Fram - 17.05.1919, Qupperneq 2

78
FRAM
Nr. 20
þessu fyrirkomulagi, og alþýðu vorri
líka. Pá færi lílið af kröftum vorr-
ar fámennu þjóðar forgörðum, og
andlega menninginhefirfyrirheitbæði
fyrir þetta líf og hið tilkomanda.
Stefán Sveinsson.
t
Frú Kristíri Blöndal
andaðist hér að Hvanneyri sunnu-
daginn 11, þ. m. 81 árs að aldri.
Kristín Blöndal ekkjufrú var fædd
í Bráðræði við Reykjavík 26. febr.
1838. Foreldrar hennar voru Ásgeir
Finnbogason, er lengi bjó á Lamba-
stöðum á Seltjarnanesi og síðar á
Lundum í Borgarfirði og fyrri kona
hans Sigríður, dóttir séra Þorvalds
Böðvarssonar prests í Holti undir
Eyjafjöllum. Er frá Þorvaldi þessum
komin mjög stór ætt og merkileg
og venjulega kölluð Porvaldsætt.
Hinn 24. ágúst 1857 giftist Krist-
ín Ásgeirsdóttir, Lárusi Þórarni
Blöndal, er var syslumaður í Dala-
sýslu 1868 til 1877 og í Húnavatns-
sýslu 1877 til daugadags 12. maí
1894; hafði hann þá fyrir nokkrum
vikum fengið konungsveitingu fyrir
amtmannsembættinu norðan og aust-
an. Rau hjón bjuggu fyrst á Stað-
arfelli og síðast á Kornsá í Vatns-
dal. Var heimili þeirra jafnan fyrir-
mynd að öllum höfðingsskap, og
gestrisni þeirra hjóna svo framúr-
skarandi að henni er jafnan við-
brugðið enn þann dag í dag, ef tal
hneigist þar að. Ellefu börn eign-
uðust þau hjón, tíu afþeimkomust
til fullorðinsára, og níu eru ennálífi.
Börnin eru þessi:
Ásgeir, fæddur 10. febr. 1858,
héraðslæknir fyrst í Skaptafellssýslu,
þá í Þingeyjarsýslu og síðast í Ár-
nessýslu. Hefir hann nú nýlega lát-
ið af embætti og er búsettur á
Húsavík.
Sigríður, fædd 11, apríl 1865,
kona Bjarna Þorsteinssonar prests
í Siglufirði.
Björn, fæddur 3. júlí 1870, prest-
ur fyrst að Hofi á Skagaströnd og
síðar að Hvammi í Laxárdal, dáinn
27. desbr. 1906.
Ágúst Theódór, fæddur 2. júlí
1871, sýsluskrifari á Seyðisfirði.
Kr'istján Júlíus, fæddur 2. júlí
1872 bóndi á Gilstöðum í Valnsdal.
Guðrún, f. 26. júlí J873, kenslu-
kona í Reykjavík.
lngunn Ragnheiður, f. 26. júlí
1874 dáin 27. okt. sama ár.
Jósep, fæddur 19. ágúst 1875,
póstafgreiðslumaður og símastjóri í
Siglufirði.
Ragnheiður, fædd 19. des. 1876
gipt Guðm. Guðmundssyni kaup-
félagsstjóra á Eyrarbakka.
Jósefína Antonía, fædd 25.
apríl 1878, gipt Jóhannesi Jóhann-
essyni bæjarfógeta í Reykjavík.
Haraldur, fæddur lO. sept. 1882,
Ijósmyndari á Eyrarbakka.
Frú Kristín hafði alla þá kosti til
að bera sem prýða mega íslenska
hefðarkonu, hún var stórráð og stór-
lynd, greind og gjafmild, trúföst og
trygg, og ávann sér ást og hylli
allra þeirra sem náin kynni höfðu
af henni. Síðustu ár æfi sinnar dvaldi
hún hér á Hvanneyri hjá Sigríði
dóttur sinni, var heilsa hennar til
sálar og líkama mjög góð, þrátt fyr-
ir háa elli, þar til nú fyrir hálfu öðru
ári síðan að hún lagðist rúmföst
og steig ekki á fætur framar, en al-
veg framundir andlátið var hún með
fullu ráði og rænu.
