Morgunblaðið - 16.09.1914, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
1458
Taííeg og góð Gardínutaa,
Dúkar og Serviettur mikið úrvat,
Divanteppi smekkíeg er komið fit
Tt). Tt)„ Ttusfursfr. 14, Reykjavtk.
Serbar sigra.
Orustan við Jadar.
Hrakfarir Austurríkismanna.
Síðustu fregnir frá viðureign þeirra
Serba og Austurríkismanna eru á þessa
leið:
Stórorusta hefir staðið við Jadar, en
endaði þannig að Serbar höfðu fullkom-
inn sigur og ráku Austurríkismenn af
höndum sór og róðust inn í Bosníu.
Þeir tóku þar að herfangi:
100 fallbyssur, 2500 hesta, þrjá
sjúkraskála með 3000 rúmum, 37 hrað-
skotabyssur, 37000 Mauserrifla, 114
skotfæravagna með 500 sprengikúlum
fyrir hverja fallbyssu, 5 flutningadeild-
ir af púðri og sprengiefnum, 4600 fanga,
þar á meðal marga herforingja, heila
hljóðfærasveit, fjárhirzlur þriggja her-
deilda fullar af peningum og eina flug-
vél. A vígvellinum lágu 30—32000
dauðir Austurríkismenn. Yourichitch
herforingi segir að herdeild sín hafi
ein jarðað 10 þús. fallinna óvina.
Skýrslur annara Berbneskra herforingja
sem voru í orustunni, eru enn ókomn-
ar.
Þetta er hinn stærsti og glæsilegasti
sigur, sem Serbar hafa unnið.
Annan sigur unnu þeir á Austurrík-
ismönnum hjá Vischegrad, borg í Bosníu
sem stendur við ána Drina. Tóku þeir
borgina herskildi og halda uú áfram
rakleitt til Sarajewo höfuðborgarinnar
f Bosníu.
Montenegro.
Svartfellingar taka land af
Austurrikismönnum.
Þrjár hafnarborgir unnar í Dalmatia.
Að eins Cattaro óunnin.
Milan 5. Sept.
Fróttaritari »Corriere della Sera« í
Lovchen í Montenegro símar þær
fregnir að Svartfellingar hafi fyrir fá-
um dögum náð á sitt vald tánni af Dal-
matía sem liggur milli lands þeirraog
sjávar. Þar hafa þeir náð hafnarborg-
unum Spizza, Castel Lastua og Budua.
Halda þeir nú sigri hrósandi lengra
áfram og eru fremstu hersveitir þeirra
komnar fram að sjó í nánd við sund-
in hjá Cattaro. Það verður þeim auð-
vitað þrautin þyngri að taka þá borg,
en þeir ætla að safna öllum her sínum
saman við Lovchen og í kringum sund-
in hjá Cattaro.
Pótur konungsson hefir sagt frótta-
ritaranum að hann treysti sór til þess
að taka Cattaro ef ensk eða frönsk
herskip veittu sór fulltingi.
Fróttaiitarinn segir enn fremur að
tvö austurríksk herskip hafi skotið á
Lovchen hálfa klukkustund, en sú
skothríð hafi ekki valdið neinu tjóni.
Meðal Þjóðverja.
Það hefir verið sagt að fréttaritar-
ar blaðanna mættu ekki koma ná-
lægt framfylkingum heranna. Annað
reyndist Hamilton Fyfe fréttaritara
íDaily Mail«. Hann var staddur í
Beauvais á Frakklandi 2. þ. m.
Frétti hann þar að Bandamanna-
herinn hefði hörfað undan suður á
bóginn en enginn vissi hve langt.
Vildi því forvitnast um hvar her-
inn væri og hvar næsta orusta
mundi verða.
Við vorum tveir saman, Mr.
Moore fréttaritari »Times« og eg.
Við héldum á stað frá Beauvais til
Clermont, sem er 24 kílómetrum
austar. Sú leið var sögð örugg, því
menn höfðu ekki áttað sig á hve
skjótt Þjóðverjum hafði miðað
áfram.
Á miðri leið til Glermont mætt-
um við franskri herdeild. Við lögð-
um þá krók á leið okkar til þess að
þurfa ekki að fylgja með hernum.
Fám mínútum síðar sáum við 18
þýzka riddara koma á móti okkur.
Franska herdeildin var þá ekki
lengra á undan en svo að við hefð-
um getað kallað til hennar.
Nú var sú stund komin sem all-
ir fregnritarar höfðu talað um frá
því ófriðurinn hófst. Hvað skyldu
þeir gera við okkur ef þeir kæmust
að því að við værum fréttaritarar.
Mundu þeir skjóta okkur þegar i
stað eins og við værum njósnar-
menn? Taka bílinn okkar? Fara
með okkur til aðalherstöðvanna og
senda okkur til Berlínar eða hvað?
