Tíminn - 21.04.1943, Side 3

47. blað
TÍMINX, migvikmlagma 21. apríl 1943
187
A IV IV Á L L
Afmæli.
Magnús Sigurðsson, bóndi að
Syðra-Skógarnesi í Miklaholts-
hreppi í Snæfellsnessýslu, átti
- sextugsafmæli þann 31. f. m.
Hann var þá staddur hér í
Reykjavík á heimili sonar síns,
Sigurðar löggæzlumanns. Marg-
ir vinir hans heimsóttu hann
þar í tilefni af afmælinu, enda
er Magnús vinsæll maður og var
þar glatt á hjalla og veitt af
hinni mestu rausn.
Magnús er fæddur þann 31.
marz 1883, að Stóru-Þúfu í
Miklaholtshreppi, sonur hjón-
anna Sigurðar Kristjánssonar,
bónda þar og konu hans, Guð-
ríðar Magnúsdóttur. Þau hjón-
in, Sigurður og Guðríður, for-
eldrar Magnúsar, fluttu að
Syðra-Skóganesi . árið 1885, er
Magnús var tveggja ára að
aldri og bjuggu þau þar allan
sinn búskap upp frá því og ólst
Magnús þar upp hjá þeim og
var þar hjá þeim, þar til árið
1911, að hann kvæntist Ásdísi
Sigurðardóttur, ágætri konu, —
dóttur hjónanna Sigurðar Guð-
mundssonar frá Görðum og
Kristínar Þórðardóttur frá
Rauðkollsstöðum í Snæfellsnes-
sýslu. Reistu þau hjónin Ásdís
og Magnús bú að Miklaholti í
Miklaholtshreppi og bjuggu þar,
þar til vorið 1939, að þau brugðu
búi og fluttu til Reykjavíkur.
En ekki munu þau hafa unað
þeim umskiptum vel, því vorið
1942 fluttu þau að nýju á sömu
slóðir og þau höfðu áður búið
á, til æskustöðva Magnúsar, að
Syðra-Skógarnesi, en þá hafði
Magnús látið reisa þar íbúðar-
hús.
Magnús Sigurðsson hefir
jafnan búið góðu búi og notið
þar góðrar aðstoðar konu sinn-
ar, sem er hin mesta myndar-
og dugnaðarkona. Hann hefir
jafnan notið mikils trausts
sveitunga sinna, sem sézt af því,
að næstum allan þann tíma,
sem hann bjó í Miklaholti, var
hann í hreppsnefnd og mikið af
þeim tíma hreppsnefndarodd-
viti. En þó Magnús hafi ætíð
verið hinn bezti búhöldur, hefi
ég grun um og raunar fulla
vissu, að hugur hans hafi enn
frekar staðið til annarra hluta,
þ. e. til frekari menntunar, en
honum auðnaðist að njóta, eins
og títt er um vel gefna bænda-
syni. Hann er góðum gáfum
gæddur og I honum mun vera
skáldæð eigi lítil og ég hefi
orðið þess var, að hann er prýði-
lega hagmæltur, þótt hann láti
venjulega ekki mikið á því bera.
í viðkynningu og framkomu
allri er hann hinn geðþekk-
Graíreitur í Kalíforníu
(Framh. af 3. siðu)
Wilk spaes bien fa un tae
ilka ane
Wha gies a bridal hansel there.
Skilji hver sem getur, en á
heldur betri ensku er það:
Dressed in our best and
all alone,
We sit within the wishing chair
Which bodes success for
everyóne
Exchanging bridal kisses there.
Góðar dísir blessuðu gamla
steininn í Glencairn og ham-
ingjan fylgdi þeim, sem þar
settust. Kirkjan er full af
minningum og myndum af ást-
arævintýri Annie Laurie og
Douglas, og gluggarnir, sem eru
úr litgleri, sýna ýmsa atburði
úr lífi þeirra. Saga þeirra er
svo kunn, að ég ætla ekki að
rifja hana upp hér, en rétt við
kirkjuna er lítill garður um-
luktur háu steinriði og í hon-
ur er ein myndastytta. Það er
hin fræga Kristsmynd Thor-
valdsens. Þetta er kallaður
„Garður guðs“, og þar inn mega
þeir einir fara, sem ætla að
biðjast fyrir. Frummynd Thor-
valdsens ásamt postulunum
tólf er í Vor Frue Kirke í Kaup-
mannahöfn. Sagt er að Thor-
valdsen hafi höggvið Krists-
myndina þannig í marmarann,
að fegurst sé hún, ef kropið sé
á kné við fætur hennar og horft
í augu myndarinnar.
