Lögberg - 31.08.1933, Blaðsíða 1

46. ARGANGUR jj - ‘WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 31. ÁGÚST 1933 | , NÚMER 35

Messuboð
Næsta sunnudag verður haldin sameiginleg messa
í Kirst English Lutheran Church, Maryland og
Ellice, kl. ii f. h., sú síÖasta á sumrinu.
Dr. Björn B. Jónsson, prestur Fyrsta lúterska
safnaðar, kemur heim skömmu eftir mánaSamótin,
og flytur guSsþjónustu í kirkju sjnni sunnudaginn
þann 10. næsta mánaSar.
Séra Rúnólfur Marteinsosn prédikar á íslenzku í
Fyrstu lútersku kirkju næsta sunnudagskvöld kl. 7.
Ásmundur P. Jóhannsson
og föruneyti
Á sunnudagsmorguninn var, kom
hr. Ásmundur P. Jóhannsson heim
úr íslandsför ásamt föruneyti sínu,
frú SigríÖi Jóhannsson, Walter
syni þeirra og Oscari Anderson.
Fólk þetta lagSi af staS til íslands
þann 16. mai. Sat Ásmundur meS-
al annars ársfund Eimskipafélags
Islands, sem fulltrúi vestur-íslenzkra
hluthafa. Öllu hafSi fólki þessu
liðið frábærlega vel i ferðalaginu
og notiS af því í hvívetna hins mesta
yndis.
Vel lét Ásmundur af hag heima-
þjóSarinnar; atvinnumálin hefSu
frá þvi í fyrra breyzt stórvægilega
til hins betra. í Reykjavík væri
mikiS af nýjum byggingum í smíð-
um, og mætti i raun og veru svo að
orði kveÖa, að þar væri hver vinnu-
fær hendi aS iðju. Ofþurkar sunn-
anlands, einkum framan af sumri,
hefðu .tafið tilfinnanlega þurkun
fiskjar ; hefSi þetta gengiS svo langt
að fiskur úr Reykjavík hefði veriS
sendur norður tii Akureyrar til
þerris. Afli hefði yfirleitt verið
mikill og verS sæmilegt. NokkuS
kvað Ásmundur kreppunnar verSa
vart til sveita, þó talsvert sýndist
vera aS rofa til, meS því að búnaÖar
afurðir ýmsar, svo sem ull, færi
drjúgum hækkandi í verði. Hag
Eimskipafélagsins taldi Ásmundur
batnandi til muna, og þakkaÖi þaS
aS miklu framsýni og atfylgi fram-
kvæmdarstjórans, hr. GuSmundar
Vilhjálmssonar.
Marga ferS eru þau Jóhannsson
hjón búin að fara um Atlantsála, en
þessa kváSu þau veröa mundu sér
einna minnisstæSasta sökum veður-
blíSu og annara aðstæðna.
Genginn grafarveg
AS morgni síðastliSins laugardags,
lézt að heimili sínu við Maymont,
Sask., Flon. George Langley, einn af
mestu atkvæSamönnum þess fylkis;
gegndi hann um langt skeið ráS-
gjafa-embætti héraSsmálefna í
ráðuneyti þeirra Scott, Martin og
Dunnings.
Mr. Langley var búsýslumaður
mikill og naut í hvívetna mikils álits
og trausts. Hann var einn í tölu
þeirra, er frumkvæði áttu að stofn-
un kornhlööu samtakanna, Sas-
katchewan Co-operative Elevator
Co., Ltd. Mr. Langley fluttist
hingaS til lands frá Englandi árið
1892, og reisti bú í Saskatchewan.
Hann var áttatíu. og eins árs að
aldri, er dauÖa hans bar aS.
