Tíminn - 30.11.1945, Qupperneq 7

91. blað
TÍMPJiy, föstndajgiim 30. nóv. 1945
7
Á víðavangi
(Framhald aj 2. síöu)
vel þó að forsetanafn og forseta-
brennivín fylgi vinskapnum.
Talsmaður gerðardóms.
Ásg. Ásg. hélt því fram, að
ríkisvaldið væri klofið í tvennt,
ef verðlagsvaldið væri ekki hjá
þingi og stjóm. Þetta er að
vissu leyti rétt. En hins gat Ás-
geir ekki, að ríkisvaldið er nú
klofið þannig, að ríkisstjórnin
ræður ekkert við það hvaða
kaup er í landinu. Ólafur Thors
hefir lýst þvi yfir, að það hafi
ekki verið hægt annað en að
hafa samvinnu um ríkisstjórn
við kommúnista til þe§s að hafa
vinnufrið í landinu. Og Brynj-
ólfur Bjarnason lýsti þvl yfir í
þessum umræðum, að það hefði
vitanlega aldrei komið til mála,
að Sósíalistaflokkurinn gerði
néitt, sem ekki væri í fyllsta
samræmi við krofur verkalýðs-
stéttanna.
Það tekst aldrei að telja sann-
gjörnum mönnum trú um það,
að nokkuð jafnrétti sé í því að
láta sumar stéttir ráða málum
sínum og kjörum sjálfar, en
krefjast þess, að, aðrar leggi
allt á vald ríkisstjórnarinnar.
Ásg. Ásg. mælti með gerðar-
dómsleiðinni í verðlagsmálum.
Hann taldi bezt að fulltrúar
framleiðanda og neytenda
ræddust við með fulltrúa ríkis-
valdsins í forsæti, sem einskon-
ar sáttasemjara. Mörg rök
mæla með þessari leið, en engu
fremur í verðlagsmálmn en
kaupgjaldsmálum. Ef Ásg. Ásg.
trúir á þessa leið og finnst hún
réttfnæt, ber honum siðferðileg
skylda til að beita sér fyrir því,
að slíkur gerðardómur i verð-
lags- og kauþgjaldsmálum verði
myndaður. Það er ekki víst að
það strandaði á skilningsleysi
bænda eða þeirra fulltrúa.
Hjúpur hræsninnar.
Ásgeir Ásgeirsson fór að tala
um ræktunarframkvæmdir og
tók svo til orða, að það væri
hægt að hjálpa bændum til þess
að „gera dagsláttuna stærri“ og
það hefði ekki staðið á hjálp til
þess 1943, ef hennar hefði ver-
ið leitað i stað útflutningsupp
bóta. Vel má vera að einhverjum
finnist hræsnin og fláttskapur-
inn skarta á þessum þingmanni,
en sannleikurinn er sá„ að 1943
var hann og núverandi sam-
starfsmenn hans einhuga í því
að drepa tillögur Framsóknar-
manna um skipulega allsherjar
ræktun og undirbúning hennar.
Rök þessara nýsköpunarmanna
er að finna í nefndaráliti, sem
þeir sömdu Eiríkur Einarsson,
Kristinn E. Andrésson og Har-
aldur Guðmundsson og flokkar
þeirra samþykktu einróma. Þar
var sagt, að jarðræktarlögin,
eins og þau voru þá með bráða-
birgðaákvæðunum frá 1942 um
sléttun túnþýfis á 10 árum,
væru alveg nóg 10 ára áætlun.
Þannig var stórhugurinn þá, að
þessar kempur dreymdi ekki um
það, að komast út fyrir tún-
garðinn og byrja á nýrækt fyrri
en í fyrsta lagi 1954. Svo geta
þeir blásið sig út frammi fyrir
alþjóð og sagt: „Því hefir ekki
meira verið gert. Það hefði þó
ekki staðið á okkpr að veita
styrk til aukinnar ræktunar
1943“.