Þriðja og elzta kirkjan er
Litla Blómakirkjan. Þaðan
kemur orgelslátturinn, sem
asti, fríður sýnum og að öllu
leyti hinn prúðmannlegasti.
Þau hjónin, Magnús og Ás-
dís, eiga 5 börn og eru þau
þessi: Sigurður, löggæzlumaður,
í Reykjavík, frú Guðríður, gift
Robert Abraham, hljómsveitar-
stjóra í Reykjavík, frú Kristín,
gift Gunnlaugi Jónssyni, ýfir-
vélstjóra við síldarverksmiðju
ríkisins á Raufarhöfn, Þórður,
nemandi í kennaraskólanum í
Reykjavík, og Ingibjörg, ungl-
ingsstúlka heima í föðurgarði.
Öll eru þau systkini prýðis vel
gefin og hin mannvænlegustu.
Sveitungar Magnúsar Sig-
urðssonar og vinir kunna vel
þeirri ráðabreytni hans, að
hefja nú búskap á æskustöðv-
um sínum í stað þess að ílend-
ast í Reykjavík, svo sem hann
mun hafa ætlað sér, er hann
fluttist þangað, — og óska þess
að honum og konu hans megi
verða þar margra og ánægju-
legra lífdaga auðiö.
Jón Hallvarðsson.
heyrist um allt Forest Lawn.
Fyrirmyndin er sex alda gömul
kirkja í Stoke Poges í Englandi,
en í garði hennar orti Thomas
Gray sitt ódauðlega „Elegy“ og
þar var hann síðar grafinn.
Fyrsta hjónavígslan í Forest
Lawn fór fram í kirkju þessari
1923, og síðan hafa meira en
10,000 giftirigar verið haldnar
þar. Allar kirkjur Forest Lawn
eru litlar, fornlegar en þó mjög
fallegar, hj úpaðar minningum
löngu liðinna atburða og helgi-
sagna, þai* sem rómantískar
þjóðsagnir heilla huga vegfar-
enda og koma honum um stund
til að gleyma ös og hraða stór-
borganna.
Skammt frá Kiplings-kirkj-
unni uppi á hæðinni er gras-
flqtur, girtur lágu steingerði.
Breið þrep liggja upp í garðinn,
sem heitir „Davíðsgarður“ eft-
ir hinu risavaxna líkneski Mich-
ael Angelo af Davíð, áður en
hann leggur í orrustuna við ris-
ann Golíat. Frummyndina, sem
er í Florence, gerði Michael
Angelo þegar hann var 26 ára
gamall og vann að henni í 2 y2
ár. Marmarasúlan hafði verið
höggvin úr námunum í Carrara,
þaðan, sem flest fegurstu lista-
verk heimsins höfðu komið, 100
árum áður.' Myndhöggvarar
þeirra tíma töldu marmarasúl-
una of mjóa í stóra mynda-
styttu, en hinn mikli meistari
Michale Angelo gerði úr henni
eitt af sínum frægustu lista-
verkum. Styttan er 22 feta há,
og svo nákvæmlega hafði mynd-
höggvarinn áætlað verk sitt, að
á fótstallinum og efst á höfðinu
eru tveir hrufóttir blettir, þar
sem meira mátti ekki af nema.
Það eru útkantar marmarasúl-
unnar. Líkneskið er aðdáanlega
fagurt, af risavöxnum ungum
manni með kastslöngu sína yfir
herðarnar. Hver vöðvi er
strengdur og svipurinn ákveð-
inn, og líkneskið er svo aðdá-
anlega gert og samsvarar sér
svo vel, að maður tekur ekki
eftir, hve stórt það er.
Úr garði Davíðs er gengið inn
í annan garð nokkru stærri.
