Tíminn - 06.09.1946, Side 3

161. blað
TÍMINTV, föstudagiim 6. sept. 1946
3
Fimmtug:
Jakobína Ásgeirsdóttir
Laugavegl 69.
Fimmtug verður í dag Jako-
bína Ásgeirsdóttir, Laugaveg
69, Reykjavík, kona Guðmund-
ar Helgasonar trésmíðameist-
ara. Hún er Vestfirðingur að
ætt og uppruna, fædd að Álfta-
mýri við Arnarfjörð 6. septem-
ber 1896. Foreldi’ar hennar voru
Þóra Árnadóttir og Ásgeir Ás-
geirsson. Var hann bróðir Gísla,
er lengi bjó á Álftamýri. Börn
þeirra *oru 13 og var Jakobína
elzt þeirra. Nokkurra vikna
gömul var Jakobina tekin í
fóstur til hjónanna í Feigsdal
í Arnarfirði, þeirra Ragnheiðar
Jensdóttur og Guðmundar
Jónssonar, og ólst hún upp hjá
þeim að öllu leyti sem þeirra
eigið baim. Ragnheiður dvaldi
síðan jafnan hjá henni og er
látin fyrir fáum árum.
í nóvember 1914 giftist Jako-
bína Guðmundi Helgasyni frá
Hofi í Dýrafirði, hinum ágæt-
asta manni. Búskap að Söndum
í Dýrafirði hófu þau 1915 og
bjuggu þar til ársins 1930, er
þau fluttu til Hafnarfjarðar, og
tveimur árum síðar fluttu þau
til Reykjavíkur og hafa dval-
» ið þar síðan. Hefir Guðmundur
aðallega stundað húsasmíðar.
Böi-n þeirra eru fjögur, tveir
synir og tvær dætur, sem nú eru
uppkomin.
Jakobína hefir jafnan veitt
fjölmennu heimili forstöðu af
myndarbrag og átt þar annríki
mikið. Eftir að þau hjónin
fluttu til Reykjavíkur hefir þar
verið athvarf margra, sem til
bæjarins hafa þurft að leita um
lengri eða skemmri tíma, eink-
um úr átthögunum vestra, en
tryggð hennar við átthagana og
fólkið, sem þar býr, er óhvikul
og einlæg. Þarf áreiðanlega
mikið fjölmenni, svo henni finn
ist að sér þrengt á nokkurn
hátt.
Það sem einkennir Jakobínu
þó sérstaklega og gerir hana
minnisstæða þeim, er kynnast
henni, er hinn sívakandi áhugi
hennar fyrir ýmsum félagsmál-
um. Hann mun þó fyi'st hafa
notið sín til fulls eftir að börnin
komust upp og heimilisáhyggj -
urnar minnkuðu. En þáttur af
henni sjálfri hefir hann þó allt-
af verið, þvi svo samgróinn og
eðlilegur er hann Jakobínu.
í Framsóknarfélagi Reykja-
víkur hefir hún starfað af mikl-
um dugnaði um alllangan tíma
og jafnan verið meðal hinna
Jakobína Asgeirsdóttir.
fremstu kvenna, sem þar hafa
verið virkir félagar. Um langt
skeið hefir hún átt sæti í full-
trúaráði félagsins og verið á
kjörlista flokksins við undan-
farnar bæjarstjórnar- og al-
þingiskosningar. Er hún þar
sem annars staðar hinn ákjós-
anlegasti fulltrúi kvenþjóðar-
innar. Félagsmálabaráttan er
henni einlægt og fordildarlaust
áhugamál. Slíkur áhugi er því
miður of sjaldgæfur hjá konum,
en hann er að sama skapi á
nægjulegur, þar sem hann birt-
ist í raunsærri og trúrri bar
áttu fyrir þeim málstað, sem
hún veit að þjóðinni er fyrir
beztu að fylgt sé. Slíkt er mark-
mið Jakobínu. Enginn vafi er
á því, að það að eiga slík á-
hugamál utan heimilisins, gefur
lífinu aukið gildi, og vissulega
er það ánægjulegt, þegar saman
fer að vera umhyggjusöm móðir
og húsfreyja og alvarlega hugs-
andi um almenn mál.
