Fram - 03.06.1922, Blaðsíða 2

72
<
íslenski fiskurinn hefir, hvað með-
ferð alla snertir, svo margt ogmik-
ið fram yfir hinn norska að varla
er hægt að jafna þeim saman. Eg
skoðaði á þessu sama fiskhúsi fisk
frá flest öllum verstöðvum á vestur-
ströud Noregs; — virtist mér hann
svipaður, allur blakkur og bragð-
ljótur, þó var fiskur aflaður á
smábáta norðarlega við Noreg, einna
fallegastur.
Þessir gallar á fiskinnm, stöfuðu
auðsjáanlega af slæmri meðferð á
honum áður en hann komst í salt;
— hann hafði ekki verið hálsskor-
inn og hafði legið með slori og
slógi altof lerigi.
Á þessu sama fiskihúsi var einn-
ig íslenskur fiskur, aflaður og
verkaður hér á Siglufirði, og var
svo mikill munurinn á honum og
norska fiskinum, sem hreinni vor-
ull og óþveginni haustull, — og
þó var sá fiskur skemdur, þótt lít-
ið væri: liann hafói verið pakkaður
í striga, en oflaust; hafði skekist til
í umbúðunum og ýfst á fiskinn,
svo að áferðin hafði Ijótkað og lýtti
það hann til muna, en þegar fisk-
urinn var pakkaður, hefir hann ver-
ið fyrsta flokks vara.
Lög.
um fiskimat.
1. gr. Allur verkaður saltfiskur,
sem út er fluttur héðan af landi,
skal metinn og flokkaður eftir gæð-
um af fiskimatsmönnum undir um-
sjón yfirmatsmanna.
Sama skal gilda um allan óveik-
aðan fullsaltaðan fisk, semáaðfara
til Spánar, Portúgals, Ítalíu eða ann-
ara Miðjarðarhafslanda.
Ef fiskur er fluttur til þessara
landa um önnur lönd, skal hann
vera bundinn í bagga og í hæfileg-
um umbúðum öðrum.
Áður en verkaður eða óverkaður
saltfiskur gengur kaupum og söl-
um innanlands, skal meta hann og
flokka eftir gæðum, ef hann er ætl-
aður til útflutnings. Matsmenn skera
úr, hvenær óverkaður saltfiskur er
matshæfur.
Yfirinatsmennirnir skulu einnig
hafa umsjón með útskipun, hleðslu
og meðferð fiskjarins í útflutnings-
skipunum og gefa fyrirskipanir hér
að lútandi, sem þeim er skylt að
hlýða, sem hlut eiga að máli.
Hverri matsskyidri fisksendingu
til útlanda skal fylgja vottorð yfir-
matsmanns, ritað aftan á farmskír-
teinið.
Nánari reglur um matið og með-
ferð vörunnar, bæði við útflutning
og í útflutningsskipunum, skulu
settar í erindisbréfumyfirmatsmanna,
sem stjórnarráðið gefur út.
2. gr. Ráðherra skipar yfirmats-
mennina, og skulu þeir hafa aflað
sér þekkingar á fiskimati, verkun
og nieðferð fiskjar, annaðhvort með
því að hafa staríað sem fiskiinats-
menn eða á annan hátt.
Peir skulu rita undir eiðstaf, um
FRAM
að þeir vilji hlýða ákvæðum þeim,
sem sett eru viðvíkjandi starfi þeirra
og með alúð og kostgæfni rækja
skyldur þær, sem á þeim hvíla í
stöðu þeirra.
3, gr. Yfirfiskimatsmenn eru lauti-
aðir úr ríkissjóði samkv. lögum nr.
71, "28. nóv. 1919, um laun em-
bættismanna, og skulu vera þessir:
1. Yfirmatsmaðurinn í Reykjavík.
Uindæmi hans skal ná yfir svæðið
austan frá Þjórsá vestur að Önd-
verðunesi. Hann er jafnframt ráðu-
nautur stjórnarráðsins í þeim mál-
um, sem viðkoma fiskimati og fisk-
verkun.
2. Vfirfiskimatsmaðurinn á ísafirði.
Umdæmi hans skal ná yfir svæðið
frá Öndverðunesi norður til Reykj-
arfjarðar í Strandasýslu.
3. Yiirfiskimatsmaðurinn á Akur-
eyri. Umdæmi hans skal ná yfir
svæðið frá og með Reykjarfirði aust-
ur að Langanesi.