Olíuframleiðsla úr kolum
er nú ráðgerÖ i stórum stil í Bret-
landi, að því er hermt er í Man-
chester Guardian 21. júlí. Veitir
ríkisstjórnin stuðning til þessarar
framleiSslu. “Imperial Chemical
Industries, Ltd.” hefir um sex ára
skeið látiS vinna aS rannsóknum á
því hvernig vinna mætti olíu úr kol-
um í stórum stíl. Þar sem fram-
leiðendur oliu úr kolum eiga nú
stuSning hins opinbera vísan hefir
framannefnt félag ákveðiS aS reisa
verksmiSju mikla i Billingham-on-
Tees, þar sem aSrar verksmiðjur fé-
lagsins eru og sérstök skilyrÖi fyrir
hendi til þessarar framleiðslu. í
fyrstu er ráðgert aS framleiða 100,-
000 smál. á ári af fyrsta flokks olíu.
VerksmiSjan mun nota alt aS því
1,000 smálestir af kolum á dag og
veita 2,500 námamönnum atvinnu,
auk annara, sem vinna í verksmiðj-
unni sjálfri við flutning o. fl. Það
mun verSa hálfs annars árs verk að
koma verksmiSjunni upp og viS það
skapast mjkil vinna i járn og stál-
iÖnaðinum. ÆtlaS er, að á þessu
hálfa öðru ári fái 7,000 menn stöS-
uga atvinnu og aðrir 5,000 mikla at-
vinnu í sambandi við þetta fyrir-
tæki. — FéS leggur Imperial
Chemical Industries fram en áætlaS-
ur kostnaður er £2,500,000.—Hefir
félagiÖ nægilegt eigið fé handa milli
til þess að framkvæma þessar fyrir-
ætlanir.
Senator Robertson Iátinn
Á föstudaginn þann 25. þ. m., lézt
að heimili sínu í Ottawa, senator
Gideori Robertson, fyrrum verka-
málaráðgjafi í ráðuneytum þeirra
Sir Roberts Borden og núverandi
stjórnarformanns, Rt. Flon. R. B.
Bennetts.
Hinn látni senator haföi veriS
næsta veitt á heilsu frá því snemma
árs 1931. Á ungum aldri nam sena-
tor Robertson símritun og fékst
mestmegnis viS þann starfa fram aS
þeim tíma, er hann tók aS gefa sig
við opinberum málum og gerðist
ráðgjafi i stjórn Sir Roberts
Borden.
Hundrað ára
Mrs. Russell Gage, búsett skamt
frá bænum Simcoe í Ontariofylki
átti hundraS ára afmæli þann 28.
þessa mánaSar. Gamla konan nýtur
enn sæmilegrar heilsu. Hún á
tuttugu og sex barna og barnabarna
börn á lífi.
A tlantshaf sf lug
HóplugiS ítalska er hvarvetna i
erlendum blöðum talið með allra
merkustu viðburðum í sögu fluglist-
arinnar. I tilefni af þessu flugi
benda sum blöðin á, aS brautryðj-
endur, aS því er hópflug langar leiS-
ir snertir, hafi veriS amerísku flug-
mennirnir, sem flugu kringum
hnöttinn 1924, og lögðu leið sína um
ísland, eins og Balbo og menn hans
í sumar. Þá geta blöðin og þess, í
tilefni af Balbo-fluginu, að frá því
fariS var aS fljúga yfir NorSur-
Atlantshaf hafi 24 Atlantshafsflug-
férÖir (í flugvélum — flugferSir
loftskipa ekki taldar) hepnast. Saga
þessara flugferða er ekki löng. AS
eins 14 ár. VerSur hér til fróSleiks
og skemtunar birtur listi yfir At-
lantshafsflugferSir þær, sem hepn-
ast hafa, á undanförnum 14 árum.
Austur yfir Atlantshaf
Alcock og Brown. Frá St. Johns,
New Foundland, til Galway í írlandi
í júní 1919. A egalengd 1960 mílur
enskar, Flugtími 16. klst. ög 12
mínútur.
Lindbergh. Frá New York til
Paris í maí 1927. Vegalengd 3610
e. m. Flugtími 33 klst. 20 mín.
