Fróðskaparrit - 01.01.1989, Qupperneq 92

96
EITT ÍKAST TIL EINA FJØLBROYTTARI MYND
tonqa so miqe maira o greia ta ofta væl
bedre.
Guðrin: Nú føle eg meg so troistajan (011
læa).
Tróndur: Ikki man tað vera ringt at gita hvat
ið Magga teinkir og av hjartanum ynski
eg tað sama. Sig mær tú, hvat tú meinar.
Magga: Ja sær tú. Hetta glæse vil e nu drekka
fire taimun gudsvinun - kvørjir tair nú
ero - sum ý ty syste týene hava skriva ý
avysenar ty tá hóvar mar kvorjun ta icce
hóar o e have aisene ait sindur meire
graie a ty iná odlun hesum útliska prát-
enon har plóa [plagar?] á finnast sum e
icce have maire greie á in Kongerin av
frankaryqe Harrin framme tarra sag
sum ainum kvorjun erliun førinqe (Hon
heldur glasi up)
Síðani fer Asa at kvøða, Tróndur tekur und-
ir við henni, og Haraldur sigur at „Sjúrður
hjolpur okkun“.
í hesum brotinum verða tey bæði aðal-
evnini hjá Súsonnu Helenu borin fram:
konufólkasak og tjóðskaparsak. Magga tyk-
ist at vera kend fyri at vera tjóðskaparsinn-
að. Hon veit, at konufólk ikki plaga at taka
lut í kjaki um støðuna í landinum, men hon
ivast ikki í, at tey eiga at taka lut í tí, og hon
heldur, at konufólk helst høvdu greitt málini
betur enn mannfólkini.
Tá ið tey eru liðug at kvøða, heldur orða-
skiftið um støðuna hjá konufólki í almenn-
um kjaki fram í sambandi við, at tær hava
sett sær fyri at læra seg at skriva føroyskt:
Magga: Ja myn goe bróor tá verir icce ofta
um ta hendur se ad nagar av okkun
cemor vi til hetta men eit have e á sia
tikkun - y qarkvølde táye Asa, sistur og
e vóru komnar in ý kovan samráddist
vit leinqe um hetta sum vit hava lise y
dimmalatting; Asa saje ein limur skal
hava sagt at hansara álit var á kvinn-
enun.
Guðrun: Ja Magga, og nú halde eg vit í allare
frialighait um sunnudagar skullu hæva
stevne her kiá okkum og tosa og roina
at stæva og skriva tað føriska vit kunna
fáa fætir á. Eg skæl tosa við følki her í
bigdene, tæð firsta stevne verir tá
sunnedagjin eftir lestir. Skúlalærarin er
føringur í sinn og sjinn, hann jolpir okk-
um vait eg (til Asa) Tú kiemir tá við
Ása til tað firste ferð.
Tað, sum tær hava lisið í Dimmalætting,
kunnu hava verið tær fyrstu greinirnar í
tjóðskaparkjakinum. Kanska sipar leikurin
her m.a. til greinina „Vor Nationalitet“
(Dimmalætting 10.11.1888), sum Hans Jacob
Debes sigur byrjaði „sjálvt tjóðskaparkjak-
ið“10. Greinin snýr seg um føroyska málið,
sum er útihýst úr kirkju, skúla og rætti, men
hóast greinskrivarin harmast um hesa støðu,
er hann vónríkur, tí okkurt er, sum „tyder
paa, at lysere Tider kan ventes“n. Hans
Jacob Debes vísir á, at R.C. Effersøe helst
hevur skrivað greinina, og hann var millum
teirra, sum tóku stig til jólafundin og tað,
sum av honum stóðst. I somu grein verður
funnist hvassliga at konufólkinum:
„Mange vil samstemme med mig i, at det er
sørgeligt, at man har agtet os saa ringe, at
man ikke tillader os at bruge det færøske
Sprog som Kirke-, Skole- og Retssprog; men
endnu sørgeligere er det, at mange Færinger
foragte deres eget Modersmaal og National-
dragter; hvilket især gjælder om saa mange