Þjóðviljinn - 01.12.1936, Qupperneq 1

I. ARGANGUR
VILIIN
ÞRIÐJUDAGINN 1. DES. 1936
27. TOLUBLAÐ
Eining
íslenzku þjódarinnar
gegn innlendu og er-
lendit auðvaldi og
fasisma þess. — Það
er takmarkið.
Vélstjórafélag
Akureyrar
gengur í Alþýðusam-
band Islands.
Samkv. símtali við frétta-
ritara vom á Akureyri.
Vélstjórafél. Akureyrar sam-
þykti á fun,di sínuro í gær með
14 atkv. gegn 3 að sækja um
inngöngu. í Alþýðusamband Is-
lands. 2 sátu hjá við atkvæða-
greiðsluna.
Kommúnistar á Akureyri
hafa unnið lengi að þvi að fá
þetta félag með í heildarsam-
tök verkalýðsins,. en það hefir
fram að þessu staðið utan þeirra
allra.
Er því þessi samþykt Vél,-
stjórafélagsins mjög ánægju-
leg.
Starfsstúlkur á
Kristneshæli
fá kjarabætur fyrir
atbeina »Sóknar.«
Samkv. símtaii við frétta-
ritara vorn á Akureyri í
gcer.
1 dag voru umdirritaðir saron-
íngar milli Kristnesshæljs og
starfsstúlknafélagsins »Sókn«,
sem fela í. sér miklar kjarabæt-
ur fyrir starfsslúlkurnar.
Kar.p þeirra á mánuði hækk-
ar upp í 50 kr., en var aðeins
35 kr. þar til í haust, að »Sókn«
fékk það hækkað upp í 40 kr.
Auk þess eru svo aukin réttindi
og aðra.r kjarabætur, svipaðar
þeiro, »sem »Sókn« í Reykjavík
fékk fram hér með sarnmingum.
Er þetta dýrmætur ávimv
ingur fyrir samtök starfs-
stúlkna.
Litvinoff ílettir ofan af
hernaðar-brjálæöi og landvinninga-ofsa
fasistaríkjanna.
Rauði loftheriim er stærri en loft-
fiotar Þýzkalands, Italíu og Japans
til samans, — segir Chribin, vara-
foringi Sovjet-flugliersins.
Þjóðviljinn birtir hér úrdrátt úr þeirri ræðu Lit-
vinoffs, sem vakið hcfur eftirtekt um gervallan heim
EINIÍA.SKEYTI TIL ÞJóÐVII JANS.
Moskva í gærkveldi.
A ]>lngl Sovétríkjanna liélt utan-
ííklsfulltiíil Rússa, Litvlnoi'f, rseðu.
Uéðist liann af miklum ákafa og með
sárbeittu liáði á liína fasistisku árás-
arseg'gl, sem stöðugt blanda sér oji-
inberar lnn í innanríkismál annara
lijóða. Hann sýndi fram á lmð, hvern-
ig Iirörnun atvinnuveganna í fusista-
ríkjumini ræki ]iau út í nýjnr styrj-
aidir og nýja lands inningapólitík.
italía lieflv þegar lagt undir sig
Abess'niu og býst til þess að viuna
öll yfirráð á Miðjarðarliaíimi.
Þýskaland vígbýst i ákafa og býst
af ölluin mætti að skajia sér aðstöðu
sunnan i’yreneafjal.’a. Afskiíti Þjóð-
vcija af Sjiánarmáunum er glögt
dæ i.i um árásarpólitík þýslui ófrlð-
arseggjanna.
Li»i)reisnarlierforingjarnir spönsku,
^ sein risu upi> gcgn löglegri stjórn
j lauds síns, voru voimaðir og skipu-
lagðir af þýskum og ítölskum fasist-
uin. Það var ekki fyrst og fremst
>:saineiginlegur málstaður«, sem
tcngdi Hitler og Mussolini við
glæpamemi Francos, heldur yfirgang-
nr þeirra og ásæini á iönduni Spán-
verja.
Litvinoff sneri þvfnæst máll sínu
að því, livernig fasistaríkin héldu á-
fram af ölluin mætti að styrkja upp-
reisnarinemiiiia, meðan I’lymouth lá-
varður og lians líkar væru ömium
kafnir við að berjast fyrir lilnu svo-
nefnda hlutleysi gagnvprt Spánl.