Mikill fjöldi höggmynda er þar,
en hér skal aðeins minnzt á
eina, sem listamaðurinn nefnir
Leyndardóm lífsins. Það er hóp-
mynd af átján persónum af
öllum stéttum og að aldri allt
frá ómálga barni til öldungsins
á grafarbakkanum. — Lítill
drengur hefir haldið á dúfu-
eggi í hendinni. Allt í einu
springur skurnið og lítill ungi
situr í lófa drengsins. Undrandi
spyr hann fullorðna fólkið í
kring hvað sé leyndardómur
lífsins, að þar sem áður var
óbrotið egg er á næsta augna
augum. En þegar þeir heyrðu
nefndar „vöfflur“, spruttu þeir
upp. Auðvitað höfðum Við gert
rétt í því, að vekja þá. „Við fá-
um sjálfsagt tækifæri til að sofa
út seinna, en guð má vita, hve-
nær okkur verða boðnar rjóma-
vöfflur aftur.“
Þeir borðuðu og drukku vel
og lengi, þangað til að sá dökk-
hærði þurrkaði sér um munn-
inn og þakkaði fyrir góðgerð-
irnar. „Og nú langar mig til að
raka af mér skeggið, ef þið gæt-
uð géfið mér heitan vatnssopa.
Það verður of langt að bíða þess,
að Noregur verði eitt konungs-
ríki aftur.“
Um hálfri stundu síðar hófu
loftvarnabysurnar í Dumbási
skothríð. Hvítir reykjahnoðrar
svifu hver af öðrum upp í loft-
ið og sindruðu í sólskininu. Þá
sást til einnar flugvélar, sem
flaug lágt meöfram ánni. Allt
í einu fataðist henni flugið og
hún steyptist til jarðar. í sama
vetfangi gaus úr henni svartur
reykj armökkur. Það kom skrið
á hermennina. Þá langaði til að
skreppa ofan eftir og sjá hvort
„smjörhákarnir" hefðu verið
teknir höndum. Þetta var nafn,
sem hermennirnir höfðu gefið
Þjóðverjum, af því að þeir höfðu
séð þá stýfa úr hnefa heilar
skökur af smjöri og smjörlíki
eins og það væri rjómaís. Við
kærðum okkur ekki heldur um
að vera lengur uppi í Horget.
Okkur langaði ofan eftir til að
heyra tíðindi. Þetta var þriðja
vélin, sem hafði verið skotin
niður í nágrenninu síðan við
komum upp eftir.
Þetta kvöld komu engir her-
menn á prestsetrið, svo að
heimafólkið gekk snemma til
hvílu. Ég bað um leyfi til að
vera á fótum og hafa til kaffi
handa Anders Wyller og prest-
inum, þegar þeir kæmu heim
seint og síðar meir.
Engar áhyggjur þurfti að
hafa vegna myrkvunar þarna
í sveitinni. Hún kom af sjálfu
sér. Vatnshjólið í rafmagns-
stöðinni hafði sprungið í frost-
unum í febrúar og verið sent til
Oslóar í viðgerð. Og þar sat það
enn, þegar innrásin hófst. Ég
glæddi eldinn á arninum, og
þess á milli sat ég við gluggann
og horfði yfir dalinn. Sólin var
gengin til viðar fyrir löngu, en
samt var ekki dimmara en svo,
að vel mátti sjá niður að járn-
brautarlínunni og til manna-
ferða upp að prestsetrmu. En
snjórinn á fjöllunum sýndist nú
dökkgrár við heiðan ljósgræn-
an himin.
Ég sá mann koma að garð-
hliðinu og gekk til móts við
hann. En það var hvorki prest-
urinn eða dr. Wyller. Það var
ungur piltur í einkennisbún-
ingi með allt sitt þunga hafur-
task. Andlitið var svo fölt, að
það glytti í það í rökkrinu, og
hann gekk álútur og riðaði á
fótunum. Hvort hann mætti
koma inn og hvíla sig? Hann
hafði meitt sig í baki og verið
sendur heim á prestsetrið til að
leita læknis. Sjúkradeildin
hafði verið farin framhjá.
