Tíminn - 08.05.1948, Síða 3

<*> 0:
it. ./
101. blaff
TIMINN, Iaugardaginn 8. maí 1948.
Brot úr ferhasögu
Eftir frú Thcódóru Guðlaugsdóttur, Hóli.
Ýms kaupfélög hafa tekið upp
þann sið að bjóða konum á
félagssvæðinu í árlegar skemmti
ferðir um nærliggjandi hérað.
Hefir þessi starfsemi mælst
mjög vei fyrir. Hér á eftir segir
frú Thcódóra Guölaugsdóttir
frá Hóii í Dalasýslu frá einu
slíku ferðalagi.
í júlímánuði 1946 lögðum
við allmargar húsfreyjur úr
fjórum hreppum Dalasýslu í
skemmtiferðalag í boði kaup-
félagsins. Voru flokkarnir
tveir og héldu að eigin vali
sinn í hvora átt, annar norð-
ur í Húnavatnssýslu, en hinn
um Borgarfjörð og Snæfells-
nes. Báðir hóparnir urðu þó
samferða að Hreðavatnsskála
í Norðurárdal. En þar skildu
leiðir að loknum sameiginleg
um miðdegisverði. Segir hér
nokkuð frá þeim flokknum,
er hélt til Snæfellsness.
Bíllinn rann úr hlaði á
Hreðavatni og var ætlunin að
fara fram að Barnafossi, því
að þar er talið fagurt mjög.
En er minnst varði hvarf sól-
in og á móts við Reykholt
skall á þoka samfara rign
ingu. Varð það að ráði að
snúa við til Reykholts og lit-
ast þar um. Er þangað kom,
gerðum við boð fyrir skóla-
stjóra. Sýndl hann okkur
sundlaug skólans og Snorra-
laug. En Rauði Kross fslands
hafði þarna barnaheimili og
gátum við því ekki fengið að
sjá skólahúsið. En prestur
staðarins ásarnt skólastjóra
sýndi okkur kirkjuna og
kirkjugarðinn. Kvöddum við
svo þessa ágætu menn með
þökkum fyrir alúð þeirra og
tilsögn. Var siðan ekið sem
leið liggur að Borg á Mýrum,
gengið þar í kirkjugarð að
leiði hjónanna Bjargar
Grímsdóttur og Jóseps Jóns-
sonar, er ættuð voru úr
Hvammssveit, móðir og stjúp
faðir Magnúsar heitins Frið-
rikssonar frá Staðarfelli.
Dætúr hans tvær voru með í
þessari för.
Glaffvært fólk.
Þá var ekið að Vegamótum
í Miklaholtshreppi. Beið þar
á borðum kaffi með finustu
kökum og smurðu brauði.
Kunna þreyttir ferðalangar
bezt að meta slíka alúð og
rausn, er við þarna mættum.
Skemmtisamkoma, hluta
velta og bögglauppboð var á
Vegamótum þennan dag. Buð
um við ferðafólkið í böggla
eða drógum miða og varð hin
mesta kæti yfir sumu af því,
er við hrepptum. En ekki var
lengi til s.etunnar boðið, því
að til Ólafsvíkur skyldi hald-
ið um kvöidið og Fróðárheiði
framundan. Lá leiðin fyrst
um hina fögru Staðarsveit.
Gerðist nú fjörugt í bílnum,
sungið hvert lagið af öðru, en
þess á milli fuku fyndin orð
og skrítlur. Er mér nær að
halda, að ef við hefðum ver-
ið stödd á götum höfuðstað-
arins, hefði lögreglunni þótt
vissara afj. aðgæta bílinn. En
sem betur fór var það aðeins
hinn fagri fjallgarður, er
-stóð vörð um sveitina sína og
Jaðaði okkur til áð gefa hér
öllu gaum. Sungum við þá
Ijóð Jóns frá Ljárskógum:
„Sygdu mig heim í heiöardal
inn“.
Tófan á Fróffárheiffi.
Á miðri Fróðárheiði kom
tyrir dálítið sögulegt atvik:
Á miðjum veginum labbaði
tófa með tvö börn sín, rólega
og hæglátlega. Bíllinn nam
staðar og um það bil helming
ur farþega ásamt bílstjóran-
um þusti út. Við, sem eftir
sátum, sáum alla taka sprett
inn, en af því að upp í móti
var að sækja, duttu margir,
en aðrir skriðu á fjórum fðt-
um. En allt kom fyrir ekki.
Hetjurnar komu móðar, más-
andi og tófulausar inn í bíl-
inn aftur. Hentum vði, sem
hvergi höfðum farið, óspart
gaman að ósigri þeirra . Enda
þótt áður hefði bólað á bíl-
veiki, hvarf hún nú með öllu
og varð ekki vart framar í
ferðinni.
Líknsöm kona.
