Tíminn - 23.08.1946, Page 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEPANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Slmar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
RITSTJ ÓR ASKRIFSTOPOR:
EDDTTT ' SI. Undargötu 9 A
Simar 2353 og 4373
APGREIÐSIjA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Lh.dargötu 9A
Simi 2323
30. árg.
Reykjavík, föstudagiim 23. ágúst 1946
152. hlað
Skógrækt ríkisins kaupir og frið-
ar nýjar lendur í Fnjóskadal
Það er von og draumur allra góðra íslendinga, að sem flest sár
landsins verði grædd og gróðri, sem enn er óeyddur, verði forðað
frá tortímingu. Störfum Skógræktar ríkisins er því fylgt af athygli
af mjög mörgum, þótt því miður hafi sú stofnun ekki enn það
fé handa á milli, sem æskilegt væri og raunar nauðsynlegt. Nokkuð
er þó aðhafzt á hverju ári. Nú í sumar er til dæmis verið að
stækka friðaða svæðið í Fnjóskadal.
í þessum tilgangi hefir Skóg- ^ eignarhaldi á Vagla- og Þórðar-
á allmiklum 'staðalöndum og friðað þau eins
'og kunnugt er.
ræktin fest kaup
lendum í Fnjóskadalnum, hálfan
Lundarskóg og lönd býlanna
Belgsár og Bakkasels, sem eru
innar í dalnum austan Fnjósk-
ár. Þar eru enn talsverðar skóg-
arleifar.
Þessar lendur er verið að
girða. Þegar því er lokið, eru öll
helztu skógarsvæðin í Fnjóska-
dal friðuð.
Áður hefir Skógræktin náð
Þá er Skógræktin að láta
girða Hálsmela, þar sem fyrr-
um var mikill skógur. Er það
von manná, að þar vaxi skógur
að nýju, ef landið fær að njóta
friðunar, því að víða bólar þar
á birkiöngum, sem eru að leit-
ast við að festa þar rætur, en
hafa ekki náð að vaxa sökum
ágangs búfjár, er stýfir jafn-
óðum niður við rót.
GUNNAR HUSEBY
varpar kúlunni 15,98
Evrópumeistaramótið í frjáls-
um íþróttum hófst i Osló í gær.
Eru á því 365 keppendur frá
tuttugu þjóðum.
Einnig. hefir verið sett
fimmtánda þing Sambands
f r j álsíþróttamanna.
Mikið fjölmenni er saman-
komið í höfuðborg Noregs komið
víðs vegar að, þar á meðal þús-
undir íþróttamanna. Blaðamenn,
sem senda fréttir af mótinu út
um allan heim, eru taldir vera
330.
íslenzku iþróttamennirnir
hafa æft sig kappsamlega síðan
þeir komu til Osló, og á æfingu
í fyrradag setti Gunnar Huse-
by nýtt <slæsilegt íslandsmet í
kúluvarpi. Varpaði hann kúlunni
15,98 metra.
Þetta hefir mjög aukið kapp
og sigurvilja íslendinganna og
drjúgum styrkt þær vonir, að
Gunnar beri sigur úr býtum 1
kúluvarpinu.
VALUR VANN
REYKJAVÍKUR-
MÓTIÐ
Reykj avíkurmcjltinu í knatt-
spyrnu er lokið, og urðu úrslit
þau, að Valur vann meistara-
titilinn með 5 stigum. KR fékk
3 stig, Fram 3 stig og Víkingur 1.
Þetta er í níunda skiptið, sem
Valur vinnur Reykjavíkurmótið.
Kappleikirnir voru fimm.
Hinn fyrsti fór fram milli KR og
(Framhald á 4. síöu).
brotnar —
3000 síldartunnur
í sjóinn
Árdegis á miðvikudaginn
varð sá atburður á Siglufirði, að
bryggja söltunarstöðvar Sigl-
firðinga brotnaði niður á löng-
um kafla. Um þrjú þúsund síld-
artunnur, sem á bryggjunni
voru, féllu í sjóinn.
Enginn maður meiddist.
Unnið hefir verið að því að
ná tunnunum úr sjónum.
Drottningin rekst á
hafnargarðinn í R.vík
„Dronning Alexandrine“ átti
að fara frá Reykjavík í fyrra
kvöld áleiðis til Kaupmanna-
hafnar. En þegar skipið var að
fara aftúr á bak út af innri
höfninni, rakst það á vestri
hafnargarðinn og stóð þar fast.
Það tókst þó fljótlega að losa
skipið. Voru vírar festir upp á
hafnarbakkann og vindur skips-
ins látnar draga það út. Magni
dró svo ^kipið upp að.
Skemmdir munu hafa orðið
nokkrar á skipinu, og mun það
tefjast hér lítillega vegna
þessa óhapps. Er það mjög
bagalegt, ekki sízt fyrir þá, sem
höfðu tekið sér far með skipinu.
En farþegar munu hafa verið
um eitt hundrað.
íslenzkur hafnsögumaður var
á skipinu, er óhappið vildi til.
Orsök slyssins er talin sú, að
vélar skipsins biluðu, svo að það
hélt áfram að renna aftur á
bak, þegar kippa átti fram.
