Tíminn - 22.01.1988, Blaðsíða 14

14 Tíminn
^otaöir bílar í 20 ár
suzuki aaan
BÍLAKJÖR, HÚSIFRAMTÍÐAR,
FAXAFENI 10, SÍMI 686611.
= Vantar þíg notaöan bfl?
:©
ea
x©
£
'W
£
9
XO
'©
OJD
*©
©
Líttu inn.
(Heitt á könnunni.)
Eitt besta úrval bæjarins í húsi
FRAMTlÐAR v/SKEIFUNA.
Bestu kjör bæjarins í
BÍLAKJÖR, FORDHÚSINU.
Sölustjóri:
Skúli Gíslason
F ramkvæmdastj.:
Finnbogi Ásgeirsson
Sölumenn:
Kjartan Baldursson
Jónas Ásgeirsson
Ingibjörg P. Guðmundsdóttir
BÍLAKJÖR,
nýr sími: 686611
áður Bílakjallarinn Fordhúsinu
20 ára reynsla
ST. JÓSEFSSPÍTALI,
LANDAKOTI
Ársstaða aðstoðarlæknis við barna-
deild St. Jósefsspítala,
Landakoti, er laus til umsóknar. Staðan veitist frá
1. júní 1988. Umsóknarfresturertil 1. mars 1988.
Umsóknir með upplýsingum um námsferil og fyrri
störf skal senda til yfirlæknis barnadeildar.
Reykjavík 20/1 1988.
Starístræöslune fn ci
fiskvinnslunnar
150 REYKJAVÍK - SlMI 686095
Verkstjóranámskeið fiskvinnslunnar hefj-
ast að nýju í Hótel Borgarnesi að morgni
28. janúar.
Kenndar verða samtímis fyrri og seinni
önn.
Verkstjórar eru hvattir til að láta þessi
námskeið ekki framhjá sér fara og skrá sig
hjá skrifstofu
Starfsfræðslunefndarinnar í síma 91-
686095 fyrir þriðjudaginn 26. janúar.
t
Þökkum innilega* auösýnda samúð við andlát og jarðarför eiginkonu
minnar, móður, tengdamóður.ömmu og langömmu
Ingibjargar Guðmundsdóttur
Syðri-Reykjum, Biskupstungum
Sérstakar þakkir til iækna og hjúkrunarfólks á Vífilsstaðaspítala
Grímur ögmundsson
Grétar B. Grímsson Lára Jakobsdóttir
Grímur Þ. Grétarsson
Sigurður Ó. Grétarsson
Guðmundur H. Grétarsson
Dagný Rut Grétarsdóttir
og langömmubörn
Ingibjörg Sigurjónsdóttir
Gyða Halldórsdóttir
ingibjörg R. Grétarsdóttir
1 1
Föstudagur 22. janúar 1988
MINNING
lllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllll
Hjörtína Guðrún
Jónsdóttir
Fædd 20. október 1900
Dáin 6. janúar 1988
Amma mín, Hjörtína Guðrún
Jónsdóttir frá Efra-Skarði í Svína-
dal, fæddist í Hrappsey á Breiðafirði
aldamótaárið og var því komin á sitt
88. aldursár þegar hún lést nú í
ársbyrjun.
Hún var dóttir Jóns Jónssonar
vinnumanns og Kristínar Tómas-
dóttur, sem var annáluð tóvinnu-
kona. Jón mun hafa fæðst í Seli í
Miklaholtshreppi, en bjó síðar á
norðanverðu Snæfellsnesi og í
Breiðafjarðareyjum. Kristín fæddist
í Steinadal á Ströndum, en missti
föður sinn ung og fór eftir það í
vinnumennsku víða, m.a. á Kleifum
í Gilsfirði.
Leiðir þeirra Jóns og Kristínar
lágu saman í Hrappsey, þar sem þau
voru í vinnumennsku. Jón var ógift-
ur og barnlaus, en Kristín var þá
orðin ekkja og átti þrjá syni. Valdim-
ar og Steingrím átti hún með Samúel
Guðmundssyni frá Brekku í Gils-
firði. Kristín giftist Kristjáni Hall-
dórssyni vinnumanni og áttu þau
saman soninn Guðna. Kristján
drukknaði árið 1896.
Sex vikna gamalli var Hjörtínu
komið fyrir í fóstur hjá hjónunum
Eggert Thorberg Gíslasyni og Þuríði
Jónsdóttur í Fremri-Langey. Faðir
Hjörtínu var vel kunnugur fólkinu í
Fremri-Langey. Hann hafði verið
þar vinnumaður um langt skeið og
treysti Eggert og Þuríði best fyrir
einkabarni sínu.
