Tíminn - 03.02.1948, Síða 6

TÍMINN, þrigjudaginn 3. febr. 1948
2«. blaS
6 ?
GAMLA BIÓ
DÝRLINGURINN
(The Hoodlum Saint)
Ameríslt kvikmyid tekin af
Metro Goldwin Mayer.
Aðalhlutverkin leika:
WILLIAM POWELL
ESTER WILLIAMS
ANGELA LANSBURY
Sýnd kl. 3, 5, 7 og 9.
Sala hefst kl. 11 f. h.
TRIPOU-BÍÓ
Flug fyrlr frelsi
(Winged Victory)
Amerísk flughernaðarmynd frá
20th Century-Pox.
Aðalhlutverk:
Lon McCallister
Jeanne Crain
Don Taylor
Jo-Carrol Bennison
(Pegurðardrottning
Ameríku).
Sýnd kl. 5 og 9.
— Sími 1182 —
NÝJA BIÓ
Greifiim saf
Monte Clsristo
Frönsk stórmynd eftir hinni
heimsfrægu skáldsögu með
sama efni.
Aöalhlutverk:
Pierre Riehard Willm.
Michele Alfa.
í myndinni eru danskir skýr-
ingartekstar.
Sýnd klukkan 3,6 og 9
Sala hefst kl. 11
TJARNARBIÓ
Klukkan kallai*
(For Whom the Bell Tolls)
Ingdrid Bergman
Gary Cooper
Sýnd kl. 5 og 9
Bönnuö innan 16 ára.
Ilerasaannalíf
(Story of G. I. Joe)
Einhver bezta hernaðarmynd,
sem gerð hefir verið, byggð á
sögu hins heimsfræga stríðs-
fi'éttáritara Ernie Pyle.
Aðalhlutverk:
Burgcss Meredith
Robert Mitchum
Freddie Steele
Bönnuð börnum innan 14 ára.
Vinir
TÍMANS!
Hafið þið athugað hvað góðir
menn vinna oft' mikið viffi
kynningu?
En góð blöð?
Lánið kunningjum ykkar
Tímann, þegar þið hafið
lesið hann sjálfir.
Rckstrargjökl
ríkisins
.(Framlí'ald af 3. síðu)
hvað viðkom fjölgun starfs-
manna og þá sérstaklega er
hún’fræg fyrir það fyrirkomu
lag, sem hún innleiddi með
eftirvinnugreiðslum og óeðli-
Iéga stuttum daglegum starfs
tíma allra þeirra, sem eru í
opinberri þjónustu. Hafa þessi
tvö síðustu atriði orðið að
fótakefli viðunandi rekstrar-
afkörhu einnar stærstu ríkis-
stofhunarinnar. Hefir verið
gripið til þess úrræðis að
hækkai öll g^aJd sem þessi
stofpun tekur fyrir þjónustu
sína-og almenningur þannig
orðið að borga brúsann. Það
er víða aðgerða þörf þ>gar
um það er að ræða að spara í
ríkisrekstrinum. Ég veit að
það er íéttara að koma á dýru
og óheppilegu starfsfyrir-
komulagi í hvaða stofnun
sém er, en að kippa því aftur
í lag. Slíkt tekur oft lengri
tíma en ætla mætti, bæði að
finna heppilegustu breyting-
ar til bóta og að framkvæma
þær svo. Þessa og sennilega
fleiri afsakanir hefir hæstv.
ríkisstjórn, sem réít er að
hafá í huga, þegar ég eða
aðrir finna að því, hve seint
gangi með aðgerðir í sparn-
aðarátt..
Nauðsynlegar sparnaðar- .
ráðstafanir.
Tvennt er þó það, sem mér
virðist liggja ljóst fyrir að
hæstv. ríkisstjórn verði að
gera án frekari tafa, þ. e.
afnám eftirvinnureglugerðar
þeirrar, sem margar stofn-
anir greiða nú aukalaun eft-
ir, og eihs að sétja lög um rétt
indi og skyldur opinberra
starfsmanna,þar sem þeim m.
a. væri gert að hafa dagleg-
an vinnutíma lengri en nú er.
Hæstv. stjórn verður alvar-
lega að gæta þess að sýna
ekki óeðlilegan drátt um raun
hæfar aðgerðir í þessum mál-
um, annars á hún á hættu að
þurfa að liggja undir ámæli
fyrir að bæta ekki úr því ráð-
leysi, sem fyrrv. ríkisstjórn
m. a. henti í þessum efnum,
og því fremur, sem fjárhagur
ríkissjóðs þolir nú enn síður
ýmis konar ofrausn og eyðslu,
sem minna var fengi^t um
meðan alls staðar var tn fjár
að grípa.
