Íslendingur - 08.01.1965, Blaðsíða 1

■kuLMJlN
GUR
It Í/AI) S J A LFSTÆÐISMANNÁ Í NORÐtiRLANDSK J 0U I) ÆM I K YSTR \
51. ÁRGANGUR . FÖSTUDAGUR 8. JANÚAR 1965 . 1. TÖLUBLAÐ
„Hér féll grein af góðuin stofni,
grisjaði dauði meira en nóg“.
s. s.
m u
Á SÍÐASTA degi hins liðna árs barst þjóðinni sú fregn, að Ólafur
Thors fyrrverandi forsætisráðherra hefði þá um morguninn lát-
ist í Landakotsspítala, en þangað hafði hann verið fluttur heim-
an frá sér fársjúkur að kvöldi 29. desember. Hafði hann lengi búið
við vanheilsu og hvarf frá störfum á Alþingi skömmu eftir að það
tók til starfa á liðnu hausti. Var hann elztur þingmanna og stjóm-
aði því fyrsta fundi þess, er það kom saman í október. En alþing-
ismaður hafði hann verið samfellt um nær 40 ára skeið, er andlát
lians bar að höndum.
stæðisflokksins, er sat að völd-
um um þriggja mánaða skeið.
Fjórða ráðuneytið myndaði Ól-
afur sumarið 1953 með aðild
Framsóknarflokksins. Sat sú
stjórn fram á sumar 1956 eða
um 3ja ára skeið, en fimmta og
síðasta stjórnin, er hann mynd
aði, er núverandi ríkisstjóm.
ið til ársins 1961, er hann baðst
undan endurkosningu, en
Bjarni Benediktsson var kjör-
inn í hans stað. Að ráði lækna
tók hann sér hvíld frá þing-
störfum í nóvember 1963, og
sagði hann þá af sér embætti
forsætisráðherra. er Bjarni Ben
ediktssan tók þá einnig við.
Ólafur Thors var fæddur í
Borgamesi 19. janúar 1892 og
varð því tæpra 73 ára. Foreldr-
ar hans voru Thor Jensen, þá
kaupmaður í Borgarnesi, síðan
einn stórbrotnasti atliafna- og
framfaramaður hérlendir, — og
kona hans Margrét Þorbjörg
Kristjánsdótíir frá Ilraunhöfn á
Snæfellsncsi.
Ólafur lauk stúdcntsprófi við
Menntaskólann í Keykjavík ár-
ið 1912 og ári síðar prófi í heim
speki við Hafnarháskóla. Ilélt
hann litlu lengra á námsbraut
inni en hvarf heim og gerðist
einn af framkvæmdastjórum
stórútgerðarfélagsins KVELD-
ÚLFS, er faðir hans hafði stofn
að, og vann liann við það um
10 ára skeið.
Snemma hneigðist liugur Ól-
afs að stjórnmálum, og var
liann árið 1925 í kjöri fyrir í-
haldsflokkinn í Gullbringu- og
Kjósarsýslu, þar sem hann
hlaut glæsilegan kosningasigur.
Var hann æ síðan þingmaður
þess kjördæmis og síðan 1. þing
maður Reykjaneskjördæmis eft
ir kjördæmasamfærsluna 1959.
Ifafði hann setið 48 þing, er
liann lézt, eða lengur en nokkur
samþingsmanna lians.
Ólafur Thors hófst fljótt lil
vegs og valda á Alþingi og varð
fyrst ráðherra í ráðuneyti Ás-
geirs Ásgeirssonar árið 1932,
þar sein hann gcgndi störfum
dómsmálaráðherra í fjarvist
Magnúsar Guðmundssonar.
Alls myndaði liann ráðuneyti
5 sinnum, en sat auk þess í
ráðuneytum, er aðrir þingmenn
mynduðu. Hefur enginn fslend
ingur setið jafnlengi samanlagt í
ráðherrastóli og hann.
Fyrsta ráðuneyti sitt mynd-
aði Ólafur vorið 1942. Var það
lirein flokksstjórn og því í
minnihluta. Sat hún að völdum
það sem eftir var ársins. Annað
ráðuneyti sitt myndaði hann
1944, þá liina svonefndu nýsköp
unarstjórn, er sat að völdum
fram í janúar 1947, Þriðja ráðu-
neytið myndaði hann í desem-
ber 1949, og var það sem liið
fyrsta, minnih'.utastjóm SJálf-
Þá gegndi Ólafur embætti at-
vinnumálaráðhena í þjóðstjórn
inni (1939—42) og aftur í ráðu-
neyti Steingríms Steinþórsson-
ar (1950—53).
Árið 1934 var Ólafur Thors
kjörinn formaður Sjálfstæðis-
flokksins og var það síðan óslit
Auk þingmennsku og ráð-
herrastarfa vann Ólafur mikið
í ým^iun nefndum og stjórnum
félaga, og má þar af fáu einu
nefna utanrikismálancfnd, orðu
nefnd, bankaráð Landsbankans,
stjórnarstörf í Fél. ísl. botn-
vörpuskipaeigenda, miðstjórn
og flokksráð Sjálfstæðisflokks-
ins o. s. frv.
Þótt Ólafur ætti í miklum önn
um vegna starfa sinna að stjóm
málum og félagsmálum, átti
hann sér þó önnur hugðarefni,
er hann mundi gjama hafa vilj-
að fórna meira af tíma sínum,
ef unnt hefði verið. Hann var
mikill unnandi fagurra lista og
bókmennta og studdi marga efni
lega listamcnn til náms eða til
að koma verkum sínum á fram
færi, og mun þar jöfnum hönd
um um að ræða rithöfunda, tón
listarmenn og myndlistarmcnn.
En slíkt var ekki haft í hámæl-
um.
Kvæntur var Ólafur Ingi-
björgu Indriðadóttur (Einarsson
ar skálds), og er það mál þeirra
er til þekkja, að samhentur lífs
förunautur hafi .aukið hinum
inikilhæfa stjórnmálaforingja
þol og þrek á stormasamri ævi.
Þau hjón, Ingibjörg og Ólaf-
ur Thors, eignuðust 5 börn, og
eru 4 þeirra á lífi. Frá öllum
byggðum landsins, jafnt frá
innstu dölum og yztu nesjum
berast samúðaröldur þessa dag
ana til ástvina hins fallna for-
ingja.
t t t
Útför Ólafs Thors fór fram
frá dómkirkjunni í Reykjavík
sl. þriðjudag. Sr. Bjami Jóns-
son vígslubiskup flutti útfarar
ræðuna og lagði út af orðum
meistarans: Sannleikurinn mun
gera yður frjálsa. Dr. Páll ís-
ólfsson lék sorgarlög á orgelið,
en kirkjukórinn söng sálmana:
Á hendur fel þú honum, Ó, þá
náð og Hvað boðar nýárs bless-
uð sól, auk útfararsálmsins.
Jarðneskar leifar liins látna
stjórnmálaforingja hlutu leg í
gamla kirkjugarðinum. Ríkis-
stjórnin og forseti Sameinaðs
alþingis báru kistuna úr kirkju
en nánir ættingjar síðasta spöl-
inn að gröfinni. Viðstaddir voru
flestir fyrirmenn þjóðarinnar,
opinberir embættismenn og
sendiherrar margra þjóða á ís-
landi. Var útfararathöfnin ein-
föld og óbrotin en þó hin virðu-
legasta.