Eg hafði verið svo forsjáll að
fela í stígvélinu öll vegabréf og með-
mæli, sem sýndu að eg var frétta-
ritari. Ferðaleyfisbréfið, sem við
höfðum sýndi ekki hverjir við vor-
um. Það leit helzt út fyrir að við
værum einhverjir angurgapar, sem
hefðum gaman af að ferðast þar
sem mest væri hættan.
»Þjóðverjar«, sagði eg við Moore.
»Býst við því«, sagði hann, rétt
eins og hann hefði lagt af stað til
að hitta þá. Við tókum upp vega-
bréfið og vorum vongóðir.
»Sýnið skjölin*, sagði fyrirliðinn
á góðri frönsku. Hann las vega-
bréfið vandlega.
»Opnið«, sagði undirforingi, sem
stóð hinu megin við bílinn, og benti
á töskur okkar. Hann miðaði á
okkur skammbyssu, en einn af liðs-
mönnunum ógnaði vagnstjóranum
með burtstöng. Hinir sátu kyrrir
eins og steinstyttur, nema þrír sem
riðu áfram til að halda vörð,
Undirforinginn tók úr tösku minni
nokkur kort, hinu dótinu fleygði
hann ofan í hana aftur. Ekkert grun-
samt fanst heldur í tösku félaga
míns. Þegar skoðað var í tösku
vagnstjórans, lá þar efst skammbyssa.
Undirforingjanum var sjáanlega skemt.
Hann stakk skammbyssunni í vasa
sinn og leit til fyrirliðans eins og
hann vildi segja: »Þarf frekari
sannana við?« Fyrirliðin var góð-
látlegur maður og skeytti ekki um
undiríoringjann.
»Hvaðan komið þið ?« »Frá Beau-
vais.« »Hvert ætlið þið?«
»Til Parisar.«
»Á, til Parísar?*
»Lyftið upp sætinu,« sagði
undirforinginn á þýzku. Við
gerðum það. Þar var ekkert falið.
»Fáið þið mér þessi kort (ferðakort
okkar)«. Við brostum og réttum
honum þau. Öllu var snúið um í
vagninum, en ekkert grunsamt kom
i ljós.
Alt í einu sagði fyrirliðinn »A11
rightD Við máttum halda leiðar
okkar. Þjóðverjar skeltu á skeið.
Við eyddum heldur ekki tímanum
til ónýtis. »Áfram« sögðum við við
vagnstjórann og hann lét ekki segja
sér það tvisvar. Við fórum nú
ýmsa króka til að komast á þjóð-
veginn aftur og til frönsku her-
sveitarinnar. Hún sást hvergi. Við
spurðum okkur fyrir á bæjunum
hvert Þjóðverja hefði ekki orðið
vart. Okkur var sagt að svo væri
— átta aura pundið, —
ódýrara í 100 pundum.
Klapparstíg 1B.
ekki. Héldum við þá áfram til Cler-
mont.
Þegar við komum að yztu hús-
unum í Clermont komu þrír mentr
hlaupandi á móti okkur og kölluðu
til okkar. »Snúið við, Þjóðverjar
eru í bænumU
Nú sáum við hvers vegna fyrir-
liðinn þýzki hafði slept okkur. Hann
sá að við vorum á beinni leið í
hendur Þjóðverja og mundum verða
teknir síðar.
Eg hefi aldrei á æfi minni séð
bíl snúið eins fljótt við og vagn-
stjórinn okkar gerði. Við þutum nú
aftur sömu leið og við komum.
Við mættum fjórum frönskum her-
mönnum í vagni, sem voru á leið
til Clermont. Þegar þeir heyrðu að
Þjóðverjar væru þar fyrir, stukku
þeir út úr sínum vagni og upp í
bílinn. Innan stundar vorurn við
komnir til Beauvais aftur.
Banatilræði við Zarinn.
Hamburger Fremdenblatt segir frá*
því i. sept., að Rússakeisara hafi
nýlega verið sýnt banatilræði.
Keisarinn hafði verið við heræf-
ingu og var á heimleið til hallarinn-
ar um Newsky Prospekt, sem er
helzta gatan í Petrograd. Ungur
maður skaut þá á keisarann nokkr-
um skotum úr 50 skrefa fjarlægð.
Einn af fylgdarmönnum keisarans
féll dauður niður en keisarann sak-
aði ekki.
Tilræðismaðurinn heitir Asakoff.
Frá Berlin.
2. september.
fafnaðarmannablaðið »Vorwarts«
ritar:
Núna, þegar fyrsti mánuður ófrið-
arins er liðinn, getur maður með
sanni sagt að horfurnar fyrir þýzka
herinn séu miklu betri en nokkur
maður hafði vonað að verða rnundi.
Þó gengurj enginn að því gruflandi
að alvarlegir tímar eru fyrir hönd-
um.
Vöruverð er hér hið|sama og á
friðartimum. í matreiðsluhúsi borg-
arinnar borða daglega 4500 menn
heitan miðdegisverð og gjalda fyrir
hann eina 10 pfennig.
Auglýsið í Morgunblaðinu-