Tíminn - 14.08.1947, Blaðsíða 3

145. blað
TD11\>. fimmtudaginn 14. ágiist 1947
3
Fimmtugnr :
Séra Jón Skagan
fyrrv. prestnr á Bergltórslivoli
Sr. Jón Skagan áður prestur
á Bergþórslivoli varð fimmtug-
ur 3. ágsút síðastliðinn. Hann
er fæddur á Þangskála á Skaga
3. ágúst 1897. Hann gekk í
menntaskólann í Reykjavík og
síðan í guðfræðideild Háskólans
og lauk þaðan prófi vorið 1924,
sama ár kvæntist hann Jennýu
Gunnarsdóttur frá Selnesi á
Skaga. Eiga þau tvær dætur.
Sr. Jón var prestur á Berg-
þórshvoli í Landeyjum rúmlega
20 ár, en lét af prestsskaap fyrir
fáum árum vegna heilsubrests
og fluttist þá til Reykjavíkur.
Jafnframt prestsskap rak hann
búskap á Bergþórshvoli og gerði
þar miklar byggingarfram-
kvæmdir. Hann gegndi mörgum
trúnaðarstörfum fyrir sveit sína
og hérað. Átti sæti í hrepps-
nefnd, skólanefndarformaður, ■
skattanefnd, vann ötullega að
útgáfu héraðssögu Rangæinga J
og er formaður nefndar þeirrar, |
sem sér um útgáfuna. Allmikið
af greinum og ræðum eru eftir
hann á prenti í blöðum og tíma-
ritum. Sr. Jón var vinsæll prest-
ur enda hefir hann flest ein-
kenni, sem góðan prest mega
prýða. Ágætur ræðumaður,
prúðmenni og drengur góður.
Hann á því góðar minningar
hjá þeim, sem hann hefir starf-
að lengst með, enda hefir hon-
um verið sýndur af þeim marg-
víslegur sómi. Honum fylgja því
margar árnaðaróskir frá þess-
um merkisáfanga ævinnar.
X.
Bindindismannamót
Þann 10. ágúst síðastliðinn
var haldið bindindismannamót
að Vegamótum- á Snæfellsnesi.
Mót þetta er ágætt sýnishorn
af því hvernlg skemmtanir geta
tekizt, þar sem áfengi er ekki
haft um hönd.
Umdæmisstúka nr. 1 og þing-
stúka Borgarfjarðar gengust
fyrir mótinu og lögðu til
skemmtiatriði.
Þingtemplar, Sólmundur Sig-
urð&son frá Borgarnesi setti
mótið og stjórnaði því.
Ræðumenn voru:
Friðrik Hjartar, skólastjóri,
Akranesi, Sverrir Jónsson, um-
dæmistemplar, Rvík, séra Magn-
ús Guðmund'sson Ólafsvík og
séra Leó Júlíusson á Borg á
Mýrum.
Ölium ræðumönnunum sagð-
ist vel, og gerðu áheyrendur
góðan róm að máli þeirra.
Milli ræðnanna voru sungin
lög.
Þá las Ingimar Jóhannesson
kennari stutta gamansögu.
Næst voru sýndar tvær Is-
lenzkar kvikmyndir, og ein út-
lend (stutt gamanmynd).
Að síðustu var stiginn dans.
Mikill mannfjöldi sótti mótið og
fór það fram með mikilli prýði.
Um leið og ég þakka Snæfell-
ingum af heilum hug, þátttöku
þeirra í mótinu, og hina prúð-
mannlegu framkomu þeirra þar,
vil ég segja þeim þetta:
Eins og mótsgestum er kunn-
ugt af orðum þeirra manna, sem
ræður fluttu á mótinu, var það
aðaltilgangur okkar, sem frum-
kvæði áttum að stofnun þess að
rétta ykkur bróðurhönd og óska
eftir samvinnu við ykkur í bar-
áttunni við áfengiseitrið.