Það er bersýnilegt af svona
málflutningi, að Ásgeir Ásgeirs-
son þykist ekki þurfa hylli og
stuðnings þeirra manna, sem
eitthvað muna liðna tíð. Honum
finnst víst líka, að hann geti
komizt af án þeirra, sem kunna
að lesa og nota sér það.
Svona menn treysta eingöngu
á það, að fólkið sé nógu heimskt
til þess að gleypa við ögeðslegri
hræsni og uppgerð. Það er nú
lífakkeri stjórnarliða.
Þingmaffur postulíns-
hundanna.
Ásmundur Sigurðsson deildi
fast á Framsóknarflokkinn fyrir
það, að hafa látið bændur búa
við lágt afurðaverð á kreppuár
unum. Hann las þó ekki upp
neitt af því. sem flokkur hans
lagði til þeirra mála á þeim tím-
um, en skemmst er frá að segja,
að þeir töldu' þá eftir hverja
verðhækkun til bænda eins og
endranær.
Þá var Ásm. Sigurðsson einnig
að reyna að svivirða Tímann
fyrir það ,að hafa hrósað mönn-
um fyrir sparsemi og fjárhags-
lega ráðdeild. Sannarlega fer vel
á því. Tíminn hefir ekki verið
og mun ekki verða málgagn
eyðslustéttanna. Hann hvetur
menn aldrei til að kaupa tóbak
og áfengi, glerkýr og postulins-
hiínda. Ásmundur Sigurðsso'n
má gjarnan vera þingmaður
eyðslunnar ef hann vill, og hon-
um finnst brennivín og postu-
línshunda vanta fulltrúa. Fram-
sóknarflokkurinn veit, að fram-
för þjóðarinnar byggist á sparn-
aði.
Örskammt öfganna milli.
Dálítið merkilegt var það í
ræðu Ásmundar Sigurðssonar
að hlutfallskosningar væru ó-
hæfar í stéttarfélögum. Þar með
var lýst yfir því af fullri hrein-
skilni, að í stéttarmálum eigi
meirihlutinn einn öllu að ráða.
Hitt geta menn svo gert upp við
samvizku sína, hvort þeim
finnst sennilegt, að kommúnist-
um gangi það til þessarar stefnu
að þeir hafi óbeit á því, að stétt-
arfélög taki flokkslega afstöðu
í stjórnmálum. Svo mikið er víst,
að þeir hafa ekki fyllzt neinum
áberandi viðbjóði, þó að ein-
srök stéttarfélög hneigðust að
beirra málstað. Hitt var fróð-
legt að heyra kenningu trúar-
flokksins um stéttarfélag og
þjóðfélag og mismunandi rétt
minnihlutans. En vel má vera
að sumir eigi erfitt með að skilja
bennan reginmun á minnihluta
stéttar og minnihluta þjóðar,
og detti í hug, að það sé ör-
kammt öfganna milli og sann-
’eikur og réttur kynni að vera
1-arnavá milli.
En heldur er það lltilfjörleg
nersóna, sem hefir þessar skoð-
anir Ásmundar og lætur hafa
'ig til þess, að taka sæti í Bún
aðarráði, því að auðvitað hafa
Framsóknarmenn einir siðferði-
legan rétt til að vera þar, sam-
kvæmt kenningu Ásmundar um
einræði meirihlutans.
Viff fótskör meistarans.
Svo er að sjá, sem andstæð-
ingar bænda eigi sér einn yfir
prest og meistara, sem þeir
setjast allir til fóta og sækja
sér röksemdir til, þegar í nauð-
irnar rekur, Það sýndi sig í þvl
hversu mjög þeir vitnuðu í tíma-
ritið Ófeig i ræðum sínum.
Þingmaður postulínshund-
anna vitnaði í Ófeig með lotn
ingu og óskeikulli trúarvissu, að
bví sem helzt var að heyra. Það
kom, því greinilega fram, að
þar átti ritið éinn auðmjúkan
lesanda.