Chamberlin og Levine. Frá New
York til Eisleben í Þýskalandi, í
júni 1927. Vegalend 3911 e. m.
Flugtimi 42 klst. 31 mín.
Byrd, Noville, Acosta og Balchen.
Frá New York til Versur-Mer í
Frakklandi í júní 1927. Vegalengd
3477 e. m. Flugtími 36 klst. 6 mín.
Brock og Schlee. Frá Harbour
Grace, New Foundland til London,
í ágúst 1927. Vegalegnd 2,400 e. m.
Flugtími 23 klst. 9 mín.
Stultz, Gordon og Amelia Ear-
hart. Frá Trepassey, Newfound-
land, til Bretlands, í júní 1928.
Vegalengd 2.137 e. m. Flugtími 20
klst. 40 mín.
Assolant, Leferver og Lotti (og
"blindur farþegi). Frá Old Orchard
Main, Bandaríkjunum til Spánar í
júní 1929. Vegalengd 3,128 e. m.
Flugtími 29 klst. 52 mín.
Williams og Yancey. Frá Old
Orchard til Santander á Spáni, í
júlí 1929. Vegalengd 3,240 e. m.
Flugtími 30 klst. 30 mín.
Boyd og Connor. Frá Harbour
Grace til Englands í júlí 1931. Vega-
lengd 2,000 e. m. Flugtími 16 klst.
17 mín.
Hoirlis og Hilling. Frá Harbour
Grace til Frefeld í Þýskalandi, í júní
1931. Vegalengd 3,500 e. m. Flug-
tími 32 klst. 6 mín.
Magyar og Endres. Frá Harbour
Grace til Ungverjalands 3,239 e. m.
Flugtími 26 klst. 6 mín,
Boardman og Polando. Frú New
York til Istambul i júlí 1931. Vega-
lengd ^,011 e. m. Flugtími 49 klst*.
Herndon og Pangborn. Frá New
York til Wales, i júlí 1931. Vega-
lengd 3,200 e. m. Flugtími 32 klst.
Amelia Earhart. Frá Harbour.
Grace til írlands, í maí 1932. Vega-
lengd 2,206 e. m. Flugtími 32 klst.
Mattern og Griffin. Frá Har-
bour Grace til Berlín, í júh 1932.
A'egalengd 3,220 e. m. Flugtími 18
klst. 41 mín.
Mattern. Frá New York til
Noregs, í júní 1933. Vegalengd
3,640 e. m. Flugtími 25 klst. 55
mín.
Ath. SíÖan listi þessi var birtur
í erlendum blööum hefir Post flog-
ið frá Ameríku til Þýskalands.
Westur yfir Atlantshaf
Koehl, Fitzmaurice og von Huen-
feld barón. Frá Berlin til Labra-
dor, í marz 1928. Vegalengd 2,125
e. m. Flugtimi 34 klst. 32 mín.
Kingsford-Smith og 3 félagar
hans. Frá írlandi til Harbour Grace,
í júní 1930. Vegalengd 2,100 e. m.
Flugtími 32 klst.
Coste og Bellonte. Frá París til
New York. Vegalengd 3,160 e. m.
Flugtími 37 klst. 18. mín.
Mollison. Frá trlandi til St.1
Johns, N. B. Vegalengd 2,800 e. m.
Flugtími 30 klst. 10 min.
Balbo og menn hans. Frá Orbe-
tello til Labrador, um NorSur-ír-
land og ísland, í júlí 1933.
Ath.—SíSan listi þessi var birtur
í erlendum blöðum, hefir Mollison
og kona hans flogið frá Wales til
Connecticut í Bandaríkjunum. — I
lista þessum eru ekki talin flug frá
Evrópu til Ameríku með viökomu
í Grænlandi og eru þvi ekki talin
með í listanum flugferÖir þeirra
Nelsons og Smiths 1924, er þá flugu
frá Reykjavík til Frederiksdal í
SuÖur-Grænlandi og þaSan til
Labrador né flugferSir von Gronau
héSan til Grænlands og þaSan áfram
vestur á bóginn.
