Morgunblaðið - 10.01.2005, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 10. JANÚAR 2005 27
MINNINGAR
Sá ég samhljóðan
í sögu þinni
skörungsskapar
og skyldurækni,
skaps og stillingar,
styrks og blíðu,
vilja og varúðar,
vits og dáðar.
Þetta erindi Matthíasar Jochums-
sonar kemur mér í hug við andlát
Guðlaugar Einarsdóttur. Hún var
skrifstofustjóri Fjölbrautaskólans í
Breiðholti frá því að skólastarfið
hófst haustið 1975 til 1987 þegar eig-
inmaður hennar, Guðmundur Sveins-
son skólameistari, fékk leyfi frá störf-
um. Guðlaug stjórnaði skrifstofu
skólans alla tíð af mikilli röggsemi og
það var engin lognmolla í kringum
hana. Hún var ákveðin, glaðlynd og
ógleymanlegur persónuleiki.
Fjölbrautaskólinn í Breiðholti er
fyrsti fjölbrautaskóli landsins og
segja má að stofnun hans hafi valdið
straumhvörfum í skólamálum okkar
Íslendinga. Það var nýjung að unnt
var að stunda verklegt og bóklegt
nám í sama framhaldsskólanum og að
verklegt nám væri talið jafn mikil-
vægt og bóklegt. Margs konar for-
dómar voru gagnvart nýja skólakerf-
inu og stóð Guðlaug þétt við hlið
eiginmanns síns og studdi hann
dyggilega í erfiðri baráttu. Guðlaug
átti þátt í að gera Fjölbrautaskólann í
Breiðholti að þeim skóla sem hann er
í dag. Undirstaðan var svo traust að
nú er skólinn fjölmennasti og einn
fjölbreyttasti framhaldsskóli lands-
ins.
Við í Fjölbrautaskólanum í Breið-
holti eigum Guðlaugu mikið að þakka
og sendum dætrum hennar og fjöl-
skyldum þeirra innilegar samúðar-
kveðjur.
Kristín Arnalds, skólameistari.
Við, bekkjarsystkinin í Bifröst vet-
urna 1955-1957 viljum minnast Guð-
laugar Einarsdóttur með virðingu og
þakklæti. Við vorum fyrsti hópurinn
sem stundaði nám í Samvinnuskólan-
um þegar hann var fluttur til Bifrast-
ar í Borgarfirði. Sr. Guðmundur
Sveinsson, eiginmaður Guðlaugar
var fyrsti skólastjórinn þar. Hann var
mikill hugsjónamaður og frum-
kvöðull í skólamálum. En við kom-
umst fljótt að þeirri staðreynd að
stoð hans og stytta í hverju sem hann
kom að var Guðlaug, eiginkona hans.
Hún var framkvæmdaaðilinn þegar
hugsjónir hans urðu að veruleika.
Hún studdi hann í öllum hans verkum
og starfaði við hlið hans af mikilli
röggsemi. Fyrsta veturinn í Bifröst
voru aðeins 30 nemendur auk kenn-
ara og starfsfólks. Allir tóku þátt í að
móta skólastarfið sem ein fjölskylda.
Guðlaug var húsmóðirin og stjórnaði
heimilishaldinu með skörungsskap
sem henni einni var lagið. Hún hjúkr-
aði okkur í veikindum, leiðbeindi okk-
ur, lét alla taka þátt í heimilisstörf-
unum og var alltaf reiðubúin að
aðstoða okkur ef eitthvað bjátaði á,
eins og oft skeður á stórum heimilum.
Hún skipulagði öll veisluhöld í skól-
anum, sem urðu síðan að föstum lið-
um í skólastarfinu, svo sem að bjóða
heim Norðdælingum, skólunum í
héraðinu og starfsmönnum kaup-
félagsins í Borgarnesi.
