Tíminn - 31.03.1949, Qupperneq 1

Ritstjóri:
Þórarinn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
Jón Helgason
Útgefandi:
FramsóknarfloJckurinn

Skrifstofur l Edduhúsinu
Fréttasímar:
81302 og 81303
A.fgreiOsluslmi 2323.
Auglýsingasími 81300
PrentsmiBjan Edda
33. árg.
Reykjavík, fimmtudaginn 31. marz 1949
70. blaff
Kommúnistar efndu til mikilla óspekta framan við
Alþingishúsið í gær
Ilófst atlagan með ólöglegum útií'iuidi, en
síðan létn óróascggirnir grjótliríð dynja á
Al|»iiij»'isluisinu. Flug'u steinarnii* inn í |>ing-
sali og flestar gluggarúðnr í framhliii lniss-
ins eru brotnar
Lögreglan varð að beita kylfum og
táragasi og nokkrir lögregluþjónar og
allmargt fólk annað særðist
Um klukkair eitt í gær, er umræffurnar um aðild íslands
aö Atlanzhafssáttmálanum stóðu yfir í Alþingi, safnaffist
mikill mannfjöldi saman framan viff Alþingishúsið. Allt
var þó meff kyrrum kjörum, unz þangaff dreif liff af úti-
fundi, sem kommúnistar höfffu efnt til við Miðbæjarbarna-
skólann. Æsingamenn úr hópi þeirra hófu fljótlega hróp,
og kast eggja, moldarköggla og grjóts aff Alþingishúsinu
og brutu flestar rúffur í framhlið þessi. Vildi mannfjöld-
inn ekki dreifa sér, er þingfundi var lokið kl. 2,30 og varff
lögreglan og hjálparliff hennar að beita kylfum og tára-
gasi til þess aff dreifa mannfjöldanum. Særffust fimm lög-
reglumenn og allmargir borgarar í þeirri viffureign. Til-
drög og atburffir voru í höfuffatriðum á þessa leið.
Hótanir kommúnista.
Undanfarna daga hafa
kommúnistar haft um það
stór orð í Þjóðviljanum, að
þeir mundu gera tilraun til
að hindra afgreiðslu Alþing-
is á tillögu ríkisstjórnarinnar
um aðild íslands að Atlants-
hafssáttmálanum méð valdi,
og af öllum aðdraganda þótti
sýnt, að þeir mundu hafa í
hyggju aö standa við þá hót-
un. í fyrrakvöld, er fyrri um-
ræða um þetta mál fór fram,
safnaðist allmikill mannfjöldi
að Alþingishúsinu og höfðu
hálfstálpaðir unglingar sig
þar nokkuð í frammi með
eggja- og grjótkasti að hús-
inu og brutu þar nokkrar rúð-
ur og einnig í Sjálfstæðishús-
inu. Varð þó ekki af teljandi
óspektum öðrum þá.
Ólöglegur fundur kommún-
ista í nafni verkalýffs-
félaganna.
í gærmorgun boðaði full-
trúaráð verkalýðsfélaganna í
Reykjavík til útifundar á
Lækjargötu framan við Mið-
bæjarskólann. Var sá fundur
haldinn án leyfis lögregluyf-
irvaldanna og þvj algerlega
ólöglegur. Birtist fúndarboð-
ið í Þjóðviljanum í gær, svo
og í dreifbréfi, sem dreift var
um bæinn fyrir hádegi. Var;
sýnt, að kommúnistar ætluðu
með þessu að safna liði
sínu saman, fylkja því og
halda síðan til Alþingishúss- i
ins og reyna að hindra störf I
þingsins og afgreiðslu máls-
ins með ofbeldi.
Áskorun frá formönnum
þingflokkanna.
Um hádegið var dreift svo-
felldu dreifibréfi um bæinn,
undirritað af formönnum
þingflokka lýðræðisflókk-
anna:
UP.4'
Reykvíkingar!
Kommúnistar hafa án
þess aff leita leyfis boðaff
til útifundar í dag og skor-
aff á menn aff taka sér frí
frá störfum.