Island í erlenðum blöðum
í breska blaðinu Birmingham
Mail birtist þ. 6. júlí ágæta grein
eftir Englendiíig, sem ferðaðist á
íslandi. Greinin heitir : “Charms of
Iceland. Impressions of an English
visitor.—Höfundur getur þess, aS
|enn þann dag í dag séu uppi meSal
j Breta hinar kynlegustu bábiljur um
ísland, land og þjóS, svo sem aS
landiÖ sé snævi þakið sumar og vet-
ur, bygt af Skrælingjum, sem verði
að heyja hér mjög erfiSa lífsbaráttu
í köldu loftslagi o. s. frv. Höf tek-
ur sér því næst fyrir hendur að
skýra frá því í stórum dráttum, að
hér búi nútíma menningarþjóð, sem
hafi eigið þing og ríkisstjórn, tali
sitt eigiS þróttmikla mál og sé stolt
af fornri og nýrri menningu sinni.
Höf. fer einnig lofsorÖum um
Reykjavík, sem hann kallar nútíma
höfuðborg, en hann fer einnig lofs-
orðum um íbúana, kurteisi karl-
manna og fegurð kvenna. Náttúru-
fegurS íslands lýsir höf., sem fór
héðan sjóleiðis til Akureyrar, vestur-
leiðina, meS mjög fögrum og hlýj-
um orSum.—Greinarhöf. er Vivian
Bird.—Vísir.
Úr bænum
Um þessar mundir stendur yfir
reiptog nokkurt hér í borg, út af
verSlagi og úthlutun mjólkur, og er
nú verið aS rannsaka málið frá hin-
um ýmsu hliðum. Hr. Walter J.
Lindal, K.C., mætir á fundum
nefndarinnar af hálfu mjólkur-
neytenda.
Fimtudaginn, 24. ágúst, voru þau
Arni Arnason og Laura Michaeline
l’jarnason, bæði til heimilis í Win-
nipeg, gefin saman í hjónaband, af
séra Rúnólfi Marteinssyni á heim-
ili foreldra brúðarinnar, Mr. og
Mrs. Friðrik Rjarnason, 810 Alver-
stone St., að viSstöddum allstórum
hóp vandamanna og vina. BróSir
brúðarinnar Mr. Jón Bjarnason, lék
brúðkaupslag á píanó og Miss Ingi-
björg Bjarnason söng einsöng. Gest-
irnir skemtu sér þar í mjög ánægju-
legu samsæti fram eftir kvöldinu.
Brúðguminn er sonur Mr. og Mrs.
, Jón Árnason er lengi áttu heima í
Churchbridge, Sask., þar sem Mr.
Arnason hafði verzlun.
BrúShjónin fóru skemtiferÖ í bíl
til Clear Lake og víSar. Heimili
þeirra verður í Winnipeg.
Laugardaginn 19. ágúst, voru þau
Charles Julius Borm frá Moose
Jaw, Sask., og Margaret Johnson
frá Selkirk, Man., gefin saman í
hjónaband af séra Rúnólfi Mar-
teinssyni, aS 493 Lipton St., aS við-
stöddum nánustu ættingjum og öSr-
um vinum brúðhjónamia.
Á Heklu fundi næsta fimtudags-
kveld verður kapræðuefni milli
Stefáns Einarssonar og Hjáltnars
Gíslasonar: “Hafa íslendingar grætt
á því að flytja til þessa lands.
Kaf íiveitingar.
Fr. Weis prófessor
I vikunni sem leið barst sú sorg-
arfregn hingaS til lands, aS Fr.
Weis prófessor viÖ EandbúnaSarhá-
skólann í Höfn væri dáinn. Bana-
mein hans var æðastíflun er hann
fékk í sambandi viS knémein.
