Tíminn - 22.05.1949, Síða 3

I '
110. blað
TÍMINN, sunmtdagnm 22. maí 1949.
Vegurinn
Isiendlngaipættir 1 austur
ttttísntlt:

Sextugur: Sigurður Sigurðsson
hreppstjóri í Lambhaga
Á þeim hálfa mannsaldri
sem liöinn er síðan að hin
mikla atvinnublyling hófst á
íslandi hafa gerzt undur og
ævintýri með okkar fámennu
en tiltölulega vel félagsþrosk
uöu þjóð. Þó ekki sé farið
iengra en þrjátíu ár aftur í
timann mátti líta yfir heilar
sveitir án þess að sjá þess
merki að verulega hefði til
skrarar skriðið í byggingar
eöa ræktunarmálum. Atvinnu
bylting sú sem hefst i iönað-
arlöndunum með iðnaðarbylt
ingunni hefst ekki í raun og
veru hér á landi fyrr en fyrir
hálfum mannsaldri síðan og
mun sennilega engin gömul
þjóð hafa tekið undir sig jafn
stórt stökk og með jafn góð-
um árangri þó smá hnökrar
hljóti óumflýjanlega að koma
með gerbreyttum lífsviðhorf
um og lífsvenjum.
Það, að þessi bylting gat
gerzt hér á svona ævintýraleg
um stuttum tíma er senni-
lega engu eins mikið að
þakka og því, hve þjóðin var
tiltölulega vel andlega þrosk-
uð af menningareldi liðinna
alda í láreistum baðstofum.
Yfirleitt er það þannig að
þau héruð þar sem félags-
þroskinn var á hæstá stigi
urðu undan í atvinnubylting
unni, en þó er það ekki al-
gild regla sögunnar. í Þing-
eyjarsýslu, Eyjafiröi og á
Suðurlandsundirlendinu þar
sem úrræða samvinnunar
var snemma neytt og á rétt-
an hátt blómgaðist breyting-
in fvrr og betur, en þar sem
þyngra var undir fótinn fyrir
félagslega starfsemi.
Borgarfjörður er einn af
undantekningunum, aö
minnsta kosti utan Skarðs-
heiöar. Þar hefir félagsstarf-
semi yfirleitt átt fremur
erfitt uppdráttar, en þó
hafa landhostir og atorka
einstaklinganna lyft bænd-
um þar til velgengni fyrr en
í tiltölulega jafn félagslega
þroskuöum byggðarlögum
annars staðar.
Skihnannahreppurinn er
þar engin undantekning.
Bændur utan Skarðsheiðar
hafa að vísu upp á síðkastið
eflt nokkuð með sér félags-
samtök en þá vantar herzlu-
muninn til að stilla. streng-
ina saman. Óvenjulegar ytri
ástæöur munu eiga mikinn
Ég var aö koma að austan,
og er nú vegurinn ofar öllu í
minni. Af honum eru helstu
fréttir þessar.
Fyrir hér um bil hálfum
mánuði var Holtavegur hefl-
aöur, Flóavegur um líkt
leyti, Ölfusið fyrir viku, Hell
isheiði í dag, Svinahraun í
gær — og voru þá sex dagar
frá síðustu heflun.
Hvernig er svo vegurinn?
Holtin eru slæm, Flóinn er
vondur og fer hraðversnandi,
Bygghasafn fyrir
Rangárvattasýslu
ÍV.IKP FRÁ RAiVGÆIJVeifl.
Góðir Rangæingar. Komið
hefir verið á fót vísi til
byggöarsafns fyrir Rangár-
vallasýslu. Málefnum þess
hefir enn verið lítt á loft
haldið og söfnun á munum
til þess skammt á veg komin,
enda ekki völ á hæfu hús-
næði til varðveizlu þeirra.