4. Yfirfiskimatsmaðurinn á Seyð-
isfirði. Umdæmi hans skal ná norð-
an frá Langanesi suður að Horna-
firði, að þeim firði meðtöldum.
5. Yfirfiskimatsmaðurinn í Vest-
mannaeyjum. Umdæmi hans er
Vestmannaeyjar og Vík í Mýrdal.
Tölu yfirmatsmanna má auka með
fjárveitingu í fjárlögunum, og verð-
ur þá gerð nauðsynleg breyting á
uindæmum þeirra með konungsúr-
skurði.
4. gr. Fiskimatsmenn skipar lög-
reglustjóri á hverjum fiskútflutnings-
stað, svo marga sem yfirfiskimats-
maðurinn telur þurfa og eftir tillög-
um hans. Reir skulu, áður en þeir
taka til starfa, rita undir eiðstaf,
sem stjórnarráðið fyrirskipar.
5. gr. Pegar yfirfiskimatsmaður
tekst ferð á hendur út fyrir lög-
sagnarumdæmi það, sem hann er
búsettur í, til þess að annast fiski-
matsstOTf í þarfir einhvers útflytj-
anda, skal útflytjandi greiða honum
ferðakostnað og fæðispeninga fyrir
þann tíma, sem hann nauðsynlega
þarf að vera að heinian í þeim er-
indum, hvorttveggja eftir reikningi,
sem stjórnarráðið úrskurðar, ef hlut-
aðeigendur geta ekki komið sér
saman.
Kaup fiskimatsmanna fyrir starf
þeirra við fiskimat greiði eigendur
saltfiskjarins þeim, eftir því sem
nánara veiður ákveðið í erindisbréf-
um fiskimatsmanna.
6. gr. Yfirfiskimatsmenn og fiski-
matsmenn mega ekki taka á móti
nokkurri þóknun, hverju nafni sem
nefnist, frá þeim, sem metið er fyr-
ir, frá skipstjórum á útflutningsskip-
um eða öðrum, sem við skipin eru
riðnir, annari en borgun þeirri, sem
ákveðin er í lögum þessum eða er-
indisbréfum þeirra.
Peir mega ekki heldur vera í þjón-
ustu kaupmanns eða annara, sem
láta meta fisk til útflutnings.
7. gr. Yfirfiskimatsmennirnirskuiu
skyldir að ferðast um í umdæmi
sínu og utan þess, til þess að leið-
beina í fiskimeðferð og fiskimati,
líta eftir hvorutveggja og kynnast
því sem best. Á þessum ferðum fá
þeir ferðakostnað greiddan úr rík-
issjóði, eftir reikningi, sem stjórn-
arráðið úrskurðar.
Peir fá einnig greiddan úr ríkis-
sjóði nauðsynlegan síniakostnað
vegna fiskimatsstarfa.
8. gr. Sá, sem flytur út eða læt-
ur rlytja út matsskyldan saltfisk, án
þesS að láta nieta hann eða fá mats-
vottorð uin hann, sæti 500 ti! 10
þús. króna sektunr í ríkissjóð.
Um mál út af brotum þessum
fer sem um almenn lögreglumál.
9. gr. Um hegningu fyrir brot
yfirfiskimatsmanna og fiskimats-
manna gegn ákvæðurn þessara laga
fer eftir hinum almennu hegningar-
lögum.
10. gr. Lög þessi öðlast þegar
gildi.
11. gr. Með lögum þessum eru
úr gildi numin lög nr. 21, 9. júlí
1909, og lög nr. 58, 27. júní 1921,
um fiskimat.
Lög þessi snerta almerining hér
og með allri sjávarsíðu landsins
svo mikið, að nauðsyn er á að
menn eigi kost á að kynnast þeim;
birtum vér því lögin í heild sinni
hér í blaðinu. Jafnframt hefir ráðu-
neitið, með símskeyti því, til bæj-
arfógetans hér, sem byrt var í síð-
asta blaði, aðvarað fiskeigendur og
kaupmenn um, að salta ekki fisk
sem seljast á á erlendum markaði,
í pækli né heldur með afsalti, þar-
eð þannig ineðfarinn fiskur telst
eigi markaðsvara.
Lög þessi breyta talsvert hin«m
eldri lögum um fiskimat.