Viff viljiy.i því hér meff
skora á friðsama borgara
aff koma á Austurvöll milli
kl. 12 og 1, og síffar, til
þess með því aff sýna, að
þeir vilji, aff Alþingi hafi
starfsfriff.
Ólafur Thors, form. þing
flokks Sjálfstæffisflokksins
Eysteinn Jónsson form.
þingsflokks Framsóknar-
flokksins.
Stefán Jóh. Stefánsson
form. þingflokks Alþýffu-
flokksins.
Fólk safnast saman á
Austurvöll.
Á fyrsta tímanum í gær
tók fólk að safnast saman á
Austurvelli og staðnæmdist
framan við Alþingishúsið.
Klukkan eitt hófst fundur
fulltrúaráðs verkalýðsfélag-
anna við Miðbæjarbarnaskól-
ann. Fluttu þar stuttar ræð-
Bevin utanríkisráðherra Breta,
sem Icom til Bandaríkjanna í gær
tii þess að undirrita Atlantzhafs-
sáttmálann. Hann sagði, að banda
lagið væri „liður í varnarkeðju til
verndar friðinum í heiminum.“
ur kommúnistarnir Guðmund
ur Vigfússon og Stefán Ög-
mundsson. Að lokum báru
kommúnistar upp til-
lögu þess efnis að skora á
þingmenn að fella tillögu
ríkisstjórnarinnar en láta
fara fram þjóðaratkvæða-
greiðslu að öðrum kosti. í til-
lögunni var krafist tafar-
lauss svars af þingflokkun-
um. Var send nefnd manna
með tillögu þessa inn í Al-
þingi og las Sigurður Guðná-
son hana þar upp og krafð-
ist tafarlausra svara af þing-
inu.
Samtímis þessu hafði fólk-
ið af útifundinum komið inn
í Kirkjustræti og þyrptist
framan við Alþingishúsið og
varð þá mikil þröng þar og
á Austurvelli allt að styttu
Jóns Sigurðssonar. Röðuðu
lögregluþjónar sér í einfalda
röð eftir Kirkjustræti fram-
an við húsið.
Hróp og eggjakast.
Bráðlega hófu nokkrir óróa
seggir hróp í kór o^ gekk svo
um stund en ekki urðu frek-
ari óspektir. Ekki leið þó á
löngu, áður en tekið var að
kasta eggjum að Alþingishús-
inu og síðar moldarkögglum
og grjóti. Brotnuðu þá nokkr-
ar rúður á efri hæð hússins
og steinar flugu inn í þing-
sali. Hlutu tveir þingmenn
smávægileg meiðsl af.
Bareflasveit kommúnista.
Mikill mannfjöldi var nú
kominn á völlinn og umhverf
is hann og fór sífellt vaxandi.
Hópur ungkommúnista kom
skálmandi austan Kirkju-
stræti og hafði spýtur og
spelka að vopni. Voru það
mest unglingar og blönduðu
þeir sér í þröngina framan
við Alþingishúsið. Auk þess
höfðu kommúnistar jeppa
(Framhald á 8. siðu)
Stofnaðiid að Atianzliafs-
samnmgi sampyKKi a
i Alþingi í gær
Tillag'an var samjiykkt 37:13 atkv.
• — ’ . . . ■■V'Sr
Tillaga ríkisstjórnarinnar um stofnaðild íslands aff
Atlantshafssamningi var samþykkt#í gær í samcinuffu þingi
meff 37:13 atkvæffum. Tveir þingmenn sátu hjá viff atkvæffa-
greiffsluna. Áffur en lokaafgreiðsla fór fram höfffu allmargar
breytingatillögur verið felldar. . ,1
Alþingi ályktar að felá
Fyrri umræðunni um til-
löguna lauk í fyrrakvöld og
henni þá vísað til utanríkis-
málanefndar. Nefndin þrí-
klofnaði. Sjálfstæðismenn og
Ásgeir Ásgeirsson mæltu með
samþykkt tillögunnar. Einar
Olgeirsson lagði til að hún
yrði felld. Hermann Jónasson
og Páll Zophóníasson skiluðu
sérstöku nefndaráliti.