Vitanlega væh það æskilegast,
að þið gætuð myndað Góðtempl-
aarstúkur víðs vegar um Snæ-
fellsnes, og skipað ykkur þannig
í raðir Reglunnar, og það mun-
uð þið efalaust gera, þar sem
því verður við komið. en í strjál-
býli sveitanna er það nokkrum
erfiðleikum bundið, að halda
uppi að öllu leyti hinu skipu-
lagsbundna starfi hennar en —
„mikið má ef vel vill.“
En þið getið unnið málstað
okkar mikið gagn, bæði með
bindindisstarfsemi innan ung-
mennafélaganna, og einfaldri
bindindisfélagsstarfsemi. Ef
keppt er markvisst að einni og
,sömu lausn þessa vandamáls —
algerri útrýmingu áfengis úr
landinu —. skiptir ekki mestu
máli, hvor leiðin er valin.
Megi heill og gifta fylgja
starfi ykkar.
Sigurjón Kristjánsson
Krumshólum.
urri tilfinningu. „Hvers vegna
spyrjið þér? Við erum fæddar
hér.“
En skugginn yfir hinu fagra
andliti hennar var mjög skýr
núna, en ég gat ekki fengið mig
til að beina fleiri spurningum
í þá átt. Að minnast útlaganna
hafði opnað augu mín.
Samtalið hélt áfram enn um
stund, um allt og ekkert. Því
næst kvaddi ég og fór. Þegar ég
hafði lokað útihurðinni fannst
mér sem ég stæði fyrir utan
yndisfagran garð, umluktan
háum múrvegg, — en að baki
mér var læst garðshlið.
Ég hélt heimleiðis. En ég var
ekki ein á ferð. Hann fylgdi mér
skugginn, sem ég sá í andlitum
þessara tveggja fögru kvenna.
Hugsaðu þér, að þú verðir að
vera stöðugt á varðbergi gegn
lítilsvirðingu úmhverfisins í
þínu eigin ættlandi. Hugsaðu
þér, að þú værir tilfinningarík-
ur, gáfaður og kurteis og yrðir
þó að standa í auðmýkt fyrir
framan dyr gistihúsa og veit-
ingahúsa, dyr járnbrautarvagna
og verzlana — alls staðar — og
Spyrja sjálfan þlg: „Ætli ég
megi fara þarna inn, eða ætli
þeir segi, að okkur sé bannaður
aðgangur."
Ég hugsaði mér sjálfa mig í
sporum þessara kvenna, sem ég
hafði eytt kvöldinu með, og
skugginn sem yfir þeim hvíldi
féll einnig á mig. Hvílík örlög,
að lifa lífinu við sífellda smán
og svívirðingu samfélagsins, að-
eins vegna örlítils gulleits
bjarma á húðinni. Því þessar
tvær konur voru fullkomnir
jafningjar allra þeirra, sem ég
hafði þekkt á lífsleiðinni og
mörgum hvítum konum langt
um fremri. Með sjálfri mér var
ég- hreykin af því að þær voru
Ameríkanar og ég sárskammað-
ist mín fyrir þann skugga, sem
hvíldi yfir lífi þeirra.
„Hafið þér aldrei verið í
Virginia,“ hafði ég spurt þær í
algeru hugsunarleysi. „Aldrei,“
hafði móðirin flýtt sér að svara.
„Við förum aldrei til Suður-
ríkjanna,' hafði dóttirin svarað,
hvöss á svip. Ég veit hvers
vegna. Væri ég þær, myndi ég
heldur aldrei fara suður.
Það er liðinn langur tími síð-
an ég eyddi kvöldinu í friðsæla,
hljóða húsinu þeirra mæðgn-
(Framhald á 4. síðu)
Erich Kástner:
Gestir í Miklagarði
vil ekki láta hanri of snemma í rúmið. því að þá verð-
ur hann orðinn kaldur, þegar herra doktorinn leggst
fyrir.
— Skiljið þér þetta? spurði Hagedorn og sneri sér
að Schulze.
— Ekki fullkomlega, svaraði Schulze. Og svo sagði
hann við þernuna:
— Doktorinn ætlar ekki að fara að sofa. Bíðið þér
bara með múrsteininn.
Þernan fór.
Hagedorn lét fallast í hægindastól.