Nokkrar líkur éru fyrir því,
Olfusið er ekki gott. Hinsveg
ar er Hellisheiði góð, þar sem að úr húsnæðisleysi safnsins
klaki er þiðnaður og vatn er geti rætzt bráðlega og því vill
ekki á veginum. Um Svína- J nefnd sú, sem sér um vöxt
hraun, Sandskeið og Bolaöld, og viðgang þess, nú hefja
ur má sæmilegan veg kalla, j skipulagsbundna söfnun
og samt er hann holóttur,' muna því til handa um alla
þrátt fyrir góða heflun í gær.' sýsluna. Heitir hún á alla
Það er því að kenna, aö hol- 1 Rangæinga, utan sýslu sem
urnar voru orönar of djúpar innan, til stuönings þessu
til þess, að hefiltönnin næði gagnmerka menningarmáli.
. t .. holubotninum. En það skilja! Við, sem nefnd þessa skip-
þaot i þessu. A næstu grosum ^ sem vi]ja> að ekki muJni um> hefðum heizt óskað að
við þa, a Akranesi er oflugt varanleg vegabót að því> að heimili sýslunnar hefðu ver-
°8 r0t|-«01ið kaupmannavígJ sletta yfir holu í hörðum vegi i6 heimsótt máli þessu til
sem orðið hefir sanngjarnt í eðlausri möleðasand. nauðsynlegs framdráttar og
“^.SLnU^Ie.?nalærdÓrnS!an heldur áfram að vera til munum enda gera ráðstafan-
í veginum, þótt hún minkki ir til þess, að slíkt starf verði
eða hverfi mikið til í bili. — ,hafið á þessu ári. En hérað
Ef heflarnir, sem voru á Hell okkar er víðlent og vart von
isheiði í morgun hefla Svína- j til þess, að farið verði um
hrauni á suðurleið í dag, mun það á einu ári, svo að full-
sá vegur verða góður á morg j notum kæmi. Framar öllu
um. Verði þeir hinsvegar látn er hér að ræða um starf, þol-
ir aka lausir, — eins og því inmæði, elju, gaumgæfni og
miður má stundum sjá til, áhuga, sem lætur sig varða
frá öðrum stöðum.
í Borgarfirði og þá ekki sið
ur utan Skarðsheiðar en inn
an eru víðlend lönd vel fall-
in til ræktunar. Þar eru
myndarleg býli vel byjjgð og
stór ræktarlönd. Á þessum
slóðum er það auðséð jafnvel
fyrir bláókunnuga ferða-
menn, að her•býr f joldi mynd . þeirra> þar sem þörf væri á 1 eins hið smáa, sem stóra og
arlegra og dugandi bænda.
að hefla verður vondur veg- hrapar að engu. Hitt er líka
Einn þeirra, hreppstjórinn í;urþarna
á morgun. Og versn 1 vitað mál, að á hverju ári,
Skilmannahreppi, Sigurður
Sigurðsson i Stóra-Lambhaga heflað verður næst
ar svo dag frá degi. þar til, fer eitthvað í súginn af mun-
varð sextugur síðastliðinn
föstudag.
Sigurður er ekki mikið
þekktur fyrir utan sína sveit
en hann er þá þeim mun bet-
ur þekktur í heimkynnum
sínum. Sigurður er maður fá
skiptin og rólyndur og ekki i
■ um, sem eiga heima á byggða
Holur í vegi mega aldrei safni, og er hér því dýr biðin.
vera meir en tveggja senti-
i metra djúpar. Þá byrja hjól-
, baröarnir að höggva upp úr
iþeim og úr því gegnur ákaf-
lega fljótt að eyöileggja veg-
inn.
Stundum losnar lítil ró á
ViÖ munum bráölega snúa
okkur til forustumanna ým-
issa f.élagasamtaka og ann-
arra áhrifamanna í sýlunni
og fara þess á leit, aö þeir
leggi hér hönd á plóginn. —
Jafnframt munum við senda
fyrir það gefinn aö s^kjast litlum bolta f stórri vél> það'út spurningar og óskalista,
eftir mannvirðingum þó að
sveitungar hans hafi treyst
kostar bæði lítið fé og litla.með heitum þeirra muna,
töf, að endurnýja róna. En’sem við óskum sérstaklega
honum til að smna opinber-1 vegna þess að vélin yirðist' að fá til safnsins. í styztu
gagna eins og áður en róin máli sagt, óskum við eftir
sýnishornum alls þess, sem
tilheyrir háttum og högum
liðinnar aldar í Rangárvalla
sýslu.
