Morgunblaðið - 01.02.2000, Blaðsíða 42

42 ÞRIÐJUDAGUR 1. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
LÁRUS
SVEINSSON
+ Lárus Sveinsson
tónlistarmaður
fæddist í Neskaup-
stað 7. febrúar 1941.
Hann lést á gjör-
gæsludeild Sjúkra-
húss Reykjavi'kur
þriðjudaginn 18. jan-
úar siðastliðinn. For-
eldrar hans eru Þór-
unn Lárusdóttir
húsmóðir, f. 6. sept-
• ember 1914 í Nes-
kaupstað, og Sveinn
Sigurjónsson vél-
stjóri, f. 30. apríl
1911 í Vopnafirði, d.
27. júlí 1949. Systkini Lárusar eru
Birgir Dagbjartur skólastjóri, f. 5.
apríl 1939, Leó Sigurjón vélstjóri,
f. 22. ágúst 1942, og Elsa Helga
gjaldkeri, f. 1. ágúst 1948. Þau eru
öll búsett í Mosfellsbæ.
Árið 1967 kvæntist Lárus Sig-
ríði Þorvaldsdóttur leikkonu, f. 12.
apríl 1941. Þau slitu samvistir f
febrúar 1992. Foreldrar hennar
eru Ingibjörg Halldórsdóttir hár-
greiðslumeistari, f. 5. maf 1919, d.
8. janúar 1966, og Þorvaldur
-*■ Steingrímsson tónlistarmaður, f.
7. febrúar 1918. Börn Lárusar og
Sigríðar eru: 1) Ingi-
björg flugfreyja, f. 26.
janúar 1970. Eigin-
maður hennar er
Bjöm Óli Ketilsson.
Börn þeirra cru Sig-
urbjörg Sara og Ágúst
Leó. 2) Þórunn leik-
kona, f. 6. janúar
1973. Sambýlismaður
hennar er James
Healy. 3) Hjördís Elín
tónlistarmaður, f. 12.
mars 1977. Sambýlis-
maður hennar er Æg-
ir Örn Björnsson.
Lárus lauk skyldu-
námi í Neskaupstað en fékk þar
jafnframt tilsögu í trompetleik hjá
Haraldi Guðmundssyni. Sfðar nam
hann trompetleik hjá Páli Pamp-
ichler Pálssyni í Tónlistarskóla
Reykjavíkur en stundaði jafnframt
nám í prentiðn og lauk prófi í
þeirri grein frá Iðnskólanum í
Reykjavík árið 1961. Sama ár hélt
Lárus til Austurríkis til frekara
tónlistarnáms. Hann lauk prófi frá
Tónlistarháskólanum í Vínarborg
árið 1966, en hafði þá jafnframt
starfað þar með ýmsum hljóm-
sveitum, svo sem Wiener Symp-
honiker, Tonkiistlerorchester,
Wiener Bachgemeinde og kamm-
ersveit er nefndi sig Kontra-
punkter.
Frá árinu 1967 var Lárus tromp-
etleikari í Sinfóníuhljómsveit Is-
lands. Þá lék hann oft í hljómsveit
Islensku óperunnar, var einn af
stofnendum Kammersveitar
Reykjavíkur og átti sæti í stjórn
hennar. Lárus sat um tíma í sljórn
starfsmannafélags Sinfóníuhljóm-
sveitar Islands og var í verkefna-
valsnefnd hennar um skeið. Hann
hlaut listamannalaun árið 1973.
Frá 1970 kenndi Lárus á blást-
urshljóðfæri í Skólahljómsveit
Mosfellsbæjar og jafnframt við
Tónlistarskóla Mosfellsbæjar.
Hann kenndi einnig við Tónlistar-
skóla Reykjavíkur 1978-79. 1985-
1986 var hann kennari og trompet-
leikari við Nýja tónlistarskólann í
Þessaloniki f Grikklandi.
Lárus var stjórnandi Karlakórs-
ins Stefnis frá 1975, að undan-
skildum fjórum starfsárum (1983-
1987). Þá var hann stjórnandi
Reykjalundarkórsins frá stofnun
hans árið 1986.
Lárus var mikill hestamaður,
starfaði f hestamannafélaginu
Herði í Kjósarsýslu og gegndi þar
ýmstum trúnaðarstörfum.
Utför Lárusar fer fram frá Bú-
staðakirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15. Jarðsett verður í Mos-
fellskirkjugarði.
Skyndileg veikindi Lárusar komu
eins og þruma úr heiðskíru lofti og
hann lést að morgni 18. janúar langt
fyrir aldur fram.