Árin okkar í Bifröst urðu okkur öll-
um mikil mótunarár. Þau hjónin Guð-
laug og Guðmundur áttu hvað stærst-
an þátt í því og sendu okkur út í lífið
með góðan undirbúning til að takast á
við öll þau viðfangsefni sem lífið byði
okkur upp á. Allar minningar okkar
úr Bifröst eru tengdar þeim hjónum
ásamt öllu því góða fólki sem starfaði
þar með okkur.
GUÐLAUG
EINARSDÓTTIR
✝ Guðlaug Einars-dóttir fæddist á
Hvanneyri 3. maí
1918. Hún andaðist á
dvalarheimilinu Eir
aðfaranótt 20. des-
ember síðastliðins og
var jarðsungin frá
Dómkirkjunni 6. jan-
úar.
Að leiðarlokum þökk-
um við Guðlaugu og
Guðmundi alla vináttu í
samferð okkar í lífinu
og biðjum þeim Guðs
blessunar á nýjum slóð-
um. Einnig sendum við
dætrum Guðlaugar og
Guðmundar ásamt fjöl-
skyldum þeirra okkar
innilegustu samúðar-
kveðjur.
Nemendur
Samvinnuskólans
í Bifröst
útskrifaðir 1957.
Það fer fyrir mér eins og mörgum
öðrum að minnast Guðlaugar Einars-
dóttur fyrst og fremst fyrir störf
hennar við Samvinnuskólann að Bif-
röst í Borgarfirði. Guðlaug kom ung
að Bifröst ásamt manni sínum séra
Guðmundi Sveinssyni um miðbik síð-
ustu aldar. Verkefni Guðmundar var
að skipuleggja og hefja skólarekstur
Samvinnuskólans í Bifröst eftir að
skólinn hafði verið starfræktur í tæpa
fjóra áratugi í Reykjavík. Guðmund-
ur Sveinsson lagði m.a. á það ríka
áherslu að sérstök húsmóðir yrði ráð-
in að Samvinnuskólanum, sem ætlað
væri það hlutverk að gera mennta-
setrið að myndarlegu skólasetri, en
fyrirmyndin var sótt til heimavistar-
skóla samvinnusamtakanna á Norð-
urlöndum. Erfiðlega gekk að ráða í
starfið og röð tilviljana réð því að
Guðlaug tók að sér húsmóðurstarfið
að Bifröst, sem hún rækti af sérstakri
alúð og samviskusemi, enda var um-
hyggja hennar fyrir nemendum og
starfsliði skólans ósvikin og eftir-
minnileg.
Eftir nær tveggja áratuga upp-
byggingarstarf á Bifröst flutti Guð-
laug til Reykjavíkur. Guðmundur
Sveinsson tók þá við starfi skóla-
meistara Fjölbrautaskólans í Breið-
holti, þar sem Guðlaug starfaði einn-
ig. Samband þeirra hjóna var
einstakt í alla staði enda stóð Guðlaug
samhliða manni sínum og veitti hon-
um mikinn stuðning og skjól í störf-
um hans.
Bjart er yfir minningu Guðlaugar
Einarsdóttur. Ég minnist hennar á
skemmtilegum samverustundum að
Bifröst hér á árum áður. Ég minnist
hennar einnig á sólríkum sumardög-
um á jörð þeirra hjóna að Jafnaskarði
í Stafholtstungum og ekki má gleyma
ófáum ferðum okkar Guðlaugar vest-
ur í Odda þar sem við nutum þess að
fræðast um Íslendingasögurnar.
Þrátt fyrir að Guðlaug væri þá komin
hátt á áttræðisaldur, lét hún aldeilis
ekki deigan síga frekar en fyrri dag-
inn.
Nú síðustu misserin fór heilsu
Guðlaugar hrakandi. Síðasta árið bjó
hún á Hjúkrunarheimilinu Eir við
gott atlæti. Við Kristín sendum dætr-
unum og fjölskyldum þeirra okkar
innilegustu samúðarkveðjur. Blessuð
sé minning mætrar konu.
