Tíminn - 14.06.1946, Blaðsíða 1

RITSTJÓRl:
ÞÓRA UNN ÞÓRARINSSí >N \
ÚTQEFAMDI:
PRAMSÓJINARPLOICKTTR tnn
Símai' 23S3 og 437)
PRENTSMIÐJ AN EDDA h.í
30. árg.
RITST JÓRASKRIPETOFUR:
EDDUHÚSI. Ur.dareötTi 9 A
Símar 2353 og 4378
APGREIÐSLA. INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRrPSTOPA:
EDDUHÚSI, Llndargötu B A
Slml 2323
Reykjavík, föstudaginu 14. júní 1946
104. Mað
Fjölbreytt hátíðahöld! Framsóknarmenn
í Reykjavík 17. juní > Reykjavík!
ÞjóShátíðanefnd Reykjavík-
urbæjar hefir skýrt blaðamönn-
um frá fyrirhuguðum hátíða-
höldum hér í bænum- 17. júní.
Kosningaskrifstofa B-listans
er í Edduhúsinu við Lindargötu.
Opin 10—10 daglega. Sími: 6599.
Framsóknarmenn í Reykjavík,
Herferð íhaldsins gegn Hermanni Jónassyni:
Hátíðahöldin eru með svipuðu komið í kosningaskrifstofuna og
sniði og í fyrra. Þau hefjast með takið virkan þátt í kosningabar-
skrúðgöngu frá Háskóla íslands áttunni undir kjörorðinu: Pálmi
kl. 1.15. Guðsþjónusta verður Hannesson skal á þing.
haldin í Dómkirkjunni kl. 1.30 j
og predikar þar biskupinn yfir J---------------------:---------
íslandi, herra Sigurgeir Sigurðs- j
son. Guðsþjónustunni lýkur kl. j
2 og leggur þá forseti íslands,
Sveinn Björnsson, blómsveig að
fótum líkneskis Jóns Sigurðs-
sonar á Austurvelli. Að lokinni
þeirri athöfn mun L,úðrasveit
Reykjavíkur leika þjóðsönginn.
Því næst mun forsætisráðherra
flytja ræðu af svölum Alþingis-
hússins. En að ræðu hans lokinni
munu íþróttamenn ganga skrúð-
göngu frá Austurvelli til íþrótta-
vallarins, og fer þar fram keppni
í írjálsum íþróttum. Verður 17.
júní-mót Í.S.Í. sett þar kl. 3.15.
Um kvöldið hefjast hátíða-
höldin aftur kl. 8.15 og verða þá
í hljómskálagarðinum. Þar verð-
ur fjölbreytt skemmtiskrá,
ræðuhöld, upplestur og söngur.
Að lokum verður dansað á sól-
eyjargötunni til kl. 2 um nótt-
ina.
Afturhaldið ofsækir þá mest, sem eru
astir forustumenn umbótanna
traust-
SUMARTIZKAN I PARIS
Framsóknarmenn
nm land allt!
Framsóknarmenn, sem farið
að heiman fyrir kjördag, 30.
júní, munið að kjósa áður en
þið farið, hjá næsta hrepp-
stjóra eða sýslumanni.
Framsóknarmenn, sem eruð
fjarverandi og verðið það fram
yfir kjördag, 30. júní, munið að
kjósa strax hjá næsta hrepp-
stjóra, sýslumanni eða' skip-
stjóra ykkar, svo að atkvæðið
komist heim sem allra fyrst.
Framsóknarmenn! Takið allir j
virkan þátt f kosningabarátt- j
unni. Látið ekki dragast að
gera aðvart um fjarstadda kjós-
endur, sérstaklega þá, er dvelja
erlendis. Munið að ekkert at-
kvæði má glatast.
Lcitið allra upplýsinga og að-
stoðar hjá kosningáfulltrúum
flokksins, kosningamiðstöðvum
kjördæmanna og
KOSNINGASKRIFSTOFUNNI
í REYKJAVÍK,
Edduhúsinu, Lindargötu 9 A
Sími: 6066.
Þessar myndir eru af tízkuklæönaSi kvenna í París nú í sumar. En París er nú aftur oröin tízkumiðstöð heims-
ins. Myndirnar cru af þremur tegundum af léttum sumarklæðnaði. Það má nota sömu blússuna við síðbuxur,
stuttbuxur og pils. Slíkt kemur sér vel, þar sem vefnaðarvörur eru nú af skornum skammti víða um heim.