A nieðan þessu fer fram svífa
þýskar og ítalskar ílngvélar yfir
liinni fögru höfuðborg Spánar og
varpa niður sprengjum yfir friðsama
borgara, drepa öldunga, konur og
börn og eyðileggja ómetanleg Iista-
verk. Þessi gjöreyðingastarfsemi, scm
mi er ieikin á Spáni er fyrsti ávöxt-
urinn af bandalagi fasistaríkjanna,
Þýskaiands og ítalíu, og einlivert
svívirðilegasta blaðið í siigu Evrópu
og alþjóðlegra stjórmnála.
ltæðu Litvinoffs var tekið með
dynjnm’.i iófataki, enda sýndl liúu
fyllilega þá bióðurlegu samúð, sem
ríkir í Sovéiríkjunum með spönsku
þjóð.iini í þieiigingum liennnr.
Þá gerði Litvinoff að umræðucfni
þær »barnasögur«, sem gengju um
StjórnarhLerirvn sækir fram við
Burgos aðalstöðvar uppreisnar-
a.ð Sovétríkiu liefðu í liuga að stofna
Sovét á Spáni. Væri þessi fávíslegí
söguburður ótæpt notaður af fasista-
ríkjunuin til þess að »réttlæta« inn-
grip þeirra í borgarastyrjöldina á
Spáni, og kúga þnnnlg spönsku þjóð-
ina með byssustingjum símiiii og
sprengikúlum.
Þá rædcli Liivinoff um hernaðar-
bandalag Japana og Þjóðverja, sem
væri tvímælalaust beint gegn Sovét-
ríkjuimm, Englandi, Bandáríkjuiium
og fleiri rkjum. Með sárbeittu liáði
reif hanii í sundur yfirvarp það, sem
út var gefið iim bandalag gegn AI-
þjóðasainbandi kommúnista og sýndi
fram á að fyrir lægi fullkoinið hern-
aðarbandalag þessara ríkja.
itakti liann nð nokkru inniliald
þcssa sáttmála, og benti á livc Jap-
anir hefðu fært sig npp á skaftið
með stríðsæsingar sínar á landamær.
um Sovétríkjanna, síðan liernaðar-
bandalagið konist á. »Sovétríkin
liræðast eklsi þcssa árcitni fjand-
manna siana. Svar Itauða hersins á
ntistiirlandamæriimim mi nýlega, við
áreitni J■ paiia, sýnir grcinilega að
; liann er liess iimkominn að v.erja
austuiiandamarin eins og önnur
iandamæri ríkisins.
Sovétríkin liafa fullbúið aliar laud-
varnir sínar. »Hvcr liintiir, sem til
landvarna. þarf er á síniiiu rétta
stað« , »Sovétríkin liafa ekki geng-
ið í neitt liernaðiirbandalag við önn-
ur ríkl eða ncinskonar aðra liags-
munasamsteypu, en þau vilja styrkja
livaða þjóð sem er, að liverju þvf
Félag ungra komm
únista eflist.
Félag, ungra komroúnista
hélt útbreiðsluÆund í Iv. R.-hús-
inu. sl. sunnudag. Var fundurinn
vel, sóttur (um 150 manns),
þrátt fyrir mjög slæmt veður.
stemning ágæt og ræðumönnum
mjög vel tekið. 8 nýir roeðlimir
gengu í félagið.
Hátíðahöldin 1 des.
Hátíðahöld stúdenta hefjast í
dag ki„ 10o með skrúðgöngu frá
Garði að Austurvelli. kl. 11 flyt-
u,r prófessor ölafur Lárusson
ræðu. af svolum Alþingishússins
en síðan verður önnur skrúð-
ganga að grunni hins nýja há-
skófa, þar sem Haraldur Guð-
mundsson, kenslumálaráðherra
leggur hornsteininn að háskóla-
byggingunni. Kl. 2i hefst
skemtun í Gamla Bíó og kl. 7
hefst hinn árl,egi dansleikur
stúdenta að Hótel Borg.
verki, seni miðar til varðveitslu frið-
arins«.
Þnnnifí lauk Litvinoíf ræðu sinni
ojí þingheimur tók lienni með dynj-
andi lófatakl. Hún sýndi ljóslega,
live hernaðarleg'a sterk Sovétríkin
em orðin og liversu albúln þau eru
tii þess að verjast ágcngni erlendra
fasista í liverri mynd sem er,
Fréttailtari,
Flugfloti Sovjet-ríkjanna
Lenden í gærkvcldi.