Lárus var systursonur minn en ég
leit frekar á hann sem yngri bróður
vegna hins nána samgangs sem var
milli fjölskyldna okkar þegar hann
var að alast upp. Aðeins átta ára
missti Lárus föður sinn og kynntist
Ýwí snemma alvöru lífsins og lífsbar-
áttunni. Hann hóf prentnám í heima-
byggð sinni á Norðfírði og lauk því.
Á þeim árum fór hann líka að leika í
lúðrasveit bæjarins og komu þá tón-
listarhæfileikar hans í ljós.
Hann stundaði svo tónlistarnám í
Reykjavík en hélt síðan til fram-
haldsnáms í Austurríki og lauk prófi
frá Tónlistarháskólanum í Vín árið
1966.
F]jótlega eftir heimkomuna varð
hann trompetleikari í Sinfóníuhljóm-
sveit Islands og starfaði þar til ævi-
loka ásamt því að gegna fleiri störf-
um.
Minningarnar um Lárus eru dýr-
mætar og fjölmargar.
- . Frá æskustöðvunum er þess ekki
síst að minnast þegar við, ásamt öðr-
um góðum félögum, spiluðum saman
á síldarböllunum þegar sildarævin-
týrið stóð sem hæst á sjöunda ára-
tugnum. Þau ár gleymast aldrei. Og
margar ánægjustundir áttum við
Elsa hjá Lárusi og Diddu eftir að
þau settust að í Lágholtinu í Mos-
fellsbæ. Þar fór saman mikil gest-
risni og elskulegt viðmót. Einnig
minnist ég áranna með karlakórnum
Stefni af mikilli ánægju og þá ekki
síst ferðanna með kómum, bæði inn-
anlands og utan.
Þetta eru aðeins þau fáu minninga-
brot sem fyrst koma upp í hugann.
Það er erfitt að sjá á eftir manni
eins og Lárusi svona skyndilega.
Hann virtist ávallt hreystin upp-
máluð og því kemur fráfall hans eins
og reiðarslag fyrir alla sem hann
þekktu. Reyndar hafði hann hug á að
draga eitthvað saman seglin og hafði
ráðgert ýmislegt þegar að eftirlauna-
árum kæmi. En nú verður ekkert af
því. Örlögin eru stundum undarleg og
illskiljanleg. Nú er trompetinn hans
hljóðnaður en bergmálið ómar enn,
m.a. hjá mannvænlegum dætrum
LEGSTEINAR
A TILBOÐI
15 - 30% afsláttur
ef pantað er
í febrúar.
15% afsláttur
af letri og skrauti.

Helluhraun 14 Hafnarfjörður
Sími: 565 2707
hans þremur sem allar leika á tromp-
et.
Við Elsa vottum öllum hans nán-
ustu innilega samúð okkar og varð-
veitum minninguna um mætan
dreng.
Haf þökk fyrir allt, kæri frændi.
Svavar Lárusson.
Hinn 19. desember síðastliðinn
átti fjölskylda okkar frá Norðfirði
dýrðlegan dag. Amma og nær allir
afkomendur hennar og Sveins afa
voru þá saman komnir að Varmár-
skóla til að eiga þar örlitla aðventu-
stund. í mörg ár höfðum við ekki
komið saman en þá varð okkur á orði
hversu vel við hefðum sloppið við al-
varleg veikindi og áfoll í gegnum tíð-
ina. Rétt mánuði síðar er Lárus
fraendi dáinn, aðeins 58 ára að aldri.
í minum augum var Lárus hinn
eini sanni frændi. Kraftmikill, dug-
legur og glæsilegur. Ég leit alltaf
upp til Lárusar og bar mikla virð-
ingu fyrir honum bæði sem mann-
eskju og tónlistarmanni. Það er erf-
itt að koma í orð tilfinningum sínum
þegar einn úr fjölskyldunni er
kvaddur á svo sviplegan hátt, en
fyrst og fremst er hugur minn með
frænkum mínum þremur sem misstu
sannan föður og náinn vin. Ingi-
Sérmerktar
GESTABÆKUR
fljót afgreiðsla
íslenski pústlistinn
s. 5571960
www.postlistinn.is
Blómnstofa
Friðfinns
Suðurlandsbraut 10,
108 Reykjavík, sími 553 1099.
Opið öll kvöld
til kl. 22 - einnig um helgar.
Skreytingar fyrir öll tilefni.
Gjafavörur.
—
björg, Þórunn og Dísella. Megi Guð
styrkja ykkur á erfiðum tímum.
Amma, Birgir, Leo og mamma.
Þið eigið samúð mína alla.
Ómar.
