Fram - 26.04.1919, Blaðsíða 1

Blíhvíta ^
á 1,50 enskt pund.
|j Fr/ðb. NfeJsson.
m.ár. Siglufirðí 26. apríl 191Q. 17. blað.
Hvertstefnaskal.
■ Þess var getið í síðasta blaði að
mótornámskeið það sem hér var
haldið í vetur, hefðu sótt 33 nem-
endur þegar flest var, en af þeim
aðeins 12 gengið undir próf. I-*að
kemur óneitanlega nokkuð ankana-
lega fyrir sjónir, að af 33 mönnum
sem í skóla ganga, skuli að lokn-
um skólatíma aðeins 12 færir um
að Ijúka prófi, en orsakir til þessa
eru margar. Nokkrir nemendanna
voru of ungir til þess að mega taka
próf, eiga að vera 17 ára. Margir
bundnir við vinnu og gátu ekki
stundað námið nema á hlaupum, og
svo auðvitað nokkrir sem ekki treyst-
ust að taka próf eftir svo stuttan
kenslutíma. Petta er engin undan-
tekning með okkur Siglfirðinga; í
fyrra var mótornámskeið á Akureyri
sem stóð yfir í 6 vikur og sóttu
það þegar flest var 60 manns, en
eitthvað 18 náðu prófi, og þannig
hefur það víðar verið.
Pó ekki væri hægt að láta náms-
skeið þetta standa nema 4 vjkna
tíma, vegna þess að allir nemend-
urnir voru fastbundnir við vinnu úr
páskum, á Fiskifélagsdeildin mikla
þökk skilda fyrir að hafa gengist
fyrir því að koma námskeiðinu á.
En nú má deildin ekki láta hér stað-
ar nema, vér verðum að fá mótor-
námskeið hingað aftur, strax á næsta
vetri, deildin verður að beita sér
fyrir því, og verður, þá einnig að
beita sér fyrir því, að vér fáum
námsskeiðið fyrripart vetrar, þegar
annríki hér er minnst, svo hægt
verði að láta það standa 6 -8 vikur,
sem er venjulegt. Til eru þeir sem
álíta að slik námsskeið séu gagns-
laus, maður komist af héreftir sem
hingað til, en þetta er af þeim sem
því halda fram, illa yfirvegað. Hversu
margar vélabilanir orsakast ekki af
vankunnáttu þeirra manna sem með
þær hafa farið, á hverju einasta ári?
og hversu oft hafa menn ekki orð-
ið að snúa aftur með nýbeitta línu,
eða orðið að lála draga.sig ósjálf-
bjarga í höfn fyrir það eitt að losn-
að hefur um nagla einhverstaðar í
vélinni, en vélamaðurinn ekki haft
hugmynd um hvað að gengi, og
hver$u marga peninga eru ekki ax-
arsköft, óhæfra, og óþrifinna véla-
manna búnir að kosta alla þá sem
við sjáfarútveg fást, Nei, jafnvel þó
rnennirnir ekki nái því að taka próf,
læra þeir ákaflega mikið á þessum
námsskeiðum, og munu þeir sem
námsskeiðið sóttu hér, þótt lengi
höfðu fengist við pössun á vélum,
hafa komist að raun um að margt
var ólært, og að margt var af Ólafi
að nema.
í sambandi við þetta vildum vér
lítillega minnast á þörf þess, að vér
getum boðið upp á betra húsnæði
og betri skilyrða til árangursgóðrar
kenslu, en nú voru fyrir hendi. Eins
og ástæður voru í þetta skifti, var
kenslan miklum erfiðleikum bundin.