Hrafn Magnússon.
Árið 1955 var Samvinnuskólinn
fluttur frá Reykjavík að Bifröst. Var
það umdeild ákvörðun innan sam-
vinnuhreyfingarinnar en að mínu
mati mikið gæfuspor. Ég leyfi mér að
fullyrða að gæfusporið hafi verið enn
stærra vegna þess að úr varð að séra
Guðmundur Sveinsson tók að sér
stjórn skólans með þá mætu konu frú
Guðlaugu Einarsdóttur sér við hlið.
Höfðu þau kynnt sér starfsemi sam-
bærilegra skóla, m.a. utan þéttbýlis í
Finnlandi, en þar var sá háttur hafð-
ur á að sérstök húsmóðir var ábyrg
fyrir heimilinu, en orðið heimili var
án efa réttnefni fyrir skólann okkar á
Bifröst. Mun Guðlaug hafa tekið
þetta vandasama verkefni að sér með
nokkurra daga fyrirvara árið 1955.
Mikið og gott orð fór strax af skól-
anum og vorum við, þáverandi Borg-
firðingar, að ég held langflestir afar
stoltir af þessu menningarsetri sem
Guðmundur, Guðlaug og þeirra
ágæta samstarfsfólk kom upp í
hraunrjóðrinu fallega í landi Hreða-
vatns. Samvinnan í sinni bestu mynd
kom svo sannarlega fram í samvinnu
þeirra hjóna við skólastjórn og heim-
ilishald á Bifröst og þau voru sannir
merkisberar skólans.
Mér er enn í fersku minni koma
mín í Bifröst haustið 1962, þegar ég
hóf nám í Samvinnuskólanum, og á
móti mér tók húsmóðir skólans, sú
tígulega kona frú Guðlaug Einars-
dóttir. Samskipti okkar urðu mikil og
náin, sérstaklega veturinn 1963 til
1964, þegar mér var trúað fyrir
stjórn skólafélagsins og með okkur
Guðlaugu tókst góð vinátta sem hélst
alla tíð og ég met mikils.
Nú eru þau hjón bæði fallin frá, en
séra Guðmundur lést árið 1997. Ég
leyfi mér fyrir hönd bekkjarfélaga
minna á Bifröst, veturna 1962 til 1964
að þakka þeim fyrir allt það sem þau
voru okkur og fyrir allt sem þau
kenndu okkur. Dætrum þeirra hjóna
og fjölskyldunni allri votta ég mína
dýpstu samúð. Blessuð sé minning
Guðlaugar Einarsdóttur, húsmóður á
Bifröst. Hún var jafnaldri Samvinnu-
skólans, sem stofnaður var í Reykja-
vík árið 1918. Táknræn tengsl, þykja
mér.
Óli H. Þórðarson.
Aðeins tvo vetur lágu leiðir okkar
saman, en þá var ég líka heimilismað-
ur Guðlaugar á hennar stóra skóla-
heimili að Bifröst. Rösk, snör í snún-
ingum, með þessi leiftrandi augu sem
aldrei gleymast hélt hún utan um
rúmlega 70 manna heimili kennara,
nemenda og starfsfólks svo dagarnir
þar gleymast aldrei. Það gustaði um
gangana í Bifröst þegar Guðlaug
gekk á milli herbergja nemenda sem
ekki skiluðu sér í tíma vegna „sjúk-
dóma“, huggunarorð og hóstasaft
dugðu svo vel að flestir skiluðu sér í
skólastofu morguninn eftir.
Guðlaug var ekki bara móðir, kona,
meyja, hún var Húsmóðir, Eigin-
kona, Vinur. Minning hennar mun
lifa.
Dætrum hennar og fjölskyldum
þeirra sendi ég samúðarkveðjur.
Ágústa Þorkelsdóttir.