Það er sólskinsdagur og sumar í
Mosfellsdal. Tónlistarbóndinn í Tún-
fæti er við æfingar í tónstofu og blæs
mikinn. Skyndilega koma dæturnar
hlaupandi inn og kalla: „Pabbi,
pabbi, Lárus er að koma á hestun-
um.“ Ég hætti blæstrinum og legg
við hlustir. Jú, ég heyri hófadyninn,
það er farið mikinn, í gegnum
Hraðastaðaþúfuna; að minnsta kosti
þrú' til reiðar. Ég stekk út á hlað og
rétt næ að blása Alpahomsstefið úr
Brahms fyrstu, með tilheyrandi
bergmáli í fjöllum, hólum, hæðum,
kindabröggum og hesthúsum. Fagn-
aðaróp kveða við götuna. Tónbænd-
ur heilsast og Snati þefar af tíkinni
Trýnu. Menn eru drifnir inn í hús og
hellt upp á bóndakaffi með ítölsku
ívafi. Nú liggur mikið við því stór
dagur er framundan. Að lokinni
kaffidrykkju er riðið úr hlaði. Þú á
þínum þremur stórgæðingum og ég
á Bjössa gamla, sem þú gafst mér í
Frakklandsferðinni. Við ríðum inn
Helgadal, upp yfir Torfadalshrygg,
fram hjá Bjarnavatni og niður í
Seljadal. Þar dólum við okkur upp
undir heiðarsporðinn og æjum þar í
sumarmollunni. Hundarnir eru laf-
móðir og kátir, en hestamir sveittir
og þó einkum Bjössi, haldinn for-
ystueðli og löngu spmnginn.
„Er þetta ekki dásamlegt? Er
þetta ekki Paradís á jörðu?“ segir
þú.
„Jú,“ segi ég. „Við verðum gæsk-
urinn að drífa okkur upp á heiðina,
ef við ætlum að ná til vina okkar í
tæka tíð,“ segir þú.
„Jú,“ segi ég, „það er kannski
satt.“
Kæri vinur, nú hefur þú nægan
tíma til að dóla þér upp á Paradísar-
heiðina og ég veit að þar bíða þín ótal
fagnaðarfundir.
Ég og mitt fólk þökkum þér með
trega allar þær samverustundir í
gegnum súrt og sætt, sem við feng-
um að njóta með þér.
Ég kveð þig með textanum, sem
fylgdi Alpahomsstefinu hans
Brahms:
Hoch auf m Berg, tief im Tal,
gruss ich dich viel tausendmal!
„Hátt á fjalli, djúpt í dal,
heilsa ég þér margþúsundfalt."
Þorkell Jóelsson,
Túnfæti, Mosfellsdal.
Kveðja frá Sinfóníu-
hljómsveit íslands
Síðustu tónleikar Lámsar Sveins-
sonar voru Vínartónleikar sem
haldnir vora á Egilsstöðum sunnu-
daginn 9. janúar. Þá lék hann ásamt
félögum sínum „Donner und Blitz“
af þeim glæsibrag sem einkenndi
leik hans ætíð. Við voram öll hress
og kát í flugvélinni til baka og
kvöddumst með þá sjálfgefnu vissu í
brjósti að hittast aftur til tónleika-
halds á fimmtudag til að ljúka þess-
um sívinsælu tónleikum.
Á fimmtudaginn 13. janúar bárast
fregnir um að Láras hefði skyndi-
lega veikst og á þriðjudagsmorgun
þurfti að tjá hljómsveitinni að hann
væri allur.
Láras kom til liðs við hljómsveit-
ina í febrúar 1967. Þá hafði hann að
baki framhaldsnám í Austurríki en
með námi þar lék hann af og til með
Sinfóníuhljómsveitinni í Vín. Þar
mátu menn hæfni hans sem tromp-
etleikara svo hátt að hann hefði get-
að fengið að festa sig i sessi í hljóm-
sveitinni, hefði hann kosið, og sat
hann þar þó innan um hóp úrvals
hljóðfæraleikara.
Hann kaus að koma heim og lífs-
starf hans var hjá Sinfóníuhljóm-
sveit Islands.
Það liðu heldur ekki nema tæp tvö
ár þar til hann deildi leiðarastöðu
með öðrum en hann var í leiðandi
stöðu til ársins 1992 eða alls í 23 ár. í
hljómsveitinni var hann alls í 32 ár.
Sem listamaður var Láras í mikl-
um metum, bæði af félögum sínum í
hljómsveitinni og ekki síður af
áheyrendum á tónleikum hljómsveit-
arinnar.