Við þessi tímamót ævinnar
senda hinir mörgu vinir og sam-
herjar Jakobínu innilegar árn
aðaróskir og þakkir fyrir liðin
samstarfsár um leið og þeir
vænta þess að fá enn um langa
hríð notið áhuga hennar,
starfsgleði og bjartsýni.
D. Á.
dönsku gamanyrði eru aftur
borin fram á vörina.
Finnland. Þar komum við
ekki, og þar hefi ég aldrei stig-
ið fæti.
En allir íslendingar vita um
raunir þær, er steðjað hafa að
finnsku Jjjóðinni á undanförn-
um árum, og hafa heyrt um
þær hörðu búsifjar, sem þær
hafa yfir hana leitt. Það leyndi
sér heldur ekki á yfirbragði
hinna 9 finnsku fulltrúa, að
þeim var ekki hlátur í huga.
Friðarsamningarnir finnsku
voru á döfinni í Pai'is þessa
daga og mál þeirra stóðu ekki
sem vænlegast. Óvissan um
framtíðina hvíldi því á þeim
eins og mara.
Og þó að auðheyrt væri á
þeim, að þeir væru staðráðnir í
að taka ógæfunni eins og menn,
standa við skuldbindingar sínar
og hefja jafnframt endurreisn-
ai’starfið eftir ýtrustu getu, var
það ljóst, að styrjaldir undan-
farinna ára, ósigrar, landamiss-
ir og þungar álögur sigurveg-
aranna, höfðu bugað þessa
harggerðu menn. —
Noregur. Yfirbragð Norð-
mannanna var allt annað. Það
var auðséð, að þeir höfðu
strokið af augum sér „nótt og
harm þess horfna“ og horfðu
vonglaðir fram á við. Maður
hafði það á tilfinningunni, að
þjóðin væri að byrja líf sitt að
nýju. Það var sem ættjarðar-
söngvarnir, „Ja vi elsker dette
landet“ og „Gud signe dig
Norge, mit dejlige land“ o. s
frv., logi í loftinu. Og þá má
ekki gleyma fánasöngnum nýja:
„Rödt, hvitt og blát“, er skap-
aðist á hernámsárunum og var
sunginn á opinberum skemmti-
stað einu sinni eða tvisvar
en síðan bannaður af hernaðar-
yfirvöldunum. Næstu daga fór
hann eins og skógareldur um
landið þvert og endilangt og
var alls staðar sunginn meðal
norskra föðurlandsvina. Nú
virðist hann einna vinsælastur
norskra ættjarðarsöngva — og
kveður ákaft við þar sem
Norðmenn koma saman. Mér
virtist lífsgleði, bjartsýni og
þróttur einkenna norsku þjóð-
ina nú, meir en nokkru sinni
fyr.
Og þó að þar væri sýnilegur
skortur á mörgu, sem þjóðin gat
veitt sér fyrir stríðið, þá börðu
þeir sér ekki, enda una menn
því betur að búa við þröngan
kost, sem fer batnandi frá degi
til dags, heldur en stórum, ríku-
legri kjör, sem þó rýrna með
(Framfiald d 4. slðu).
HAN S MARTIN:
SKIN OG SKÚRIR
veggnum er járnrúm — glugginn er skakkur, og gluggatjöldin
eru aðeins dökk dula. Á skældu og ormsmognu borði er hrúga
af nótnaheftum. í einu horninu er þvottaborö úr máluðu járni,
og lítill olíuofn. Uppi á þiljunum hanga föt á stórum og ryðguð-
um nöglum, og ofan á rúmábreiðunni liggur kvenhattur.
„Hvílík húsakynni,“ segir Wijdeveld ósjálfrátt upphátt. Ungi
maðurinn brosir vorkunnlátur á svipinn. Svo tekur hann dökku
duluna frá glugganum, og þegar Wijdeveld verður litið út um
hann, sér hann óendanlegan skóg af reykháfum bera við dökkan
himininn.