Kl. 12 á miðnætti var kom-
ið til Ólafsvíkur. Þar veittu
nokkrar konur og karlar okk-
ur móttöku, en margréttað
matarborð beið okkar. En
þótt ríflega væri tekið til mat
ar síns, sá ekki högg á vatni.
Svo rausnarlega var á borð
borið. Að máltíð lokinni bauð
hreppsnefndin á staðnum
gestum og móttökunefnd á
kvikmyndasýningu. Útskýrffi
Jónas Þorvaldsson skólastjóri
myndirnar fyrir okkur. Höfð
um við hina mestu skemmt-
un af þessu, þrátt fyrir lang-
an og viðburðáríkan' dag: Kl.
2 var sýningunni lokið. Dreifð
ist þá flokkurinn út um bæ-
inn, því að ekki var gistihús
í Ólafsvík. Við hjónin, ásamt
dóttur okkar, gistum hjá
Þorgrími Vigfússyni og Sig-
rúnu konu hans. Áttum við
hinni mestu gestrisni að
fagna í húsi þessu,- enda gott
þreyttum ferðalöngum að
hverfa inn í lönd draumanna.
Kl. 8 næsta morgun vaknaði
ég við það, að sólin varpaði
geislum sínum um herbergið.
Runnu mér þá í hug orð Matt
híasar úr hinum alkunna
sálmi: „í sannleik, hvar sem
sólin skín, er sjálfur guð að
leita þín“. í sama taili var
drepið á dyr. Var húsfreyja
þar komin með ilmandi morg
unkaffið. Ég vakti máls á
því, að auk þeirrar fyrirhafn-
ar, er við bökuðum henni,
mundum við hafa flæmt þau
hjónin úr rúmi sinu. Kvað
húsfreyja nei við því, en sagð
ist oftast hafa stofu þessa
fyrir sjúkrastofu. Tæki hún
þannig að sér að hjúkra sjúkl
ingum, því að sér þætti þægi_
legra að stunda þá á sínu eig
in heimili en að fara út um
bæinn til þess, enda oft svo
ástatt, ekki sízt fyrir sjó-
mönnum, að athvarf væri lít- L
ið heima fyrir. Ég spurði Sig-
rúnu, hvort hún væri gefin
fyrir hjúkrun. Kvað hún svo
vera, enda hefði hún tekið á
móti þó nokkrum börnum,
þótt hún væri hvorki lærð
hjúkrunarkona né ljósmóðir.
„Þetta er bara inngefið í eðli
mitt“, sagði hún. Hvort
mundi ekki líf mannanna
verða bjartara, ef slíkur fórn
arandi greri víða? Því að
hvað er fegurra en að rétta
bróður eða systur hjálpar-
hönd, er veikindi eða önnur
reynsla berja að dyrum?
Eg veit það er rétt, hvar sem
hönd kveikir Ijós til að lýsa
fram hjá lífsháska bróður á
vegi,
þar er mannúðin rökkrið að
rjúfa
og mun ríkja á komandi degi.
Framh.
^J4aJ^L$ Luc^Jciót
að öllum er frjálst að ganga í kaupfélögin.
Aukning kaupmáttarins jafngildir launahækkun.
Samband \s\. samvinnufélaga
ttlireiðið Tímami
Sjötug:
Helga Hannesdóttir
Skíénoy, Borgarfirði.
Helga Hannesdóttir hús-
freyja á Skáney í Borgarfirði
átti sjötíu ára afmæli 5. þ. m.
Hún er dóttir hinna alkunnu
Deildartungu hjóna, Hannes-
ar Magnússonar og Vigdísar
Jónsdóttur. Helga giftist
Bjarna Bjarnasyni frá Hurð-
arbaki og hafá þau búið allan
sinn búskap á Skáney.
Helga hefir starfað mikið,
bæði í ungmennafélagi og
kvenfélagi sveitarinnar, og
þar haft forgöngu um mörg
menningarmál. Það var t. d.
fyrir atbeina hennar að menn
mynduðu samtök um að koma
upp W. C. á hverju býli í
hreppnum, og mun það vera
eini hreppurinn á landinu,
sem það hefir verið gert í.
Mikinn áhuga hefir Helga
haft á skógrækt. Fyrir ofán
túnið á Skáney er nokkuð
brött valllendishlíð. Þar kom
Helga snemma upp girðingu,
sem hún flutti í trjáplöntur,
er hún sótti í Noröurtungu-
skóg. Síðar var girðingin
stækkuð og er nú allstór, var
þá sáð í hana skógfræi, og nú
er þarna að koma upp skógur.
Hæstu trén eru orðin mann
hæðar há. Þar eru nokkur
metra há sitkagrenitré, en
mest eru þar birkitré.
Rafveitustjór astaö-
an í Siglufirði
er laus til umsóknar. — Umsóknir sendist undirrituð-
um fyrir 20. maí, og gefur hann allar nánari upp-
$
Í>
Í>
i>
Í>
Í>
Í>
i>
lýsingar.
