Morgunblaðið - 21.01.1962, Blaðsíða 1

24 siður
49 árgangur
17. tbl. — Sunnudagur 21. janúar 1962
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Nýstárlegar kenningar
Salks um vírussjúkddma
DR. JONAS SALK, hinn
frægi höfundur Salk-löm.un-
arveikibóluefnisins setti fram
á ársþingi Bandariska lækna-
félagsins nýjar tilgátur um
orsakir ýmissa sjúkdóma, sem
fyrst ber á á nwðjum aldri,
og nú eru ókunnar. Hann
sýndi einnig fram á hugsan-
lega aðferð til að koma í veg
fyrir þá. Hafa ber í huga, að
hér er að mestu leyti um get-
gátur að ræða, ©g varnarað-
ferð Salks getur einungis haft
gildi, ef þær rcynast réttar.
Dr. Salk telur tilgátur sínar
gefa góðar vonir um, að setja
mætti saman eitt bóluefni,
sem gæfi vörn gegn 10—100
▼eirutegundum. Slíkt bólu-
efnl gæti ef til vill komið i veg
fyrir ýmis afbrigði krabba-
meins og taugasjúkdóma, sem
gætu orsakast af veirum, sem
nú væru ekki kunnar mönn-
um. Til dæmis gæti liðagigt,
sem nú á sök á fleiri öryrkj-
um í Bandaríkjunum en nokk-
ur annatr sjúkdómur, verið
veirusjúkdómur. (I öðrum fyr
irlestri, sem haldinn var á
ráðstefnunni voru færðar lík-
ur fyrir því.). ,
Hugmynd Dr. Salks er sú,
að ýmsir sjúkdóm.ar í eldra
fólki, sem ekki virðast smit-
andi, séu afleiðingar af innrás
lömunarveikiveira eða ann-
arra veira í miðtaugakerfið á
barnsaldri, enda þótt engin
sjúkdómseinkenni hafi kom-
ið fram um leið.
ÞEIR LIGGJA f FELUM
Margfalt bóluefni, farmleitt
úr allt að 100 veirutegundum,
gæti að sögn Dr. Salks veitt
vörn gegn hinum venjulegu
barnasjúkdómum ef það væri
gefið í bernsku og auk þess
gegn veirusmitun, sem ekki
kæiri í ljós fyrr en á miðjum
aldri, er vefjaskemmdir yrðu
áberandi. Skemmdirnar þyrftu
ekki að vera bein afleiðing af
návist veiruimar, heldur veik-
leika í sjúkdómavarnarkerfi
líkamans, sem veirurnar
hefðu valdið á unga aldri.
Dr. Salk benti á, að vitað
er, að ýmsar veirur, t.d.
hlaupabóluveiran gætu „legið
í dvala“ árum saman en vakn
að, þegar áföll hefðu minnk-
að mótstöðuafl líkamans.
Með þennan möguleika í
huga hvatti Salk til, að lögð
yrði áherzla á rannsóknir, er
beindust að framleiðslu marg-
falds bóluefnis, sem gæfi
ónæntá í frumbernsku gegn
öllum veirum, sem ráðast á
miðtaugakerfið. Taugakerfi,
sem ekki hefði veiklast af
veirustarfsemi yrði sennilega
- ^.
Dr. Jonas Salk
betur fært um að standa af
sér áreynslu fullorðinsáranna.
Bóluefni þetta ætfi frekar
að vera framleitt úr dauðum
veirum en lifandi. Bezt væri
að nota aðeins ytri hluta veir-
anna, sem er gerður úr eggja-
hvítuefni, þeim hlutanum, sem
framkallar ónæmi. Kjarni
veiranna, sem er úr kjarna-
sýrum, er sá. hlutinn, er veld-
ur sýkingu.
Sem sönnun þess, að bólu-
efni úr dauðum veirum valdi
Frh. á bls. 2
Glenn fer i vikunni
Öttast
bdluna
Kaupmannáhöfn, 20. jan.
— (AP) —
BREZK herskip komu
í vikunni í heimsókn til
Þórshafnar í Færeyjum.
Meðan á heimsókninni
stóð var sjóliðunum
bannaður aðgangur að
veitingastofu H ó t ei
Hafnia í Þórshöfn vegna
hættu á hólusóttarsmit-
un. Stjórn hótelsins tel-
ur að hætta sé á smit'-
un, jafnvel þótt allir sjó
liðarnir hafi verið bólu-
settir. Heilbrigðisyfir-
völdin leyfðu þó að hald
inn yrði opinber dans-
leikur fyrir gestina !
föstudag. En skorað er á
færeyska sjómenn, sem
koma til brezkra hafna,
að fara ekki í land þar
meðan bólusóttin geng-
ur. —
Skofið á flugvélar SÞ í Kongó
Geimskot Banda-
ríkjanna fyrirhugað
á miðvikudag
Kanaveralhöföa, 20. jan. (AP)
NÆSTU daga, sennilega á
miðvikudag, munu Banda-
ríkjamenn gera tilraun til að
skjóta mönnuðu geimfari á
braut umhverfis jörðu. Geim
farinn hefur þegar verið val-
inn, en hann er John H.
