Helgarpósturinn - 09.05.1980, Blaðsíða 19

—helgarpásturinrL. Föstudagur 9. maí 1980
19
‘ Af færeyskum djass
Ég hef undanfarið verið aö
hlusta á fjórar færeyskar
breiðskifur, útgefnar af Hafnar
Jazzfélag i Tórshavn. Þessar
skifur eru: Jazz i Föroyum
(HJF 2) þar sem Brandur
össurarsonar kvartet spælir svo
og danirnir Karsten Vogel &
Jesper Torup ásamt færeysku
hljómsveitinni Kræklingum. A
hefur félagið gefið út skifur eins
og Velferðarvisur með
visnasöngvaranum Kára Peter-
sens. Sú skifa var hljóðrituð hér
á landi og léku Galdrakarlar og
Bragi Hliðberg undir hjá Kára.
Djassskifurnar hafa afturámóti
allar verið hljóðritaðar af
Milson Zachariasen i Þórshöfn
utan hálf Kræklingaskifan: Jazz
gHHF jb
Jazz
iijt. 'zt'Mí eftir Vernharð !_innet
j
skifunum Jazz i Föroyum
2(HJF 4) og Abit (HJF 6) leika
Kræklingar. en á Snjóuglan
(HJF 7) leikur samnefnd hljóm-
sveit, sem er færeysk-dönsk-
sænsk-norsk.
Fyrsta skifan sem Hafnar
Jazzfélagið gaf út var tveggja-
laga skifa með Kræklingum og
danska saxistanum Holger
Laumann en auk djassins
i Föroym 2, sem var hljóðrituö i
Valby.
Djasslif hefur verið all fjörugt
i Færeyjum undanfarin ár og
þeir opnuðu klúbb sinn með
glæsibrag:, buðu Dexter
Gordon til Þórshafnar og var
það mikið knall.
Af þessum skifum að dæma er
það fámennur en harðskeyttur
hópur hljóðfæraleikara sem
Ölavur öster
Eskil Romme Kristian Blak Jan Jacobsen
heldur djassinum gangandi i
Færeyjum. Brandur össurar-
son er Ormslev þeirra
Færeyinga en Kræklingar
samanstendur af fimm ungum
hljóðfæraleikurum: dönskum
innflytjanda Kristian Blak, sem
leikur á hljómborð, Eskil
Romme saxafónleikara, Ólavi
Öster gitarleikara, Kolbeini
Simonsen rafbassaleikara og
Jan Jacobsen trommuslagara.
Tónlist þeirra er bræðingskennd
og er Abit heldur þunn i roðinu
en margt betur gert á Jazz i
Föreyum 2. Það háir
færeyskum djassi jafnt sem
islenskum, sé bræðingslinunni
sleppt, hve rýþmasveitin er
þung og að sjálfsögðu er sama
uppá teningnum og hér:,
kontrabassi fyrirfinnst enginn.
A Jazz i Föroym og Snjóuglan
er góður gestur i hópi eyja-
skeggja: danski altsaxistinn
Karsten Vogel, sem þekktastur
mun fyrir leik sinn i bræðings-
hljómsveitunum: Burnin Red j
Ivanhoeog Secret Oyster. Vogel
ber uppi þessar skifur með
kraftmiklum leik sinum og
þessum makalausa hráfagra
tóni sem alltaf má þekkja hann
af.
Skifa Snjóuglunnar saman-
stendur af tiu lögum sem
Kristian Blake hefur samið.
Verkið er metnaðarfullt og um
margt skemmtilegt, þótt ýmis-
legt vanti á til að telja megi það
til góðverkanna. Allt um það,
Kristian tekst að ná fram
vissum norrænum blæ á
bræðinginn og vonandi vaxa
færeyskir við áframhaldandi
djössun.
Við Islendingar megum læra
af færeyskum hvað djass-
skifuútgáfu viðkemur og
vonandi tökum við brátt fjör-
kipp.
Ekki er óhugsandi að nálgast
megi einhver þessara verka i
Fálkanum á Laugavegi.
Tryggvi í Listmunahúsinu
Síðastliðinn laugardag opnaði
Listmunahúsið sýningu á
verkum Tryggva Ólafssonar. 34
málverk prýða veggi gallerisins
ásamt nokkrum teikningum og
smámyndum. Hér er þvl á
ferðinni allgóð yfirlitssýning á
verkum Tryggva undanfarin
þrjú ár. Eins og mörgum er
kunnugt býr Tryggvi Ólafsson
og starfar i Kaupmannahöfn, en
hefur sýnt I Reykjavlk á u.þ.b.
orðaður viö pop—list, sem þá
var að skjóta upp kollinum á
Norðurlöndum. Nú þegar menn
standa frammi fyrir myndum
hans, finna þeirminna af poppi I
þeim en þeir áttu von á. Að vlsu
eiga vinnubrögð Tryggva rætur
að rekja til þessarar stefnu.