Ensku bændurnir öBium öðrum
fremri í tækni við störf ssn
” Bretlandsstjórn leggur kapp á það, að land-
bunaðurinn verði öndvegis atvinnugrein
KISA FÆR SER MIDDEGISLUR
ÞaS kann einhver að láta sér detta í hug, að þessi mynd sé af spænska
undrakettinum, sem sagt var frá hér í blaðinu í gær. Svo er þó ekki. Þetta
er ram-ísienzk kisa og vel upp alin í hvívetna. Að þjóðlegum sið hefir hún
nú fengið sér blund eftir matinn og notar aðra loppuna fyrir kodda. Það
hressir hana strax, þótt ekki nema rétt renni í brjóstið á henni.
Frá skákþingi Norburlanda:
Jafntefli Gubmundar
Agústssonar og Rojahns
Tíminn birti á dögunum eina skák frá skákþingi Norðurlanda
í Kaupmannahöfn. Hefir blaðið hlotið fyrir það þakkir frá all-
mörgum lesendum sínum. — Hér birtist önnur skák, er þeir Norð-
maðurinn Rojahn og Guðmundur Ágústsson tefldu.
Víðtal vif$ Haiik Jöriiiidsson kennara á
á llvaimeyri.
Haukur Jörundsson kennari á Hvanneyri er nýkominn heim
frá útlöndum, þar sem hann hefir dvalið nokkuð á annað ár við
framhaldsnám. Hitti tíðindamaður Timans hann að máli í gær
og spurði hann frétta af ferðum hans og innti hann eftir ástandi
og nýjungum á sviði landbúnaðarins í Englandi.
— Eg hefi nú dvalið rúmt ár
í Englandi, sagði Haukur —
fyrst í landbúnaðarháskóla í
grennd við Nottingham, þar sem
ég kynnti mér sérstaklega land-
búnaðarvélar, og síðan í raf-
magnsdeild háskólans í Nott-
ingham, þar sem ég lagði eink-
um stund á að kynnast notkun
rafmagns til sveita..
Að þessum námstíma loknum
ferðaðist ég um Norðurlönd í
tvo mánuði og reyndi, eftir því
sem tími vannst til, að kynnast
notkun • landbúnaðarvéla þar.
Grettistak enskra bænda.
Kaupm.höfn 3. ágúst 1946.
Hvítt:
Ernst Rojahn
(Noregur).
Svart:
Guðmundur Ágústsson
(ísland).
1. c2—c4, Rg8—f6; 2. Rbl—c3,
g7—g6; 3. g2—g3, Bf8—g7;
Svona auðvelt er ekki að tefla
byrjunina fyrir svartan. Reyn-
andi var 3..... d7—d5; svart
lendir nú í alvarlegum örðug-
leikum frameftir öllu tafli, sbr.
einnig athugasemdir við skák
Ásmundar Ásgeirssonar og
Kinnmarks, frá sama móti, sem
birtist í Tímanum‘13. þ. m.
4. Bfl—g2, c7—c6; 5. e2—e4!,
0—0; 6.Rgl—e2, e7—e5; 7. 0—0,
d7—d6; 8. d2—d4, Rb8—d7; 9.
b2—b3, Dd8—c7; 10. Bcl—b2,
Hf8—e8; 11. Ddl—d2, e5Xd4;
12. Re2Xú4,
og nú blasir hún við, veilan í
stöðu svarts, peðið á d6, sem
ekkert peð getur hjálpað í bar-
FRÁ FLUGSÝNINGUNNl Á REYKJAVÍKURFLUGVELLINUM
Hér sjást flugtækin í röð fyrir framan áhorfendasvæðið á sýningu Sviffiugfélagsins síðastliðinn sunnudag.
áttunni og aldrei er hægt að ýta
fram nema í opinn dauðann.
12.....Rd7—c5; 13. Hfl—el,
Bc8—d7; 14. Hal—dl, Ha8—
d8; 15. Bb2—a3,
Fyrst hvítt ætlar ekki að drepa
riddarann á c5, er þetta til-
gangslaus leikur.
15.....Bg7—f8; 16. Rd4—
c2, Bd7—g4; 17. f2—f3, Bg4—
c8; 18. Dd2—f2, a7—a5; 19. Hdl
—d2, b7—b6; 20. Hel—dl, Bf8—
g'7; 21. Rc2—d4, Bg7—h6; 22.
Hd2—e2, Bc8—a6; 23. f3—f4,
Bh6—g7; 24. h2—h3, Ba6—b7;
25. Ba3—b2, Rf6—d7; 26. g3—g'4,
Rc5—e6; 27. RXR, HXR; 28.
g4—g5, He6—e8;
Hvítt hótaði f4—f5.
29. h3—h4, Rd7—c5; 30. h4—
h5, Bb7—c8; 31. Df2—h4, Dc7
—d7; 32. Bg2—f3, Dd7—h3; 33.