Glenn ofursti í landgöngulið-
inu (Marines).
Fyrirhugað er að Glenn fari
þrisvar umihverfis jörðu á tæp-
um fimm klukkustundum og fer
geimskip hans með rúmlega
28.000 km hraða á klukkustund
í 160—250 km hæð frá jörðu.
Fylgzt verður með ferðum geim-
skipsins frá fjölda hlustunar-
stöðva víða um heim, en auk þess
eru 24 bandarísk skip dreifð um
heimshöfin til að fylgjast með
ferðinni. Á skipum þessum eru
samtals um 15.000 menn.
Framhald á bls. 2.
Islend-
hafajor-
gangsrétt
segja Færeyingai
Kaupm.höfn, 20. jan. (AP)
FÆREYSK blöð skýra frá
því að færeyskir togaraskip-
stjórar kvarti undan því að
brezk hafnaryfirvöld mis-
muni mjög færeyskum fiski-
skipum og fái íslenzk fiski-
skip mun betri afgreiðslu. —•
Segja blöðin að íslenzkir tog-
arar fái löndun hvenær sem
er en Færeyingarnir verði
hins vegar oft að híða, jafn-
vel þótt þeir hafi komið fyrr
í höfn.
Fyrir skömmu, segja blöðin,
varð færeyskur togari að bíða
eftir löndun í tuttugu tíma í
Grimsby vegna þess að tveir
íslenzkir togarar, sem komu tíu
timum á eftir færeyska ■ togar-
anum, voru teknir fram fyrir
hann.
Margir togaraskipstjórar í
Færeyjum hafa krafizt þess að
landsstjórnin skerist í málið.
I sambandi við þessa frétt frá
AP má benda á að stutt er síð-
an íslenzkir togarar fengu jafn-
rétti við brezka í löndunarhöfn-
unum í Bretlandi. Áður var það
svo að íslenzkir togarar urðu oft
að bíða lengi eftir löndun, með-^
an brezkir togarar, sem á eftii
þeim komu, voru teknir til lönd
unar á undan. En fyrir nokkr-
um árum tókst fulltrúum ís-
lenzkra togaraeigenda, með milli
göngu OEEC, að ná samningum
við brezka togaraeigendur, á
fundi í París, um jafnrétti. —
John H. Gienn við stjórntækin i Mercury-gcimskipinu, sem
á að flytja hann á braut umhverfis jörðina n.k. miðvikudag.
Leopoldville, 20. jan. — (AP)
t DAG skutu hermenn í Kat-
anga á tvær Canberra-flug-
vélar Sameinuðu þjóðanna.
Flugvélarnar voru í leitar-
flugi yfir svæðinu um-
hvcrfis Kongolo í Norður-
Katanga, þar sem Kongo-
hermenn myrtu nýlega 18
rómversk-kaþólska trúboða.
En óttast er að enn hafi
Kongóhermenn ráðizt á trú-
boðsstöð og skóla og framið
þar hryðjuverk.
Trúboðsstöð þessi er í þorpi
einu nálægt Kongolo. Þegar
flugvélar SÞ flugu þar yfir í
dag sást þar ekkert lífsmark,
nálæg byggð stóð í björtu báli.
Talsmaður SÞ í Leopoldville
sagði að Canberra-flugvélar SÞ
Framhald á bls. 2.
Sukarno vill frið
samlega lausn
Jakarta, Indónesíu, 20. jan.
(AP-NTB)
SUKARNO forseti Indónesíu hef
ur sent U Thant framkvæmda-
stjóra SÞ svar við orðsendingu
þeirri, sem U Thant sendi Hol-
lendingum og Indónesum fyrr í
vikunni. í þeirri orðsendingu
skoraði U Thant á bæði lönidin
að reyna að leysa deiluna um
Hollenzku Nýju Guineu á frið-
samlegan hátt.
Sukarno segir í svari sínu að
hann hafi falið fulltrúa Indó-
nesíu hjá SÞ að hafa nána sam-
vinnu við framkvæmdastjórann
og ræða við hann um möguleika
á friðsamlegri lausn deilunnar.
Segir forsetinn að deiluna berf
að leysa í samræmi við tilgang
og reglur stofnskrár SÞ.
Þá heitir Sukarno því að gera
sitt bezta til að halda í skefjum
reiði Indónesa, sem voru stað-
ráðnir í því að hefna árásai
hollenzkra herskipa á tundur-
skeytabát frá Indónesíu hinn 15.
þ.m.