Síðari umræðan hófst um
kl. 10 árdegis í gær og var í
upphafi ákveðið að hún skyldi
standa í þrjár klukkustundir.
Forseti leyfði þó nokkru
lengri umræður. Margir tóku
til máls, en þó aðallega komm
únistar.
Að umræðunni lokinn hófát
atkvæðagreiðsla. Fyrst kom
til atkvæða svohljóðandi til-
laga frá Skúla Guðmundssyni
og Hermanni Jónassyni:
„Tillögugreinin orðis svo:
.uiiiiiiMMiMiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimitiitiiim
z * r
| Ofagurt orðbragð |
í þingsölum |
E ■ • r
i Einar Olgeirsson missti |
| meff öllu stjórn á tungu I
í sinni í umræöunum um |
i þátttöku íslands í Atlanz- |
| hafsbandalaginu í gær, er |
i hann átti orðaskipti viff |
| Stefán Jóh. Stefánsson, |
| forsætisráðherra. Má m. a. |
I nefna þessi orffaskipti:
| E. O. Ég ræff sjálfur 1
| minni grei^argerff. Hér er i
1 Alþingi íslendinga en ekki |
| stofnun Bandaríkjaleppa. |
1 St. Jóh. Þú ætlar ekki að |
I gera þaff affsæmdarstofnun |
1 E. O. Þegi þú. Þú hefir |
1 ekki oröiff hér. Ég er al- |
| þingismaffur íslendinga, i
i en þú ert andskotans upp- I
í bótarþingmaður, sem |
| sveikst þig inn á þing. Ráð |
Í herrarnir eru orðnir vit- |
| lausir menn, sem hafa tek |
1 ið við mútum frá Banda- |
| ríkjunum og hafa krafizt i
| þess, aö ég væri látinn út. |
iiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiii<iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiii>
ríkisstj órninni að látá fara
fram almerina atkvæða-
greiðslu alþingiskjósenda um
það, hvort ísland eigi að ger-
ast aðili að Norður-Atlants-
hafssamningi þeim, sem full-
trúar Bandaríkjanna, Belgíu,
Bretlands, Frakklands, Hol-
lands, Kanada, Luxeiribourg
og Noregs hafa orðið ásátt
um, eins og samníngurinn nú
liggur fýrir, og einnig um það
hvort hafa eigi þann fyrir-
vara af íslands hálfu, að það
muni aldrei segja öðrum þjóð
um stríð á hendur-né, heyja
styrjöld, þar eða þjóðin sé
vopnlaus og ætli sér ekki að
herðvæðast, enda fari sú at-
kvæðagreiðsla fram í apríl-
mánuði 1949 og verði hagað
þannig, að kjósendur .búsettir
utan kaupstaða ogI kauptúna
geti greitt atkvæði.á heimil-
um sínum, eftir reglum. er
ráðherra setur.
Enn fremur felur Alþingi
ríkisstj órninni að gerast aðili
fyrir íslands hönd að Norður-
Atlantshafssamningnum, ef
meiri hluti .fjeirra kjósenda,
er þátt taka i átkvæðagreiðsl
unni, greiða atkvæði með
því.“
Tillaga þessi var felld með
36:16 atkvæðum. Auk flutn-
ingsmanna greiddu henni at-
kvæði Páll Þorsteinsson
Páll Zophóníasson, Gylfi Þ.
Gíslason, Hanriibal Valdi-
marsson og kommúnistar.
Næst kom til atkvæða svo-
hljóðándi tillaga frá Gylfa Þ.
Gíslasyni og Hannibal Valde-
marssyni og var hún borin
upp í tvennu. lagi:
„Aftan við tiliögugreinina
bætist: enda verði viðurkennt
af öllum samningsaðilum
sem samningsatriði sú sér-
staða íslands, að það geti al-
drei sagt öðrum þjóðum stríö
á hendur né háð styrjöld, þar
eð þjóðin sé vopnlaus og ætli
sér ekki að hervæðast.
Enn fremur lýsir. Alþingi
yfir því, að öskað verði endur
skoðunar á Keflavíkursamn-
ingnum strax óg ákvæði hans
(Framhald d 7. siðu).