Tíminn - 19.08.1949, Side 5

174. blaff.
TÍMINN, föstudaginn 19. ágúst 1949
5
Föstudufsur 19. ágúst
Hinn ráðalausi
„flokkur allra
stétía”
ERLENT YFIRLIT:
Nauðungarvinnan í Rússlandi
Upplýsingar brezlsu stjjómarlimar
tilhögim naMðimgarviiinuimar
um
Margt er nú ’ntað og rætt um
nauðungarvinnuna í Rússlandi
síðan Bretar hófu umréeður um
hana á vettvangi sameinuðu
þjóðanna. Hér á eftir fer grein,
sem nýlega birtist í danska
blaðinu „Information,“ þar sem
er skýrt frá nokkrum upplýsing
um brezku stjórnarinnar:
Loks lítur nú út fyrir, að aðr-
ar þjóðir éigr áð fá tækifæri til
þess að kyrma sér hvernig nauð
ungarvinnu í'Rússlandi er hátt
að. Brezka stjórnin hafði svo
lengi borið Rússa þungum sök-
um og lýst yfir, að í Rússlandi
væru 10 milljónir manna í nauð
ungarvinnu, aff Rússar sáu sér
loks þann kost vænstan að
svara. í efnahags- og félags-
málaráði S. Þ. í Genf, hefir
rússneski fulltrúinn Aretjunian
nú gert að tiilögu sinni, ráðið
skipi: „stóra alþjóðanefnd
svar sitt mótast af þessu við- ' menntamanna og verkamanna,
horfi, forðast Sjálfstæðis-j er verði skipulögð með sama
flokkurinn að benda .þar á ■ sniði og verkálýðsfélög, og í
nokkra lausn. Tiliögum Fram nefndina verði valdir menn án
sóknarmanna er aðeins hafn ; tillits til stjórnmálaskoðana
að, en jafn vandlega forðast þeirra. Aðeins slík nefnd getur
að benda á nokkur önnur litiö hlutlaúst á málið,“ sagði
í tillögunni. Fulltrúinn bætti
ennfremur við: „Tilgangurinn
Svar Sjáifstæðisflokksins
við tillögum Framsóknar-
manna um raunhæfar dýr-
tíðarráðstafanir nú í sumar
mun jafnan talið einstakt
plagg. Þess hefði mátt vænta,
að stærsti flokkur landsins
léti sér ekki annað sæma en
að svara slíkum tillögum já-
kvætt, — annað hvort féllist
á þær eða gerði gagntillögur
um þá lausn, sem hann teldi
betur fara. Annað var ekki
sæmandi flokki, sem sakir
stærðar sinnar og allrar að-
stöðu, á að telja sér skyldn-
ast að hafa ábyrga for-
ustu um lausn vandamál-
anna. í stað þess að láta
arlaust, hvort það væri rétt hjá ;
brezku stjórninni, að 10 millj-
ónir manna væru í nauðungar-
vinnu í Rússlandi eða ekki. Og
hún kom í raun réttri eins og
þruma úr heiðskýru lofti.
En þess ber að gæta, að Cor-
ley Smith hefir borið Rússa
mjög þungum sökum. Veiga-
mesta sönnunargagn hans voru
rússnesku lögin um nauðungar-
vihnu frá 1940, sem hann hafði
1 heild. Það var mikill skjala-
bunki, alls um 8500 orð, og var
titillinn: „Safn laga og tilskip-
ana frá æðsta ráðinu, og á-
kvarðana, er stjórn Ráðstjórn-
arríkjanna hefir tekið, fram að
marzmánuði 1940“.
Corley Smith lýsti yfir, að hér
i væri urh að ræða vandlega yfir-
vegaðar og miskunnarlausar
reglugerðir varðandi nauðung-
arvinnu í geysistórum stíl.
A víðavangi
úrræði.