Mikill fjöldi muna frá forn
um tíma ber á sér persónu-
Fasteignasölu-
miðstööin
Lækjargötu 10B. Sími 6530.
Annast sölu fastelgna,
skipa, bifreiða o. fl. Enn-
fremur alls konar trygging-
ar, svo sem brunatryggingar,
innbús-, líftryggingar o. fl. 1
umboði Jóns Finnbogasonar
hjá Sj óvátryggingarfélagi ís-
lands h.f. Viðtalstíml alla
•\drka daga kl. 10—5, aðra
tíma eftir samkomulagi.
um málum fyrir þá og það
að verðleikum. | losnaði, er endurnýjun van-
Sigurður hreppstjóri í Lamb rækt. Og áður en að er gætt,
haga hefir jafnan reynst eyðileggur þessi litla van-
traustur maður, athugull og ræksla stóru dýru vélina og
gætinn í hverju þvi sem hann veldur þar meö tugþúsunda
hefir tekið sér fyrir hendur tjóni.
hvort sem það hefir verið j Líkt er þessu varið um þjóð leg einkenni handbragðs og
heima fyrir eöa fyrir hönd vegina. Það ber lítið á byrj- listar, og mörg eintök sama
sveitunga sína útífrá. Hann andi holu í breiðum vegi, hlutar eru því vel þegin.
er ötull málsvari félagshyggj ^ meðan hún er ekki meir en J Tæmandi yfirsýn þessarar
unnar og skilur áreiðanlega (tveggja til þriggja sentimetra söfnunar verður ekki gefin í
betur en margir aðrir til hvers djúp og þá er hægt verk, að fljótu bragði, en mesta á-
úrræði hennar duga, og aö hefla fyrir rætur hennar. ! herzlu leggjum við á, að fá
ekki bera að kenna félagssam | En sé það ekki gert, finnur til safnsins eftirtalin sýnis-
tökum í heild öll mistök sem hjólbarðinn hana -fljótt og horn verklegrar og andlegrar
verða kunna í félagsstarfi. jheggur upp úr henni í hvert menningar Rangæinga frá
Hreppstjórinn í Lambhaga j einasta sinn, sem yfir hana fornu fari og til skamms
hefir alið allan sinn áldur á er farið, og þeim mun hraðar,' tíma. Muni, sem lúta að sjó-
Akraneslhu og kann vel við sem hún dýpkar meir. — Og sókn, farvið skipa og föggur
sig þar, hvoru megin sem er^innan skamms, er vegurinn og færur sjómanna og önriur
við Akrafjallið. Hann er fædd , verri en ófær. | áhöld varðandi þann þátt at-
ur og alinn upp fyrstu J Vafalaust er vegagerðinni vinnulifsins. Landbúnaðará-
bernzkuárin á Elinarhöfða á þag ódýrast, að hefla veginn höld hverskonar, utan bæjar
20. mai 1949
Helgi Hannesson
Innnesinu en fluttist með föð áður en hann umsnýst.
ur sínum og móður, kunnum
sæmdarhj ónum að Lamb-
haga, þar sem hann hefir
stundað landbúnað siðan.
Hann giftist ágætri borgfizkri
konu Sólveigu Jónsdóttur frá
Brennu í lok fyrri heims-
styrjaldarinnar og hafa þau
eignast fjögur mannvænleg
börn, Sigurð, Sigríði, Jón og
Sólveigu. Líkjast þau öll for
eldrunum, eru glaðvær og
G ú m m í-
gólfdúkur
sem innan, amboð bóndan^
og mjólkurílát húsfreyjunn-
ar. — Mataráhöld hverskon-
ar, húsbúnað, reiðtygi og all-
an klyfjareiðskap, sýnishorn
kvenlegra hannýrða og tó-
vinnu og þeirra áhalda, sem
að þeim störfum lúta o. s. frv.