Siglufirði, 25. april ’48.
♦
♦
I
♦
f
♦
Gunnar Vagnsson
bæjarstjóri.
í
Prestsetursjaröir og prestar
Eftir Svein Sveinsson írá Fossi.
Af hannyrðasýningum. eru
þekktir ýmsir munir eftir
Helgu, enda er handbragði
hennar viðbrugðið, og þó
mest tóskap hennar.
Heimili Helgu hefir verið
rómað fyrir snyrtimennsku
sem af ber, og reglusemi.Einn
sonur og tvær dætur Helgu
eru uppkomin og gift. Hefir
nú Skáney verið skipt í þrjú
býli, Nes, Birkihlíð og Skáney,
og býr sitt barnið á hver'ri
jörðinni. Allar eru þær vel
hýstar, og ræktun nú þegar
það mikil, að á hverju býlinu
fyrir sig má nú hafa stærra
og meira bú en hægt var að
hafa á Skáney einni, þegar
þau hjónin settust þar að
fyrir fjörutíu árum síðan.
Fjölmennt var að Skáney
á afmælisdag Helgu, kom
þangað kvenfélagið og þakk-
aði gott óeigingjarnt starf,
ungmennafélagið er þakkaði
fjörutíiu á(ra samfylgd, því
enn er Helga starfandi í því
þó sjötug sé, og margir fleiri.
Og ail'fr þiéTa’ mörgu, sem
Helgu þekkja, óska þess að
hennar hlýju hjálpandi hendi
megi enn njóta sem lengst
til blessunar fyrir alla, er
hún nær til.
Sveitungi
í Tímanum 30. apríl s.l.
birtist grein eftir Pál Zóp-
hóníasson um byggingu prest
setursjarða. Grein þessi er
mjög athyglisverð og rétt-
mæt. Vil ég leyfa mér að
skrifa nokkur orð til viðbót-
ar í þessu aðkallandi máli.
Nú í mörg ár hefir séra Ei-
ríkur Helgason í Bjarnarnesi
þjónað ajlri Austur-Skafta-
fellssýslu, og farið prýðilega,
enda er hann gáfaður atorku
maður. Þar í sýslu er líka
ekki nema einn lækhir. Erfið
leikarnir á þessu hafa farið
minnkandi með símasam-
bandi og vegabótum. Þó er
þessi sýsla með þeim erfið-
ustu vegna óbrúaðra jökul-
vatna og eyðisanda. Þetta
dæmi sýnir glöggt, að það
þurfa ekki að vera fleiri prest
ar í sveitunum en héraðs-
læknar. Til dæmis: Sá prest-
ur, sem þjónar þremur kirkj_
um, getur alveg eins þjónað
fimm kirkjum eða fleiri.
Hann messar ekki nema við
eina kirkju í senn og kemur
því í sama stað niður í flest-
um tilfellum, og fólkinu má
alveg standa á sama, hvort
það fær messu þriðja hvern
sunnudag eða fimmta hvern
sunnudag o. s. frv. Þeir, sem
S vilja messur, geta hlustað á
‘þær á hverjum sunnudegi í
! útvarpinu heima hjá sér, og
I er það eins og hver önnur nú
| tíma tækni og þægindi, sem
ætlast er til, að fólkið not:l
sér, heldur en að fara langar
leiðir til kirkju í misjöíni.
veðri og vegum. Mér fyrir
mitt leyti þykja messur i út-
varpinu skemmtilegri en þær
eru oft i heimakirkjum,
vegna verri skilyrða með
söng og fleira. Þessu verður ,
ekki mótmælt með rökum, og
því ekki að nota nútímatækr.
ina á þessum sviðum eins og
öðrum?
Nú, þegar svona er komic
þessum málum, sem betui.’
fer, eins og hér hefir veric
tekið fram, þá sýnist nú vera
sjálfsagt — eins og P. Z. tek-
ur fram i sinni grein, — að
stjórnarvöldin og Alþingj.
taki þetta mál föstum tökum.
til gjörbreytingar, og byggi.
bændum öll prestssetur, sem.
eru meira og minna í eyði,
hvort sem þar eru prestar
að nafninu til eða ekki. Þessi.
hlið málsins má ekki dragást,
og bændur, sem taka þessar
jarðir, verða að sjálfsögðu ac
fá lífstíðarábúð (eða erfða-
ábúð). — Þá bændur, serr..
taka þær jarðir, sem algjört
eru í eyöi að húsum, verður
að styrkja rækilega til að
byggja upp.
Landnámsstj órinn okkar,
Pálmi Einarsson, sá greindi
maður, verður að leggja hér
til málanna fljótt og vel. Skii
ég ekki annaö en ráöamena
(Framhald á 6, siðul t