Hann notar tækni sem rekja má
til auglýsingateiknunar: jafn-
lita og jafntóna fleti: jafn-
breiðar- og graflskar útlinur
l*4|
Myndlist
eftir Halldór Björn Runólfsson

tveggja ára frestifrál969. Hann
var einn af stofnendum SÚM og
sýndi á flestum samsýningum
grúppunnar I samnefndu
gallerli, hefur auk þess sýnt um
þvera og endilanga
Skandinaviu, Þýskaland og
Holland. Tryggvi hefur tekið
þátt I alls lags aktivlteti öðru,
skreytt byggingar I Danmörku
og á Islandi og unniö heimilda-
kvikmynd um danska
graflklistamanninn S. Hjorth
Nielsen.
Þegar I upphafi var Tryggvi
utan um formin: sterka og
andstæða liti: myndefni með
nútímalegusniði. Allt eru þetta
stileinkenni sem finna má I
popplist. Ahinn bóginn er margt
I myndmáli Tryggva mun
skyldara klasslskri list en
poppi. Finna má mikinn sterkan
hljóm frá slðustu móhlkönum
klassisismans I verkum hans:
mönnum á borö við de Chirico.
Auk þess er afstað Tryggva
gjarnan llkari módernistum
fyrri hluta aldarinnar, en
popp—listamönnum sjöunda
Balapopp
1 -rT ■’'11
MELCHIOR
BALAPOPP
Hljómsveitin Melchior er nú
að gefa út aðra plötu slna. Þeir
nefna hana „Balapopp”, en það
er dregið af Bala i Mosfells-
sveit, þar sem platan var tekin
upp. Aðstandendur plötunnar
bæta þvi við, að oröið ,,bala-
popp” geti lika veriö lýsandi
fyrir tónlistina sem þar getur að
heyra. Hún er fremur hrá og
minnir á leik barna i bala, segja
þeir, þótt áhersla hafi verið lögð
á góð vinnubrögö við samninga
og útsetningu.
A plötunni eru 22 lög, hvert
með sinu móti. Það er erfitt að
finna ákveðinn samnefnara
fyrir þau, þótt kannski megi
ákvarða tónlistinni stað ein-
hversstaðar milli popptónlistar
og þjóölagatónlistar. t sumum
laganna er sjálf tónlistin aöal-
atriöiö, en I öðrum er textinn
aðalatriðið. Textarnir eru gagn-
rýnir margir hverjir I léttum
dúr þó, og er m.a. ætlað aö
skjóta á þann ytri farveg sem
hugsunum fólks hættir til aö
lenda i, og brjótast út úr þeim
höftum sem tónlistin viröist
vera komin I.
Þeir Melchiorfélagar gefa
plötuna út sjálfir, i samvinnu
við útgáfufyrirtæki hins þekkta
listamanns Dieter Roths.
Hljómsveitina skipa Hilmar
Oddsson, Hróðmar Ingi og Karl
Roth.
Upptökumaöur var Garðar
Hansen, lög og útsetningar eru
eftir Hróðmar Inga, Hilmar og
Karl Roth, en textana gerðu
Hallgrlmur Helgi Helgason,
Karl, Hilmar og Hróömar.
— ÞG
Tryggvi viö eitt verka sinna á sýningunni I Listmunahúsinu —
materialiserun á tilfinningum, segir Halldór Björn m.a. I umsögn
sinni.
áratugsins. Ymislegt bendir til
aö Tryggvi hafi lært jafn mikiö
af Léger og poppurunum.
Ég tek þetta fram vegna þess
hve oft öllu nútimamyndefni er
ruglaö saman viö popp—list.
Ekki má sjást blll, flugvél né
blokkir I málverkum án þess að
menn orði slikt við popp. Of-
notkun þess tiskuorös minnir
á notkun hugtaksins „fúnkis”
fyrr á öldinni. Þá var allt
óvenjulegt sett I fúnkispottinn,
hvort heldur það bar nafn meö
rentu eður ei.
Myndir Tryggva eru safn-
myndir, þar sem hlutum úr
ólikum áttum er safnaö á mynd-
flötinn til að mynda þar
mónumentalt verk. Þessir
hlutir (element), eru fólk, flug-
vélar, glnur, hendur, múl-
bun.dnir trúðar o.fl.. Þessi
element myndmálsins ganga
eins og leiöarstef (leitmotlf)
gegnum margar myndir.