Stjórnarflokkarnir óttast kosn-
ingu Pálma Hannessonar
Kosning Irnns er líka tryggffl, ef stuðnings-
mesin lians vinna ötullega í kosninga-
baráttunni
Gömlu bæjarflokkarnir þrír eru vel samtaka um lævíslegan
áróður, sem rekinn er leynt og ljóst gegn Framsóknarmönnum
í Reykjavík. Þeir og þeirra útsendarar nauða á því sýknt og heii-
agt við alla þá, sem líklegir eru til stuðnings við Pálma Ilannes-
son, í þessum kosningum, að það sé að fleygja atkvæði sínu að
kjósa lista Framsóknarmanna. Hann sé vonlaus með öllu.
Hvað fá Reykvíkingar fyrir þær 40
mifjónir sem þeir greiða í útsvör ?
Ranglátar liækkanir á lágtekjjumönnum
Útsvarsskráin kom fyrir almenningssjónir í gær — bók,
sem gjaldendum í Reykjavík mun verða tíðflett næstu daga.
Útsvörin eru nú hærri stórum en þau hafa nokkurn tíma
áður verið, og mun þó mörgum hafa fundizt nóg um þær
byrðar, er á þá hafa veríð lagðar hingað til, ekki sízt ef
við það er miðað, hverju bæjaryfirvöldin fá áorkað til
hagsbóta og nytsemdar fyrir það fé, sem þeir heimta af
bæjarbúum.
Útsvörin nema nú alls um 40 milj. króna. í fyrra námu
þau 33 miljónum og hafa þau því hækkað um 7 miljónir.
Aðeins útsvörin í Reykjavík nema því orðið meira en tvö-
földum öllum tekjum ríkisins fyrir stríð, en þar við bæt-
ast svo tugir miljóna, sem almenningur greiðir fyrir afnot
hitaveitu, rafmagns, gass, vatns, hafnarmannvirkja, lóða
og þess háttar, því að þetta stendur allt undir sér sjálft,
og gjöldin til séreignastofnana bæjarins meira að segja svo
há, að þær skila sumar miklum arði.
Útsvarsskráin og þær gífurlegu tölur, sem þar blasa við,
hljóta fyrst og fremst að vekja fólk til umhugsunar um
það, hvað það fái fyrir þær miklu fjárhæðir, sem því er
gert að greiða, og hvort ekki muni vera eitthvað meira en
lítið bogið við stjórn bæjarins og meðferð fjármunanna.
Sjálfur útsvarsstiginn, sem álögurnar eru miðaðar við,
er að vísu ekki mikið breyttur gjaldendum í óhag, en ofan á
öll útsvörin var að niðurjöfnun lokinni bætt 10%, Kemur
sú tilhögun harðar niður á lágtekjumönnum og þeim, sem
miðlungstekjur hafa, heldur en stórgróðamönnunum. Mætti
útsvarsskráin verða mörgum kjósendum í Reykjavík lær-
dómsrík og minnisstæð bók að þessu sinni.
Framsóknarmenn í Reykja-
vík þekkja þennan tón frá fornu
fari, meðal annars frá bæjar-
stjórnarkosningunum í vetur.
Þá var þessu herbragði óspart
beitt. Þessir áróðursmeistarar
urðu sér þá til skammar. Það
lögðu ekki svo margir eyrun við
þessum lævíslega són sem þeir
ætluðu. Pálmi Hannesson situr
nú með sæmd í bæjarstjórn
Reykjavíkur og ber þar af öðrum
fulltrúum um áhuga og vitur-
legar tillögur. Það er því farið
að sljóvgast bitið í þessu vopni
andstæðinganna. Það mun að-
eins verða til þess að brýna á-
huga allra þeirra, er styðja vilja
kosningu Pálma Hannessonar.
Framsóknarmönnum mun við
þessar kosningar koma liðveizla
úr ýmsum áttum, í Reykjavík
ekki síður en annars staðar.
Innan stjórnarflokkanna sjálfra
er mögnuð óánægja með ríkis-
stjórnina og hennar aðgerðir og
aðgerðalassi, og margir af göml-
um fylgismönnum stjórnar-
flokkanna taka nú höndum
saman við Framsóknarmenn,
hvað sem taumlausum áróðiú
allra þeirra kosningasmala líður.
