Tíminn - 04.04.1946, Page 3

60. blað
TÍMEViy, fimmíudaginn 4. apríl 1946
Samsöngur Karlakórs
R.eykjavíkur
Karlakór Reykjavíkur efndi
til samsöngs í Gamla Bíó síð-
astliðið mánudagskvöld, og var
húsið þvi nær fullskipað. Söng
kórinn lög eftir Sigfús Einars-
sön, Hallgrím Helgason, Karl Ó.
Runólfsson og Björgvin Guð-
mundsson af innlendum höf-
undum, en útlend lög voru eftir
Reger, Andersen, Foster, Strauss,
Rachlew og Lumby.
Söngurinn tókst yfirleitt á-
gætlega, og virðist kórinn vera
í góðri æíingu. Mesta ánægju
vöktu þó Söngvaramars eftir A.
W. Andersen, Dóná svo blá eftir
Strauss og Kampavínskviða
eftir H. C. Lumby, enda voru
þessi lög öll endurtekin. ísland
eftir Sigfús Einarsson var einn-
ig- mjög vel með farið.
Einsöngvarar kórsins voru
fremur þróttlitlir, enda munu
þeir nýir af nálinni. Nutu þeir
sín ekki sem skyldi í svo stórum
sal sem þarna.
Öll söngstjórn hjá Sigurði
Þórðarsyni var með ágætum, og
er auðfundið, að þar er maður,
sem kann skil á því verki, sem
hann vinnur. Það er aðdáunar-
vert, hversu gott vald hann
hefir á kórnum og hve mikil til-
finning og nákvæmni fylgir
stjórn hans.
Fritz Weisshappel annaðist
undirleik, og innti hann hlut-
verk sitt af hendi með ágætum.
Hann er tvímælalaust einn okk-
ar bezti píanóleikari.
Um val laganna er það að
segja, að það var vel við hæfi.
En þó virðist kórnum yfirleitt
Sigurður Þórðarson söngstjórl,
takast betur með fjörug lög og
þróttmikil, en þau sem hægari
eru og þyngri í vöfum. Hann
nýtur sín langbezt, þegar hann
getur beitt styrkleika sínum,
enda þótt hinir mildari tónar
séu einnig oft prýðisvel túlk-
aðir.
Söngstjóra og söngvurum bár-
ust blómvendir, en áheyrendur
hafa oft látið meiri hrifningu í
ljós á samsöngvum Karlakórs
Reykjavíkur en í þetta sklpti.
Annan samsöng sinn hélt kór-
inn í gærkvöldi. Næsti samsöng-
ur verður í kvöld, en hinn fjórði
og síðasti á föstudagskvöld.
Miimingarorð:
Þuríður og Högni
Þann 7. okt. s. 1. andaðist, í
sjúkrahúsi í Reykjavík, Þuríður
Þorvaldsdóttir frá Melstað í Mið-
firði, húsfreyja á Bessastöðum
við Hrútafjörð. Hún var fædd
á Melstað 25. maí 1892, dóttir
hjónanna Sigríðar Jónasdóttur
og Þorvalds prests Bjarnarsonar.
Þuríður ólst upp í föðurgarði
með nokkrum systkinum. 14
ára gömul missti hún föður sinn,
vorið 1906, og var hún eftir það
með móður sinni og bræðrum,
er þá fluttust að Barði, næsta
bæ við Melstað, og bjuggu þar.
Snemma kom í ljós, að Þuríður
var miklum gáfum og góðum
kostum búin. Sextán ára að
aldri fór hún til náms í gagn-
fræðaskólann á Akureyri, haust-
ið 1908. Stundaði hún nám þar
næstu tvo vetur og útskrifaðist
þaðan vorið 1910. Næsta haust
fór hún í kennaraskólann í
Reykjavík og lauk þar burtfar-
arprófi eftir, tveggja vetra nám,
með mjög hárri einkunn, vorið
1912. Veturinn 1912—’13 var hún
kennari á ísafirði, en næsta
vetur í Húnavatnssýslu.