— Er þerna með múrstein á takteinum hjá yður?
spurði hann.
— Nei — síður en svo, svaraði Schulze. Og þar er
ekki heldur neitt franskt konjakk.
— Og ekki neinir síamskir ke'ttir? spurði Hagedorn
og benti á kattakörfuna.
Schulze greip utan um höfuðið á sér. Svo fleygði
hann sér á hnén og virti sofandi kettina fyrir sér.'
Einn kettlingurinn vaknaði, teygði sig, stökk upp úr
körfunni og settist á hina fjólubláu buxnaskálm
Schulze.
Hagedorn settist við skriftirnar, en Schulze lagðist
á magann hjá kettlingnum. Svo vaknaði annar, gægð-
ist syfjulega upp úr körfunni og áræddi loks út á
1 persneska gólfteppið. Schulze hafði nóg að gera að
skemmta þeim báðum.
Hagedorn leit upp frá skriftunum, brosti og mælti:
— Varið yður á þeim. Klærnar á þeim eru hvassar,
þó að þeir séu sakleysislegir.
— Ég er ekki hræddur við þær, svaraði Schulze. Ég
kann tökin á köttum.
Kettlingarnir léku sér nú við gamla manninn. Þeir
stukku upp í loftið eftir fingrinum á honum, og hann
tók þá í keltu sér, strauk þeim og kjáði við þá, svo að
þeir möluðu af velsæld. Og nú var eins og ljós rynni
upp fyrir honum.
Þegar Hagedorn hafði lokið bréfaskriftunum, lét
Schulze kettlingana báða í körfuna, þar sem sá þriðji
svaf svefni réttlátra.
— Ég heimsæki ykkur bráðlega aftur, sagði Schulze
við þá. En sofið þið nú vært. — En nú, bætti hann
við og sneri sér að Hagedorn, verð ég að endurgjalda
yður vinsemdina og sýna yður herbergið mitt.
Hagedorn fékk þernunni bréfið, og síðan stigu þeir
inn í lyftuna.
— Maðurinn, sem þekkir Tobler, heitir Kesselhuth,
sagði Hagedorn á leiðinni upp. Hann kom hingað um
leið og ég. Hann spurði mig blátt áfram að því, hvort
hann ætti ekki koma mér í samband við Tobler-
hringinn. Haldið þér, að það sé hægt?
— Því ekki það — ef hann þekkir Tobler vel?
— En hvernig stendur á því, að ókunnugur maður
sér aumur á mér, án þess að ég verðskuldi það á
nokkurn hátt?
— Honum hefir geðjast vel að yður, sagði Schulze.
Það fannst hinum ótrúlegt.
— Er ég svona aðlaðandi? spurði hann forviða.
— Alveg sérstaklega, sagði Schulze brosandi.
— Finnst yður það í raun og veru?
— Já — í hjartans einlægni.
— Það er gott, sagði Hagedorn. Ég get sagt hið
sama um yður.
Þeir voru nú komnir upp á fjórðu hæð og stigu út
úr lyftunni.
— Búið þér uppi á flaggstönginni? spurði ungi mað-
urinn, þegar Schulze gerði sig líklegan til þess að fara
hærra upp. ;
— Eða ennþá hærra, sagði Schulze.
Þeir þreifuðu sig nú inn ganginn. Schulze lauk upp
vistarveru sinni og kveikti.
Það var eins og Hagedorn hefði gleypt einhvern
Alpatindinn. Hann stóð á öndinni.
— Við skulum fara, sagði hann loks. Við hljótum
að hafa lent í geðveikrahæli. — Eða þér eruð að
gabba mig?
— Gerið svo vel að koma alveg inn, sagði Schulze.
Fáið yður sæti — annað hvort á rúminu eða þvotta-
skálinni. Stóllinn þarna er nefnilega bara til prýðis.
Hann þolir ekki, að það sé setzt á hann.
Schulze bretti upp jakkakragann og stakk höndun-
um í vasana. Hagedorn litaðist um.
— Ekki einn einasti skápur, tautaði hann. Hvernig
getur þessu vikið við? Og herbergið mitt eins og það er!