Hann var 61 árs aÖ aldri.
Fyrir áratugum síSan var Fr.
Weis prófessor kunnur hér á landi
fyrir alþýðlegar fræSibækur sínar
um náttúruvísindi. En þaS var ekki
fvr en í fyrravor, að hann kom
hingað til landsins. — Hann koln
hingað á vegum háskólans, til fyrir-
lestrahalds. En eins og að líkind-
um lét, ætlaði hann sér um leiS aS
afla sér nokkurs kunnleika á ís-
lenzkum staSháttum, og þá einkum
gróðurskilyrSum.
• Hann var ekki fyr hingað kominn,
en stórfeld og þýðingarmikil úr-
lausnarefni blöstu við honum í ríki
hins íslenzka gróðurfars, viSvíkj-
andi íslenzkum jarðvegi og gróÖur-
mold. “Eg er orSinn of gamall til
þess, að kryfja þessi efni til mergj-
ar. En eg verð að sjá um aÖ hér
verSi að unnið,v sagSi hann.
Hann tók með sér moldartegund-
ir alls konar til rannsókna. Og
hann tók áhugasaman íslending til
rannsóknanna með sér. Og hann
sagSi, er byrjaðar voru rannsókn-
irnar:
“Ætti Danmörk svo rika gróður-
móld gæti eg engu kviSiS um fram-
tíÖ þjóðar minnar.”
Hann hafSi fullan hug á að verða
íslenzkum landbúnaði, íslenzkum
búvísindum að liSi.
í ein 35 ár starfaði Fr. Weis pró-
fessor, jafnframt umsvifamiklum
kenslustörfum, að margskonar jarð-
vegs- og gróSurrannsóknum. Hann
var vísindamaSur af lífi og sál. En
hann var einn meðal þeirra, sem
fyrst og fremst leggja stund á vís-
indaiðkanir til þess með því að
koma að gagni í hinu praktíska lífi.
Hér er eigi rúm til að rekja vis-
indaferil Fr. Weis. En á meðal
stórvirkja hans var það, er hann
ekki alls fyrir löngu lauk viÖ að
sýna fram á hvernig breyta má hin-
um lélegustu óræktarheiðum í frjó-
samt akurlendi. ÞaS verk hefir
tekið heiðabændur einn til tvo
mannsaldra, en Fr. Weis meS aS-
ferS sinni lauk því á fáum árum.
MeS hvatninguna frá hinum
góða árangri viS ræktun heiðanna,
byrjaði hann athuganir sínar á hin-
um íslenzka jarðvegi.
Hér fann hann ógrynni næringar-
efna fólgin í jarSvegi, er tiltölulega
lítinn gróður bar. Hér var til mik-
ils að vinna.
Vona megum við, að .sú byrjun,
sú uppörfun er vér íslendingar
fengum frá þessum látna, mæta vis-
indamanni, megi verða okkur leið-
arstjarna, til ötulla framhaldsrann-
sókna á íslenzku gróðurríki og um-
bóta á íslenzkum jarðræktarháttum.
Svo mikið er víst, að nafn Fr.
Weis prófessors geymist í sögu ís-
lenzkrar jarðræktar.
Mbl. 28. júlí.
Dánarfregn
Þann 7. júni síSastliSinn andaðist
að heimili sínu nálægt Sinclair,
Man., Mrs. Sigurlaug Þóranna
GuSmundsdóttir Abrahamson eftir
næstum mánaðar legu af afleiðing-
um af slagi.
Hún var £ædd i AxarfirSi 8.
febrúar 1861, og var því 72 ára og
4 inánaða gömul, er hún dó. Barn
að aldri fluttist hún til EyjafjarSar
og ólst þar upp. Arið 1883 fluttist
hún vestur um haf, og settist að í
VíÖines-bygSinni í Nýja íslandi.
