Dagur - 14.06.1928, Síða 1

(
DAGUR
kemur út á hverjum fimtu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Gjaldkeri: Árni Jóhaims-
son í Kaupfélagi Eyfirð-
inga.
A f gVe i ð sl an
er hjá Jóni Þ. Þ6r,
Norðurgötu 3. Talsími 112.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
’•••••• ••••••••••
XI. ár.
:
í
>-•-• ^
•-•-♦••-• ••• • «
•-• • • • • • • • • ••-•-•-•-#-••-
Akureyri, 14. Júní 1928.
• • • ••■
-• •••••• ••-
-•-•■ • • • -••'
• ■•■• ••♦• ♦•-•-• • • •■••
I 26. tbl.
Þökkum innilega öllum þeim mörgu fjaer og nær,
sem sýndu okkur samúð og hluttekning við andlát og jarðarför
Sigurðar litla sonar okkar.
, Akureyri 10. júní 1928.
Xristín Sigurðardóttir. Jakob Xar/sson.
Hér með tilkynnist ættingjum og vinum að konan mín Ouðný Marteins-
dóttir andaðist 7. þ. m. Jarðarförin er ákveðin næstk. laugardag (16
þ. m.) og hefst með húskveðju frá heímili okkar Hafnarstræti 41 kl. 1
e. h. Kransar afbeðnir.
Akureyri 12. júní 1928.
Hallgrímur Einarsson.
Hér með tilkynnist vinnm og vandamönnum, að faðir og tengdafaðir
okkar Benedikt Einarsson hreppstjóri á Hálsi í Saurbæjarþreppi andaðist
á sjúkrahúsi Akureyrar, föstudaginn þann 8. þessa mánaðar.
Jarðarförin er ákveðin laugardaginn þann 23. þ. m., að Möðruvöllum,
og hefst kl. 12 á hádegi.
Indíana Benediktsdóttir. Ingimar Traustason.
t
Benedikt Einarsson
Benedikt Einarsson hreppstjóri
aö Hálsi i Saurbæjarhreppi andaö-
ist hér á sjúkrahúsinu 8. þ. m. Heilsa
hans haföi veriö biluð áö undan-
förnu; hann var um tíma hér á
sjúkrahúsinu í fyrra, hrestist þá
nokkuð og dvaldi heima síðastliðinn
vetur, en náði aldrei fullri heilsu, þó
aö hann heföi löngum fótavist, þar
tii honum hnignaði mjög fyrir
skömmu, var hann þá enn á ný
fluttur undir læknishendur, en það
bar ekki árangur og varö endalykt-
in sú, sem áður er frá skýrt.
Benedikt var orðinn nokkuð við
aldur, eða fult hálfáttræður. Hann
var af fátæku bændafólki kominn og
naut eigi skólamentunar í æsku
fremur en þá var títt. En hæfileikar
hans vpru í bezta lagi, og aflaði
hann sér furðu mikillar mentunar á
eigin hönd; var hann maður mjög
fræðahnýsinn og lét ekki tækifærin
ónotuð að viða að sér margvíslegum
fróðleik; má óhætt fullyrða að
Benedikt væri einna bezt mentur
maður í bændastétt hér um sveitir,
t. d. var hann reikningsglöggur í
bezta lagi; ennfremur lagði hann
mikla stund á söngfræði og komst
ótrúlega langt í þeirri grein.
Það, sem sérstaklega einkendi
Benedikt í daglegu lífi og störfum,
var gjörhugul nákvæmni jafnvel í
sináatriðúm, samfara stakri ráð-
vendni og samvizkusemi. Hann
mátti ekki vamrn sitt vit í nokkrum
hlut. Nákvæmni hans í orðum og
athöfnum gekk jafnvel svo langt,
aö sumum fanst broslegt og stappa
nærri barnaskap. Jafnlyndi hans var
viöbrugðið, ræðinn og skemtilegur
í aðbúð og umgengni.
Nær alla búskapartíð sína bjó
Benedikt á Hálsi. Auðsæll var hann
aidrei, en komst þó sæmilega af.
Kvæntur var hann Mrgréti Ólafs-
dóttur frá Ánastöðum í Sölvadal;
misti hann konu sína fyrir allmörg-
um árum. Tvær dætur eignuðust
þau hjónin, Hólmfríði, sem dó ógift
í föðurgarði fyrir nokkru, og Indí-
önu, nú húsfreyju 'á Hálsi.
Eins og af líkum má ráða um
jafnstarfhæfan mann og Benedikt,
voru honum falin mörg trúnaðar-
störf um æfina. Tók hann um langa
æfi drjúgan þátt í sveitastjórnamál-
um. Hreppstjóri Saurbæjarhr. hefir
hann óslitið verið síðan um eða
laust eftir síðustu aldamót og um
tugi ára hafði hann setið í hrepps-
nefnd, áður en hann varð hrepp-
stjóri. Endurskoðandi reikninga
Kaupfélags Eyfirðinga var hann um
langt skeið og leysti það starf af
hendi með frábærri nákvæmni, enda
var honuin einkar sýnt um slík störf.
Félagslyndur var Benedikt svo
aö af bar; var hann löngum lífið
og sálin í margvíslegum félagsmála-
hteyfingum, er upp kornu, og ekki
þótti örugglega ráð ráðið í sveit
hans, nema hann kæmi þar til skjal-
anna.
