Fram - 18.03.1922, Side 4

32
FRAM
Nr. 9
arkasir, því að þær vcrða áreiðan-
lega hvorki til ánægju né augria-
gatnans þeim, sem þar fara um
þegar snjóitin tektir ttpp, en þær
liggja þétt við götttna, rétt fyri-r vif-
itmtm á manni.
Hafþrjr,
Vikan.
Tíöin. Sunutid. frosttiríÖ um inorgun-
iitn, goit veður seittni partinn. ’vláaud. og
þriðjttd. hláka og hvassviðri. Mvd, gott
veður og'hlýtt, finitud. og fösíttd. somu-
teiáis. Laitgard, norðankatsi ogkafaldsfjttk
en írostlaust.
Barnaveiki í Pljóturu. A Brúna-
síöðuiTt hefttr sá sorglegt atburðiirgérsi að
2 börn Sveins Arngrtntssonar og komt tians
eru ný-dáin úr barnaveiki. Er þeirn hjón-
utn þuogur harntur kveðinn i skjótri svip-
an; á milli datiðsfallanna voru aðems fáir
dagrr. Ekki hefur lieyrst að veikinnar iiaii
orðið vart á tleiri bsejnni.
Sipaferðir. I’að var eigi rétt það
seni »agt var í síðasta blaði nni burtför
Goðaross frá Kptn.höfn. Goðafoss Jiggur
þar enn vegna verkbatmsins. En nti er
sagt að byrjað tmini að ferma yskipið á
rriánudag 20. þ. ui. og nutni að þvt vinua
skipsmenn sjálfir nteð aðstoð þjóðarlijálp-
arinnar. Hér verður Goðafoss eigi fyr en
eftir máiiaðarmót.
1 hákarialegu fórit Itéðati 2mótor-
bátar í gærdag.
K o s n i n g í Vestur-SkaftafeJlssýslu. Óar
fór fram alþingiskosning 15. þ. mán. í
kjöri voru Lárus Helgason, Kirkjnba; og
Eyólfur Guðnmndsson. ífvoli. Atkvseði
«kki talin etm þá.
Bæjarreikpingarnir liggja fratnmi
til sýnis almeunitigi í »Sam. iil. verzl.» til
!. apr. n. k.
Attrseður varð í dag Björn Schrani.
Hatin Itefur verið mjög veikur Jengií vet-
ur, en er itú á bezta batavegi og fttrðtt
ern eftir aldri,
Kirtcjan Messað á morgttn kl. 5 síðd.
N ý rit.
Fr. B. ArngrtmsSón: Ásrún. Fylgi-
blað Fylkis, Ak, Nóv. 1021.
Fyrst í riti þessu er Hringsjá,
þ. e. a. s. stutt yfirlit yfit ástaudið
í heiminum sfðastl. ár og er það
ófögttr lýsing. Skuldir tnannkyrisins
hafa sex- tii sjöfaldast og var
þó ekki ábætaudi, þrjú hiti merk-
ustu rtki Evrópu hrutirn, en atvintiu-
leysi, örbirgð og gjaldþrot standa
fyrir dyrum. Austurríki nærri Itung-
urmorða, rússneska hallærið afskap-
legt, eins og nokkrum sinmim hefir
verið drepió á hér t blaðirtu og
tuttugu miljónir Rííssa íallnir, síð-
an Nikulás annar var rekinn frá
viildum. írland alt í báli og braudi,
ógurlegt atvinnuleysi alstaðar, t. d.
6 milj. ntanna atvinnulausar í Norð-
ur-Amenktt einni. Kostnaður heims-
ófriðarins þau 4 ár og hundrað daga,
sem hann stóð yíir, er talinn 300
miljarðar króna. Sétt skemdir á
borgum og bygðutn, eyðilegging
löerskipa, kattpskipa og vara metin
jaínmikið til 2íalt sú upphæð, þá
hefir heimsófriðurirm kosíað, yíir
þaxtn tíma, sem hann varaði, 600 til
000 miljarða kióna. Hærri talan mun
nær réttu, en hún er ttm 1000 Mi\
á hvern þegn ftinna stríðandi þjóða,
séu Kíuverjar ekki meðtaldir. Minni
upphæðitt, 000 tniljarðar króna, er
3000 sinnum Itærri en upphæðin,
sem skipaskurðuritfn, er VilhjáJmur
2, lét grafa frá Kie! á Rússlandi tii
Bremen, kostaði; hærri talan, 900
iniljarðar króna, er 300 sinnum hærri
en kostnaður járnbrautarinnar, sem
Nikutás 2. lét leggja yfir Síberíu frá
Pétursborg til Vladívostok, en 500
sinnum meira ett skipaSkttrður frá
Eystrasalti íi! Svartahaísins var á-
ætlaður að kosta.
