Fram - 26.08.1922, Blaðsíða 1

tsfcafcafcafcafcafcdcj
Vefnaðarvörur þ. á m. ágætif
kailm.fataefni, Fiskilínur og
Taumar, Skósverta, Skótau,
Regnkápur karla og kvenna,
Matvörur og margsk. smávör-
ur, sem best er að kaupa hjá
St. B. Kristjánssyni.
; Tilbúinn fatnaður,
enskur, fyrsta flokks vara,
seldur með
10% atslætti
hjá
Páli S. Dalmar.

VI. ár.
Siglufirði 26. ágúst 1922.
33. blað.
Minnisvarði
Hafliða heit. Guðmundssonar
afhjúpaður 20. ág. 1Q22.
Eins og getið var í síðasta blaði
að stæði til, var minnisvarði Hafliða
afhjúpaður sunnudaginn 20. þ. m.
og byrjaði athöfnin kl. 6 síðd.
Fjórar stengur höfðu verið reistar
umhverfis varðann með fánum
hinna fjögurra iorrænu ríkja og
öll skip sem lágu hér á höfninni
höfðu dregið upp fána og mörg
skreytt sig með flöggum þegar um
morguninn. Kl. 5% byrjaði fólk að
safnast að, og kl. 6, þegar athöfn-
in byrjaði var manngrúinn, útlendra
og innlendra orðinn svo mikill, að
langt ték út á nærliggjandi götur
auk þess sem svæðið í kring og
gatan var fullskipað. Gátu kunnug-
ir þess til, að þarna mundi hafa
verið saman komið nokkuð á ann-
að þúsund manns.
Hr. Tönnes Wathne, bróðir skör-
ungsins Otto Wathne, sem hafði
verið falið að afhjúpa steininn og
afhenda hann fyrir hönd gefendanna
talaði þá á þessa leið:
»Komir o g m e n n !
Heiðraða samkoma!
Hinn 12. apríl 1917 barst til Nor-
egs fregnin um það, að hinn tryggi
vinur vor Norðmanna Hafliði hrepp-
stjóri Gu ímundsson væri látinn.
Pessi fregn vakti sorg hjá öllum
hinum mörgu norsku vinum hans,
en það er nú svo, að enginn dauð-
anum ver. Allir þeir Norðmenn sem
hin síðustu 20 árin hafa rekið fiski-
veiðar hér, hafa haft meira eða
minna náin kynni af hinum látna,
sem hreppstjóra og sem manni, —
notið gestrisnu hans (og velvildar.
Pað er til málsháttur sem hljóðar
svoi -Pað er betri sá kvisturinn sem
bognar, en hinn sem hrekkur. Pessi
málsháttur átti vel við, hvað Hafliða
heitinn snerti — honum tókst ætíð
að jafna alt — alla misklíð og hvað
sem var, — með góðu, — án þess
að beita brandi. Pau mörgu ár sem
hann var hér hreppstjóri og hafði,
sem aðal yfirvald hér, allra manna
mest saman við landa mína að
sælda, urðu til þess að afla hon-
um góðra'vina í Noregi, ekki svo
hundruðum heldur sem þúsundum
skifti og það eru þessir vinir, sem
( dag í þakklátri minningu hafa reist
þennan bautastein sem eg af Iönd-
um mínum hefi fengið það virðu-
lega hlutverk að afhjúpa.
Pessi fjölmenni vinahópur fækk-
ar eftir því sem stundir líða, —
dauðinn mun höggva skörð í fylk-
inguna smám saman og marga af
vinununi hefir hann þegar hrifið
burtu, — en þessi bautasteinn mun
í aldir fram standá, sem tákn og
vottur þess, að hér hafi frændþjóð-
irnar tekið höndum saman í bróð-
erni, bæði í orði og verki, og að
hér hafi bönd vináttunnar tengst
fastar og traustar en venjulega.
Eg vil að endingu leyfa mér,
fyrir hönd landa minna, að flytja
konu Hafliða heitins þökk og kveðju.
— Henni, sem’ öll hin niörgu ár,
hafði staðið við hlið hans sem hans
styrkasta stoð og sem á sinn sterka
þátt í þeim traustu vináttuböndum
sem hér hafa verið tengd.
Eg lýsi hér með yfir að þessi
bautasteinn er afhjúpaður, og eg
afhendi hann fjölskyldu hins fram-
liðna til eignar og umönnunar*.
Því næst var hinum norska fána
sem steinninn var hjúpaður með,
svift af og blasti steinninn við
mannfjöldanum með andlitsmynd
Hafliða steyptri úr eiri, en mann-
fjöldinn beraði höfuð sín í virðing-
arskini.
Pá talaði Sophus kaupm. Blönd-
al og þakkaði fyrir hönd
fjölskyldunnar hina höfðinglegu
gjöf, svo og allan þann velvildar-
hug er hinir norsku vinir Hafliða
hefðu sýnt hinum látna lífs og
liðnum.
Bæjarfógeti G. Hannesson sté
þvi næst fram, og lagði blómsveig
við fót styttunnar í nafni ríkisins
og minntist Hafliða sem embættis-
manns, og annan í nafni bæjar-
stjórnar fyrir bæjarins hönd og
minntist hans sem borgara bæjar-
ins, og því næst ávarpaði hann
gefendurna og aðra viðstadda Norð-
menn með snjallri ræðu og hvatti
til samhugs og samstarfs meðal
bræðraþjóðanna og bað menn hrópa
nífalt húrra fyrir Noregi.