Mismunandi niðuröðun, ólíkt
litasamspil og önnur úrvinnsla
breytir myndunum. Form
þessara hluta dregur Tryggvi
upp með útlínum I lit og fyllir
slðan formið með öörum lit.
Stundum eru stórir myndhlutar
I einum lit og formin aðeins
gefin til kynna með útllnum.
Litimir I myndum Tryggva
eru sterkir og flatarkenndir.
Þeir undirstrika engin form
heldur lifa ajálfstæðu Hfi á
fletinum. Þetta minnir óneitan-
lega á vissar myndir Légers.
Tryggvi bætir þá um betur, þar
eö útllnur formanna eru I
mismuandi litum. Þannig
verður útkoman ákaflega gra-
flsk og plakatleg. Dýpt er þó
víða mikil I myndum Tryggva.
Hún er fengin með teikningunni,
annað hvort með línufjarvldd
likt og I Otsýni (nr. 20) eða með
smækkun formanna inn I mynd-
flötinn eins og á ströndinni (nr.
309).
Aberandi finnst mér hve
Tryggva gefst vel að vinna stór
verk. Ég verð að viöurkenna að
stærri verkin á sýngunni eru
yfirleitt sterkari en þau minni.
Hér kemur til tæknin annars
vegar og myndefnið hins
vegar. Tækni Tryggva flatar-
kenndir litirnir og graflsk
teikningin, nýtur sín betur á
stórum fleti en smáum.Mynd-
efnið er gjarnan allegoriskt,
persónugert likt og I Vorkoma
(nr. 32 ), þar sem sigurgyðjan
Nike: rauð hönd: planta og
málaratrönur minna málarann
á vorið. í Haust (nr. 28) er það
fljúgandi flugvél ( túlkun á
slfelldum flugferðum frá
Danmörku til tslands? ):
fölnað lauf: partur af grískri
styttu og borg I fjarska
(Reykjavik? ). Hæfa stórir
fletir betur sllku myndefni.
Ekki má skilja það svo að
Tryggvi sé að fást við
symbolisma. Myndir hans eiga
ekkert skylt við þá stefnu. Hér
er miklu frekar um materlal-
Iserun á tilfinningum að ræða.
Tryggvi finnur hugsunum
slnum form á hlutlægan hátt,
svo þau nái betur augum
áhorfenda. I þessu sambandi
hikar Tryggvi ekki við aö nota
bókmenntalegan forða. För (nr.
1 ), sem er stærsta myndin á
sýningunni og einhver sú besta,
ber undirskriftina Odyssé.
Þannig túlkar Tryggvi tuttugu
ára Kaupmannahafnarvist sina
með tilvitnun I Hómer:
Odysseifur var tuttugu ár að
komast aftur til Iþöku.
Táknar þetta að Tryggvi sé að
koma heim, gætu ýmsir hugsað.
Að taka listina of bókstaflega
hefur alltaf reynst hæpið. Fyrst
og fremst ætti fólk að huga
að myndunum sjálfum, upp-
byggingu og litum ..Þannig
lærir það best aö þekkja
Tryggva og list hans..
Aður en ég hætti leyfi ég mér
að hrósa salarkynnum
Listmunahússins, sem er bæði
bjartur og rúmgóður. Hér er I
miðri Reykjavlkurborg, einhver
bestisýningarsalur landsins 'Og
þótt vlöa væri leitað. Það dregur
þvi ekki úr gildi þessarar sýn-
ingar, að myndirnar njóta sln
eins og ( best verður kosið.
Simsvari simi 32075. ^
Á garðinum
Sýnd kl. 9 og 11.
Slðasta sýningarhelgi.
Ein með öllu
Endursýnum þessa vinsælu
mynd um ofsafjör I mennta-
skóla, sérstaklega fyrir þá
sem vilja lyfta sér upp úr próf-
stressinu.
Aöalhlutverk: Bruno Kirby og
Lee Purcell.
Sýnd kl. 5 og 7.
Barnasýning kl. 3 á sunnudag
Kiðlingarnir sjö
og
teiknimyndir
Kvikmynda-
félagið
sýnir í
Regnboganum:
Vikan
11.—18. mai
Sunnudaginn. Kl. 7.10.
Kameliufrúin m/Gretu Garbo.
Leikstjóri: George Cukor.
Mánudag. kl. 7.10 Criminal
Life of Archibaldo de la Cruz.
Þriðjudaginn kl. 7.10'.
Sympathy for the Devil.
Miðvikudaginn kl. 7.10
Criminal Life of Archibaldo de
la Cruz.
Föstudaginn.
Sympathy for the Devil
' ni/Rolling Stones Leikstj. J.L.
Godard.
Laudardag. Kl. 7.10
Rashomon. Leikstj.
Kurosawa, ásamt Pas de
Deux: Stutt Ballettmynd.