Vísir - 19.04.1915, Blaðsíða 2

VISIR
Annað hljóð í
strokkinn?
Fyrst þegar Þjóðverjar réðust inn
í Belgíu, játuðu þeir að með því
neföu þeir brotið alþjóða lög og
rétt, og ælluðu sér að bæt? ríkinu
skaða þess, að ófriðnum loknum.
Þannig talaði að minsta kosti rík-
iskanzlarinn, v. Bethmari Hollweg.
En þegar mikill hluti landsins
var unninn, og Þjóðverjar tóku
þar við stjórninni, mátti heyra það
á blöðum þeirra, að iitlar vonir
væru til þess, að Belgía íengi að
verða sjáifstætt og óháð ríki á svip-
aðan hátt og áður var, þegar þeir
væru búnir að berja á óvinaþjóð-
um sínum. «Hér erum við, og hér
verðum við«,- sögðu margir Þjóð-
verjar í Belgíu.
Það er nú eftirtektar vert, sem haft
er eflir Dernburg, fyrv. nýlendu-
málaráðherra Þjóðverja, um þetta
mál. Hann hefur verið vestur í Am-
eríku og birt !þar í blöðunum svar
gegn ræðu Edvards Qrey. í því
svari segir hann að Þjóðverjar ætli
sér ekki að innlima Belgíu, heldur
eigi hún að verða sjálfstæð að ó-
friðnum loknum. Rökstyður hann
svo mál sitt með því, að það hafi
ekki verið nokkru ríki búhnykkur, að
innlima land, sem önnur þjóð býr
í. Megi sjá þessu mörg dæmi í
sögunni, og nefnir hann það, að ó-
samþykki Ítalíu og Austurríkis, sé
eingöngu af þessum rótu.n ruunið.
Beigía segir hann að hafi flæksí
inn í ófriðinn vegna þess, að hún
hafi átt að vera hlutlaus, en verið
þó brjóstvirki Englendinga á meg-
inlandinu.
Ef marka má það, sem Bretar og
Frakkar hafa efíir Þjóðverjum, þá
eru nú fleiri þeirra farnir að tala
nokkuð öðruvís um ófriðinn og
horfurnar en þeir hafa áður gert,
þanmg er það haft eftir bankastjóra
I Beriin, að mjög hati Þjoðverjum
brugöist vonir sínar um skjót úr-
slit ófriðarins Er það að vísu ekki j
meira en menn vita, en hins vegar
nokkuð nýtt að heyra það viðurkent.
Og það sem meira er, það er enn-
fremur haft eftir þessum manni, að
hugsanlegt sé það, aö Þjóðverjar
verði neyddir til að sleppa nokkru
af landsvæði því, er þeir hafa þegar
undir sig lagt. En hins vegar búist
hann ekki við því, að nokkurntíma
verði unt að vinna af þeim nokk-
uö til muna af landi sjálfra þeirra.
Qeta mætti þess til, að það stæði
eitthvað í sambandi við ilí ástand
barida-þjóða Þjóðverja, ef heldur
er nú farið að draga úi sigurvissu
þeirra. Blöð bandamanna iáta nú
mikið af því, hve illa Tyrkir séu
nú staddir og megni Þjóðverjar ekki
með öllum sínum dugnaði að hjálpa
þeim svo að haldi komi. En auð-
vitað er nú varasamt að trúa slíkum
blaðafregnum skilyrðislaust.
Úr frönskum
bréfum og blöðui
Eftir Thora Friðriksson.
II. »Notre 75«.
Allir þekkja söguna um gríska
myndasmiðinn Pygmalion, sem hjó
svo fallega konumynd, að hann varð
sjálfur ástfanginn af henni og bað
guðina að gefa henni Iíf og sál,
svo að hann gæti átt hana. Og
það varð.
Þó að mikill munur sé á fögru
líkneski og fallbyssu, þá dettur
manni samt ósjálfrátt saga þessi í
hug í sambandi við 75 millimetra
fallbyssur Frakka. Ekki einungis
skotliðsmennirnir éru hrifnir af henni
og tala um hana sem væri hún lif-
andi vera, heldur allir Frakkar, kon-
ur jafnt og kariar, og í meðvitund
þjóðarinnar er hún orðin átrúnað-
argoð. í orðunum *notre 75«
(75 fallbyssan okkar) felst hið sama
traust, hin sama aðdáun og sami
hugþokki eins og þegar Frakkar
segja »notre Joffre«.
Margir munu kannast við hr.
C h o u i 111 o u , sem um undan-
farin ár hefir rekið verslun hér.
Kona hans skrifar mér, að hann sé
ekki í stríðinu, heldur hafi hann
umsjón á hendi í fallbyssuverk-
smiðju í Le Havre, og hún bætir
við: »Þér vitiö, hvað maðurinn
minn er rólegur, en þegar hann
talar um »75«, þá kemst hann all-
ur á loft«.
MóÖir hr. Barraud’s, sem kendi
hér frönsku viö háskólann síðast-
liðið ár, skrifar mér meðal annars:
Vér mæðurnar, sem eigum syni í
stríðinu, treystum því, að þeir beri
sigur úi'^býtum með tilstyrk Joffre’s
hershöfðingja og 75 milliníetra fall-
byssanna.
Eg tilfæri hér þessi ummæli af
því þau lýsa hugarþeli frakkneskra
kvenna til fallbyssanna 75, en úr
greinum karimannana skal eg til-
færa upplýsingar um þessa frægu
faJlbyssu, sem allir dást að.