Vel var Benedikt heima í jrjóð-
málum, eins og á öðrum sviðum, og
tók fasta. afstöðu til stefnumála,
þótt enginn gæti hann skörungur
kallast á því sviði né pólitískur að-
súgsmaður. Hann var öruggúr í
Heimastjórnarflokknum, meðan sú
flokkaskipu’n var uppi, og einlægur
fvlgismaður Hannesar Hafsteins. f
hinni nýju flokkaskipun hallaðist
hann eindregið að Framsóknar-
stefnunni, og munu samvinnumál-
in einkum hafa laðað huga hans
þangað.
Eftir mörgu lagði Benedikt sig
um æfina, og á margt lagði hann
gjörva hönd. Um eitt skeið fékkst
hann við smáskamtalækningar
(Homöopati), en ekki varð sá starfi
hans langær, og ekki mun hann hafa
auðgast af lækningastarfi sínu.
Svo var hann vinsæll maður, að
aldrei mun hann hafa eignast nokk-
urn óvin.
Víðkunnastur var Benedikt á
Hálsi af skáldskap sínum. Hann var
eitt helzta ljóðskáld í alþýðuhóp hér
í Eyjafirði á síðari tímum. Hann
fékst talsvert mikið við ljóðagerð
um æfina og var létt um að yrkja.
En eins og gefur að skilja, gat hann
ekki gefið sig Ijóðdísinni á hönd
nema að mjög litlu leyti, jafnum-
fangsmiklum störfum og hann hafði
að gegna. Kvæði sín gaf hann út
fyrir fáum árum og nefndi »Vöku-
drauma«. Mörg af kvæðum hans eru
tækifærisijóð, orkt fyrir augnablik-
ið, og hafa því ekki mikið varanlegt
gildi, en létt eru þau rímuð og fall-
andinn þægilegur. Margar ferskeytl-
ur hans eru prýðilega orktar og
rnunu lengi lifa á vörum manna.
Þessar Iínur eru ekki ritaðar í
þeim tilgangi að vera tæmandi æfi-
eöa mannlýsing. Þeim er ekki ætl-
að annað en vekja athygli á því, að
með andláti Benediks Einarssonar
er merkur maður á marga lund til
moldar hniginn, fyrirmyndarmaður
á margan hátt, og að skarð er nú
fyrir skildi í eyfirskri bændastétt,
sem hver meðalmaður getur ekki
fylt.
------0------
Mikitvœgt
menningarmál.
V *
Eitt þeirra menningarmála, er kom
fyrir síðasta þing, var ríkisrekstur á
víðvarpi. Upptök málsins' voru á
þinginu 1927 og. á þann veg, að
landstjórninni var með þingsályktun
frá Jakob Möller falið að skipa
þriggja manna nefnd, til að rann-
saka og gera tillögur um ríkisrekst-
ur útvarps. Nefnd þessi var ekki
skipuð fyr én um ntiðjan Sept síð-
astl. eða skömmu eftir að stjórnar-
skiftin urðu. í nefndinni voru Gísii
J. ólafsson landssímasfjóri, sein var
formaður hennar, Páll Eggert Óla-
son prófessor og Luðvík Guðmunds-
,son skólastjóri, en vegna fjarvistar
gat hann ekki starfað í nefndinni,
og kom þá í hans stað Jón Eyþórs-
son veðurfræðingur.
Víðvarpsnefndin tók þegar • til
starfa, og er frumvarp það um heim-
ild handa ríkisstjórninni til ríkis-
rekstrar á víðvarpi, sem nú er orðið
að heimildarlögum, samið af henni,
og fylgir ítarlegt álit og tillögur
hennar í þessu máli.
Saga víðvarpsins er- ekki löng.
Það var ekki fyr en eftir 1920 að
farið var að gera verulegar tilraunir
með að víðvarpa tali og hljómleik-
um; gekk þetta illa fyrst í stað; en
víövarpið hefir farið slíka sigurför
um heiminn á örfáum árum, að það
má nærri dæmalaust heita; hefir all-
ur almenningur í nágrannalöndun-
um sjaldan eða aldrei gripið svo á
lofti nokkurt nýmæli seni þetta. Víð-
varpsmálið hefir erlendis stefnt í
það horf að hafa fáar en orkumikl-
ar stöðvar, reistar fyrir ríkisfé, og
símastjórnir látnar annast rekstur
þeirra og viðhald. Víðvarpið er tal-
ið menningartæki handa alþýðu
manna, og eru því settar skorður
við því, að einstaklingar ábatist af
því fjárhagslega.
. Hin innlenda reynsla víðvarpsins
er enn mjög skamt á veg komin.
Víðvarpsstöð félagsins »Otvarp« i
Reykjavík er of skannndræg, en þó
svo óhæfilega dýr fyrir viðskifta-
menn, að öllum þorra manna er ó-
kleift að gerast víðvarpsnotendur,
enda eru viðskiftamenn hennar ekki
taldir nema um fimm hundruð. Víð-
varpsnýmælið virðist þó eiga alveg
sérstakt erindi til vor íslendinga.
Veldur því strjálbýli landsins og