Einn þátt þessa safns hugs
um við okkur gamlar bækur,
prentaðar og skrifaðar, og
öll gömul skrif, sem fáanleg
virði fyrir safnið að fá gamla
muni, þótt brotnir séu og
brákaðir til muna, þvi að ým-
ist er hægt að gera þá upp,
eða smíða eftir þeim.
Myndir af Rangæingum,
eldri og yngri, óskum við
einnig að fá til safnsins, helzf,
með greinargerð um æviat-
riði og ætt ef hægt er.
Okkur er ljóst, að þorri
fornra áhalda íslenzkra sveita
heimila er glataður, eri við
höfum ríka ástæöu til að
ætla, að víðtæk söfnun þess,
sem eftir er af því tagi, inn-
an vébanda sýslunnar, getí
orðið að allgóðu og merki-
Iegu safni. Sú reynsla, sem
fengizt hefir, bendir eindreg-
ið í þá átt, að flest heimlii
Rangárvallasýslu geti ein-
hverju miðlað á þessum vett-
vangi.
Munir, sem safninu v.eröa
gerðir falir til kaups, munu
keyptir sanngjörnu veröi eft
ir því, sem til vinnst. Við get-
um ekki vænst þess, aö fólk
láti góða og gamla ættar-
gripi, sem það heldur í heiðri
og þykir vænt um, af hendi
rakna til safnsins, en reynsl-
an hefir sýnt að margt slíkra
muna hefir glatast, komizt á
tvístring, eða í höndur
manna, sem ekki báru skyn-
bragð á gildi þeirra, við and-
lát þeirra, sem þá höfðu
verndað og í hávegum haft.
Nokkur trygging ætti að vera
fyrir því, að safnmunir væru
verndaöir fyrir þeim örlö'g-
um.
Góðir Rangæingar Skyggn.
ist um í húsum ykkar og
hirslum og athugið, hvort
þið gætuð látið af hendi
rakna til safnsins. — Skiptir
hér miklu máli, að hér taki
sem flestir höndum samah £
merku starfi sýslu okkar til
sæmdar og heilla.
Á upplausnar- og byltinga-
tímum er hverri þjóð nauð-
syn að leggja rækt við þjóð-
legar erfðir. Það er skoöun
okkar, að stofnurv byggða-
safna sé þar merkur þáttur,
vel fallin til að glæða heil-
brigða þjóðerniskennd og átt
hagaást. Við höfum þann.
metnað í þessu máli, að inn-
an sýslu okkar rísi upp veg-
legt byggðasafn, sem gefi al-
hliða hugmynd um menn-
ingu og lifnaðarhætti liðirina
tíma i Rangárþingi, sameig-
inleg eign og ástfóstur allra
sýslubúa.
Þeir, sem áhuga hafá fyrii’
þessu máli, og viíja veita-því
brautargengi, gerðu vel, eí'
þeir gæfu einhverjum okka
það til kynna hið fyrsta.
Með beztu kveðju.
Útbmiii
Af sérstökum ástæðum er eru svo sem sendibréf, graf-
skemmtileg eins og þau, og j til soiu ein rúlla af gúmmí- skriftir og gjörninga ýmis-
vinna sér fljótt traust og vin l fermetrar) Verð konar' Mun allt slikt þegið
áttu þeirra sem samleið eiga 8pnnuK termetrarj, verð^. þökkum> eins þótt á það
með þeim.
í byggöasafnsnefnd Rang-
árvallasýslu,
Guðmundur Erlendsson, Nápíl
ísak Eiríksson, Ási,
Þórður Tómasson, Vallnatúní .
gÞ
tilboð sendist blaðinu fyrir
25. maí n.k. merkt „200Ö“.
vanti og það sé orðið fúið og
máð. Einnig er það mikils
Eldurlnn
gerir ekki boð á undan sér-'li
Þeir, sem eru hyggnir,
tryggja strax hjá
Samvinnutryggingum