Tíminn - 31.03.1949, Page 5

70. blað
TÍMINN, fimnitudaginn 31. marz 1949
Fimmtud. 31. marz
Þjóðaratkvæða-
í tilefni af því, að sú til-
laga kom fram á Alþingi áð
leggja það undir þjóðarat-
kvæðagreiðslu, hvórt íslaiíd
gerðist þátttakandi 'í Atlants-
hafsbandalaginu eða ekki,
þykir rétt að taka fram eft-
irfarandi varðandi áfstöðu
Framsóknarf lokksins:
Um afstöðuna til Norður-
Atlantshafsbandálagsins haf a
verið haldnir margir fundir |
i miðstjórn og þíhgflokki
Framsóknarflokksins í vetur.
Nokkrum sinnum mun því
hafa verið varpað fram þar,
að til athugunar væri* að
hafa þjóðaratkvæðagx-eiðslu
um málið, en aldrei hinsvegar
verið borin fram tillaga um
það. Þegar tekin var endan- ,
leg ákvörðun um það í .miö-
stjórninni, að flokkurimi
styddi að því að ísland. yxiði
stofnaðili í Atlantshafsbaiida
laginu, kom engin tillaga
fram um þjóðaratkvæða-
greiðslu. Þegar þingflokkur-
inn tók. samskonar ákvörðtm,
kom heldur., éngih ~ tillaga'
fram um þj-óöaratkvæða-
greiðslu. Hinsvegar var- þessi
hugmynd nokkuð. rædd á háð
um stöðunum t>g vaxf- niðúr-
staða af því, eins og áður-
segir, að engin slík tillaga
kom fram.
Ástæðah til þess, að hug-
myndin um þjóðaratkvæða-
greiðslu hlaut engan stuðn-
ing umræddra aðila, eru fyrst
og fremst þessar: .
Hér er ekki venja að efna
til þj óðaratkvæðagreiðslu
nema um alveg séi-stök stór-
mál sé að ræða og þá einkum
þau, sem snerta mjög sjálf-
stæði þjóðarinnar. Þetta er.í
samræmi við vewjur, sepa
hafa viðgengizt í nágranna-
löndum okkar, þar sem heil-
brigðir og farsælir stjórnarh.
standa föstustum fótutn.
Þingin fara þar með umboð
þj óðarinnar og taka ákvarð-
anir fyrir hana, nema um ó-
venjuleg stórmál sé að ræða,
eins og áður segir.
í samræmi við þessa regíu
má segja, að þjóðaratkvæða-
greiðsla hefði getað hugsast
af tveimur ástæðum í sam-
bandi við Atiantshafssamn-
inginn. Önnur \>.r sú, að
bandalagsþátttökunni fýlgdi
stórfelld stefnubreyting í ut-
anríkismálum • þjóðarinnar.
Hin var sú, að bandalagsþátt-
tökunni gætu fylgt óeðlilegar
og hættulegar kvaðir fyrir
þjóðina.
Hvorugri þessara ástæðiiá
er hér til að dreifa.
Um fyrri ástæðuna er það
að segja, að þátttakan hiark-
ar ekki breytingu á utanrík-
isstefnu þjóðarinnar. Með
herverndarsáttmálánum 1941
og þátttökunni i Sameinuðú
þjóðunum 1946 var fullkom-
lega vikið frá hinni ævarandi
hlutleysisstefnu, er var mörk
uð 1918. Einkum' á þetta þö
við um þátttökuna í Samein-
uðu þjóðunum, því að húnvar
ákveöin á friðartíma og styrj
aldaraðstæður þurftu því
ekki að hafa áhiáf á aðstöðu
þingmanna. Með þátttökunni
í Sameinuðu þjóðunum var
sú stefna mörkuð, að ísland
Atlanzhafsbandalagið er nauðvörn lýöræðis-
þjóðanna gegn yfirgangsstefnu kommúnista
Ræða Bjarna Ásgeirssonar, atvinnumálaráðherra,
í útvarpsumræðunum um vantraustið
Heiua forseti.