Guðlaug Einarsdóttir fæddist inn í
vorið og lifði vorið í íslensku þjóðlífi.
Hún kvaddi sitt jarðneska líf í myrku
íslensku skammdegi, 86 ára að aldri.
Söknuður býr nú í mörgum og
ásökun um að betur hefði mátt rækta
vinsemd, þakklæti og virðingu.
Guðlaug Einarsdóttir unni frelsi til
orðs og æðis. Hún var ekki sú er hljóp
frá ábyrgð heldur tók á sig ótrúlegar
skyldur við eiginmann og dætur. Hún
hóf sjálfstætt vor í lífi sínu þegar hún
gekk í heilagt hjónaband lýðveldisár-
ið 1944 með æskuunnasta sínum, sr.
Guðmundi Sveinssyni. Ungu prests-
hjónin setjast að á Hvanneyri í Borg-
arfirði og eignast dætur sínar þrjár.
Húsmóðurstörfin og það að vera
prestsfrú í sveit hafa eflaust tekið á,
auk þess sem hún hefur veitt bónda
sínum skjól, sem ekki einungis þjón-
aði söfnuði sínum heldur kenndi, las
og skrifaði, sífellt í leit að meiri
menntun og þekkingu hérlendis og
erlendis. Tíminn á Hvanneyri hefur
verið tími ástkærrar móður til barna
sinna og manns, en því þó aldrei
gleymt að lífinu skyldi lifa lifandi.
Þáttaskil verða í lífi fjölskyldunnar
er hún flytur að Bifröst í Norðurárdal
árið 1955 til að taka við og móta skóla
samvinnumanna er flyst úr borg í
sveit. Húsbóndinn sem skólastjóri,
húsfreyjan – húsmóðir skólans. Segja
má með sanni að Guðlaug skapaði þar
með manni sínum ógleymanlegt
skólaheimili, sem trúlega verður
aldrei til aftur í íslenskri skólasögu.
Þar var starf hennar hugsjón og fórn.
Bifrastarárin voru Guðlaugu tími
vorsins – en þótt uggur og vetrar-
kvíði sæktu að, á stundum, varð
hrifningin yfir lífinu – sumargrænni
jörð – dýrð sólarinnar og hjómfalli
náttúrunnar, til að auka á starfsork-
una og staðurinn varð hennar para-
dís.
Eftir nær aldarfjórðung er Sam-
vinnuskólinn Bifröst kvaddur. Haldið
er til stórra verkefna, stofnaður er
Fjölbrautaskólinn í Breiðholti, sem
verður fjölmennasti framhaldsskóli
landsins á örfáum árum. Húsbóndinn
vinnur að undirbúningi og stofnun
skólans og er skipaður skólameistari.
Guðlaug er samt ekki langt undan,
hún fylgir manni sínum með sama
krafti og áður og gerist forstöðumað-
ur skrifstofu skólans. Enn lifir Guð-
laug vorið, þó sjálfsagt með öðrum
hætti en í íslenskri sveit. Hún hrífst
með uppbyggingu Breiðholtshverfis,
hinu margbreytilega mannlífi hinnar
ungu byggðar og skóla í mótun. Hún
er þar í starfi – sverð og skjöldur – og
vinnur af hugsjón og fórn.
Árið 1988 kveður Guðlaug Fjöl-
brautaskólann og lýkur þar anna-
sömu 14 ára starfi. Við taka erfið ár
veikinda eiginmannsins sem standa
allt til dánardægurs 16. febr. 1997.
Hún stóð þó enn sem klettur í vörn og
sókn lífsins þar til fyrir um það bil ári
að hún þurfti á líkn að halda þeirri
sömu sem hún hafði gefið öðrum.
Nú er vorið þitt úti í hinu jarðneska
lífi – megi sumarið héðan í frá fylgja
þér. Hafðu heila þökk fyrir það sem
þú varst mér og fjölskyldu minni.
Höskuldur Goði.
