Birtingur - 01.01.1960, Blaðsíða 29

Einar Bragi
i.
Hannes Sig'fússon, skáld, ritar í febrúar-
hefti af Tímariti Máls og menningar grein
sem hann nefnir: Bókmenntir í blind-
götu. Það er upphaf þessa máls, að í
fyrra hafði Hannes verið beðinn að skrifa
grein um skáldsagnagerð á Skandínavíu
1958, en hasazt upp á verkinu vegna
„slæmsku norskra bókmennta þess árs“.
Þegar líður að jólaföstu fer aftur á móti
að flögra að honum, að nota megi grein-
ardrögin sem dómsúrskurð um almenna
„niðurlægingu vestrænna bókmennta nú
hin síðari ár“, og verður hann hvorki sak-
aður um skort á hugkvæmni né nýtni.
Aðferð Hannesar við að „sanna“ fánýti
alls vestræns skáldskapar út frá norsk-
um skáldsögum ársins 1958 er afar ein-
föld: „. . . skáldsagnagerð Norðmanna er
nokkuð trúverðug spegilmynd af andlegri
reisn vestrænna rithöfunda í dag“, segir
hann og þarf ekki frekari vitna við. Sem
sagt: hann „gefur sér“ það sem átti að
finna, til að losna undan hinni leiðu sönn-
unarkvöð. Og sýnist nú ekki gott á pass-
anum með vestrænar bókmenntir.
Dólgamarxismi
Hannes gerir lauslega grein fyrir 14
norskum skáldsögum frá árinu 1958. Um
könnun efnisins kemst hann svo að orði:
„Að sjálfsögðu hef ég ekki haft tök á að
lesa þær allar (þ. e. norskar skáldsögur
1958. E. B.) — þær munu vera um tutt-
ugu og sumar allþykkar — en ég hef
kynnt mér skrif gagnrýnendanna og lesið
þær sem forvitnilegastar voru“.
Anzi kyndugt orðalag á þessum stað: ,,Að
sjálfsögðu ...“!
Slík vinnubrögð eru svo fjarri því að vera
sjálfsögð, að það er einmitt mjög erfitt
að hugsa sér meiri yfirborðsmennsku í
skrifum um bókmenntir. Hvernig ætli
Hannesi Sigfússyni félli það, ef erlendur
rithöfundur birti í þekktu tímariti sall-
andi dóma um verk hans, byggða á um-
Birtingur 27