Árið 1914 giftist Þuriður,
Þorsteini bónda í Öxl í Þingi,
Björrissyni, Eysteinssonar. Þau
fluttust suður í Rangárþing og
bjuggu þar í nokkur ár, en
skildu eftir 6 ára hjúskap. Eftir
það var Þuríður um all mörg
ár heima 1 átthögum sínum við
barnakennslu og hjúkrunarstörf,
en árið 1930 giftist hún Bjarna
Björnssyni á Bessastöðum og
bjuggu þau þar síðan meðan
bæði lifðu.
Börn Þuríðar og fyrra manns
hennar voru fjögur. Einn son-
ur þeirra, Högni, lézt á unga
aldri, en þessi þrjú eru á lífi:
Helga, húsfreyja á Bessastöð-
um gift Einari bónda Björns-
syni.
Gyðríður, búsett 1 Hafnarflrði,
gift Ingvari sjómanni ívarssyni.
Björn, stúdent, nú í Háskól-
anum.
Þá er vel, þegar saman fara
vitsmunir og góðmennska. En
það var þetta tvent, sem sér-
staklega einkenndi Þuríði Þor-
Þuríður og Högni.
valdsdóttur. Vegna meðfæddra
hæfileika og góðrar menntunar
var hún mjög vel að sér, eink-
um í bókmenntum og sögu.
Hún unni mjög fögrum ljóðum
og kunni margt af þeim. Hún
var hispurslaus í allri framkomu,
drenglynd og hreinskilin, og
fylgdi hiklaust fram hverju því,
er hún taldi rétt vera, við hvern
sem var að skipta. •
Yngri sonur Þuríðar, Högni,
fæddist á Barði 25. jan. 1920.
Ársgamall för hann að Bessa-
stöðum til hjónanna Kristínar
Bjarnadóttur og Björns Jóns-
sonar bónda þar, sem tóku hann
í fóstur. Síðar fluttist móður
hans þangað, þá gift Bjarna,
syni þeirra Björns og Kristínar.
Hcgnl var mjög bráðger and-
lega og námshneigður. Hugur
hans stefndi að bókum og lestri,
framar öllu öðru. Éngin gjöf
var honum kærari en góð bók,
og alla þá aura, sem hann eign-
aðist, notaði hann til bóka-
kaupa. Bækur um íslenzka mál-
fræði og þjóðfræði voru honum
3
HANS MARTIN:
SKIN OG SKÚRIR
hrekkur við og flýtir að skella aftur bók, er hann grúfði sig yfir.
Hann roðnar og lítur forviða á móður sína.
„Láttu þér ekki verða bilt við, Occo minn. Ég veit, að þú ert
stundum að yrkja,“ segir móðir hans brosandi. „Þú þarft ekki
að skammast þín fyrir það.....Þetta gerði ég líka í gamla
daga.“
„Hefir þú ort, mamma?“ Augu drengsins ljóma af gleði.
„O-já. Fyllti hailar bækur af kvæðum — og baslaði líka við að
semja leikrit ....“
„Áttu þetta enn?“
„Nei. Ég brenndi það allt, þegar ég giftist. Það var í ágúst-
mánuði — ég kveikti upp í ofninum, rauðkynnti hann og brenndi
það allt. Það voru heitar kveðjur.“
„Fannst þér það ekki nógu gott?“
„Mér fannst það ekki þá. Nú myndi ég ef til vill hafa gaman af
ýmsu, sem ég páraði. En þá ætlaði ég að hefja nýtt líf með
föður þínum — ég ætlaði að brjóta allar brýr að baki mér. Ég
ætlaði ekki að sitja yfir ljóðagerð, þegar ég væri orðin húsfreyja
og móðir, og mér hefði ekki heldur unnizt tínii til þess. Giftar
konur sitja aðeins yfir heimilisreikningunum og vöggunni."
