Verkamaðurinn - 16.09.1939, Blaðsíða 1

VERKfltnflÐURinn
XXII. ÁRG. Laugardaginn 16. sept. 1939. 37. tbl.
StOfnjHDgVarsjá verst enn.
mi
11. nóvember næstk. verður
stofnþing óháðs verklýðssam-
bands, Landssambands íslenskra
stéttarfélaga, sett í Reykjavík.
Til stofnþingsins hefir boðað
stjórn Bandalags stéttarfélaganna
í umboði eftirtaldra félaga:
Sveinfélags múrara í Reykjavík,
Félags járniðnaðarmanna, Reykja-
vík, Sveinafélags veggfóðrara,
Reykjavík, Verklýðsfélags Borg-
arness, Sjómannafélags Akureyr-
ar, Verkamannafél. Hlífar, Hafn-
arfirði, Verkakvennafél. Brynju,
Siglufirði, Sveinafélags skipa-
smiða, Reykjavík, Félags bifvéla-
virkja, Reykjavík, A. S. B.,
Reykjavík, Verklýðsfélags Norð-
fjarðar, Félags blikksmiða,
Reykjavík, Verkamannafél. Þrótt-
ar, Siglufirði, Sveinafélags hús-
gagnasmiða, Reykjavík, Verka-
mannafél. Dagsbrún, Reykjavík.
Herflutningar dag og nótt frá
Bretlandi til Frakklands.
Loftrírasir Þjóðverja verda
œ grimdarfyllri. Engu þyrmt
sem veitir mótspyrnu. Snú-
ast Italir rí sveij með
Bandamönnum? Canada hefir
sagt Þýskalanríi stríð á
hendur. Margir þýskir kaf-
bdtar haja verið eyðilagdir
Rússar og Rúmenar draga
saman lið til að
landamœri sin
verja
Canada hefir nú sagt Þýzka-
landi stríð á hendur. Franska
stjórnin hefir verið endurskipu-
Reglugerð
am sölu og úlhlutuu á nokkrum
malvðrutegundum.
(Þau atriði, er almenning varðar
mest).
1. gr. — Frá 18. sept. 1939 að
telja er bannað að selja rúgbrauð
og hveitibrauð, rúg, rúgmjöl,
hveiti, hveitimjöl, hafragrjón,
haframjöl, hrísgrjón, matbaunir,
bankabygg og aðrar kornvörur,
nema fóðurbygg ,hafra og fóður-
maís, ennfremur kaffi og sykur,
nema gegn seðlum, sem út eru
gefnir að tilhlutun ríkisstjórnar-
innar.
6. gr. — Hixm 16.—17. sept. n.k.
skulu allir þeir, er versla með
framangreindar vörutegundir
framkvæma birgðatalningu og
gefa hreppsnefndum eða bæjar-
stjórnum drengskaparvottorð á þar
til gerð eyðublöð um birgðir sín-
ar af þessum vörutegundum.
8. gr. — .... Má klippa seðlana
í sundur og skulu reitirnir afhent-
ir jafnóðum og kaup fara fram, en
stofninn skal geyma þar til næsta
afhending fer fram. Skal honum
þá skilað, og verða nýjir seðlar
aðeins afhentir gegn eldri stofni
9. gr. — Heimilt er að kaupa
bygggrjón út á haframjölsseðla ef
óskað er.
Ef svo er ástatt, að maður má
eigi borða rúgmjöl eða rúgbrauð
samkvæmt læknisráði, getur hann
sent skömmtunarskrifstofunni
beiðni um skifti á þeim seðlum
fyrir hveitiseðla, og skulu rúg
mjölsseðlarnir, er óskað er skifti
á, fylgja beiðninni ásamt læknis-
vottorði.
10. gr. — Auk hinnar venjulegu
skömmtunar er leyfð aukaskömt
un á rúgmjöli til notkunar í slát
ur. Er aukaskamturinn ákveðinn
2 kg. af rúgmjöli í hvert slátur.
Skulu þeir, sem kaupa slátur,
sýna skilríki frá seljanda um
kaupin, þeir sem hafa látið slátra
hjá öðrum, vottorð um hve mörg
slátur þeir hafi flutt heim, en
þeir, er slátra heima, skulu gefa
drengskaparyfirlýsingu um það,
hve mörg slátur þeir hafi tekið
þar. Smásöluverslunum er heimilt
að afgreiða rúgmjöl samkvæmt
þessum skilríkjum, sem þeir af-
henda síðan hreppsnefndum á
sama hátt og segir í 12. gr., og fá
innkaupsleyfi í staðinn.
13. gr. — Ef smásöluverslanir
eða neytendur þykjast órétti beitt-
ir af hreppsnefndum og bæjar-
stjórnum geta aðilar áfrýjað gerð-
um hennar til skömtunarskrifstof-
unnar, sem síðan úrskurðar málið
í samráði við ríkisstjórnina.
Knattspyrnumót III, fl. fer fram
n. k. sunmjd. kl. 11 f. h. á „Þórs“-
vellinum. — K. A. og Þór keppa
lögð og hefir Daladier stigið enn
eitt spor í einræðisáttina, með því
að gerast utanríkismálaráðherra,
auk forsætis- og hermálaráðherra.
Pólverjar verjast hreystilega
vaxandi sókn Þjóðverja, og hefir
pólska hernum víða tekist að
stöðva framsókn þýsku hersveit-
anna í bili. Standa harðir bardag-
ar enn um Varsjá og hafa Pól-
verjar dregið þar saman mikið
herlið, en auk þess hefir almenn-
ingur í borginni verið vopnaður.
