Tíðindi Prestafélags hins forna Hólastiftis - 01.01.1975, Blaðsíða 40
43
HUGVEKJA
þannig, að hún hafi alið þær svo vel upp, að hún hafi gert
sjálfa sig óþarfa.
Þetta gæti verið a. m. k. ein af ástæðunum til þess, að
Svíar hafa þegar afgreitt lagafrumvarp til undirbúnings
því, að hjá þeim geti orðið aðskilnaður ríkis og kirkju árið
1980. 1 þessu er fólgið feykisterkt áróðursafl gagnvart hin-
um Norðurlöndunum. Ef allt færi að vilja áhugamanna í
þessu efni, gæti það staðið heima, að íslendingar héldu upp
á þúsund ára afmæli þjóðkirkjunnar árið 2000 með því,
að afnema hana.
Án efa hefir krafan um aðskilnað ríkis og kirkju hér á
landi komið fram margsinnis í ræðu og riti. Ég man eftir
útvarpsræðu, þar sem fullyrt var, að ákvæði stjórnarskrár-
innar um trúfrelsi á íslandi væri „dauður bókstafur" án
slíks aðskilnaðar. Hið sanna er, að trúfrelsi á íslandi er afar-
víðtækt og engin skilnaðarþörf fyrir hendi, hvað það snertir.
En skiljanleg er óþolinmæði þeirra manna, sem hafa ráð-
fært sig vandlega við þekkingu sína og samvizku og komizt
að þeirri niðurstöðu, að öll trú, önnur en vantrú, sé einber
blekking. Til greina kemur líka sparnaðaráhugi vegna
þjóðarbúsins. Sagt er, að sú hugmynd hafi komið á hæstu
stöðum, að leggja kirkjunni til nokkrar milljónir og vera
svo laus við hana.
Vera má að fremur fyrr en síðar verði íslendingum boðin
þjóðaratkvæðagreiðsla um aðskilnað ríkis og kirkju. Sam-
þykki þeir hann, hvað tekur þá við?
Ýmsir þeir, sem um það mál ræða af bjartsýni fremur
en athugun, telja að breytingin verði ekki önnur en sú, að
evangelisk-lútersk þjóðkirkja verði evangelisk-lútersk fri-
kirkja.
Nokkra reynslu hefi ég af fríkirkju frá 12 ára dvöl í tveim
miklum þjóðlöndum, Kanada og Bandaríkjunum, þar sem
lögleiddur var aðskilnaður ríkis og kirkju fyrir mörgum
mannsöldrum. Um fríkirkju er ýmislegt gott að segja, en