Meðan ég var að búa til kaff-
ið og hita mat, sem ég fapn í
eldhúsinu, kom presturinn
heim. Han bjó um hermanninn
í sínu eigin rúmi og setti ein-
hvers konar plástur á bakið á
honum. Því næst fengu þeir sér
matarbita og við drukkum öll
kaffi. Þá fór presturinn aftur
að heiman, en drengurinn lagð-
ist til hvíldar.
Þegar ég kom í eldhúsið árla
næsta morgun, hafði veiki
pilturinn þvegið alla diskana
frá kvöldverðinum og var að
skola af eldhúsgólfinu. „Guð
komi til, hvað er að sjá til þín,
drengur — “
„Það var nú það minnsta, sem
ég gat gert, og ég er talsvert
skárri í bakinu núna. Ég er
vanur þessum störfum, ég hefi
unnið á gistihúsi. En svo fæst
ég líka við ritstörf," bætti hann
við og brosti dálítið drýginda-
lega. Hann sagðist starfa í
prentsmiðju hjá smáblaði í
Vestfoss og hefði skrifað dálít-
ið í blaðið jafnframt.
Hann dreif sig af stað, þeg-
ar er hann hafði etið morgun-
verð. Anders Wyller fylgdi hon-
um á leið og bar dótið hans,
þrátt fyrir mótmæli hans. Þeg-
ar pilturinn kvaddi mig, sagði
hann: Ég ætla mér að gera
nokkuð, ef ég kemst lifandi úr
þessu, — ég ætla að yrkja mik-
ið kvæði. Ef til vill ekki í ljóð-
um, mér er ekki svo létt að
ríma, en það er hægt að yrkja
órímað kvæði, er ekki svo?“
„Mörg kvæði eru rituð í ó-
bundnu máli,“ sagði ég.
„Já, ég er að hugsa um að
(Framh. á 4. síðu)
bliki lítið líf. Svörin getur á-
horfandinn svo reynt að lesa
úr andliti líkneskjanna. í fót-
stalli listaverksins sprettur upp
lítil lind, rennur ofurlítinn spöl
og hverfur niður í fótstallinn.
Má vera að það sé svar höfund-
arins sjálfs hvað sé leyndar-
dómur lífsins. Höfundur lista-
verksins, Gazzery, byrjaði á því,
er hann var unglingur, en var
nær sextugu er því var lokið.
í Mausoleum Forest Lawn
er varðveitt aska hinna fram-
liðnu. Orðið er talið komið úr
grísku eftir Mausoleus, sem var
konungur í Litlu-Asíu um 350
f. Kr. Er hann dó, reisti kona
hans honum grafhýsi, sem var
talið eitt af sjö furðuverkum
heimsins. Var það nefnt Mau-
soleum og orðið þýðir því upp-
haflega greftrunarstaður kon-
ungs. Mausoleum Forest Lawn
er í raun og veru margar stór-
ar byggingar, sem allar eru
samtengdar. Að skoða það
nákvæmlega myndi taka.marga
daga. Að innan er allt lagt hvít-
um marmara. Langir marmara-
gangar með skápum í veggjun-
um, þar sem letrað er nafn
þeirra, er hvíla þar. Litlir vasar
fyrir blóm eru við hvert nafn.
Gangar þessir eru fremur
kuldalegir, óendanlega langir
og tilbreytingalausir, en glugg-
ar allir eru skreyttir óvenju
fallegum myndum úr litgleri.
Þar á meðal er ein eftir Ma-
donnumálverki Rafaels. Mál-
verkið, sem er í Florence,
var málað 1516 og er eitt fræg-
asta Madonnumálverk heims-
ins. Um hvernig það varð til, er
sögð þessi saga.
Einu sinni var einbúi í fjöll-
um Ítalíu að nafni Bernardo.
í ægilegu vatnsflóði og þrumu-
stormi var honum bjargað upp
í gamalt eikartré af Maríu,
fallegri dóttur víngarðseig-
enda. í þakklætisskyni bað
hann guð að gera minningu
Maríu og eikarinnar ódauðlega.