Eggert var stöndugur bóndi.
Hann var bókhneigður og kenndi
börnum og Jóni hefur því þótt
vænlegt að koma barninu í fóstur hjá
honum.
Hálfsystir Jóns, Margrét Guð-
mundsdóttir í Rifgirðingum, vildi
taka bamið að sér, en Jón ljáði ekki
máls á því. Þau Jón og Kristín giftust
ekki, en bjuggu saman í þurrabúð
um skeið.
Hjörtína ólst því upp hjá hjónun-
um í Fremri-Langey. Börn þeirra
Eggerts og Þuríðar vom flest upp-
komin, en þrjú vom þó ófermd.
Hjörtína varð snemma dugleg til
vinnu. Jafnframt lærði hún lestur,
skrift og dálítið í reikningi og las
landafræði, íslandssögu og biblíu-
sögur hjá fóstra sínum. Kverið varð
hún að læra utanbókar eins og aðrir.
Eggert leyfði engan slæpingjahátt
við námið og vei þeim sem ekki
kunni lexíumar sínar.
Þannig ólst Hjörtína upp við tals-
verðan aga bæði í námi og starfi. En
hún fékk nóg að borða og fólkið í
Fremri-Langey reyndist henni vel.
Oft fann hún samt fyrir því að hún
var ekki bam þeirra hjóna, einkum
þegar barnaböm þeirra komu í
heimsókn. Henni þótti mjög miður
að foreldrar hennar vom ógiftir,
enda var henni stundum strítt á því.
Hjörtína hafði aldrei náið sam-
band við móður sína, þótt henni
þætti afar vænt um hana. Faðir
hennar kom hins vegar oft í Fremri-
Langey og hún hændist mjög að
honum. Hann borgaði með henni
meðan hann lifði, en hann lést úr
lungnabólgu þegar Hjörtína var á
tíunda ári. Henni þótti mikil eftirsjá
að föður sínum.
Móðir hennar fékk að vera í
Fremri-Langey vetur eftir að Jón
dó, þar til Steingrímur sonur hennar
tók hana að sér. Steingrímur var þá
orðinn bóndi í Miklagarði í Saurbæ
og veitti móður sinni heimili þar til
hún lést árið 1948, 94 ára.
Hjörtína fermdist í Dagverðar-
neskirkju þegar hún var þrettán ára.
Veturinn 1916-1917 fór hún í Hvítár-
vallaskóla hjá Hans Grönfeldt og
frú. Skóla þennan kallaði hún
„Rjómaskólann". Þar lærði hún að
strokka smjör og þess háttar og undi
sér vel. _. „
En hún hafði lofað að koma aftur
til Fremri-Langeyjar að vori og við
það stóð hún. Tveimur ámm síðar
fór hún til móður sinnar og Stein-
gríms að Miklagarði og var þar í tvo
vetur. Að því loknu lá leiðin til
Reykjavíkur og lauk þá samskiptum
hennar við móður sína.
Hjörtína var í vinnumennsku á
ýmsum heimilum í Reykjavík á
þriðja áratugnum og var eftirsótt
vinnukona. Þá kom það fyrir að hún
réðist í kaupavinnu í sveit á sumrin,
þar á meðal á Melum í Melasveit hjá
fóstursystur sinni Helgu Eggerts-
dóttur. Hjörtína var á Melum haust-
ið 1928 þegar þess var farið á leit við
hana, að hún færi sem ráðskona hjá
ungum bónda á Efra-Skarði í Svína-
dal, Ólafi Magnússyni.
Hún játti því og lagði þar með
grunninn að ævistarfi sínu. Þau Ólaf-
ur felldu nefnilega hugi saman þá
um veturinn og um haustið 1929 létu
þau pússa sig saman í Reykjavík.
Þau hjónin hófu búskap í gamla
bænum að Efra-Skarði. Móðir
Ólafs, Sigríður, var þá enn á lífi.
Ekki leið á löngu áður en fjölgaði á
heimilinu og alls urðu bömin fimm,
Þorgerður, Sigríður, Jóna Kristín,
Magnús og Selma. Bömin fæddust
öll í gamla bænum, en árið 1947
flutti fjölskyldan í nýtt timburhús og
þar var heimili þeirra síðan.
Á óvitaámm mínum veitti ég
ömmu minni ekki mikla athygli. En
þegar ég komst til nokkurs þroska,
fór ekki hjá því að ég skynjaði
mikilleik þessarar lágvöxnu og lítil-
látu konu.