Ungi maðurinn heldur áfram að raka sig — hann mælir ekki
orð fi'á vörum. Hann þvær andlit sitt — greiðir hárið. Wijde-
veld hefir setzt á rúmbríkina — heldur áfram að skima í kring-
um sig. Þetta er orðin kveljandi þögn.
En svo heyrir hann fótatak á stigapallinum. Stúlka dæsir glað-
lega,
L a V i o 1 á ,“ segir ungi maðurinn og lítur við. í sömu
andrá opnast dyrnar, og Marta kemur inn. Hún nemur staðar
agndofa af undrun — hallar sér upp að dyrastafnum. Svo brosir
hún þreytulega ,og lýtur höfði. Snöggvast skín lamandi skelfing
úr stórum, dreymandi augum hennar.
„Marta,“ segir Wijdeveld. „Ég kom til Parísar — og hingað upp
til þess að tala við þig.“
Hún svarar ekki. Hún stendur kyrr við dyrastafinn -- lítur ekki
upp. Ungi maðurinn hefir tekið sér stöðu við hlið hennar og horfir
hana bláum augum.
„Marta — hvílík fátækt — hvers vegna hefirðu ekki látið okkur
vita um hagi þina? Við hefðum þó sannarlega getað hjálpað þér
— Við Sjoerd hefðum, hvor okkar sem var . .. .“
„Ertu kominn til þess að sækja mig?“ spyr hún hásri röddu.
„Hvað áttu við?“ Þessi spurning kemur flatt á hann.
„Ertu kominn til þess að sækja mig — til þess að skilja okkur
Hjálmar af því að við lifum i hneyklanlegri sambúð?“ Hún talar
hratt og starir á hann stórum, sakleysislegum augum. Nú fyrst
sér hann, hve hún er mögur og kinnfiskasogin og hvað bláir
baugarnir kringum augun eru stórir. „En ég fer ekki með þér.
Ég verð kyi-r, þó að við eigum ekki málungi matar,“ heldur hún
áfram. „Við sveltum heldur í hel, en skilja. Hjálmar hefir verið
sviptur styrknum sínum — hann fékk tíu franka á dag, og nú
drögum við fram lífið á því, sem Sjoerd sendir mér. En það hrekk
ur skammt, því að það á í rauninni að vera handa mér einni. Ég
hefi samt bannað Hjálmari að fara, því að ég vil heldur svelta
með honum, en lifa við allsnægtir án hans . ...“
Það verður þögn stutta stund. Wijdeveld er ekki enn búinn að
átta sig á þessu óvænta áhlaupi.
,Við erum við því búin, að Sjoerd hætti að senda okkur peninga
— ég gat búizt við, að ég yrði á þann hátt kúguð til þess að hverfa
aftur heim til Hollands, En mér datt aldrei í hug, að þú myndir
koma til þess að sækja mig. Ég hefði ef til yill getað hugsað mér
að fara heim aftur, ef enginn hefði vitað, hvað á daga mína hefir
drifið hér í París. En nú veizt þú það, og nú segir þú mömmu og
Sjoerd það, og þá get ég ekki hugsað til þess að standa augliti
til auglitist við þau framar. Ég vil heldur deyja úr hungri — ég
fleygi mér heldur í Signu . .. .“
Hættu þessu þrugli,“ hrópar Wijdeveld aht í einu. „Hættu
þessu, Marta — í guðs bænum. Ég er hvorki kominn til þess að
njósna um þína hagi né sækja þig. Ég var hér á ferð, og mig
langaði til þess að sjá þig — ef ég gæti ef til vill lagt þér eitt
hvert lið.“
„Það er orðið of seint að hjálpa mér,“ segir hún þreytulega -
öll æsing er skyndilega horfin úr rödd hennar og fasi. „Við getum
ekkert — við höfum dag eftir dag og mánuð eftir mánuð reynt
að útvega okkur atvinnu. En við höfum alls staðar verið rekin á
dyr. Grammófónn og útvarp er betra, segja allir.“
„Einmitt þess vegna, Marta — e/nmitt þess vegna þarftu ;
hjálp að halda. Þessu verður að vera lokið.“
„Nei — nei,“ æpir hún. „Ég vil það ekki. Ég vil heldur deyja.“
„ Qu est ce quil a dit?“ spyr Hjálmar, og blá augun
eru orðin hörð og köld.