Aðstoðai'yfirforlngi rássneska loft-
liersins sagði á fundi Sovétþiugsins í
gœr, að í lok þcssa árs niundu flug-
menn sovét-loftflotans verða 100.000
að tölu. Haun sagðl, að loftfloti So-
vétríkjanna væii stærri en Ioftflot-
ar Þjóðierja, ftala og Japan, saman-
lagðir, og af tölu flugvélanna værl
(i)% sprcngjiifiugvélar. Hann sagði
að þær gætu flutt jnfnmikil
sprengjuefni í fimm ferðum, og kast-
að var niður í Frakklanili, Bclgíu og
Rússlaiidi í sti'íðinii mikla. (Fú).
manna á Spáni.
Hæstirétíur flæmir. í lauflhelfiisuidsnuuum.
Þorgeir Pálsson dæmdur.
EINIÍASKEYTI TIL ÞJóBYILJANS
Kaupmaiinniiöfn í gærkvöldi.
Frá Spáni er fátt að fi'étta, eu
sókn Stjóriiai'hersins miðar örugt á-
fram. Hefir liann nú liafið sókn iijá
Talavera að sunnan og Rui'gos að
austan. Uppreisnai'menn hafa sökt
þrciuut' i'ússneskum vöi'uflutninga-
skipiim skamt fyrir utan liöfnina í
Uni'tagena og tilkynna að þéir hefji
í dag árás á höfnina í Cartagena,
sakir þess að fjé'gur ríssnesk flutu-
ingnskip liggi þar.
FRfÓTTA RI l’A RI.
Lcndon í gærkveldi.
Aðalþardag'arnir við Madrid,
síðasta sólarhring, hafa staðið
um þrjú þorp, sem eru um 9—
10 kílór.etra fyrir vestan borg-
ina. Par höfðu. hersveitir stjórn-
arinnar koroið sér fyrir að baki
uppreisnamönnum. Uppreisnar-
rnenn e:erði> því áhlaup á þessi
þcrp. Af fréttunum verður ekki
séð, hvcru.n muni hafa veitt
betur.
Alicante varð fyrir 12 loftá-
rásuro frá því kl. 7 á laugar-
daígskvöl,dið, þar til kl. 2 á
sunnudagsmorguninn, eða á sjö
klukku.stundi.im. Loftárás var
einnig gerð á Cartagena um
svipað leyti og stjórnar-flugvél-
ar gerðu aftur á móti loftárás á
Algeciras.
Nálægt Mafaga hefir komið
til or stu cg telja stjórnarliðar
sér siguirinn, þar.
Pá telur stjórnin sér sigra á
tveimur stöðum á Aragonna-
vígstöðvunum og við Oviedo.
Enncremur segir hún að her-
sveitir hennar hafi nú komið sér
fyrir beggja megin Tajo-árinn-
ar við Talavera og standi því
vel að vígi með að stöðva her-
fJ.ukninga til Madrid, frá Tala-
vera eða í gegn um þá borg.
(FO).
Fyrsti dómuirinn í landhelgis-
njcsnunu.m féll í hæstarétti í
gæi morgun, Var Þorgeir Páls-
son, framkvæmdastjóri, dæmd-
ur í 8 þús. kr. sekt. eða 5 mán,-
að:a, fangelsi ,ef sektin ekki verð-
ur greicld innan 4 vikna frá
biriingu dcmsins.
Verður nú haldið áfram að
dænva, í. málvm þeirra manna,
sem áður hafa verið dæm,dir í
undirrétti.
Almenningur mun furða sig á
því hversj. væga dóma þessir
nj'snarar hafa fengið, en ís-
lensk löggjöf er svo ófullkomin
í þessum efnum, sem fleiruro,
er varða afbrot yfirstéttarinnar,
að ekki var lögum samkvæmt
hægt að dærna þessa óhappa-
menn til verðugrar refsingar.
Annairs mun rannsókn þessa
roáls enn vera, skamt á veg kom-
in og verður að krefjast þess að
henni verði halþið áfram sleitu-
la.ust, svo að allir þeir menn,
sem að þessim landráðamálum
stand? verði dregnir til fullrar
ábyrgðar.