Þessir menn sjá, að með mark-
vissu starfi má vel takast að
koma Pálma Hannessyni á þing,
og enda þótt það misheppnað-
ist munar um hvert atkvæði,
sem B-listinn hlýtur umfram
atkvæðatöluna frá bæjarstjórn-
arkosningunum, því að það eru
kröftug andmæli gegn ríkis-
stjórninni og öllu hennar sukki
og ráðleysi.
Stuðningsmenn B-listans
munu þvi greiða stjórnarflokk-
unum og óviðurkvæmilegur á-
róðri þeirra atkvæði á hinn
eina rétta hátt. Þeir munu hasla
sér völl og fylkja liði til úrslita-
sóknar. Herðið kosningavinnuna
öll þið, sem viljið stuðla að fylg-
isaukningu B-listans að þessu
sinni. Gefið ykkur fram við
kosningaskrifstofu B-listans og
veitið henni þær upplýsingar all-
ar, er að haldi mega koma, og
hvetjið aðra til þess að gera
slíkt hið sama. Sýnið kunningj-
um og samstarfsfólki ykkar
fram á, hvað gera beri í þessum
kosningum. Með samstilltu átaki
allra' næst góður árangur. Til
starfa og giftudrjúgra átaka,
B-listamenn.
Hátíðahöld Mennta-
skólanemenda
Dagskrá hátíðahalda Mennta-
skólans þ. 16. júní n. k. í til-
efni af 100 ára afmæli hans
hefir nú verið endanlega ákveð-
in. Hátíðahöldin hefjast kl. 1,30
með athöfn í hátíðasal skólans.
Þar á eftir verður skrúðganga
allra stúdenta og annarra gam-
alla nemenda skólans suður
í kirkjugarð. Lagðir verða blóm-
sveigar á leiði þeirra rektora
skólans, sem þar hvíla. Skrúð-
gangan endar við Menntaskól-
ann og veröur þar flutt ræða
og kór syng.ur,
Kl. 6.30 um kvöldið hefst borð-
ha,ld í stærstu samkomuhús-
um bæjarins.
í hverju húsi verða ræðuhöld,
en stúdentakórinn og aðrir
söngkraftar munu ganga milli
staðanna.
Ætlast er til að borðhaldinu
ljúki kl. kl. 9.30 og munu síð-
(Framhald á 4. síðu).
^Ofsókn þcss gegn lícrmaiini Jónassyni sýiiir,
að hann er sá stjórnmálamaður sem alþýðan
getur treyst bezt
Síðan Hermann Jónasson lagði af stað til fundarhalda í kjör-
öæmi sínu, virðast „vitsmunaverurnar“ á Mbl.-skrifsrtofunum
hafá orðið hans mikið varar í draumum sínum. í svefnrofunum
sjá þær hann brugga alls konar vélabrögð gegn íhaldinu og
,,máttarstólpum“ þess, jafnvel stofna til sundrungar meðal hús-
karla á stjórnarheimilinu. Það er vondur maður, Hermann Jón-
asson, samkvæmt vitnisburði allra, sem Ylfingum þjóna. 1—2
stríðsgróðamiljónum væri vel fórnandi til að gera slíkan mann
pólitískt óskaðlegan. Á meðan sá maður geng;ur ekki til hlýðni
við „máttarstólpana,“ getur verið ónæðissamt að vera lítill karl,
sem slysast hefir í stjórnarráð með svartan blett á tungu.
Það mun nú vera enn nálega|aður með lögum. Vorið 1939 var
tuttugu ár síðan íhaldsforystan
í Reykjavík veitti Hermanni
Jónassyni fyrst athygli. H. J.
hafði þá fyrir skömmu lokið
háskólaprófi og tekið til starfa
sem lögfræðingur. Glöggir menn
í íhaldinu þóttust sjá, að þarna
væri efni í mikinn stjórnmála-
mann. Þeir fóru þess á leit við
H. J., að hann tæki að sér fram-
boð fyrir íhaldið í Reykjavík.
En H. J. neitaði boðinu. Það
var ekki ætlun hans að ganga
íhaldsflokknum á hönd, þó að
hann væri langsterkasti flokk-
ur lands og réði lögum og lof-
um í Reykjavík.
Þeim, sem þetta ritar, er ekki
kunnugt, hvort H. J. hefir þá
verið búinn að taka afstöðu til
stjórnmálaflokka að öðru leyti.