Menn geta gjórt sér í hugarlund
hvernig kennari muni vera upplagð-
ur til þess að veita mönnum tilsögn
kenna þrifnað, og yfirleitt halda söns-
um, í öðru eins plássi og vér höfð-
um upp á að bjóða. Marga daga
urðu nemendur og kennari að vaða
óþverra og bleitu í skóvarp, allan
þann tíma dagsins er verklega kensl-
an fór fram, ekki hægt að koma
við nema einni vél, svo kenslan gat
ekki orðið eins fullkomin, og til var
ætlast, — þessu þarf að kippa í
lag. Ekki svo að skilja að vér séum
verri en aðrir; hr. Ólafur Sveinsson
tjáði oss að líkt væri þetta víðafet
hvar, og jafnvel Reykjavík væri þar
engin fyrirmynd, en þetta yrði að
breitast ef kenslan ætti að koma að
Niðurl.
þess að vinna upp það tap og tjón
sein af hlytst, svo vel sem hægt er
og ríki Sambandsins skuldbinda sig
til þess að leifa herliði, allra þjóða
bandalagsins, að fara yfir land sitt,
sé herinn gerður út til þess að verja
önnur ríki Sambandsins. •
17. grein.
Rísi upp deilur milli einhvers rík-
is í bandalaginu og annars ríkis,
sem ekki er í bandalaginu, þá eru
Samningsaðilar allir á einu máli um
það, að því eða þeim ríkjum sem
ekki eru í Sambandinu, sé gjörður
kostur á, og boðið að hlíta’ sömu
reglum sem ríki bandalagsins skulu
hlíta þegar um deilumál er að gjöra,
alt upp á þá skilmála sem fram-
kvæmöaráðið álítur rétta. Sama máli
er að gegna ef deilur rísa mflli tveggja
ríkja, sem hvorugt er í Sambandinu.
Jafnskjótt og bandalagið hefur lagt
fram íilboð sitt, þá skal framkvæmda-
ráðið hefja rannsókn um öll þau
atriði, sem deiluna snerta og bera
fram tillögur sínar um þá aðferð,
sem hafa skuli, og sem í það og
það skiftið sýndist best og heilla-
vænlegast. Ef svo ber undir að eitt-
tilætluðum notuni, Hvert það pláss
sem ætlaði sér að ná námsskeiðum
þessum heim til sín, yrði að eiga
völ á góðu húsnæði til kenslunnar,
vélahúsið væri afar-nauðsynlegt að
væri rúmgott, bjart og hreint, og að
minsta kosti 2 mótorar til afnota,
helst ættu Fiskifélagsdeildirnar að
eiga þá mótora sjálfar, en þeir mættu
vera brúkaðir og viðgjörðir, og ætti
þess vegna að vera mögulegt að
veita sér þá fyrir litla peninga, mót-
orarnir þyrftu ekki að vera uppsettir
nema þann tíma er námsskeiðið
stæði yfir, svo húsplássið yrði not-
að til annars.
Fiskifélagsdeild Siglufjarðar verð-
ur fyrirfram, áður en slík námsskeið
eru haldin, að eiga víst gott hús-
rúm og vélar. Nú eru farnar að
gægjast upp kröfur um almennan
sjómannaskóla hér á norðurlandi.
Um þetta mál mun »Frani« bráð-
lega láta skoðun sína í ljósi, en þá
þurfum vér að eiga sérstakt skóla-
hús þar sem kensla í öllum þeim
greinum, sem sjómenn vorir þurfa
að nema og eiga að nema, geti far-
ið fram. Vér viljum enn í þessu
sambandi minna á að fjórðungs-
þing Fiskiíél. seni nýlega var hald-
ið á Akureyri, fjallaði meðal annars
um matreiðsluskólastofnun handa
hvert ríki, sem gjörður hefur verið
slíkur kostur, neitar að hlíta þeirn
fyrirmælum, sem Sambandsaðilar
eru háðir í þesskonar deilumálum,
og leggur út á braut til sóknar á
hendur einhverju bandalagsríki, sem
álítst vera i ósamræmi við ákvæði
12. greinar um skyldur Sambands-
ríkjanna, þá skulu ákvæði 16. grein-
ar koma til framkvæmda gegn því
ríki, enda þótt það sé utan banda-
lagsins. Neiti báðir deiluaðilar sem
tilboð hafa fengið um gerð banda-
lagsins að hiíta þeim fyrirmælutn
sem Sambandsríkin eru skyld að
hlíta, er líkt stendur á, getur fram-
kvæmdaráðið gjört allar nauðsynleg-
ar ráðstafanir til þess að hindra ó-
frið, og skera úr þrætumálunum,
18, greiu.