Lík hennar verður flutt vestur að
Undirfelli í Vatnsdal, og hún lögð
þar við hlið manns síns.
Erl. símfregnir
London 15. maí.
Rantzau greifi hefur afhent þrenn
mótmæli gegn friðarskilmálum banda-
manna.
1. Að fjármálin séu dauðadóm-
ur yfir miljónum Pjóðverja.
2. Að Rjóðverjar beri ekki á-
byrgð á ófriðnum, og beri því
ekki skyldu til að endurreisa
héröð sem fyrir hernaðarspjöll-
um hafi orðið.
3. Landaskiftingar ekki í sam-
ræmi við grundvallarskilyrði
Wilsons.
París 15. maí.
Foch marskálkur er farinn til Rín-
ar albúinn til þess að hefja ófriðinn
á ný verði friðarskilmálunum algjör-
lega hafnað, og ekki undirskrifaðir
fyrir 22. þ. m.
Khöfn 16. maí,
Pað hefur verið gefin út tilkynn-
ing um það að um leið og Pjóðv.
undirskrifi friðarskilmálana, sé öllu
hafnbanni aflétt, og allir svartir listar
úr sögunni.
Svæði það sem Pjóðverjum hefur
verið leyft til fiskiveiða hefur verið
stækkað.
Leyft að nokkru leiti að flytja vör-
ur tii Pýskalands.
Breski flotinn annast eftirlit í Slés-
vík meðan þýski herinn rýmir landið(?)
Höfn í Höfðavatni.
í gærkvöldi kom hingað innan frá
Höfðavatni Jóhann Sigurjónsson
skáld. Hann hefur nú verið þar um
nokkurn tíma til þess að semja við
bændur þar innra um kaup á þeim
iörðum sem liggja að Höfðavatni.
Petta mun veraframhald af viðleitni
Gustafs heitins Grönvolds er hann
hafði með höndum áður en hann
dó, til þess að gjöra þarna hafnar-
virki, og reka þaðan útgerðogverslun
Vér höfum átt tal við Jóhann Sig-
urjónsson og spurt hann hvernig
honum hafi litist á stöðvarnar, og
hversu honum hafi orðið ágengt,
fórust honum svo orð: »Tíminn gat
verið ákjósanlegri, því þegar eg kom
var fannkyngi yfir öllu, og nokkuð
erfitt fyrir ókunnugan að átta sig í
fljótu bragði, en eg dvaldi þar hátt
á aðra viku og var svo lánsamur
að sumarið kom með mér, svo þeg-
ar eg fór þaðan var eg búinn að
fá yfirlit yfir staðhætti, nægilega til
þess að geta skapað mér Ijósa hug-
mynd um Höfðavatn sem hafnar-
síæði, að svo miklu leiti sem að
maður sem ekki er sérfróður hefur
tæki til. Er þá fljótsagt að verði sá
fyrirhugaði skurður í gegnum grand-
ann nægilega trygður, mun höfnin
jafnast á við einhverjar bestu hafnir
í heimi, án þess of djúpt sé tekið
í árina. Skipin sigla þá inn á lignt
stöðuvatn, fulla kvaðratmílu að stærð
þar sem ekkert brim getur komist
að, og stormar aðeins af einni átt,
auk þess er landslag í kring vel
fallið til þess að skapa blómlegt
kauptún með túnum og garðrækt
því landrýmið er nóg, og höfnin í
óslitnu sambandi við eystri hluta
Skagafjarðar, þó hún liggi nokkuð
utarlega. Um hver árangurinn varð
af ferð minni get eg sagt það eitt
að bændur þeir sem áttu jörð að
vatninu höfðu allir mikinn áhuga
fyrir því að þetta fyrirhugaða stór-
virki gæti oroið að verulegleika, og
fékk eg sanngjarnan kaupsamning
um jarðareignir þeirra, fyrir hönd
þeirra manna er fólu mér að semja
við þá. Pað er ósk félagsins að þeir
íslendingar sem vilja, fái þar fyrstir
stöðvar eftir þörfum, og stór hluti
af starfsfénu mætti verða íslenskur,
og ekki verði gengið út yfir Norð-
urlönd til fjárframlaga.