Eftir þessum lögum er skyidu-
mat á öllum verkuðum saltfiski,.
og sömul. á öllum óverkuðum
fullsöltuðum fiski, sem sendur er
til Miðjarðarhafslandanna. Sörnul.
er skyldumat á öllum fiski sem geng-
ur kaupum og sölum innanlands,
ef sá fiskur er ætlaður til útflutn-
ings. Eftir eldri lögunum frá 9. júlí
1909, var ekki skyldumat á neinum
fiski öðrum en þeim, sem fór til
Spánar og Ítalíu; það var því á valdi
útflytjenda sjálfra hvort þeir létu
meta fisk sem annað átti að fara
eða ekki. — Vierðum vér að telja
skyldumatið til mikilla bóta, því það
er mikið aðhald fyrir fiskimenn og
fiskkaupmenn, að eiga það vofandi
yfir höfði sér, að fiskur þeirra verði
metin léleg eða óhæf markaðsvara,
ef þeir ekki vanda hann vel.
Á þessu var full þörf, því það
er engum yafa bundið, að verkun
og meðferð fiskjar, a. m. k. hér
norðanlands, hefir hrakað síðustu
árin, mun ástæðan mest sú, að fisk-
urinn hefir verið seldur óverj<aður
upp úr saltinu og ekki metinn. —
Yfirfiskimatsmennirnir eru eins og
áður, skyldir til að ferðast um um-
dæmi sín og leiðbeina og fræða
menn um meðferð og mat á fiski.
Petta er mjög mikilsvert, og ef þeir
eru starfi sínu vaxnir, oghafaveru-
legan áhuga á því, þá geta þeir á
þennan hátt unnið hið mesta þarfa-
verk, en ferðalög þeirra mega ekki
vera »skemtiferðir upp á ríkisins
kostnað« eins og stundum hefir
þótt brenna við um ferðalög sumra
þeirra embættismanna sem fá ferða-
Nr. 20
kostnað greiddan eftir reikningi af
ríkisfé.
Leiðbeiningar Porsteins heitins
Ouðmundssonar báru mikinn ár-
angur á sínum tíma, — um það
getur sá borið er þetta ritar — og
þó kom hann ekki hingað til Siglu-
fjarðar í þeim erindum nema einu
sinni og það á óheppilegum tíma,
mitt í mestu önnunum, en hann
leiðbeindi vel hverjum sem móti
tilsögninni vildi taka og bæði hér
og annarstaðar voru það altaf ein-
hverjir sem notuðu sér leiðbeining-
arnar, og þeir urðu svo aftur for-
göngumenn hinna, því þegar al-
menningur sá að þeir höfðu betur
verkaðan fisk að bjóða, þá fóru
fleiri að taka upp sömu verkunar-
aðferð og þeir.
Það er nauðsyn á því, að fiski-
menn og fiskkaupmenn taki hönd-
um saman og stefni að því marki
í sameiningu, að fiskur vor haldi
velli þeim sem hann þegar hefir
unnið suður á Spáni og nái fót-
festu víðar. Og þetta er hægðar-
Ieikur ef allir keppa að því að vanda
hann sem best.
Símskeyti
komu engin til biaðsins í þetta
sinn. — Vér áttum tal við fregn-
ritara blaðsins í Reykjavík og sagði
hann að ekkert markvert væri tíð-
inda utanlands né innan, nema helst
það, að útlit væri fyrir að uppúr
myndi loga milli Englendinga og
íra. Óánægjan færi vaxandi í ír-
landi, og að utanríkisráðherra
Norðmanna væri farinn frá, vegna
spönsku samninganna.
Leit » F y 1 I a « og togar-
anna varð að öllu leiti
árangu [slaus.
Kirkjuga rð urin n.
Frá byrjun heíir verið fremur illa
gengið um garðinn og hann í mestu
óhirðingu svp að bænum hefir síst
verið sómi að. F*að er því mál kom-
ið að bæta úr þessu og það fljót-
•ega.
Eg er í engum vafa uin það, að
girðingin, sem um hann er á mesta
sök á því hyernig hann lítur nú
út. í fyrstu var hann girtur með tré
eins og nú er vestan við hann, en
illu heilli var aldrei búið svo um
þá girðingu að hún stæði, heldur
vir hún rifin á þrjá vegu og 3 rör
sett í staðinn með 35 sm. millibili.
F’essi girðing með rörunum hefir
aldrei verið að neinu g^gni fyrir
geitur, sauðfé og minni skepnur
hafi þær ætlað sér inn í garðinn.
Hin girðingin var ágæt því að
hún var bæði hærri og þéttari, eins
og sjá má af því sem stendur enn
af henni.
Nú eru rörin sumstaðar svo slig-
uð að það eru 50 sm. á milii þeirra
og á einum stað vantar stúf í mið-
línuna, svo að þar er dágóður inn-
gangur.