Leir og leirsmíði er næsta
grein. Höf. álítur, að ísl. leirtegund-
ir verði ekki notaðar ti! húsabygg-
inga hér á lattdi óbt endar. þótt aðr-
ir Itafi haldið því fratn (Fr. Möller
í »ís!errdittgi ), nema þá helzt í !ág
útHýsi eða sniiðjur, ve! hitaðar og
vatðar utan með pappa eða öðru
íyrir regni og st.jó. Er þetta álit
höf, bygt á tilraunum, sern hann
fiefir gert nteð ísl. leirtegundir, setn
ekki þoldu frost, en sprungu af
frostinu og grotnuðu sundur þeg-
ar þiðnaði, að undanteknu einu sýn-
ishorni, sem þoldi frostið og er til
sýnis í gagníræðaskóla Akureyrar.
Leir fslands kemur því að eins
að notum við múrsteinsgerð og ann-
að leirsmíði, að hann sé brendur
eins og erlendis í þar tilgerðum
um ofuum«,
Steinar og steinsmíði kentur
næst. Vill höf. að notað sé ísl. grjót
og kalk til húsabygginga miklu mejra
en gert hefir verið hingað til, »Út-
lendir byggja flesta bæi sírta úr múr-
steini eða höggnum steini, eða þá
úr bjálkurn og timbri. A síðustu ára
tugutn hafa menn hér á landi far-
ið að byggja hús úr timbri og einn-
ig úr steinsteypu, örfá úr steini; en
bæði* trjávið og síeinsteypu verða
menn ao kaupa dýrum dómum frá
útlöndum og timburhús eru kaldari
en torfbæir og ekki eins varanleg,
og steinsteypuhús eru einni^ kaldari
en torfbæir, ef vel eru bygoir.
Á 'Wmabiliiui frd 1910—1918 nam
aðflutt byggingarefni, nl. trjáviður,
utminn og óunninn, og kalk og
semerti nálægt 12 miljótntm króna,
þ. e. I >3 tuilj. kr. til jafrtaðar ;t
ári V -
Talsvert af þessari fjáruppbæð
hefði mátt spata ineð því að byggja
öll íbúðarhús í kaupstöðum og alia
bæi til sveita, sein bygðir hafa ver
ið á þessum árum, úr íslenzku grjóti
eða steini.<
Höf. tilgreinir því næst nokkur
hús, kirkjur og bæi, sern bygt hefir
veriö lir ísl. steini hér á landi og
segir svo: »Hús, bygð úr alíslenzk-
um steitti líkt og oíangreind hús,
nl. högnu grágrýti eða sandsteini, ;
meitluðu móbergi eða hraungrýti I
eóa hamarsniðnu blágrýti, með
tvöföldum veggjum, t. d. 1 x 1 /3 x 1
fet á þykt eða þar um bil með góðu
tróði á milli, verða ftilt eins hlýog
beztu timburhús eöa steinsteypuhús, i
varanlegri en timburhús og ódýrari I
en steinsteypuhús. Pað byggingar-
efni, sem ísland skortir mest, er
kalkið; en íyrsf um sinn má vinna
kalk úr þeim kalksteinsnámum, sem
finnast í Esjunni og vestanvert við
Djúpafjörð í Barðastr.-sýslu. vjr nám-
um mun mega fá að miiista kosti 30
þús. tunnur af kalki eða 50 þús.
tunnur sements, sem er rúrnlega
miljón til H/a miijón kr. virði með
því verði, sem sement seldist í sum-
ar. Kalk unnið úr Esjunni. hefir gef-
ist vei og kalksteinninn, »em finst
við Djúpafjörð og sem eg skoóaði
í fyrra sumar, getur Esju kalkstein-
inum ekkert eítir að gæðum og er
nær sjó. En jafnframt þessu og
framvegis ætti að vinnn kalk úr
skeljasandi, t. d. á Veshjörðum
og úr skeljum, þar sem mikið berst
af skeijum á land eins og sumstað-
ar á Vestfjörðum, á Langanesi og
á Suðurnesjum, einnig úr þeim, sem
veiðast hér og þar kringum landið
árlega, eins og hér út með Eyja-
firði.«
Framh.
rjavið
ýmsar algengar tegundir fæ eg með
■ Sinus • í apríl;
Fridb. Níelson
92
vfssa hann uin ástsemi sína, en hana skorti þrek til þess, því
að rödd samvizkunnar sagði hennl, að það yrði aldrei í ein-
lægni gert.