Siglufjörður sem nú má kalla al-
setinn, og sem hefur vaxið og blóm-
gast fljótar en nokkur annar bær á
Norðurlandi er besta sönnunin fyrir
því að fyrirtæki þetta er bygt á heil-
brigðum grundvelli. Pó skal Siglu-
fjörður ekki hræðast samkeppni frá
væntanlegri nýrri höfn þarna, því
hafið útifyrir mun vera nógu auð-
ugt til að fæða og margfalda bygð
á þessum slóðum.«
Jóhann Sigurjónsson ætlar sérnú
að fara héðan til Reykjavíkur með
skipi sem hingað er bráðlega vænt-
anlegt, þar ætlar hann svo að dvelja
nokkurn tíma, og fara þaðan út,
Áður en vér kvöddum skáldið
spurðum vér hann hvernig hann
hafi kunnað viðtökum Lyga-Marðar
í útlöndum, og hvernig leikendum
hafi farist úr hendi að sýna lyndis-
einkunnir fornra nianna á íslandi,
skáldið svaraði: »Viðtökurnar voru
allgóðar en leikendur eins og von
var til, nokkuð misjafnir, enda eiga
Njáll og Bergþóra ekki daggöngur
á götum nútímans.«
Seinast spurðum vér skáldið hvort
hann hefði nú eitthvað í smíðum,
hann svarar: Frekar tvö leikrit en eitt.
Má spyrja um hvað þau leikrit
eiga að vera?
»Jú, annað úr stórbæjarlífi, og hitt
úr hyllingalandi æfintýra og drauma.«
Vikan.
Tiðin. Nú vqnar maður að breytt sé
til batnaðar, hefur alla þessa viku verið
mJÖg gott veður og hlýtt aila daga. Ligg-
ur þó mikill snjór hér ennþá, og víða svo
að ekki er hægt að komast að því að kippa
í iag því sem aflaga hefir farið í vetur, en
haldist þessi góðu tíð, miðar fljótt ásnjó-
inn, því gaddurinn er enginn.
Pað er haft fyrir satt aðsitji
margir menn á stuttum bekk, þá hnippi þeir
sig svo saman að einn riðjist úr sessinum
og lyptist úr þvögunni upp á axlir hinna
og — verði ráðherra — hér á íslandi.
Vanalega sá léttasti!
Skipakomur hafa verið tíðar þessa viku.
2 skonortur hafakomið til Hinna
sam. ísb verslana, »Harris« með tirnbur og
cement, og »Vega* með saltfarm frá Spáni.
S.S. »MagnÍ<! kom á miðvikudag-
inn frá Haugasundi, kom með honum
nokkuð af byggingarefni til Bakkevigs.
Með skipinu kom Ivarsen umboðsmaður
og verkstjóri, með nokkra smiði með sér,
og verður nú strax byrjað að byggja upp
bryggjur og gera við aðrar skemdiráeign
Bakkevigs.
«Magne« fór héðan í nött á ieið suður
fyrir land til síldveiða með reknætur hafði
skipið mikið nieð af tunnuni og salti, og
ætlar sér að salta úti á hafi. Seglskipstórt
er á leið upp frá Haugasundi með tunn-
ur og salt, og á að mæta »Magna« fyrir
sunnan land, en hann á að veiða í það.
Forðast víst að salta á höfnum inni
vegna tunnutollsins.
M.b. » ÚIfur« kom hingað frá Rvík
í fyrrakvöld hlaðinn vörum til kaupmanna.