Þegar ég sá vantrauststil-
lögu þá, sem sósíalistaflokk-
ur hinnar íslenzku kommún-
istadeildar lét útbýta hér í
þinginu fyrir nokkrum dög-
um, dátt mér í hug upphaf á
gömlu erindi, sem ég lærði
einu sinni og hljóðar svo, að
mig minnir: „Einar karlinn
hinn aumi — út er genginn
að slá“. Enda hafði hávað-
inn í hinni kommúnistisku
smiðju, blásturs- og brýnslu-
hljóðið, verið með meira móti
undanfarna daga, og benti
til þess, að þeir teldu hinn
mikla annatíma uppskerunn
ar nálgast, þegar sigðin yrði
borin út á hinn bylgjandi ak-
ur. Og gleðihlakk sáðmann-
anna yfir ríkulegum ávexti
iðju. sinnar heyrðist greini-
lega í gegnum allan hávað-
a-nn. Og það var sannarlega
ekki ’svo undarlegt. Þá var á-
Standið í landinu þannig, að
■hvért vandamálið hafði flétt-
ast inn i .annað og virtust
liýert um ' sig og öll í senn
ærið torveld úrlausnar.
í utanrikismálunum var
þánnig ástatt, að Alþingi og
ríkisstjórn varð að fara að
taka ákvarðanir í viðkvæm-
asta vandamáli, sem að hönd
um íslenzka lýðveldisins hef-
ir borið — afstöðu þess til
Atlantshafsban&alagsins —
sem nú um sinn hefir verið
mál málanna að rægja og
afflytja, fyrir kommúnista
um allan heim.
í innanlandsmálunum var
ástandið þannig, svo tvennt
eitt sé nefnt: Dýrustu og
stórvirkustu framleiðslutæki
þjóðarinnar, togararnir,
höfðu legið bundnir við land-
festar viku eftir viku, sökum
deilu á milli sjómannanna og
útgerðarmanna um kaup og
kjör, sem útgerðarmenn
töldu útgerðina ekki geta
borið uppi, en sjómenn töldu
sig ekki geta misst.
Ástandið í fjármálum rik-
isins var þá og er enn þann-
ig, að Alþingi hefir ekki enn
tekizt að koma saman fjár-,
lögum fyrir yfirstandandi ár,
þótt langt sé nú liðiö á fyrsta I
fjórðung þess — sökum hinna
stórkostlegu útgj aldaþarf a
ríkisins, er dýrtíð og verð-,
bólga hefir blásið út. |
Það var því ekki að undra
þótt þessir herrar létu það
sér til hugar koma, að ís-
lenzka þjóðfélagið væri orð-
ið nægilega veikt og ráðvillt,'
svo að hér væri tími til kom-.
inn að fylgja vel á eftir til
að fullkomna öngþveitið og
upplausnina, sem alls staðar-
og ávallt hefir reynzt hinn
óhjákvæmilegi undanfari
þess, að þeir gætu náð sínu
heimsþekkta steinbítstaki á
löndum og þjóðum. Og þeir (
hefðu sannarlega getað tal- j
ið sig vel að þeim sigri komna
ef hann hefði fallið þeim i
skaut, þvi að honum hafa þeir
starfað með kostgæfni, hér
sem annarsstaðar, alla sína
tíð. |
í þessu sambandi skal laus
lega minnzt á þau vanda-,
mál, sem ég drap á áður, og
vil ég nú einkum minnast á
utanríkismálin. Hverjir eiga
sök á því, að við íslendingar ,
eins og aðrar þær þjóðir, sem 1
að Atlantshafssáttmálanum
standa, þurfa nú á þessum
tíma að eyða orku sinni og (
tíma til þess að byggja upp (
þessi samtök með öllum þeim
kostnaði, sem af þeim leiðir
og öllum þeim áhyggjum,
sem þeim fylgja?
Hverjir aðrir en kommún-
istar — kommúnistar um all-
an heim. Það eru þeir og þeir
einir, sem með stefnu sinni
gæti tekið og tæki þátt í
varnarsamtökum með til-
heyrandi skuldbindingum á
ófriðartímum. Þá var mörkuð
slík stefnubreyting frá hlut-
leysisyfirlýsingunni 1918, að
þjóðaratkvæðagreiðsla gat
átt-rétt á sér, enda voru ýms-
ir þingmenn henni fylgjandi
þá. Segja má að þátttakan í
Atlantshafssamningnum nú
sé á margan hátt eðlileg af-
leiðing af þátttökunni í Sam-
einuðu þjóðunum, þar sem
hér er um að ræða svæðis-
samning, er byggist á grund-
vallarlögum þeirra.