Í birtu nálægrar jólahátíðar kvaddi
mín góða vinkona og samstarfsmaður
til margra ára, Guðlaug Einarsdóttir,
okkar jarðneska tilverusvið, södd líf-
daga eftir langan og farsælan ævifer-
il. Aldurinn var orðinn hár, krankleiki
líkamans hafði um skeið hamlað lif-
andi og þróttmikilli þátttöku hennar í
leik og starfi lífsins sem löngum hafði
verið hennar aðalsmerki, en hugur-
inn var enn virkur og starfandi og
andlegur þróttur óbilaður.
Kynni okkar Guðlaugar hófust, er
við haustið 1955 hófum störf við Sam-
vinnuskólann að Bifröst, ég sem
kennari, en hún húsmóðir skólans við
hlið eiginmanns síns, Guðmundar
Sveinssonar skólastjóra. Starfið sem
hún þá tók að sér var nýjung við ís-
lenskan heimavistarskóla, en átti fyr-
irmynd í norrænum lýðskólum, þar
sem „lýðskólamóðirin“ gegndi hlut-
verki sem líkja mátti við starf hús-
móður á stóru íslensku sveitaheimili
fyrri tíma. Í því fólst ekki aðeins
stjórnun og umsjón þeirra verkefna
er snertu skólaheimilið; í mötuneyti,
við þrif og hirðing húss og búnaðar og
þjónustu við nemendur, heldur einn-
ig að fylgjast með heilsu og líðan
nemenda og fylgja því eftir að móta
þægilegan og reglubundinn heimilis-
brag og leggja með því grunn að far-
sælu skólastarfi og góðum aðstæðum
til náms. Jafnframt var hún stjórn-
andi símstöðvar staðarins og þannig
helsti tengiliður hans út á við. Því
voru þeir ófáir sem hún þurfti að eiga
samskipti við og mörg og fjölbreytt
viðfangsefni sem komu til hennar
kasta. Hún gætti þess vel að heim-
ilishættir væru virtir og reglum fylgt.
Með hlýlegri og glaðri framgöngu og
hæfilegri ákveðni fylgdi hún eftir
hlutverki sínu í samskiptum við nem-
endur og starfsfólk og hún vissi
mætavel, hvaða aðferð hentaði
hverju sinni, því að hún hafði góðan
skilning á því að lög og reglur þurfa
að eiga ákveðið þanþol, ekki síst í
samskiptum við ungt fólk, sem er að
þroskast og læra að fóta sig í nýju
umhverfi, fjarri skjóli foreldra og
heimilis, en einnig hinu að persónu-
legur trúnaður er sá grundvöllur lög-
hlýðni og virðingar er mestu máli
skiptir. Það var einnig lærdómsríkt
að fylgjast með hvernig hún og þau
hjón bæði hófu sig yfir ýmiss konar
þvarg sem fylgt getur samskiptum
einstaklinga í miklu nábýli, en gengu
af einurð og hreinskilni fram í öllum
samskiptum við nemendur og starfs-
menn. Má fullyrða, að lagni Guðlaug-
ar, manngæska hennar og umburð-
arlyndi hafi átt stóran þátt í að skapa
það andrúmsloft meðal nemenda og
starfsfólks, sem tengdi fólk þeim
traustu böndum tryggðar og trúnað-
ar við staðinn, sem enn vara.
Maður hennar ávarpaði hana
stundum sem „mömmu“ og var ekki
laust við að þeir sem nýkomnir voru
brostu að, en þetta nafn varð verð-
skuldað heiðursheiti hennar í munni
allra sem skólann sóttu. Hún var í
raun og sanni sem móðir nemenda og
annarra er staðinn byggðu. Hennar
stóra hjarta átti rúm fyrir alla, ekki
síst þá sem erfitt áttu og skilnings og
umhyggju þurftu við.