Hvergi varð Úlfur var við ís.
Með skipinu komu niargir farþegjar þar
á meðal: verkfræðingur G. Blomkvist,
bókhaldari H. H. Andersen, kaupmennirn-
ir Jón E. Sigurðsson, Stefán B. Kristjáns-
son, Páll S. Dalmar. »Ulfur fór héðan beina
leið til Reykjavíkur í gærdag.
M.S. »Pórír« fór héðan í vikunni
til Reykjavíkur. Með skipinu fór Friðb.
Níelsson kaupmaður snögga ferð til Rvíkur.
&.S »fferlÖ« fór héðan til Akureyr-
ar í gærmorgun, með >Herlö« fór Páll
Einarsson sýslumaður.
l/ppboð mikið varhaldið hér mið-
vikudag og fimtudag á öilu því smærsta
sem bjargað hefir verið af viðum úrverk-
smiðjunni og öðrum mannvirkum sem fór-
ust í snjóflóðunum. Allir stórviðir og aunað
sem þekkjanlegt var, var ekki boðið upp,
höfðu eigendur komið sér saman um að
skifta því sjálfir. Meginið af því sem selt
var mun aðeins notandi í eldinn, en vel
var þó boðið í, enda flestir í eldiviðarhraki.
Hákariaskip hinna sam. isl. versl-
ana þrjú, kom'u inn í vikunni:
»Æskan« með 27 tunnur lifur
»Njáll« »« 68 »
»Kristjana »«52 » »
Komu þau aðallega inn vegna storms
og eru nú öll farin út aftur. ís höfðu þau
lítinn séð, aðeins sundurlaust hrafl hér
djúpt af strandagrunni.
Kirkjan. Vegna lasleika á ferming-
arbörnum, og þar af Ieiðandi hindrunar
á reglulegum spurningum nú um tíma,
verður að fresta fermingunni til Hvítasunnu-
dags.
Síðdegismessa á morgun.
Ásgeir Pétursson kaupm. hefur
nýlega keypt botnvörpunginn »Rán« í
Reykjavík, kaupverðið 325 þús. krónur.
16 ára drengur var nýlega tek-
inn fastur í Reykjavík. Hafði stolið 800
krónum úr sparisjóðsbók annars.
Stjórnarraðið hefur fengið sím-
skeyti um hundaæði í Bretlandi, ogbann-
að allan hundafiutning til og frá.
GuilfoSS kom í gærkvöldi til Rvíkur.
Botnía væntanleg til Rvíkur í dag.
Borg liggur nú í Khöfn og á að koma
hingað upp til Austur- og Norður-lands-
ins í byrjun júní.
Harry, mótorskip, kom hingað í gær
innan af Eyjafirði, á leið til Rvíkur.
Rétt skal stefna.
Rað má kveða svo að orði nú,
að Siglufjörður standi á vegamót-
um, og virði fyrirsér vegina er fram-
undan liggja til þess aö velja hina
réttu.
Innan skains höfum vér fengið
hér lögreglustjóra, sem að mikiu-
leyti ber á herðum sér framtíð og
velgengni þessa bæjar og bygðar-
lags, er mögulegt að það starf verði
honum ervitt, en mikið má ef vel
vill, og ef hver og einn setur sér
það mark og mið að vinna að því
ásamt honum, að stefnt sé í rétta
átt í hverju sérstöku máli, rétti veg-
urinn valinn, þá mun vel fara.
Hér er margt sem þarf umbóta
við; ýmsar stefnur sem þarf að breyta
og margar nýjar verður að taka. og
er þar vandi að rétt verði farið, þó
er það líklega léttara að ná réttum
stefnum í nýjum málum, en að breyta
um stefnur í gömlum.
Hér skal ekki farið út í hin ýmsu
ýmsu mál aðeins mirist á eitt, sem
er með þeim þýðingarmestu fyrir
þennan unga bæ, og er það bann-
málið eða vernd bannlaganna,