Hún fæddist inn í frumstætt
bændasamfélag aldamótanna, en
kvaddi okkur á tölvuöld. Hún öðlað-
ist mikla lífsreynslu á langri ævi og
miðlaði óspart af reynslu sinni. Hún
var ekki alltaf sólarmegin í lífinu, en
kunni að gleðjast og gleðja aðra.
Eins og títt er um konur af hennar
kynslóð, fólst hennar ævistarf í upp-
eldi bama og bústörfum bæði innan-
húss og utan. Henni auðnaðist ekki
að vera samskiptum við foreldra
sína í æsku og þótti það auðvitað
miður. Heimihð í Fremri-Langey
var mjög fjölmennt og ekki gafst
alltaf tími til þess að sýna litlu
stúlkubarni þá hlýju sem þurfti.
En alla þá ástúð og hlýju, sem hún
fór á mis við í æsku, veitti hún manni
sínum og bömum. Hún eignaðist 19
bamabörn og 17 barnabamabörn og
ekki fómm við varhluta af einlægri
blíðu hennar. Hún vissi hvers virði
það var börnum að eiga ömggt
heimili og njóta ástar foreldra sinna
og umhyggju.
Amma var glaðlynd manneskja,
ríkulega gáfum gædd og kunni að
meta söng og lestur góðra bóka.
Vænst þótti henni um bækur, sem
höfðu að geyma þjóðlegan fróðleik
af ýmsu tagi. Hún tók virkan þátt í
starfi Kvenfélagsins Lilju á Hval-
fjarðarströnd og varð heiðursfélagi
þess.
Ég kom stundum í litlu stofuna
til ömmu og þáði af henni kaffi og
með því. Forvitni mín varð þá einatt
til þess að ég fékk að ferðast með
henni vestur til Breiðafjarðar æsku-
áranna. Þá sagði hún mér frá föður
sínum, sem var harðduglegur maður
og bamelskur, en dálítið sérsinna,
eins og hún sagði. Ég fékk að
kynnast móður hennar og erfiðri
lífsbaráttu hennar. Hún sagði mér
frá heimilislífinu í Fremri-Langey,
atvinnuháttum, menningarlífinu í
baðstofunni, jólasiðum, sorgar-
stundum og gleðistundum.
Stundum brá fyrir sorgarglampa í
augum hennar þegar hún sagði frá,
en oftast var hún þó kímin og alltaf
held ég að hún hafi notið þessara
stunda.
Mér sjálfum voru þessar samveru-
stundir ómetanlegar. Mér var unun
að því að sitja hjá henni og heyra
hana segja frá. Hún var mér tengilið-
ur við liðna tíð og kenndi mér að
skilja hana sjálfa og það þjóðfélag
sem mótaði hana og hennar kynslóð.
Við amma áttum margt órætt. En
þótt hún hafi ávallt verið heilsu-
hraust, varð ekki hjá því komist að
Elli kerling gerðist uppívöðslusöm.
Amma varð þó þeirrar gæfu aðnjót-
andi, að vera sjálfbjarga nánast fram
á síðasta dag og halda fullri meðvit-
und fram á síðustu stund.
Ég heimsótti hana síðast milli jóla
og nýárs og enda þótt hún ætti þá við
talsverðan lasleika að stríða, var
ekki við annað komandi en að hita
kaffi og færa mér með því. Þegar ég
kvaddi hana þennan dag, virtist hún
sannfærð um að þetta yrðu okkar
síðustu fundir. Sú varð líka raunin.
Á gamlársdag hélt ég utan til náms.
Sama dag var hún flutt á sjúkrahús
og fáeinum dögum síðar var hún öll.
Ég hefði svo gjama viljað eiga
þessa indælu konu dálítið lengur.
Missir minn og allra hennar ástvina
er mikill, en mestur er þó missir afa,
sem hefur horft á eftir ástríkri eigin-
konu og traustum vini.
Nú er ekki annað eftir en björt og
fögur minningin og ég mun ætíð
minnast ömmu með þakklæti. Góð-
legt og glaðlegt andlit hennar mun
ávallt standa mér fyrir hugskotssjón-
um. Megi hún hvíla í friði.
Garðar Guðjónsson.
Með gleði í hjarta þú bjóst um bömin þín
og baðst þeim gæfu, kenndir ijóð og sögur.
Hvíidu í fríði eisku móðir mín
minningin um þig er björt og fögur.
Við sitjum hljóð og söknum þess, er var.
En sól að vorí vekur jarðar gróður.
Við þökkum fyrír góðu gjafimar
og getum verið stoit af okkar móður.
Kveðja frá bömum hennar (samið af Magnúsi Ólafssyni).