„Þess háttar mun aldrei verða mér fjötur um fót,“ segir Occo.
Móðir hans lítur forviða á hann. Drengurinn er alt I einu orð-
inn svo festulegur á svipinn.
„Hvernig getur þú fullyrt það, að þú verðir ekki orðinn heim-
ilisfaðir fyrr en varir? Framtíð fólks verður oftast öðru vísi en
það gerir sér í hugarlund í æsku.“
„Hver og einn skapar sjálfur framtíð sína,“ segir Occo.
„Karlmenn ef til vill,“ svarar hún — „en ekki konur.“
Hún mlnnist æskuvona sinna — gamall draumaheimur opn-
ast: Hvítt hús, sólskin, pálmaskógar, blátt haf — ungur maður
með hitabeltishjálm. í tuttugu ár hefir hún ekki séð þessa mynd
jafn greinilega í huga sínum sem nú .... Hún fyllist sárum
trega ....
„Mamma,“ segir sonur hennar hikandi — „ég vil hætta
skólanámi, þegar ég hefi lokið prófinu — það eru tvö ár þangað
til. Ég vil fá að fara að heiman. Ég ætla að vinna fyrir mér sjálf-
ur — og helzt vildi ég verða blaðamaður. Hans á langt nám fyrir
höndum, og mér finnst það fjarstæða, að ég verði ykkur einnig
byrði í mörg, mörg ár. Pabbi þrælar dag út og dag inn — hann
vinnur allt sumarið, þegar hann ætti að hvíla sig. Og langvinnt
nám er mér ekki að skapi.“
„Og hvert hefirðu hugsað þér að fara?“ spyr móðir hans.
Henni finnst hálsinn herpast saman — hún veit fyrirfram,
hvernig svarið muni hljóða.
„Eitthvað burt,“ segir Occo, „til fjarlægra landa. Mig langar til
þess að dvelja meðal brúnna þjóða — hvít hús, pálmalundir,
vefjarhettir .... allt gerólíkt því, sem er hér ....“
Nú verður stundarþögn.
„Lízt þér illa á það, manna?" .
„Ég skil þig mjög vel, Occo .... og ég vona, að þér megi auðn-
ast að koma fyrirætlunum þínum í framkvæmd. Og vera má, að
fólk geti einnig svaðal þrá sinni að lokum, ef það þráir eitthvað
nógu innilega .... En nú skulum við fara að sofa. Þú skalt
halda áfram við kvæðin þin á morgun .... Það er margt mjög
láglega ort hjá þér ....“
„Hefir þtj lesið það?“
„Já, ég hefi rænzt til þess. Þú lætur þetta liggja fyrir allra
augum. Þú ættir að geyma daghókina þína betur," segir hún
brosandi.
„Hefir þú líka lesið hana?“ spyr Occo og sótroðnar.
„Já, ég fann hana einu sinni i geymslunni. Ég hafði gaman
af henni. Og einu sinni lá hún niðri í stiga. Ég tyllti mér niður
og las. Það var aðeins eitt,- sem mér mislíkaði stórlega."
„Hvað var þaö?“
„Það var um stúlku, sem þú varst ástfanginn af. Þú varst að
lýsa því, hvað þig langaöi mikið til þess að kyssa hana.“
„Finnst þér það ljótt, þó að mig langaði til þess?“
kærastar. Þegar hann var um
*
fermingaraldur átti hann svo
margt góðra bóka, að sennilega
er eins dæmi um svo ungan
mann. _____
Það duldist engum, sem
kynntist þessum sveini, að þar
var gott mannsefni, og miklar
framtíðarvonir voru við hann
tengdar. En þær vonir áttu ekki
að rætast nema að litlu leyti
í þessum heimi. Högni Þorsteins-
son var í sveit þeirra ungu, sem
guðirnlr elska. Hann andaðist 3.
okt. 1935, aðeins 15 ára gamall.