Jón Pá gat hins vegar ekki um
hvaðan hann hefði það, sem
hann endursagði úr Ófeigi. Má
vera, að honum hafi þótt sín
dýrð meiri, að flytja kenning-
una eins og hún væri hans eig-
in. En þeir,sem hafa lesið Ófeig,
könnuðust við margt hjá hon-
um og vita hvaðan það er. Eng-
an mun undra það, þótt stjórn-
arliðið grípi til þeirra gervirök-
semda, sem feigur ber fram
þeim til hjálpar. Þeir eru ekki
of vel settir samt, þegar um er
að ræða að verja málstað sinn
Síðastur kom svo Pétur Magn-
ússon ráðherra með ómerkilega
skröksögu um Bjarna Ásgeirs-
son. Bjarni hefir opinberlega
mótmælt sögunni og fór þar,
sem hið fornkveðna segir, að
aftur rennur lýgi þegar sönnu
mætir. Nú þótti landbúnaðar-
ráðherra þó sæma ,að skreyta
ræðu sna með henni. „Einhvers
^taðar var haft eftir þingmanni
Mýramanna,“ sagði hann. Það
var eins og hann kæmi sér ekki
að því, af einhvers konar blygð-
unarsemi, að geta þess, hvaðan
hann hefði þessa gróusögu. En
hann varð þó feginn að nota
hana.
Það er alveg ástæðulaust, að
öfunda Pétur Magnússon af
þvi að hirða þessa stélfjöður Ó-
feigs og hafa sér að höfuðdjásni
fyrst honum finnst það sæma.
Framsóknarmenn öfunda Ófeig
heldur ekki af lærimeistara-
starfinu í' skilmingaliði Ólafs
Thors og Brynjólfs Bjarnason-
ar.
Afnotagjald
útvarpsnotenda
(Framhald af 4. síðu)
mætti vera hugnun í því, að í
gegnum viðtækjaverzlunina
surfa rafhlöðunotendur að
greiða nokkurn skatt, sem
lendir til Rkisútvarpsins.
Þeir, sem andstæðir eru breyt-
ingu á þessu sviði, bera við, að
mishátt afnotagjald yrði erfitt
og dýrt í framkvæmd. Vafalaust
er það ekki eins'einfalt og að
allir borgi sömu krónutölu. En
að erfiðleikarnir séu eins miklir
og sumir vilja vera láta, fær
ekki staffizt.
Innheimtuskipulag Ríkisút-
varpsins undir stjórn Jónasar
Þorbergssonar mun í bezta lagi.
í Reykjavík og Hafnarfirði mun
skrifstofan annast þessi mál
sjálf, og þar mun fyrirhafnarlít-
ið eða -laust að upplýsa hvort
viðtækin séu rafhlöðu- eða
straumtæki. Annars staðar á
landinu annast póstafgreiðsl-
urnar innheimtuna. Þeim er vel
borgað fyrir starfið og mun góð
samvinna á milli þeirra og
Rikisútvarpsins. Er lítill vafi á
því, tað þær væru fúsar til þess
og gætu með lítilli fyrirhöfn
safnað skýrslum um það hver í
sínu umdæmi, hvort um
straumtæki eða rafhlöðu væri
að ræða. Þyrfti tæplega að
borga nokkura aukaþóknun fyr
ir þetta.
Þessi mótbára gegn breyting
unni er því léttvæg. —
En önnur rök eru fyrir hendi,
sem ekki verða hrakin: Enginn
maður, sem hefir aðstöðu til að
nota ódýran rafstraum, lætur
ér til hugar koma að breyta um
og fá sér rafhlöðutæki.
Hér skal látið staðar numið
um þetta. Það er ekki stórmál
bvort menn borga 20 eða 40
kr. meira eða minna. En það er
stórmál að leitast við að finna
sem réttlátasta og viturlegasta
lausn á hverju viðfangsefni,
sem þarf að leysa. Og hér er úr
lausnin einföld og sjálfsögð:
Eigendur rafhlöffutækja ættu
“kki aff greiffa nema hálft gjald
til móts viff straumtækin. Sama
máli gegnir um vindrafstöðva-
*ækin. Þetta er lágmarkskrafa
En mjög mætti ræða um, að
bessir menn greiddu ekkert af-
notagjald.