DXD, BXD; 34. Kgl—h2, Bh3
—c8; 35. Kh2—g3?,
Einfaldast og sterkast var
strax í 34. leik h5—h6! og staða
svarts virðist óverjandi hvort
sem biskupinn fer til f8 eða h8,
eða hann drepur á c3. Nú fær
svart hins vegar möguleika til
uppskipta og dálítið mótspil.
31....., pXp; 36. Hdl—hl,
Bc8—g4; 37. BXB, pXB; 38.
KXP, BXR; 39. BXB, RXe4;
Rangt var HXe4, vegna 40.
He2—h2.
40. Bc3—b2, d6—d5; 41. Bb2
—e5, Hd8—d7!; 42. Hhl—h6,
He8—e6; 43. c4Xd5, HXH; 44.
PXH, pXP! 45.He2—c2, f7—f6;
46. Be5—d4, Kg8—f7; 47. f4—
f5, Re4—c5; 48. Kg4—f3, Hd7--
e7; 49. BXR, He7—c7; 50. Hc2—
g2, Hc7Xc5; 51. Hg2—g'7f, Kf7
—f8; 52. Hg7Xh7, Kf8—g8; 53.
(Framhald á 4. slöu).
— Hvað segir þú um véla-
notkun Englendinga við land-
búnaðarstörf?
— Ég hygg, að enskir bænd-
ur hafi meiri og betri vélakost
til daglegra starfa við landbún-
aðinn heldur en bændastétt
nokkurs annars lands. Og véla-
notkunin eykst jafnt og þétt.
En stærsta stökkbreytingin í
þessu efni varð þó á stríðsárun-
um. Samhliða þessu hefir
landbúnaðarframleiðsla aukizt
stórlega eins og bezt má marka
af því, að fyrir stríð framleiddu.
Bretar ekki 30 af hundraði ■■
þeirra landbúnaðarvara, sem j
þeir þurftu að nota, en nú fram- J
leiða þeir orðið 70 af hundraði.
Þetta hefir gerzt á sama tíma
tíma og ungir menn voru tug-
þúsundum saman teknir frá
landbúnaðarstörfum og settir í
herþjónustu. Að vísu komu í
stað þeirra stúlkur úr borgunum,
en þær kunnu lítt til landbún-
aðarstarfa fyrst í stað. En að
langmestu leyti er þessi mikla
breyting aukinni véíavinnu að
þakka. Það er fyrst og fremst
vélunum að þakka, að enskir
bændur gátu lyft þessu grettis-
taki á hinum voveiflegustu
tímum.
Landbúnaðurinn öndvegis-
atvinnuvegur,
— Bretar leggja nú mjög
mikla áherzlu á landbúnaðinn?
— Það er ekki sízt hvað styrj-
öldin, sem hefir opnað augu
manna þar í landi fyrir gildi
landbúnaðarins. Hefði landbún-
aðarframleiðslan ekki verið
jafn mikil og hún var, myndi
þjóðin sennilega hafa verið
svelt inni. Og það stóð víst oft
tæpt um matvælabirgðirnar,
meðan verst horfði. Þannig
voru einu sinni áriö 1940 ekki til
nema tveggja vikna matarbirgð-
ir í landinu. En þá gat landbún-
aðurinn miðlað nægilegum mat-
vælum handa þjóðinni til þess
að framfleyta lífinu.
Ráðstafanir stjórnarinnar.
— Hafa stjórnarvöldin ekki
gert ýmsar ráðstafanir til þess
að tryggja afkomu bændanna
og viðgang landbúnaðarins?
• — Fólkið leitar úr sveitunum
til borganna í Englandi sem víð-
ast annars staðar. Við þessu vill
enska stjórnin sporna, þvi að
þessi þróun þykir ekki æskileg.
Hún hefir þess vegna tryggt
enskum bændum ákveðið lág-
marksverð á framleiðslu sinni
næstu fimm ár. Auk þess hefir
þeim verið veittur margvísleg-
ur stuðningur annar, svo sem
við framræslu lands og dreif-
ingu leirs á létt land og svæði,
þar sem sandfok herjar.
En það eru líka lagðar ýmsar
hömlur á landbúnaðinn af hálfu
stjórnarvaldanna, einkum til
þess að tryggja það, að megin-
áherzla verði lögð á matvæla-
framleiðsluna. Þannig er mönn-
um bannað að rækta blóm á
stærra bletti en einum tiunda
hluta þess lands, sem þeir hafa
ráð yfir.
Nýjung, sem við ættum að
gefa gaum að.
— Þú "minntist á dreifingu
leirs á land, sem sandfok herj-
ar. Er þaö ekki aðferð, sem við
gætum haft gagn af?
- Það má vel vera. Englend-
ingar bera þennan leir á í'stór-
um stíl. Eru notaðar stórvirkar
vélar til þess að grafa hann upp,
og honum er einnig dreift í sér-
(Framhald á 4. síðu).
Neðan máls í blaðinu í dag
birtist útvarpserindi, sem Bjarni
M. Gislason skáld flutti fyrir
skömmu. Þetta erindi er með
þeim hætti, að ætla má, að
ærið marga fýsi að lesa það,
enda þótt það hafi verið flutt í
útvarp — og jafnvel fremur, ef
þeir hafa átt kost á að hlusta á
það.