Högni arfleiddi héraðsskólann
á Reykjum að bókasafni sínu,
en þar hafði hann stundað nám
síðasta veturinn sem hann lifði.
Skipulagsskrá fýrir bókasafns-
sjóð hans var staðfest 6. maí
1936. Stofnfé sjóðsins var bóka-
safnið og 1000 króna peninga-
gjöf frá Þuríði móður Högna og
Kristínu fósturmóður hans.
Næstu árin styrkti Þuríður sjóð-
inn með fégjöfum til viðbótar.
Sjóður þessi var fenginn Reykja-
skóla til eignar, og skal honum
varið til viðhalds og eflingar
bókasafnlnu.
| Með þessari góðu gjöf hafa
| þau Högnij, móðir hans og
{fóstra, lagt drjúgan skerf til
eflingar Reykjaskóla og menn-
ingar því unga fólki, sem þang-
að sækir þroska og fræðslu. En
bókasafnið er um leið minnis-
varði þessa unga gáfumanns og
velgerðamanns skólans. Og
mynd af honum prýðir þar eitt
stofuþil.
Það var engin tilviljun að
Þuríður Þorvaldsdóttir eyddi
mörgum árum ævi sinnar við
uppfræðingu ungmenna og
hjúkrun sjúkra. Hún hafði ætíð
það markmið fyrst og fremst, að
verða öðrum að liði. Það var i
góðu samræmi við fórnarvilja
hennar, að segja þeim ungu til
vegar og hjálpa þeim veíku.
Þannig var lif og starf prests-
dótturinnar á Melstað. Og hinn
ungi sonur hennar eyddi líka
sínum fáu árum til heilla sam-
tíðarmönnunum og þeim, sem á
eftir koma. Þess vegna fylgir
birta og ylur minningunum um
þau í hugum okkar Miðfirðinga.
Skúli Guðmundsson.
L. C. Smith & Corona Typewriters, Inc. geta nú aftur af-
greitt hinar vel þekktu
L. C. SMITM RITVÉLAR.
Einkaumboð:
Samband ísl. sasnvinnufélaga.
M álverkasýning
Mikil og sérstæð málverkasýning, þar sem eru meðal
annars nokkur af frægustu verkum hinna gömlu heims-
p kunnu málara, verður haldin í Oddfellowhöllinni.
Málverkin seljast:
Fimmtudaginn 4. apríl kl. 10—22
Föstudaginn 5. apríl kl. 10—22
:! Á sölusýningunni eru aðeins 1. fiokks málverk, mjög
Ijmerkileg og athyglisverð.
(Egil Nielseh, Mylin Petersen).

FI.\M'R JóxVSSOA:
MÁLVERKASÝNING
í Sýningarskála myudlisiarinanna.
Opin daglega kl. 10-10.

Verzlun Ingþórs
Til að auka ánægjuna
Ingþór hefur flest.
Simi 27.
Selfossi. Þar að koma þú skalt muna
að þér er sjálfum bezt.
Vélsmiðjan Oddi h.f.
Strandgötu 49, Akureyri, sími 189
pósthólf 121, simnefni Oddi.
Starfrækjum sérstaka deild til viðgerffar á alls konar
landbúnaffarvélum. Bændur, skiptið viff eina verk-
stæffiff, sem hefir sérstaka deild fyrir vélar yffar.
Vélsmiðjan Oddi h.f.
Fragtskip í smíðum
Nokkur fra^tskip fra 600—3500 tn.,
1 smíðum, tilbúin á árinu 1947 og fyr, eru til sölu, ef samið
er strax. Einnig 100 tn. línuveiðari byggður í Þýzkalandi
1937, nýklassaður, með 412 ha. gufuvél, með olíukyndingu.
Nánari upplýsingar hjá undirrituðum.
Gísli Indriðason
Sími 6530.
Lækjargötu 10 R.