Hvaff er bak viff fjalliff, eftir Hugrúnu,
Strokudrengurinn, 12.50
Hve glöff er vor æska, 20.00
Karl litli, eftir J. Magnús Bjarnason, 10.00
Lappi og Lubbi, 8.00
Svarti Pétur og Sara, 10.00
Töfraheimur mauranna, 15.00
Heiffa I og II, 25.00 *
Sigríður Eyjafjarðarsól, 5.00
Ljósmóðirin 1 Stöfflakoti (Árni Óla), 3.60
Sæmundur fróffi, 3.60
Sumardagar, eftir Sigurff Thorlacius, 10.00
Fyrir miffja morgunsól, eftir Huldu, 6.00
Andri á sumarferðalagi, 10.00
Andri á vetrarferffalagi, 10.00
Bógga og búálfurinn, 12.00
Börnin og jólin, 3.75
Drengirnir mínir, 10.00
Gleðjið börnin
Það er alltaf gaman að gleðja börnin, en
aldrei þó eins og um jólin. Varanlegustu gjaf-
irnar eru góðar bækur. Þær eru bæði til gagns
og gleði.
Eftirtaldar bækur eru gefnar út af ísafoldar-
prentsmiðju. Margar þeirra eru nú því nær
uppseldar, en fást þó í Bókaverzlun ísafoldar:
Vinir vorsins, eftir Stefán Jónsson, 10.00
Duglegur drengur, 12.00
Litlir jólasveinar, 3.50
Mýsnar og mylluhjóliff, 5.00
Skóladagar, eftir Stefán Jónsson, 12.00
f útlegff, Torry Grested, 12.00
Skólasystur, 15.00
Kátir krakkar, 1.50
Trölli, 3.60
Lísa í undralandi, 10.00
Kóngurinn á Kilba,
Meffal Indíána, 10.00
Úr þjóffsögum Jóns Árnasonar eru til þessi
hefti: Draugasögur, Þrjátíu ævintýri, Seytj-
án ævintýri, Huldufólkssögur og Uppvakn-
ingar og fylgjur á 5 krónur hvert hefti.
Bókaverzlun ísafoldar
Áskriftargjald Tímans
utan Rvíkur og Hafnarfjarffar
er kr. 30.00 áreangurinn.
Allir, sem fylgjast vilja með
almennum málum, verða að lesa
TÍMANN.
Erlent yfirlit
(Framhald af 2. siöuj
stofnún, sem væri nógu öflug
til að vernda hann og halda
yfirgangsseggjunum i skefjum.
Líklegt mætti telja, að Rússar
gengju fyrr en síðar í banda-
lagið, þótt þeir gerðu það ekki
strax.
Þessar tillögur Russells hafa
að vonum vakið mikla athygli
og ýmsir hafa haldið því fram,
að þær einkenndust af nýrri
heimsvaldastefnu. Russell hef-
ir svarað því, að reynslan hjafi
sýnt, að friðurinn verði að-
eins tryggður með því, a,ð til
sé1 svo öflug stofnun að hún
geti haldið yfirgangsmönnum'
í skefjum, og hún geti, eins og
ástatt er ekki orðið til með
öðrum hætti en þessum. Ýms-
ir, sem hafa tekið undir mál
hans, hafa bent á, að hefðu
Bandaríkin tekið að sér slíka
forustu eftir hqimsstyrjöldina
1918 myndi nýlokin styrjöld
að öllum líkindum aldrei hafa
átt sér stað. Ógæfan hafi þá
verið sú, að Bandaríkin tóku
upp einangrunarstefnuna. Sama
ógæfan geti gerzt aftur, ef
Bandarikin mæta vantrausti
evrópisku smáþjóðanna og
þannig líti út, eins og þau þvingi
upp á þær verndinni, sem þau
veita þeim. Þetta gæti smám
saman orðið til þess, að Banda-
ríkin hverfi aftur til einangrun-
stefnunnar og þá munu Ev-
rópuþjóðirnar fljótt sjá, hvað
þær hefðu misst.