Pegar Mornington fékk ekkert svar, hélt hann áfram og mælti:
Eg fyrir mitt leyti elskaði dóttur mína áður'en eg sáliana vegna
móður hennar og sfðar þótti mér vænt um hana vegna hennar
sjálfrar, en það var alt árangurslaust. Æ, Eva míu! Hvað hefi
eg gert fyrír mér, að þér skuli ekki geta þótt vænt um migPEg
hefi leitast við að upp fylla hverja þína ósk og aldiei gert þér
á móti. Pti varst mín huggun og von í útlegðinni og mín ein-
asta umhugsun þagar heiin var komið og gæfan brosti við mér.
Og samt sem áður fjarlægjumst við hoort annað dag frá degi
og þú verðtir inér æ fráhveríari. Segðu mér, barnið mitt
segðti inér það vegna móður þinnar, þótl ekki sé það iníu vegna
-, vegua hennar, sem við bæöi heiðrum í hjörttim okkar get-
ur dóttir heunar ekki gert mig hluttakandi f einhverjum örlitl-
um hluta af ástsemd sinni?
Hann stóð við hlið hennar og taut ofati að henni þar sem hún
sat á stólnum. Öll harka og alt kaldlyndi hans var gersamlega
horfið og hann mændi á hana eins og öll gæfa hans og íarsæld
væri komin íindir svari hennar. En þó benni sárleiddist það, þá
varð hún þó að viðurkenna með sjáJfri sér, að þessi hlýleikur
hans hafði engin ábrif á hana. Hún hefði af frjálsum vilja getað
auðsýnt honam samhygð, lotningu og auðsveipni og mtuidi á
þessu augnabliki híkfa orðið við óskum hans, hvað Gottfreð
snerti, ef hann hefði áréttað það, cn henui var ómögtilegt að
gefa honum það svar, sem hann þráði mest, Eti þar sem húu
hvorki leit npp né svaraði hontim neinu, þá varð horitun smám
saman ljóst, að bæn hans hefði orðið rrangurslatis og lýstn
sér sár vonbrigði í svip hans. Hann stundi við, hné niður ísæti
sitt, hutdi amllit sitt höndum oghallaðist fram á skrifborðið.
Hún sá, að harin áttj í baráttu við sjálfan sig og kvaldi það hana
93
mjög. Hún sáraumkvaöist yfir hann og íyrirvarð sig af joví að tað-
ir hennar hefði árangurslaust ákallað dótturást hennar. Gekk hún
svo til lians án þess að vita hvað hún ætlaði sér. Ha n heyrði
til hennar, leit snögglega upp og benti henni að fara, en hún
hikaði þegar hún hún sá hvað hann var náfölur og sorgbitinn.
Æarðu!« sagði hann höstuglega og benti á dyrnar. »Eg kæri
mig ekki nm meðaumkvun þína úr því að eg get ekki öðlast ást
þína. Láttu mig vera einan!« Hann horfði á ef r lienni ganga út
um dyrnar og loka hurðinni eins og spilamaður, sem sér, að
spilið er tapað. Var honum nú fyrst ljóst, hvers virði hún var
honum og hve innilega hann þráði ást hennar. Ást hans á móð-
urinni hafði verið hans einasta stoð og stytta og að henni liðinni
snúist til dótturinnar enn hreinni og helgari. En nú hafði hans sein-
asta bæn enga áheyrn fengið og framtíðardaumar hans og vonir
að engu orðið.
XIV.
Fjórmenningarnir.
Haraldm Mornington gerði ekki fleiri tilraunir til að fá Evá
til þess að breyta eftir vilja síntim gagnvart Gottfreð, enda hittó
þær Mand fiann oftsiunis þennan mánuð, sem hann vard að
dvelja í Lundúntirn. Eva reyndi ekki heldur að komast fyrir, hva^
valdíð heffti snndurlyndi þeirra feðga og þar sem bæði Gottffcí
og Maud gerðu lítið úr því í hennar áheyrn, þá fórhún líka aðha"'
ast að þeirri skoðun, að það væri ekki sérlega magnað. pess'1
þremenningar, Eva, Maud og Gohfreð sáust uæstum dag!eSa’
l