Um síðara atriðið er þaö
að segja, að þátttakan í At-
lantshafsbandalaginu leggur
engar kvaðir á þjóðina, sem
hún vill ekki fallast á sjálf
og Alþingi verður þá að sam-
þykkja séi’staklega síðar. Af
þessari ástæðu var þvi þjóðar
atkvæðagreiðsla nú með öllu
óþörf. Öðru máli gegndi. um
Keílavíkursamninginn á sín-
um tíma, því að þá votu er-
lendu riki afhnt viss land-
réttindi og fleiri fríðindi.
Þessar ástæður munu fyrst
og fremst hafa legið til grund
vallar því, að engar tillögur
voru bornar fram í miðstjórn
eða þingflokki Framsóknar-
manna um þj óðai-atkvæða-
greiðslu varðandi Atlantshafs
samninginn, þegar hann var
til umræðu og ákvarðana
þar.
Það getur verið gott að
lýsa sig fylgjandi lýðræði með
því að vilja skjóta ýmsum
málum undir úrskurð þjóðar-
innar, en efcki myndi það
treysta stjórnarfarið né
minnka glundroðann, ef slík
vinnubrögð yrðu almennt, tek
inn upp. Þessvegna hafa þær
þjóðir, sem eru taldar hafa
fullkomnast lýðræði eins og
Norðurlandaþjóðirnar, mjög
forðast þá aðferð. Tillögum,
sem fram komu í Noregi og
Danmörku um þjóðaratkvæði
varðandi Atlantshafssátt-
mála, var eindregið hafnað.
Og víst er það, a^ hefði átt
að hafa hér þjóðaratkvæði
um Atlantshafssamninginn,
væru þau lítt teljanleg mál-
in, sem jafnmiklu geta varðað
heill og sjálfstæði þjóðar-
innar og hafa bæri því um
þjóðaratkvæði.
og baráttuaðferðUm bera á-
byrgð á öllu því' öngþveiti,
sem nú rfkir i alþjóðamálum,
enda er upplausnarstarfsem-
in, eins og ég minhtist á áð-
ur, þar sem annarsstáðar
fyrsti liður í allri þéirra yf-
irgangs- ög útþenslupólitik.
Sinn fyrsta stóra sigur — í
rússnesku stjórnarbylting-
unni — unnu þeir, er upp-
lausnarástand ríkti í landinu
eftir ósigra rússneska. keis-
aradæmisins í heimsstyrjöld-
inni fyrri. Og sá sigur varð
þeim auðveldari fyrir óstjórn
þá, er þar hafði ríkt um langt
skeið. Skammsýnir og skiln-
ingslausir einvaldar og spill-
ing aðals og auðstétta hafði
öldum saman legið eins og
mara á. rússneskri alþýðu og
haldið henni í andlegri og
líkamlegri áþján. Og þessi
yfirstétt var auk þess orðin
nægilega dáðlaus tU að geta
ekki tryggt yfirráð sín í þjóð-
félaginu með þeirri miskunn-
arlausu hörku, sem slíkt
stjórnarfar . hefir jafnan
byggzt og byggist á. Á þessu
hefir rússneski kommúnism-
inn ekki flaskað eftir að
hann hóf sig upp í hinn auða
söðul á fáki rússneska ein-
valdans. — Því að þótt komm
únismanum væri brotin braut
in til valdanna með loforð-
um og slagorðum um alþýðu
lýðveldi og jafnrétti þegn-
anna, var hann fljótur, eftir
að hann hafði náð völdun-
um, að söðla um yfir í ríkis-®
kapítalisma og jafnframt of-
urveldi eins eða fárra manna,
sem töldu sig sjálfkjörna
persónugerfinga og hand-
hafa hagsmuna, hugsjóna,
vilja og valds hins mikla
fjölda. Og þar með var hring
urinn lokaður frá einu ein-
veldisfoi'minu í annað.
En þrátt fyrir þessa stað-
reynd heima fyrir hefir áróð-
ur kommúnismans í öllum
öðrum löndum alltaf verið
rekinn á grundvelli alþýðu-
lýðræðis og almannavalds —
alltaf þangað til hann hefir
náð yfirráðum í einhverjn
þjóðfélagi — þá er fljótt söðl
að urri þar á sama tátt.