— Það er aðeins ein skýring hugsanleg. Það heldur,
að þú sért einhver annar en þú ert. Hér eru einhver
brögð í tafli. Það heldur, að þú sért einhver Balkan-
barón. Eða sendifulltrúi frá einhverju stórveldi.
Hagedorn hristi höfuðið, benti á snjáða olnbogana
á jakkanum sínum og lyfti upp fætinum, svo að
Schulze sæi það sjálfur, að skórnir gátu allt eins vel
verið frá dögum Abrahams eins og Stresemanns. Og
svo sló hann í borðið.
— Ég fer beina leið á fund gistihússtjórans og segi
honum, að hann hafi verið hafður að ginningarfifli.
Ég heimta að fá helkalda hundakompu hér uppi eins
og þér.

«♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
Tryggið hjá
SAMVINNUTRYGGINGUM
BRUNATRYGGINGAR
BIFREIÐ ATR Y GGIN G AR
SJÓTRYGGINGAR
Umboðsmenn í öllum kaupfélögum landsins.
SAMVIN N UTRYGGINGAR
Sími 7080
Símnefni: Samvinn
TILKYNNING
frá Fjárhagsráöi
Ríkisstjórnin hefir í gær sett reglugerð um skömmt-
un á nokkrum byggingarvörum.
Samkvæmt 2. gr. reglugerðarinnar skulu allir þeir,
sem verzla með hvers konar trjávið, krossvið og
hvers konar þilplötur, sement og steypustyrktar-
járn, gefa viðskiptanefnd skýrslu um birgðir sínar
eins og þær voru, áður en viðskipti hefjast 12. ágúst
1947. Skýrslu þessari skal skila fyrir 14 ágúst 1947.
í Reykjavík skal skila skýrslum þessum til við-
skiptanefndar á Skólavörðustíg 12, en utan Reykja-
víkur skal skila skýrslum til sýslumanns eða bæjar-
fógeta. Ef ekki er unnt að skila skýrslum fyrir 14.
ágúst, skal senaa sýslumanni upplýsingarnar i
símskeyti.
Skylt er að gefa sundurliðaða skýrslu, þar sem til-
fært er vöruheiti og magn hverrar einstakrar vöru-
tegundar. ♦
Sement og steypustyrktarjárn skal talið i kíló-
grömmum. Trjáviður alls konar skal talinn í ten-
ingsfetum, og jafngildir einn standard 165 tenings-
fetum. Krossviður, masonit, karlit, tex, asbestplötur
og aðrar þilplötur og einangrunarplötur skulu til-
færðar eftir tegund, þykkt og ferfetafjölda.
Fyrst um sinn mun öllum fyrirspurnum um bygg-
ingarefnisskömmtun þessa svarað hjá fjárhagsráði,
og einnig liggja þar frammi eyðublöð fyrir verzlanir
og aðra til notkunar við skömmtunina.
Reykjavik, 12. ágúst 1947.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦<
■♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•
Tilkynning
frá Fjárhagsráði
::
Fjárhagsráð vill vekja athygli á því, að í Reykja-
vík og nágrenni er frestur til að skila umsóknum
um fjárfestingarleyfi útrunninn föstudaginn 15.
ágúst, en annaars staðar á landinu 25. ágúst.
Þeir aðilar, sem eru byrjaðir á framkvæmdum eða
hafa ákveðið að hefja framkvæmdir eru því alvar-
lega áminntir að senda umsóknir sínar fyrir tilskil-
inn tíma þar sem fjárfestingarleyfi verða ella ekki
veitt.
Sérstök umsóknareyðublöð um fjárfestingarleyfi
liggja frammi hjá Fjárhagsráði og úti á landi hjá
trúnaðarmönnum verðlagsstjóra og bæjarstjórum.
Þá skal og á það bent að framkvæmdir án fjárfest-
ingarleyfis eru lögbrot, sem varða refsingu.
Reykjavík 12/8. 1947,
::
::
I
::
♦♦
♦♦
::
♦♦
♦♦
♦♦
u
«
♦♦
♦♦
::
I
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
::
::
Fjárhagsráð