En um áramót 1929—’30 kom
hann opinberlega fram í stjórn-
málum, sem efti maður á lista
Framsóknarflokksins, við bæj -
arstjórnarkosningar í Reykjavík,
en þar háfði flokkurinn eigi átt
fulltrúa fyrr. Tveir efstu menn
listans hlutu kosningu, H. J. og
dr. Páll Ólason. Á því kjörtíma-
bili lá við að íhaldið missti
borgarstjórann sakir tregðu
þess til framkvæmda í Sogs-
málinu.
En kynni íhaldsins af Her-
manni Jónassyni héldu áfram
Sama árið og Strandamenn
kusu hann á þing varð hann
forsætisráðherra landsins. Af
hálfu stj órnárinnar kom í hans
hlut að undirbúa og fram-
kvæma afurðasölulöggjöfina,
sem rétti fjárhag bændastétt-
arinnar eftir kreppuna. En á
löggjöf þessari og framkvæmd
hennar, hamaðist íhaldsforystan
í Reykjavík með næstum óskilj-
anlegum fitonsanda (margir
íhaldsmenn vildu pappírslög og
annað ekki). Á fjölmennum
fundi á Akureyri æpti Ólafur
Thors út yfir fundarsalinn:
„Framsóknarflokkurinn er dauð-
ur“. Síðan eru tæp ellefu ár, og
hrakspáin reyndist ekki merk
ari en annað, sem fram gengur
af munni þessa manns. Við
kosningarnar 1937, þegar ráðu-
neyti H. J. hafði verið þrjú ár
í stjórn vann Framsóknarflokk-
urinn fjögur þingsæti og mundi
hafa haldið þeirri tölu hingað
til, ef réttur sveitakjördæm-
anna hefði ekki verið minnk-
traust H. J. orðið það mikið,
að Sj álf stæðisf lokkurinn taldi
réttast að ganga í þriggja
flolcka landstjórn undir forystu
H. J., meðal annars til að leysa
vandræði útgerðarinnar. Hafa
sumir Sjálfstæðismenn síðar
grobbað af að hafa sýnt stærsta
atvinnuvegi landsins þennan
þegnskap. En það mun mál
flestra, er til þekkja, að H. J.
hafi reynzt giftudrjúgur for-
ystumaður samstjórnar þessar-
ar þau þrjú ár, sem hún var
starfandi, en mörg stór og
vandasöm mál bar þá að hönd-
um, bæði innanlands og einnig
í sambúð við aðrar þjóðir.
Það hefir löngum verið við-
kvæði Sj álfstæöisforsprakkanna
og vina þeirra, að H. J. hafi
harmað mjög brottför sína úr
ráðherrastóli. Slikt er ótrúleg
saga, þegar málavextir eru
athugaðir. Þeir sem slíku ljá
eyra, muna víst ekki, að H. J.
sagði af sér i nóvember 1941
og óskaði, að flokkar þeir sem
þá drápu dýrtíðarlögin, tækju
að sér að stjórna eftir því, sem
þeir teldu heppilegast. En þegar
flokkar þessir brugðust þing-
ræðislegri skyldu sinni, lét H. J.
til leiðast að veita ráðunevtinu
forystuna í bráðina, til þess eins
að afstýra kosningu um hávet-
ur. Ef hann og Eysteinn Jónsson
hefðu viljað lítillækka sig til
að þola brigðmæli samstarfs-
manna sinna í stjórnarskrar-
málinu og dýrtíðarmálin^ á
útmánuðum 1942, og. ásamt
flokki sínum brugðist kjósend-
um sínum og „makkað“ við
andstæðingana, hefði stj órnin
sjálf^agt getað haldið áfram
undir forystu H. J. Afstaða H. J.
sem stjórnarforseta á þessum
tíma er einmitt glöggt dæmi um
heiðarlegan og traustan stjórn-
málaforingja, sem ekki vinnur
það til valda að bregðast því, er
hann hyggur rétt verá. Hið
sama kom í ljós haustið 1944,
er núverandl stjórn varð til
H. J. og Framsóknarflokkur-
inn kusu þá fremur að vera ut-
an ríkisstjórnar, en að leggja
blessun sína yfir ranglæti verð-
bólgunnar.
Framsóknarmenn bera mik-
ið traust til formanns sins, og
það með réttu. Þeir eiga þar
(Framhald á 4. slðu).