Mikla athygli hefir það vak-
ið, að Winston Churchill hefir
nýlega tekið óbeint und,ir þess-
ar tillögur Russells, þegar hann
lét svo ummælt í þingræðu ný-
lega, að heimsfrf.ðurinn væ4
nú kominn undir því, að
Bandaríkin tækju að sér for-
ustuna.
Útbreiðið Tímann!
Ferðamenn!
Tilvalin og varanleg jólagjöf
handa frúnni og kærustunni, er
litprentuð rós.
Handa bóndanum og unnust-
anum skipa-, dýra og landlags-
myndir.
Fyrir börnin flugvéla-, barna-
og dýramyndir. ,
Allt í vönduðum og fallegum
römmum.
Verð og stærð við allra hæfi.
RAMMAGERÐIN
HÓTEL HEKLU
(gengið inn frá Lækjartorgi).
Hjartans þakkir mínar fœri ég hér með: börnum,
tengdabörnum, og barnabörnum minum, og öllum þeim
mörgu vinum mínum, sem glöddu mig, með heimsókn-
um, gjöfum og heillaóskum á áttrœðisafmœli minu 18.
okt. síðastl.
Guð blessi ykkur öll.
RAGNHILDUR ERLENDSDÓTTIR,
Ölvaldsstoðum.
Drummer
iitur
Hverjum pakka af Drum-
mer lit fylgja notkunar-
reglur á íslenzku.
Drummer litur fæst víða.
Heildsölubirgðir:
Jón Jóbannesson
& Co.
Sími 5821. Rteykjavík
Stúlkur
óskast til fiskflökunar eft-
ir áramótin. Hátt kaup,
frítt húsnæði.
Hraðfrystistöð
Vestmannaeyja
Merk bók er mikil gjöf
Bernskubrek og æskóþrek,
sjálfsævisaga Winston Churchills, í þ'ýðingu
Benedikts Tómassonar skólastjóra, einhver
skemmtilegasta og þróttmesta ævisaga, er kom-
ið hefir út á íslenzku — bók sem farið hefir
sigurför um allan heiminn.
Sólbráð,
hin nýja ljóðabók Guffmundar Inga Kristjáns-
sonar, skálds ‘hins vinnandi fólks til sjávar og
sveita, ferskasta og sérkennilegasta ljóðabók síð-
ustu ára.
Bráffum koma í bókabúðir:
Örfá eintök af hinni kunnu bók,
I ni ókuirna stigu,
bundin i mjög vandað band. Bókin er þýdd af
Jóni Eyþórssyni veðurfræðingi og Pálma Hannes-
syni rektor, og í henni eru frásagnir margra
heimskunnra landkönnuða um ævintýri þeirra i
ýmsum fjarlægum og lítt þekktum hlutum hehns
Dýrheimar,
hinar heimsfrægu „Jungje“-sögur Rudyards
Kiplings í afbragðsþýðingu Gísla Guðmundsson-
ar ritstjóra. Bókin er með fagurlega dregnum
og skreyttum upphafsstöfum eftir ágætustu lista-
mehn enska og prýdd jnörgum myndum. Sögur
þessar eru eitt frægasta og snjallasta ritverk
Kiplings. Gerast i frumskógum Indlands, og eru
um indverskan dreng, sem elst upp meðal úlfa.
Þetta verður tvímælalaust bezta unglingabókin
í ár, og jafnframt lestrarefni, sem allir hafa yndi
af, ungir og gamlir, konur og karlar.
Enn er til:
Fjallið Everest,
þýdd af Skúla Skúlasyni ritstjóra, skemmtilegar
frásagnir af tilraunum manna til að klífa hæsta
fjall veraldarinnar, er orðið hefir svo mörgum
að fjörtjóni.
Það verffur enginn fyrir vonbrigffum, sem kaupir þessar
bækur, hvort heldur er til eignar effa gjafa. Biðjiff um þær!
S nælandsútgáfan
Lindargötu 9 A.
Sírni 2353.
/~