Þýski herinn leggur áherslu á að
umkringja borgina og eftir síðustu
fregnum að dæma virðist honum
nú nær hafa tekistþað. Þjóðverjar
hafa nú tekið upp grimdarfullan
lofthernað í Póllandi. Hefir Hitler
skipað að útrýma öllu því í Pól-
landi sem veiti mótstöðu og bend-
ir allt til þess að nazistaherinn
fylgi bókstaflega þessari skipun.
Engir fangar eru teknir, heldur
allir skotnir sem í næst og loft-
árásir á óvíggirtar borgir og bæi
fara í vöxt. Til dæmis um grimd
nazistanna var 10 ára smalastúlka
drepin vegna þess að hún sá
þýska flugmenn lenda í fallhlíf-
um. Matvælaskortur er sagður sí-
vaxandi í Þýskalandi og hefir nú
verið bannað að fóðra hunda og
ketti. Feitmetisskamturinn hefir
verið minkaður niður í 500 gr.
viku og þykir það lítið svona
stríðsbyrjun.
Á vesturvígstöðvunum færast
bardagarnir í aukana og sækja
frönsku hersveitirnar aðeins fram,
en um enga verulega sókn er þar
að ræða ennþá. Nú í vikunni hófst
flutningur bretskra hermanna til
Frakklands og er þessum flutning-
um haldið áfram dag og nótt. Her
Breta og Frakka hefir verið sett-
ur undir sameiginlega yfirstjórn.
Bretska flotamálaráðuneytið til-
kynnir að ensku herskipin hafi
þegar elt uppi og eyðilagt all-
marga þýska kafbáta.
Allar fregnir benda til þess að
Ítalía sé staðráðin í því að ganga
ekki í lið með Þýskalandi. Raddir
hafa hinsvegar heyrst um það að
Ítalía muni berjast með Banda-
mönnum gegn Þjóðverjum.
Útvarpsfregnir herma að um 1
miljón manna hafi verið kvaddir
til vopna í Sovétríkjunum sam-
kvæmt nýju herskyldulögunum.
Þessar fregnir herma einnig að
rússneska blaðið Pravda skrifi í
Fiðlutónleikar
S. 1. mánudagskvöld hélt Björn
Ólafsson fiðlusnillingur hljómleika í
Samkomuhúsi Akureyrarbatjar með að-
stoð Árna Kristjánssonar.
Börn Ólafsson er enn ungur (22.
árá), en hefir að baki sér mjög glæsi-
legan námsferil, fyrst í Reykjavík og
síðan í Wien, þar sem hann að nám-
loknu, er hann lauk með miklu
ínu
lofi, var ráðinn til að leika í hinni
heimsfrægu Philharmonisku hljómsveit
Wienarborgar.
Viðfangsefni voru: Fiðlukonsert í D,
op. 61 eftir Beethoven, Romance í G,
op. 24 eftir Joh. Svendsen, Sonata no.
XII í e eftir Paganini, Slavneskur
dans no. 1 í g eftir Dvörák-Kreisler,
Aría á g streng eftir J. Mattheson og
Perpetuum mobile eftir O. Novacek.
Um leikni Björns má segja, að hon-
um virðast lítil takmörk sett, og hin
allra erfiðustu viðfangsefni, eins og t.
d. Konsert Beethovens og Sonata Paga-
ninis eru honum sem leikur einn. En
með þvi er þó minnst sagt. Hitt er
meira um vert, að hann túlkar hvern
höfund af næmum skiiningi og á þann
eld djúpra tilfinninga samfara karl-
mannlegum þrótti, sem gefur fyrirheit
um glæsilega listabraut framundan.
Mér datt ósjálfrátt í hug, að hann
beitti fiðluboganum af svipaðri snilld
og afi hans (Björn Jónsson ritstjóri ísa-
foldar, ráðherra) beitti pennanum.
Hér verður engin tilraun gerð til
samanburðar á meðíeið viðfangsefna.
Það mun örðugt að finna þar nokkur
lýti.
Árni Kristjánsson lék undir af sinni
alkunnu snild.
Viðtökur áheyrenda voru með af-
brigðum góðar og urðu listamennirnir
að leika tvö aukalög. fl. S.
Hrundar borgir.
Þegar bolsevikkar steyptu rússnesku
harðstjórninni, æptu öll íhaldsblöðin
hamstola af reiði. Nú endurtaka þau
reiðiöskur sitt gegn Sovétlýðveldunum af
því að þau hafa tvístrað fasístaríkjunum
og neytt bretsku og frönsku auðvalds-
stjórnirnar til að láta nú ekki lengur
undan fasistunum.
Það er svo sem ofureðlilegt, að leigu-
þýin, sem skrifa fyrir afturhaldsblöðin,
fyllist tryllingi og taki það sárt, að
hálmstrá auðvaldsskipulagsins — fasism-
inn — er nú að brotna.
Fyr mætti nú vera ef afturhaldið væri
svo skyni skroppið að það renni ekki
grun í hvað við tekur í Þýskalandi, Pól-
landi og fleiri ríkjum í lok styrjaldar-
innar.
Reiði íhaldsins hefir verið Og er ör-
uggur áttaviti fyrir alþýðuna.
sambandi við hina auknu hervæð-
ingu að Sovétlýðveldin verði að
vera algerlega tilbúin vegna þess
að hinn kapitalistiski heimur sé
gripinn af styrjaldarsótt.
t