Öðru fremur voru það þó börn
hennar og eiginmaður sem stóðu
hjarta hennar nærri. Samband þeirra
hjóna var sérlega fagurt og traust,
byggt á gagnkvæmri ást og virðingu.
Í samstarfi og til stuðnings við hann
tók hún að sér erfið og vandasöm
ábyrgðarstörf, fullkomlega meðvituð
um þann vanda sem því fylgir að hjón
eigi sama vinnustað. Mun það öðru
fremur hafa verið hennar mark og
mið í lífinu að stuðla að velgengni
hans á öllum sviðum og helsta keppi-
kefli að styðja hann til árangurs í því
uppbyggingarstarfi er hann var
frumkvöðull í, bæði að Bifröst og í
Breiðholti. Hún studdi hann í starfi
og einkalífi þar sem og þegar hann
þurfti stuðnings við og sá til þess að
þeir þættir í fari hans og hæfileikum
sem sterkastir voru nytu sín sem best
og er alvarleg veikindi sóttu hann
heim var hún sá bjargvættur sem
stóð við hlið hans í blíðu og stríðu allt
þar til yfir lauk. Hlutur hennar í lífs-
starfi hans og árangri, en um leið að
uppbyggingu þeirra stofnana er hann
stýrði, verður seint ofmetinn.
Guðlaug Einarsdóttir var glæsileg
kona, svipmikil og fríð og bar sig jafn-
an vel. Hún hafði sterkan persónu-
leika sem dró að sér athygli hvar sem
hún fór. Hún var hreinskilin og op-
inská, viðræðugóð og fylgdist af
áhuga með því sem gerðist í sveitinni
hennar, þó að hún væri flutt burtu. Á
síðari árum, er annir lífsins höfðu
minnkað og tími gafst, átti hún ynd-
isstundir með börnum og barnabörn-
um að Jafnaskarði. Hún naut þess að
hlúa þar að gróðri, fara á hestbak og
fagna góðum gestum. Mun hugur
hennar að lokum hafa staðið til þess
staðar öllum öðrum fremur.
Við Eygló og fjölskyldur okkar
minnumst hennar með hlýrri þökk
fyrir samstarf, einstæða alúð og
margar glaðar, góðar og gefandi
stundir, sem ljúft er að minnast, nú
þegar hún er horfin.
Við sendum dætrum hennar og af-
komendum öllum einlægar samúðar-
kveðjur og biðjum henni blessunar
Guðs og góðrar heimkomu á landi
lífsins.
Snorri Þorsteinsson.
Tengdafaðir minn og
félagi til tuga ára er
fallinn frá, eftir baráttu
við veikindi sín. Hann
lést á nýársnótt.
Þegar ég hugsa til baka minnist ég
hans sem ákaflega vandaðs manns,
sem hugsaði vel um fjölskyldu sína,
var alltaf til staðar þegar til hans var
leitað. Hann var alvörugefinn, þó
SKÚLI BJÖRGVIN
SIGHVATSSON
✝ Skúli BjörgvinSighvatsson
fæddist á Karlsskála
við Reyðarfjörð 27.
september 1920.
Hann andaðist á
heimili sínu að
morgni nýársdags
og fór útför hans
fram frá Keflavíkur-
kirkju 7. janúar.
kímnin væri aldrei
langt undan.
Skúli var vel lesinn
og fróður um landið
sitt. Hann og Anna
tengdamamma ferðuð-
ust mikið um landið og
lengi vel voru börnin
með. Nokkra veiðiferð-
ir fór ég með honum, er
mér minnistætt hve
fiskinn hann var. Skúli
var mikill áhugamaður
um knattspyrnu og
studdi sína menn.
Nú þegar Skúli er
horfinn á braut er mér efst í huga
þakklæti fyrir að hafa fengið að vera
í nálægð hans í svona mörg ár.
Blessuð sé minning tengdaföður
míns, Skúla Sighvatssonar.
Karl Taylor.