Fljótlega eftir sigur komm-
únismans i Rússlaiidi var svo
farið að undirbúa heimsbylt-
ingu hans með undangraftrar
starfsemi í öðrum löndum
heims, með þvi aö fá til þeirra
starfa sjálfboðaliðssveitir í
löndunum sjálfum, einskonar
fimmtu herdeildir, sem síðan
hafa verið nefndar og fræg-
ar urðu í „regimenti nazist-
anna“.
í löndum þeim, þar sem
lýði'æðið hafði náð mestum
þi'oska — þar sem almenn
velmegun var mest og alþýðu
menntun fullkomnust — átti
þessi undangraftrarstarfsemi
mjög örðugt uppdi’áttar lengi
vel. Hinsvegar náði hún þeg-
ar allmiklum árarigri í sum-
um þeim þjóðlöndum, er
heimsstyrjöldin fyrri hafði
leikið verst og þar sem hin
fyrrnefndu mótstöðuskilyrði
ekki voru fyrir hendi. Eirik-
um heppnaðist hún vel :r
Ítalíu og Þýzkalandi og
mátti um eitt skeið vart á
milli sjá, hvað yrði þar ofau
á. En þar kom svo strik í
reikninginn, sem hinir visil
feður kommúnismans ekkl
höfðu reiknað með. Þeir
höfðu þegar kennt andstæð-
ingum sínum of mikið. Og
þannig fór í báðum þesguœ
löndum, að upp risu ófyrir ■
leitnir æfintýramenn, sem
tóku af kommúnismanum
þessa nýju hreyfingu i :gínar
eigin hendur — fasisminn í
Ítalíu og nazisminn í Þýzjka ■
landi. Þeir tóku sjálfir komin
únismans vopn og venjui’ i
sína þjónustu — foi'iii^ja-
dýrkunina, hið skefjalgusa
jesúita-siðferði i málfíptn •
ingi og baráttuaðferðum,
Þessar aðfengnu dyggðir
blönduðu þeir svo hinum
heimafengna stórkapítaiisma
þjóðarrembingi og var sköp-
unarverkiö fullkomið og má
kommúnisminn vera stóftur
af sínu framlagi og frum-
kvæði. Og í hinum ægi-
lega, heimssögulega harm-
leik, sem síðan fór fram
í þessum löndum, leik-
ur kommúnisminn enn sitr,
örlagaríka hlutverk. Um leio
og hann verður á yfirborc ■
inu aðalandstæðingur ías-
isinans og nazismans í úrslita
baráttunni heima- fyrir —
verður hann uiidir niðri aðal
samherji þeirra og hjálpar -
hella — til að berja niður
lýðræðisöflin i löndunum og
brjóta á bak aftur allt við-
nám gegn hinum nýju ein-
veldisstefnum.
Og þetta gjöra kommúnist-
arnir ekki óviljandi, heldur
vitandi vits. Þannig segir
Manuilski aðalritari komm-
únistisku samtakanna III.
Internationale árið 1932:
„Með hverjum eigum við
samleið? Jafnaðarmönnun •
um, sem vilja halda uppi rík -
isvaldinu eða Hitlersliðinu,
sem vinnur gegn því? Ef
Hitler kemst til valda, get-
um við með hjálp hans brot •
ið niður lögregluvald jafnaö ■
armanna og ríkisvald Brun ■
ings. Þannig er Hitler eins og’
nú standa sakir — þó að..þao‘
sé honum óafvitandi — okk •
ar sjálfsagði samherji".'iB.vo
mörg eru þau orð. Eftir þessu
var svo unnið og á þejroan
hátt sigraði svo nazismújn i
Þýzkalandi og allir þekkja,
svo afleiðingarnar af ógnar •
veldi hans, sem kommúmsm -
inn átti höfuösök á að lcoma
í valdastólinn. En sagan. e:.i
ekki þar með öll sögð. Árin
líða og þessir yngri bræður
kommúnismans, fasismin >.
og nazisminn, fama út kvi ■
aniar land úr landi, gráir iy.’
ir járnum, og nú líður ao
hinu örlagaríka ári 1939.
Lýðræðisríkin í álfunrl
hafa nú sem endranæ.’
reynst seinþreytt til vanc' •
ræða, a| með hikandi afstöð t
og friðsamri undansláttar ■
pólitík mjakað sér undan á •
gengni nazismans til að firr;
þjóðirnar nýrri heims,styrj •
öld í lengstu lög. En xy.i varö’
(Framhald á 7. síðUK j