Kapt. Bjerkevik þakkaði ræðu
bæjarfógeta og Kapt. P. Jangaard
minntist íslands og bað menn hrópa
nífalt húrra fyrir því.
Hæstaréttardómari Páll Einarsson
ávarpaði frú Sigríði ekkju Hafliða
nokkrum velvöldum orðum, og lagði
blómsveig við fót steinsins í nafni
sín sjálfs og vandafólks síns.
Vandamenn og vinir lögðu einn-
ig blómsveiga við steininn.
Hornaflokkur lék nokkur lög á
milli,
Að afhjúpuninni afstaðinni var
boð mikið inni í húsi Hafliða heit-
ins, stóðu fyrir þvi ekkjan, börn
hans og tengdabörn, og söfnuðust
þangað viðstaddir vinir hans og
gamlir gestir bæði innlendir og út-
lendir. Var þar glaðværð mikil og
teiti svo sem Hafliði mundi sjálfur
best kosið hafa og veitt af hinni
mestu rausn. Þar voru ræðuhöld
fjörug, og talaði þar meðal annara
Páll Einarsson hæstarétlardómari
til hinna norsku gesta og þakkaði
þeini fyrir heiður þann er þeir
höfðu sýnt íslandi og hinni fslensku
þjóð með gjöf þessari. Kvað hann
það sannast, að enginn íslenskur
maður fyr né síðar hefði verið
heiðraður á þennan veg og væri
slíkt báðum þjóðunum til sóma og
lýsti þessi minnisvarði sem þeir
höfðu reist, betur en nokkuð ann-
að, þeim bróðurhug sem innst inni
bindi báðar þessar þjóðir saman
og jafnvel þótt smávægilegar snurð-
ur gætu komið á þau bönd stöku-
sinnum, þá væru þær ekki svo að
úr þeim mætti eigi greiða með lip-
urð og lægni og einmitt það, ættu
báðar þjóðirnar að kosta kapps um,
— að treysta vinnttuböndin með
vinsemd og velvild og þar hefði
Haíliði Guðmundsson geíið hið
besta fordæmi.
Fjöldi símskeyta hafði komið viða
frá, bæði utan- og innanlands. Frá
Álasundi frá Arkitekt Jens Flor sem
gjört hafði uppdrátt að minnisvaið-
anum, frá Anton Brobakke, frá
Mical Knudsen, frá Fladmark og
frá blaðinu Aales. Avis Fra Hauga-
sutidi frá Olav Risöen, frá Bakke-
vig, og frá Staalesen. Svo og hinn
mesti sægur skeyta frá vinum og
vandamönnum innanlands.
Um 40 norskir skipstjórar vorg
í boðinu og mesti fjöldi íslendinga,
bæði bæjarmanna og aðkomumanna
þar á ineðal biskupinn, herra Jón
Helgason sem hér var staddur.
Bautasteinninn er, svo sem áður
hefir verið lýst hér í blaðinu, níu
feta hár ósléti.iður óbeliski, fer-
strendur. Stendur hann á tvöföld-
um palli úr slétthöggnum steini og
lágir steinstólpar í kring og vébönd
úr sterkum hlekkjafestum á milli,
en alt hvílir á traustum ferhýrndum
palli úr íslensku grjóti og stein-
steypu, steyptum langt í jörð niður.
Er allur umbúnaður hinn traustasti.
Steinninn, pallurinn og stólparnir
sem véböndunum halda, er alt úr
lauðleitum norskum granítsteini.
Umhveifis varðann er fyltur upp
og sléttaður dálítill reitur grasi
vaxinn og með malarstígum á milli;
— mun þar eiga siðar meir, að
gróðursetja skiautblóm og þessh.
Er reitur þessi girtur með traustri
trégirðingu sem stendur á háum
steinstevpugrunni.
Sjálfur steinninn er nokkuru breið-
ari en hann er þykkur, og snýr
breiðari hliðin fram að götunni og
ei andlitsmynd Hafliða steypt úr eiri;
ei hún gjörð af lislamanninum
norska, Gustaf Lærum, og greypt í
framhlió steinsins, og er sem hinn
látni höfðingi broshýr og giaður,
bjóði gesti sína og góðvini vel-
komna við dyr sínar.
Ncðan við myndina er rist þessi
áletrun:
LENSMAND
HAFLIDI GUDMUNDSSON
F. 1852
D. 1917
REIST AV NORSKE VENNER
1 9 22
Norðmenn hafa kostað bauta-
steininn og umbúnað þennan allan
og er ekkert tilsparað að gjöra
verkið sem traustast og veglegast.
Rað var byrjað að safna til minn-
isvarðans urn allan Noreg strax
1917 en vegna stríðáins og afleið-
inga þess, var franíkvæmd verksins
frestað þar til í ár.
Síeinninn var sendur nú í vor
hingað upp og O. Tynes falið að
sjá um uppsetningu hans, kvaddi
hanti verkfræðing Gustav Blomkvist
sér til sðstoðar við það og hafa
þeir báðir í sameiningu séð um
uppsetningu minnisvarðans og far-
ist það hið besta úr hendi.
Nefnd manna var falið fyrir hönd
geíendanna að afhenda steininn og
voru í nefndinni þeir, G. Blomkvist,
O. Tynes, H. Henriksen, J. Iversen,
Th. Björnson, P. Jangaard, O. Bjerke-
vik, E j eobsen og Olav Evanger.