Ég man gjörla tónleika með hon-
um frá áttunda og níunda áratugn-
um þegar hann ýmist lék einleik eða
einleikshluta í verkum og vakti leik-
ur hans mikla hrifningu mína sem og
tónleikagesta almennt.
Eina tónlistarakademían sem
segja má að til sé hér á landi er Sin-
fóníuhljómsveitin. Þar átti Láras
heiðurssæti alla tíð. Sem félagi í
stóram hópi hljómlistarmanna var
Lárus vinsæll og eftirsóttur, enda
félagslyndur með afbrigðum.
Sinfóníuhljómsveit íslands saknar
mikils listamanns og trausts félaga.
Við þökkum áratuga farsæla og
skapandi samleið.
Aðstandendum hans vottum við
einlæga samúð okkar.
Þröstur Ólafsson.
í dag verður til moldar borinn fé-
lagi okkar og vinur, Láras Sveinsson
trompetleikari. Með honum hverfur
einn af sterku litunum í tónalitrófi
Sinfóníuhljómsveitar Islands, hvell-
ur, voldugur, tær, mjúkur, glettinn.
Svo mætti lengi halda áfram að finna
orð og vefa úr voð, þótt sá vefur yrði
aldrei annað en svart/hvít mynd af
afrekum Lárasar á löngum en þó
alltof stuttum starfsferli.
Lárus þeysti inn í íslenskt tónlist-
arlíf búinn vopnum, sem hámenning
Mið-Evrópu gat ljáð einum sinna
vildarsveina og gerðist hann einn af
framvörðum Sinfóníuhljómsveitar
Islands, bæði í listrænum og félags-
legum skilningi.
Eftirminnilegir era ótal tónleikar
þar sem glæsilegan trompetleik
Lárasar bar hæst. Ötull liðsmaður
var hann í réttinda- og hagsmuna-
málum. Einnig era minnisstæðir ár-
legir útreiðartúrar hljóðfæraleikara
Sinfóníuhljómsveitar íslands, þar
sem Láras fór í fararbroddi á gæð-
ingi sínum og stýrði fúslega vönum
sem óvönum heilum heim.
Starfsfélagar hans í Sinfón-
íuhljómsveit íslands þakka nú ríku-
legt framlag hans og ótal glaðar
stundir í leik og starfi. Dætram Lár-
usar, aldraðri móður og öðram ást-
vinum sendum við hlýjar kveðjur
þennan miðsvetrardag.
Starfsmannafélag Sinfóníu-
hljómsveitar íslands.
Kveðja frá söngfélögum
í Karlakórnum Stefni
Fimmtudaginn 13. janúar bárast
okkur félögunum í Karlakórnum
Stefni þau hörmulegu tíðindi að Lár-
us Sveinsson, stjórnandi okkar, hefði
veikst hastarlega og tvísýnt væri um
líf hans. Við voram lítt undir slík tíð-
indi búnir, enda höfðum við verið á
æfingu með Lárasi tveim dögum áð-
ur, m.a. til þess að undirbúa hátíða-
höld í tilefni af 60 ára afmæli kórs-
ins. Hátíðina átti að halda á
afmælisdegi kórsins, 15. janúar, og
þar hafði Láras auðvitað ætlað sér
að stjórna kórnum í nokkram lögum.
Við frestuðum hátíðinni, en að
morgni þriðjudagsins 18. janúar lést
Láras án þess að komast til meðvit-
undar. Það var því dapur kór sem
kom saman á venjulegum æfinga-
tíma um kvöldið, en samstaðan var
mikil um að halda starfinu áfram af
fullum krafti í anda Lárasar. Árið
2000 er afmælisár Stefnis og okkar
ágæta söngstjóra verður best
minnst með því að slaka hvergi á og
efna til veglegra afmælistónleika
eins og áformað hafði verið. En nú
þegar leiðir skilur langar okkur að
fara nokkram orðum um sambúð
Lárasar og Stefnis um aldarfjórð-
ungsskeið og reyna að gefa dálitla
mynd af söngstjóranum og félagan-
um Lárasi Sveinssyni.
Árið 1975 leituðu nokkrir söng-
áhugamenn í Mosfellssveit til Láras-
ar um að taka að sér stjórn Stefnis
og freista þess að endurvekja hann,
en kórinn hafði þá legið í dvala um
hríð. Láras sýndi verkefninu strax
mikinn áhuga og sneri sér að því af
alefli. Röskir drengir gengu í hús í
Mosfellssveit og smöluðu saman
áhugamönnum um söng, auk þess
sem allmargir gamlir Stefnisfélagar
tóku aftur upp þráðinn. Síðan hefur
Stefnir starfað af miklum krafti og