxandi með aukinni afkastagetu. Umræða snýst einnig meira og meira um
möguleika þess að finna í framtíðinni fóður sem getur fullnægt fóðurþörfum toppgripanna.
Rétt er samt að leggja áherslu á að vali fyrir aukinni afkastagetu fylgir meiri átgeta. Flestir
virðast í dag hins vegar telja að svigrúm til að velja fyrir bættri nýtingu fóðurs hjá mjólkurkúm
sé líklega takmarkað. Hins vegar er fulljóst að val fyrir aukinni afkastagetu hefur áhrif á það á
hvern hátt gripurinn beinir næringarefnum til einstaki'a iíkamsþaifa. Hæfni afkastamikilla
gripa til að taka af líkamsforða og leggja á sig á réttum tíma er greinilega meiri en hjá
afkastalitlum gripum. Þetta virðast t.d. koma fram ákveðnar vísbendingar um í tilrauninni í
Færeyjum.
Á síðustu árum hefur verið nokkur umræða um áhrif misstórra mjólkurkúa í fram-
leiðslukerfum komandi ára. Hún verður ekki rakin hér en hollenskar niðurstöður þar sem gerð
er tilraun til að meta áhrif af takmörkunum vegna mengunaráhrifa benda ákveðið til að full
ástæða sé til að taka tillit til stærðar kúnna við ræktun í framtíðinni og gefa minni gripum
jákvæða áherslu í vali.
ÞÖRFIN FYRIR VERND Á ÍSLENSKA KÚASTOFNINUM
Ekki verður undan því vikist í sambandi við umræður um innflutning á erlendu kyni til
blöndunar að fara örfáum orðum um þörf á verndun íslenska kúakynsins. Það er nokkuð ljóst í