Árin liðu, María óx upp og gift-
ist. Gamla eikin var höggvin
upp og söguð niður I borð, sem
faðir hennar notaði í víntunn-
ur sínar. Gamli einbúinn dó
án þess að' sjá bæn sína upp-
fyllta. Dag nokkurn sat María
úti í garði föður síns og lék við
tvo litla drengi, sem hún átti.
Hún sat undir þeim minni en
sá eldri stóð við hné hennar.
Þá gekk ókunnur maður fram-
hjá. Hann stanzaði og virti þau
fyrir sér með aðdáun. — Þetta
var Rafael hinn frægi málari.
Rafael greip viðarkol af arni
bóndans, tók sléttan eikarbotn,
sem átti að vera til að loka einni
víntunnunni, og dró mynd af
Maríu og börnunum á tunnu-
botninn. Heima í vinnustofu
sinni fullgerði hann listaverkið
í litum. Það hefir orðið ódauð-
legt og þannig fékk gamli ein-
setumaðurinn ósk sína upp-
fyllta.
Thfe Memorial Court of Hon-
or. í einni byggingunni er 84
feta löng hvelfing, 50 fet á hæð
og 34 feta breið. Veggir og gólf
eru lagðir mislitum marmara.
Með báðum veggjum eru mörg
af helztu listaverkum Michael
Angelos, svo sem Mose, La Pieta,
tvær madonnumyndir og fleiri.
Listaverkin eru í tvöfaldri lík-
amsstærð. Þegar velja átti högg-
myndir í þennan sal kom öllum
listdómurum saman um, að þar
gæti aðeins verið um listaverk
eins manns að ræða, þ. e. Mich-
ael Angelos, því að hann væri
sá eini að fornu og nýju, sem
hefði getað gert höggmyndir í
meira en manns stærð án bess
að hlutföllin í myndunum rösk-
uðust. Myndin af Móses sýnir
hann sitjandi í stól mikilúðleg-
an með sítt, hrokkið skegg,
sveipaðan kyrtli. Hefir hann
lögmálstöflurnar undir hægri
hendi. Hægra hné er bert og
er í það ofurlítil dæld. Sagt er,
að þegar M. A. hafði lokið við
Móse, hafði hann orðið svo hrif-
inn af listaverkinu, að hann
hafi gleymt að það væri úr
steini, stigið fram, slegið hamri
sínum á hægra hné Móse og
sagt: „Talaðu!" La Pieta er
María guðsmóðir með líkama
Jesú Krists í skauti sér eftir að
hann var tekinn ofan af kross-
inum. Michael Angelo var aðeins
unglingur þegar hann gerði
þetta listaverk. — Báðar þess-
ar höggmyndir eru eftirlíking-
ar. Frummyndirnar eru í Ítalíu
þar sem svo mörg af listaverk-
(Framh. á 4. síðu)
GLEÐILEGT SEMAR!
Samband ísl. samvinnufélaya.
GLEÐILEGT SEMAR!
SápuverUsmiðjan Sjjöfu.
GLEÐILEGT SEMAR!
Kaffibœtisverhsmiðjjan Freyja.
L —-----------—--------------------
GLEÐILEGT SUMAR!
Hreinn. — JVói. — Siríus.
GLEÐILEGT SUMAR!
VerhsmiðjjuútsuUm Gefjun — Iðunn
Aðalstrœti.
LEIKFÉLAG REYKJAVÍKUR
„Fagurt er á £jöllumu
Sýning á annan í páskum kl. 3.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 2 á laugardag.
„ORÐIГ
eftir KAJ MUNK.
Sýning' á annan í páskum kl. 8.
Aðgörigumiðar seldir frá kl. 3 á laugardag.
Blómafræ og matjurtafræ
allar tegundir.
Gerið fræpantanir sem fyrst. — Sendum gegn póstkröfu.
Flóra. Sími 3039.
Litla Rlómabúðin. Sími 4957.
Rlóm & Ávextir. Sími 2717.
Samband ísl, samvinnufélaqa
Kaupfélög!
Munið eftir að senda hagskýrslur yðar eins
fljótt og hægt er og eigi síðar en um miðjan
maí.
Blautsápa
frá sápuverksmiðjunni Sjöfn er almennt við-
urkennd fyrir gæði. Flcstar húsmæður nota
Sjafnar-blautsápu