Arið 1888 gekk hún aÖ eiga Jóhann
Abrahamson. Var hún þriðja kona
hans. Hann dó fyrir rúmum fjór-
um áruin síðan. Bjuggu þau í Nýja
íslandi Yiokkur ár, en fluttu svo til
Pipestone-bygSar í Manitoba, og
bjuggu þar til dánardægurs. Þau
lifSu saman í ástríku hjónabandi
yfir 40 ár, og búnaðist vel. Þeim
varð tveggja barna auðið er bæði
dóu í æsku.
Sigurlaug heitin var fyrirmann-
leg kona í sjón, geSmikil og tilfinn-
ingarík og viðkvæm í lund. Hún
var rausnarleg í öllum útlátum, og
gaf og gladdi oft fátæka.
Sigurlaug sáluga var trúkona og
hélt fast og einlglega við sina barna-
trú. Hún unni íslenzkum skáld-
skap og sagnafróðleik, og hafði
mesta yndi af song, enda hafði hún
ágætan fegurðarsmekk. Hún var
prýðilega vel verki farin, þrifin og
reglusöm, enda bar heimili hennar
vott um það. Dýravinur var hún
mikill og mátti þar ekkert aumt sjá,
án þess aS liSsinna þvi. Sigurlaug
heitin þjáðist af heilsuveiklun siSari
hluta æfinnar, en hún var hamingju
kona að því leyti að hún naut hinn-
ar beztu aðhlynningar af eiginmanni
sinum og stjúpsyni. GerSu þeir alt
sem mögulegt var til aS létta henni
byrSina.
Séra Egill Fáfnis jarðsöng hina
látnu og fór kveðjuathöfnin fram
frá heimilinu og síÖan frá kirkjunni
að viSstöddum flest öllum bygðar-
búum. Sigurlaug heitin hvilir við
hlið manns síns í Sinclair grafreit.
BlessuS sé minning hinnar látnu.
Vinur.
AkureyrarblöSin eru beSin að
taka upp þessa dánarfregn.
Geálur að heiman
Um helgina kom hingaS til borg-
arinnar frá Reykjavík á íslandi, hr.
SigurSur Jónasson lögfræSingur, í
kynnisför til föSur síns, hr. Jónasar
Jónassonar frá Húki í MiSfirSi, og
stjúpmóður sinnar, frú Jóhönnu
Jónasson. Á SignrSur hér aSeins
skamma dvöl. Hann er einn hinna
mestu athafnamanna á Fróni; hann
á sæti í bæjarstjórn Reykjavíkur,
hefir á hendi framkvæmdarstjóra
starf viS tóbaks-einkasölu hins ís-
lenzka rikis auk þess, sem hann rek-
ur víðtæk viSskifti upp á eigin spýt-
ur. SigurÖur er knálegur maÖur að
vallarsýn og hinn viðfeldnasti í viS-
móti. HéSan fer hann suður á
heimssýninguna í Chicago, á föstu-
dagskveldiS, en siglir heimleiðis frá
Montreal eftir miðjan næsta mánuS.
&
\
Svanfríður sumarnótt
Eftir H. W. Longfcllozv
(Þýtt viÖ lag)
Svanfríður sumarnótt,
sveipaSu augu þin
dimmblámans blæju hljótt!—
Blundar hún, ástin mín;
blundar, blundar hún, ástín mín.
Sviphreinn um sumarnótt
síðla þú máni skín;
síg þú að sævi hljótt!—
Sefur hún, ástin min;
sefur, sefur hún, ástin mín.
Svifblær um sumarnótt,
seinki þar sporin þín,
blómskrúð, sem bendir hljótt!—
Blundar hún, ástin mín;
blundar, blundar hún, ástín min.
Sál mína, sumarnótt
sveimandi’ um draumlönd þín
sýndu’ ’henni!—Sætt og rótt
Sefur hún, ástin mín;
sefur, sefur hún, ástin mín.
Sig. Júl. Jóhannesson.