Samningsaðilar eru allir á einu
niáli um það, að bandalagið skuli
hafa alla yfirumsjón með verzlun á
vopnum og hergöguum í þeim lönd-
um þar sem eftirlit með slíku kann
að þykja nauðsynlegt fyrir alþjóða-
heill.
1Q. grein.
Vegna þeirra nýlenda, sem eftir
þennan síðasta ófrið eru komnar
sjómönnum. Verkefnin verða mörg
og væri auðvitað sjálfsagt að sam-
eina þau öll í einni stofnun á ein-
um stað.
Að þessu á auðvitað að stefna.
En til þessa eigum vér einn-
ig heimting á opinberum styrk.
Fiskifélag íslands, með tilstyrk allra
deilda þess, á að krefjast þess af
alþingi að það styrki sjómannastétt-
ina og sjáfarútveginn í heild sinni,
betur en það hefir gjört hingað til,
og sinni öllum skynsamlegum kröf-
um um fjárstyrk til eflingar þeirri
atvinnugrein.
Og fiskimenn hér í Siglufirð, og
vér allir sem hér eigum heima, og
erum allir meira og minna háðir
sjáfarútveginum, vér sem áreiðan-
lega getum, ef góð samtök eru, að
miklu ráðið öðru þingsæti Eyjafjarð-
arsýslu, vér eigum að muna það
þegar vér sendum fulltrúa til þings,
'að krefjast þess af þeim að þeir
styðji vor áhugamál, og vinni þeim
af sannfæringu, vera samtaka í því
að vér gefum engum öðrum en
þeim, sem skýlaust lofa því að fylgja
fram kröfuni vorum, og vér þékkj-
um að þvi að eru hlyntir okkar
málefnum, — atkvæði vort.
undan drottinvaldi þeirra ríkja sem
þær áður lutu, og þar sem lands-
lýðurinn hefur enn þá ekki fengið
þroska til þess að standa á eigin
fótum í þeirri baráttu sem heims-
menningin leggur á herðar skal skapa
þá grundvallarreglu, að velmegun
og þjóðþrif þeirra þjóða sé heilagt
verkefni menningarþjóðanna, og f
stjórnarskrá Alþjóðabandalagsins
skal setja tryggileg ákvæði um að
unnið verði að því að leysa þetta
verk af hendi. Tryggilegasta aðferð-
in til þess að koma þessu grund-
vallaratriði í góða framkvæmd, er sú,
að fela forsjá þessara þjóða, í hend-
ur þjóða sem lengst eru komnar á
stað í menningu, og sem vegna að-
stöðu sinnar, reynslu og hnattiegu
eru best hæfar til þess að taka á sig
slíka ábyrgð. Þjóðirnar hafa þessa
tilsjón á hendi í umboði Alþjóða-
bandalagsins og nafni þess. Um-
boðið verður samið eftir því hvern-
ig ástendur í jaað og það skiftið
ao því er snertir þroska þjóðarinn-
ar, legu landsins, fjárhag og fleira
þess háttar, Sumar þær þjóðir sem
áður hafa' lotið Tyrkjasoldáni hafa
nú náð því þroskastígi að þær verða
að álítast færar um að fá sjálfstæði,
en að þær skuli fyrst um sinn þang-
að til þær álítist þroskaðar til full-
veldis, hlíta stjórnarfarslegum regl-
um og aðstoð einhverrar þjóðar,
Frumvarp
til laga um Alþjóðabandalag.