Þegar þessi fallbyssa fyrst var
búin til — fyrir hér um bil 20 ár-
um, þótti hún taka öðrum mjög
fram, en síðan hefir hún verið mjög
endurbætt (það mun vera hinn frspgi
hershöfðingi og vísindamaður Lang-
lois, sem dó fyrir rúmu ári, sem
lyrstur áfti hugmyndina að slíkum
fallbyssum) og í þessu stríði hefir
hún sýnt sig, sem drottning fall-
byssna.
Þjóðvejrar eiga eina hér um bil
jafnstóra — 77 millimetra — en
hún stendur mjög að baki hinni
frönsku, sem er mjög handhæg, þó
hún sé nokkru þyugri en sú pýska.
Hun vegur 1100 kíló, en hin þýska
950. Húu hefir gert mjög nukinn
usla í skotgryfjum óvinanna, af því
að hægt hefir verið að hafa liana
mjög nálægt þeim. Ur henni er
hægt að hleypa 20 skotum á iriín-
útu, og það sem sérstaklega er tal-
ið henni til ágætis, er það, að hún
haggast ekkert þegat skotið nður
af, og með nokkurskonar hreyitvél
kemst hún í samt lag aftur; og þarf
því ekki að miða fallbyssunni eftir
hvert skot eins og áður tíðkaðist.
Hægt er að varpa með henni
bæði holskeytum (shrapnells) og
sprengikúlum. Holskeytin vega 7
kíl. 240 og í þeim eru 300 kúlur,
sprengikúlurnar þar á móti vega
aðeins 5 kíl. 300 en þær hrökkva
í meir en 2000 parta og þekja
þannig meir en 40 metra svæði.
í bréfum sem dátarnir skrifa heim
tala þeir um ‘ »notre 75 með
mestu aðdáun, segja írá hvernig þær
komi í þeytingskasti, dregnar af
tfi
sterkum hestum — sumar eru fest-
ar á bifreiðar — og á tæpri mín- {
útu er stórskotalyftingin tilbúin til
að vinna. í frönskum stórskota-
lyftingum eru 4 fallbyssur, en í
þýskum eru, 6, þessi mismunur
bætistuppviðþað, aðfrönskufallbyss-
ttrnar eru hægri viðureignar, skotin
ríða fljótar af og eru skæðari.
»75« er versti óvinur flugvélanna
þýsku, (Tauben) því hægt er einnig
að skjófa með þeim upp í loftið
og draga þær alt að 2000 melra
hæð.
Til þess að njósnarar — flug-
vélar óvinanna sjái ekki stórskota-
lyftingar þeirra, hlaða frönsku dát-
arnir oft heyi og hálmi ofan á
fallbyssurnar.
Til að þjóna hverri 75 milli-
metra fallbyssu, þarf 7 menn (við
»77« mm. fallbyssur Þjóðverja eru
8 menn) og að dómi þeirra er vit
hafa á, er það ekki að eins verk-
fræðislegu (tekniskir) yfirburðir fall-
byssunnar, sem hafa gjört hana
svo fræga, hefdur líka framúrskar-
andi dugnaður og lipurð stórskota-
liðsins frakkneska, sem kann svo
vel að beita þeim.
Framh.
Matvörur.
Venjulegast liggja fyrir
miklar bi'gðir af þessum
vörum og því keypt mest
hjá
Jóni frá Vaðnesi.
T 1 L M I N N I S:
Baðhúsið opið v. d. 8-8, ld.kv. til 1!.
Borgarst.skrifát. í brunastöð opín v. d
11-3 og 5-7
Bæjarfóg.skrifst. Hverfisg. op, v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk. Laufásv. kl. 12-3 og 5-7v.d.
íslandsbanki opinn 10-272 og 5L/a-V
K. F. U. M. Alm. samk. sunnd. 81/2 siðd.
Landakotsspít. Sjúkravitj.tími kl. 11-1.
Landsbankinn 11 -21/, og ðVj-ö1/,. Banka-
stjórn 12-2
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Útlán.1-3
Landssíminn opinn v. d. daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og4-7
Náttúrugripasafnið opið P/j-21/, síðd.
Pósthúsið opið v. d. 9-7, sunnd. 9-1.
Samábyrgðin 10-12 og 4-6
Stjórnarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d.
Vífilsstaðahælið. Hcimsóknart'mi 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd. fmd. 12-2
Agætar
útsáðs- og matar-
kartöflur
(danskar)
á kr. 7,50 pr. 50 kgr,, ódýrari í
stærri kaupum, fást hjá
Petersen frá Viðey
Hafnarstræti 22.
Rúgmjöl,
Maísmjöi,
Hveitl,
Kartöfiur,
Smjörlíki
er ódýrara en annarstaðar í
stórkaupum hjá
*)Da5xvesv.
Höfuðsjöl
og
herðasjöl
nýkomin í stóru úrvali.
0
Odýrust.
Sturla Jónsson.
Tóbak,
munntóbak og neftóbak,
allir sækjast eftir að fá
þessar vörur hjá
íóni frá Vaðnesi,
því þær koma nýjar með
hverri ferð.
Det kgL octr
Brandassurance Com p,
Vátryggir: Hús, húsgögn, vörur
aiskonar o. fl.
Skrifstofutími 8-12 og 2-8 Austurstf
N. B. Nielsen.
i