Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1999, Blaðsíða 64

Jólasaga
Dönsk jól í spíritus
Hægur sunnan sjö - úr heimsreisu stýrimanns, nefnist bók eft-
ir Jónas Guðmundsson sem kom út árið 1971. Hér á eftir fer
kafli úr bókinni þar sem lýst er jólahaldi um borð í dönsku skipi
þar sem Jónas var stýrimaður.
1 dag eru jólin og þú getur næstum greint vonbrigðin í svip-
lausum andlitunum. í kvöld munum við einsog svo oft áður
reyna að hræsna hver fyrir öðrum uns upp úr sýður. Einhverjir
okkar kunna samt enn að halda dauðahaldi í þá von, að jólin
komi líka til þeirra út í kalt skipið, að þú svona einmana og
skelfdur megir öðlast jólafrið og þá mildu gleði er gerir þessa há-
tíð svo einstæða.
Um borð í Nordvest gekk allt sinn vanagang á aðfángadag.
Fyrstu geislar sólarinnar læddust yfir hlíðina handan fjarðarins,
og það var svo sannarlega jólalegt í skóginum. Ekki vantaði að
minnsta kosti jólatrén; þarna skiptu þau milljónum í greniskóg-
inum, og þau voru skreytt sínu fegursta skarti, nýföllnum snjó,
og eldur morgunroðans laugaði þau gulli og purpura.
Snemma um morguninn gekk ég upp á Montreal Shipping
Office með skýrslur og póst fýrir skipið, en síðan skrapp ég í búð.
Ösin í litlu búðinni minnti mig á jólin heima. Síðbúnir verka-
menn og konur notuðu formiðdaginn til að ná sér í nauðsynjar
til jólanna og feður leiddu börn sín í dýrð hinnar heilögu hátíð-
ar.
Um borð í Nordvest varð jólanna ekki vart; ekki á yfirborðinu
að minnsta kosti. Menn kepptust við sín daglegu störf, - kannski
ögn meira en endranær og lestunin var í fullum gangi, heisi eftir
heisi af pappír var hafið um borð í stórar lestarnar. Rétt fýrir há-
degið tóku verkamennirnir saman, og við lögðum yfir lúgurnar.
Við myndum ekki sjá þá, fýrr en að tveimur dögum liðnum.
Þegar ég kom úr landi og hélt til herbergis míns, mætti ég bryt-
anum. Hann hafði fengið fjögur jólatré í landi og bað mig að sjá
um fýrir sig að láta stóla þau. Þetta var fýrsta merkið um jól um
borð í Nordvest. - Já, það eiga að vera ekta dönsk jól hjá okkur,
sagði brytinn guðrækilega, og þau snérust auðvitað mest um mat
einsog geta má nærri. Ég lét timburmanninn stóla trén. Hann
gerði það fljótt og vel. Tók sex lítra málningardollur og fýllt þær
af fljótharðnandi steypu, einsog notuð eru í akkerisklussin og
steypti trén oní dósirnar. Þetta er prýðileg aðferð og fljótleg, í stað
þess að vera að klambra eitthvað. Trén voru líka mjög stöðug
vegna þyngdarinnar. Læt ég þetta fljóta með til eftirbreytni. - Og
þegar verið var að drekka eftirmiðdagskaffið kom það svart á
hvítu, að jólin væru að koma, í einhverskonar hirðisbréfi frá bryt-
anum. Þessi boðskapur erkibiskups var heingdur upp í messun-
um sjö og hljóðaði á þessa leið:
M/s NORDVEST JULEN 1969
Alle mand samles i Captajns salon kl. 1630 precis til uddeling
af Julegaver fra sömandsmission, der efter Julegrog og Captajn
Hinrikssen vil önske alle Glædelig Jul.
Jule Middag kl. 1800
Rejemad a la Norden
Gaasesteg m/ rödkaal, Æbler og Svedsker
Ris a la Mande m/ Ribs
Rödvin, Portvin, Cognac eller Likör
Cigarer
Kaffe & Jule smaakager
Frugt, Nödder, Konfekt
Jule morgen frukost
Bacon & æg
Jule Frukost
Koldt bord m/ smaa varme retter
Öl, Snaps
Likör eller Cognac
Kaffe, kager
Juledags aften
Hamburgryg m/ Grönlagskaal
Glædelig Jul. Hovmester.
Og frá eldhúsinu barst reykur hinna væntanlegu rétta.
Það er ekki auðvelt fýrir íslending, sem alinn er upp á einföld-
um, fábrotnum kosti, einsog gerist á venjulegum heimilum, að
gera sér ljóst hversu mikið er í rauninni hægt að leggja upp úr
matvælum og eldamennsku, og ennþá síður hve mikið er hægt að
ræða um mat við Dani. Þetta var nokkuð fýrir þá. Upphófust nú
langdregnar umræður um samsetningu matseðilsins og voru
menn sannarlega ekki á eitt sáttir, en þegar dagurinn hvarf vest-
64
Sjómannablasið víkingur