Meðal þess sem mér virðist
hæstv. stjórn verða að vinna
að með eins miklum hraða og
mögulegt er, enda víst að ein-
hverju leyti þegar í athugun,
er:
1. Fækka starfsmönnum, þar
á meðal í utanríkisþjónust
unni og þá fyrst og fremst
á Norðurlöndum.
2. Einfaldara starfskerfi á-
Erlent yfirlit
A. J. Cronin:
(Framhald af 5. síöu).
heyrist hans að litlu getið, enda
engar líkur til að keisaradæmi eða
konungdæmi verði nú endurreist í
Austurríki. Hins vegar heyrist
annað landflótta konungsefni nú
oftlega nefnt, en það er Don Juan,
sem er næstur til erfða, ef konung-
dæmið verður endurreist á Spáni.
Hann hefir á ýmsan hátt hagað
sér kænlega í samningunum, sem
hann hefir átt við Pranco og virðist
hafa verulegar líkur til að verða
Þegar ungur ég var
víðar. Augun voru blá og hárið Ijóst. Hörundsliturinn var
bjartur, en honum var svitagjarnt, svo að hann var oftast
rakur í framan, og hann var ávallt nýrakaður, því að hann
vildi ekki lítillækka sig með því að skýla lýtinu á vörinni
með skeggi. Hann vildi lofa fólki að glápa á sig og tala um,
að líklega hefði hann einhvern tíma haft skarð í efri vör-
ina, en látið fylla það. En þótt hann hefði látið sér vaxa
konungur Spánar áður en langt
líður, hversu lengi sem honum
helzt svo á þeirri tign. Annað land-
flótta konungsefni, sem einnig get-
ur átt afturkvæmt, er Umberto,
ríkisarfi Ítalíu, sem fór til bráða-
birgða með konungsstjórn eftir að
faðir hans lét af völdum, en varð
að fara af landi burtu, eftir að lýð-
veldisfyrirkomulagið hafði sigrað í
þjóðaratkvæðagreiðslunni. Meiri-
hluti þess reyndist þó lítill og
ítalska lýðveldið virðist valt í sessi.
Aðrir landflótta konungar eða
konungsefni virðast hins vegar
hafa litlar líkur til að endurheimta
kórónur sínar og konungstitla að
óbreyttum aðstæðum. En flestir
gæta þeir þess samt vel að halda
yfirskegg, þá hefði samt málrómurinn komið upp um hánn.
Það var ævinlega tómahljóð í röddinni, og hann gat ekki
borið s-in fram eins og annað fólk.
„Shannon," sagði hann, pegar ég var orðinn einn eftir.
„Þú ert ekki venjulegur grautarhaus. Það er dálítið, sem ég
vildi minnast á við þig .... “
Orð hans hljómuðu enn í eyrum mér, þegar ég kom heim
að Sjónarhóli. Mig langaði til þess aðmjóta í einrúmi þess
hróss, sem hann hafði hellt yfir mig. En afi beið mín við
opinn herbergisgluggann sinn. Hann vildi endilega, að ég
tefldi við sig damm.
„Hvers vegna kemurðu svona seint?“ spurði hann óþolin-
móðlega.
„Ég veit það ekki,“ sagði ég. Ég var mjög íbygginn á svip-
inn. Afi var ekki lengur sá spámaður, sem hann hafði eitt
sinn verið í mínum augum, og leyndarmál mitt var allt of
virðuleik sínum og ættarinnar og mikilvægt til þess, að ég tryði honum fyrir því fyrstum
sleppa ekki tilkallinu til ríkiserfða. '■ __
. , manna.
Þanmg heldur sa afkomandi .
frönsku konungsættarinnar, sem á j 1 raun °8 veru hafði afi breyzt miklu minna en é&- Hann
réttinn til ríkiserfða, fram tilkalli i var enn kvikur og styrkur, en skeggið var ekki lengur eins
sínu, þótt um 100 ár séu nú liðin
síðan ættin hrökklaðist seinast frá
völdum.
rautt og það hafði verið, og það voru komnir margir nýir
blettir á fötin hans. Æskuvinur hans, Pétur Dickie, hafði
fyrir skömmu orðið að bráð þeim örlögum, sem vofa yfir
Barátta Morgunbl.
(Framhald af 4. síðu)
ir flokkinn og verzlunina, þó
að Mbl. þætti það . kannske
hentugra.
En krafan urrí frelsi og
jöfnuð í verzlunarmálum
verður' ekki barin niður til
langframa, jafnvel þó að líf
einstakra rikisstjórna sé lagt
að veði. Því er málstaður Mbl.
í þessum efnum dauða dæmd
ur, jafnvel þótt það kynni að
geta truflað stjórnarstarfið
áður en hann er gjörsigraður.