„Qu’il f a u t e n f i n i r ,“ hrópar hún. „ E t j e n ’ e n
veux pas .... nous resterons ensemble."
„Heyrðu nú, Marta,“ segir Wijdeveld og reynir að koma að
skýringu. En þá kemur ungi maðurinn til hans og leggur aðra
höndina þungt á öxl honum.
„Allez — Fous le camp’."
Wijdevel slítur sig lausan af honum — hann er orðinn sót-
rauður í framan.
„Taisez vous — imbécile," hrópar hann. 1
„Þú misskilur mig, Marta — ég er kominn til þess að hjálpa
þér. Drottinn minn dýri — geturðu ekki látið þér skiljast það?
Giftu þig þessum manni — við Sjoerd skulum láta ykkur fá það
sem þið þurfið til þess að halda áfram hljómlistarnámi.“
„Þið Sjoerd?“
„Já — við Sjoerd auðvitað ... :• Bróðir þinn og tengdafaðir hans
— er það ekki ofur eðlilegt? Þið getið komizt sómasamlega af, ef
þið fáið fáein hundruð gyllini á mánuði. Þessa hörmung get ég
ekki horft á. Hvers vegna ættum Við Sjoerd að hafa allsnægtir
og hjálpa ykkur ekki í nauðum?“
„Já — hvers vegna?“-segir Marta. „Af því að við kunnum ekkert
og getum ekkert, en þið . ...“ En svo snýr hún sér að Hjálmari
„þessi maður býður okkur hjálp sína, svo að við getum gifzt og
lifað sómasamlegu lífi.“
Ungi maðurinn hristir höfuðið þrjózkulega. „Þó að hann
láti þér í té peninga, þá er ekki þar með sagt, að hann kæri sig
um, að ég lifi á þeim líka.“
„Það væri sjálfsagt ekki rétt að þiggja þá,“ segir hún hugsi.
„Peningar — peningar — alltaf þessir bölvaðir peningar,“ segir
Hjálmar allt í einu reiðiþrunginni röddu. „Gefið henni peninga —
liún er venzluð yður. Þér eruð ríkur — gefið henni bara peninga.

SABROE
— vandaðar vélar
í vönduð frystihús —
Samband ísl. samvinnufélaga
TÍMANN
vantar unglinga
til að bera út blaðið í eftirtalin hverfi:
Langaveg,
Suðurgötu,
Llndargata,
Sólvellir.
Austurstræti.
Afgreíðsla Tímans
Sími 2323.
Lindargötu 9 A.

MATVÆLAGEYMSLAN H.F.
Pósthólí 658.
Undirritaður óskar að taka á leigu t41 eins ái's
... geymsluhólf.
Nafn:
Heimili:
Orðsending
til innheimtumanna Tímans.
Innheimtumenn Tímans eru vinsamlega beðnlr að
senda áskriftargjöld blaðsins hið ailra fyrsta.
Gjalddagi var 1. júli.
Verð blaðsins utan Reykjavíkur og Hafnarfjarðar, er
kr. 45,00.
Innlicimta Tímans.
..H
Lögtak
Eftir kröfu borgarstjórans í Reykjavík og að undan-
gengnum úrskurði verður lögtak látið' fara fram fyrir
ógreiddum ÚTSVÖRUM til bæjarsjóðs fyrir ár 1946,
sem lögð voru á við aðalniðurjöfnun síðastliðið vor
og féllu í eindaga 15. júlí og 15. ágúst þ. á., samkvæmt
samþykkt bæjarstjórnar Reykjavíkur 17. janúar þ. á„
sbr. heimild í 28. gr. útsvarslaganna, svo og fyrir drátt-
arvöxtum og kostnaði, að átta dögum liðnum frá birt-
ingu þessarar auglýsingar.
Borgarfógetinn í Reykjavík,
5. sept. 1946.