Veðbankaruir ensku
Allir hafa heyrt getið um brezka
veðhlaupahesta. Hitt munu færri
hafa gert sér ljóst, hversu um-
fangsmikil veðstarfsemi við alls
konar keppnir er í Bretlandi. Árið
1946 var veðfjárvelta við hunda-
kapphlaup þar í landi 333 miljónir
punda, en fullar 380 miljónir við
hrossaveðhlau. Knattspyrnuveð-
málin námu 50 milj. punda. Alls
mun veðfjárveltan nema 800 milj.
pund. Talið er að veðbankarnir fái
um 10% af þessu fé eða 80 miljónir
punda. Fjöldi manns er fastur í
atvinnu við þessa starfsemi og
þessi starfsemi öll hefir aukizt
mjög hin siðustu ár.
Ýmsir telja að brezka stjórnin,
sem hingað til hefir haft horn í
síðu þessa alls saman, muni nú
jafnvel hugsa sér að afla ríkinu
með veðbankastarfsemi.
samt aukinni tækni, sem
um leið ætti að gera fært
að fækka enn meir starfs-
mörinum á opinberum
skrifstofum og hjá ríkis-
stofnunum.
3. Niðurlagningu launaðra
nefnda, og mun nú eítt-
hvað vera byrjað á því.
4. Setja lög sem óheimila öll-
um opinberum stofnunum
að fjölga starfsmönnum
nema með t. d. leyfi fjár-
málaráðherra.
Framhald.
öllum gömlum mönnum, er ekki eiga hið gullna gjald. Hann
var kominn í fátækraheimili. Það hafði orðið afa alvarleg
áminning um fallvelti lífsins. Hann hafði aldrei viljað kann-
ast við það, að ellin væri að ná tökum á sér, og ef einhver
minntist á dauðann í áheyrn hans, taldi hann það beina
ihóðgun við sig. Hann var líka vel ern, kátur og fjörugur, og
^afalaust hefir hann átt það mest því að þakka, að amma
hélt uppteknum hætti að fara burtu á sumrin. Nú voru fáir
dagar síðan hún fór til Kilmarnock. En samt sem áður var
afi í miður góðu skapi þessa stundina, því að hann hélt, að
ég hefði ætlað að prettast um að tefla við hann damm.
„Hvað er að þér?“ spurði hann. „Hvers vegna gerirðu þig
svona til eins og köttur, sem stigiö hefir á heita pönnu?“
Ég gaf upp alla von um að fá að njóta næðis í einrúmi,
og settist gegnt honum. Hann grúfði sig yfir taflborðið og
hleypti í brúnirnar. Hann setti alltaf upp kæruleysissvip,
þegar hann tefldi þá leikina, sem áttu að verða mér hættu-
legastir, eða lagði fyrir mig gildrur, sem hann hélt, að ég
gengi í. Hann var sakleysislegastur á svipinn, þegar hann
þóttist vera að ná tangarhaldi á mér og reyndi að leiða
athygli mína frá augljósum fyrirætlunum sínúm með því að
skafa pípuna sína, hreinsa munnstykkið eða raula gamalt
lag.
j Ég gat auðvitað ekki haft hugann við taflið í þetta skipti.
Ég gat ekki um annað hugsað en hina stórfenglegu uppá-
iStungu Jasons, er vakið hafði nýjar vonir í brjósti mínu.
j Ég hafði oft hugsað um það, hvað ég ætti til bragðs að taka,
; þegar skólanáminu væri lokið, og þótt ég vissi, hvað ég vildi,
hafði ég engar líkur talið til þess, að þeir draumar rættust.
Ég hafði oftast verið efstur í mínum bekk, og margir
kennaranna höfðu spáð mér því, að ég ætti glæsilega náms-
braut fyrir höndum. Einn hafði sagt, að ég ætti að verða
rithöfundur — annar latínukennari. En þessi góðu og vin-
samlegu ráð gerðu mig aðeins ruglaðan í ríminu.
Það var ekki fyrr en ég kynntist Jason, að ég sá lífsneista
bak við slíkar ráðleggingar. Hann hafði fyrstur manna veitt
því athygli, hversu gaman mér þótti að náttúrufræði, og ég
man vel, að þá uppgötvun gerði hann einu sinni, þegar tvö
fiðrildi flugu inn í kennslustofuna gegnum opinn gluggann.
Við tókum öll að virða fiðrildin fyrir okkur.
„Hvers vegna eru þau tvö?“ spurði Jason eins og af til-
viljun.
Allir þögðu, þar til ég rauf þögnina.
„Þau eru í tilhugalífi,“ sagði ég.
Jason horfði háðslega á mig.
„Heldurðu, grautarhausinn þinn, að þú getir talið okkur
trú um, að fiðrildi séu í einhverju ástastússi?“
„Já — það er einmitt það, sem þau eru. Þau finna lyktina
hvort af öðru margra kílómetra veg. í líkömum þeirra eru
kirtlar, sem gefa frá sér sterka angan.“
„Þetta verður sögulegra og sögulegra hjá þér,“ sagði