Þótt svar Sjálfstæðisflokks
ins væri sett undir hina full-
með nauðungarvinnu í Rúss-
komnustu smásjá, myndi. Iandi er sá, að gera afbrota-
ekki finnast þar nema ein mennina hæfa til þess, að taka
MISHEPPNAÐUR
SAMANBURÐUR
Alþýðublaffið heldur uppi á
rásum sínum gegn Hermanni
Jónassyni. Lengst er komist í
ósómanum í þáttum Hannes-
ar á hornjnu fyrir nokkrum
dögum, en þar er þeim jafn-
aff saman Hermanni Jónas-
syni og Ólafi Thors. Lengra
verffur heldur ekki komist,
því aff meiri skammir er ekki
hægt aff segja um neinn
stjórnmálamann en aff líkja
honum við Ólaf Thors.
Þessi árás Alþýffublaffsíns á
H. J. mun hinsvegar ekki bera
meiri árangur en þær fyrri.
Þjóðin þekkir svo vel hinn
ólíka feril þessara manna.
Hermann Jónasson er sá for
an á flótta, segja, að í þessum ustumagur hennar, sem mest
rússnesku fangabúðum glati hefir barizt gegn þvi, aff þjóff
mennirnir allri virðingu fyiir |n lenti j þeim fjárhagslega
sjálfum sér og öðrum - og Það ófarnaði> er nú ógnar sjalf_
er einmitt hið sama og Þjóð- stæði hennar og afkomu. Ólaf
verjar stefndu að, með fanga- ur Thors he£jr allt frá eiðrof_
MOLOTOFF,
sem nú hefir- fengiff það hlut-
verk aff hafa umsjón meff stjórn
innanlandsmálanna.
búðum sínum.
einasta tillaga, sem snertir1
hin fjárhagslegu vandamál.
Allt annað er fimbulfamb og
snakk, þar sem sagt er að
þetta þurfi að gera og að
þessu beri að stefna, en hitt
er vandlega dulið, hvernig
eigi aff gera þaff. Eina undan
tekningin er umrædd tillaga,
sem fjallar um það að bæta
eigi við nýjum embættis-
manni í fjármálaráðuneyt-
inu, ráðsmanni ríkisins, sem
yrði þó ekki gert af öðrum
ástæðum en þeim, að núv.
starfsm. ráðuneytisins væru
ekki störfum sínum vaxnir.
Munu áreiðanlega flestir
telja það litla lausn að fjölga
þar starfsmönnum undir
þeim kringumstæðum, held-
ur ætti þá að skipta þar um
starfsmenn. Sú reynsla, sem
menn hafa líka að skattdóm
aranum og öðrum tildurem-
bættum, sem Sjálfstæðis-
flokkurinn hefir búið til,
mun líka gera ílesta meira
en vantrúaða á það, að það
myndi nokkuð ráða bót á
öngþveitinu að fjölga mönn-
um í fjármálaráðuneytinu,
þar sem þegar mun ofmargt
fyrir.
En þetta er eina ákveðna
tillagan, sem Sjálfstæðis-
flokkurinn gerir, varðandi
lausn fjárhagsmálanna. Sé
hér ekki rétt sagt frá, verð-
ur Mbl- vonandi fúst til að
leiðrétta það. Það verður á-
reiðanlega bið á þeirri leið-
réttingu — a. m. k. fram yfir
kosningar.
Með umræddu svari sínu,
hefir Sjálfstæðisflokkurinn
fullkomlega játað það, að
hann stendur uppi ráðalaus
gagnvart þeim vanda, sem
hann hefir átt mestan þátt í
að skapa — fjárhagsöngþveit
inu, sem þjóðinni og atvinnu
vegum hennar hefir verið
steypt í. Hann* hefir ekki á
neitt annað að benda en al-
mennt orðagjálfur og ráðs-
•mann ríkisins! Það er allt
„pennastrikið“, sem formað-
þátt í endurfeisnarstarfinu í
Rússlandi á ný.“
Aretjunian lagði ennfremur
tilt að nefnd þessari yrði falið,
að rannsaka nauðungarvinnu í
brezku nýlendunum og víðar.
Það hefir sennilega enginn
neitt við það að athuga. Bretar
hafa áður gefið í skyn, að þeir
séu fúsir til þess að fallast á,
að nefnd S. Þ. verði send til ný-
lendna þeirra, til þess að kynna
sér ástandið þar. Svo er aðeins
eftir að vita, hvort stórveldin
geta orðið sammála um, að veita
nefnd þessari það mikið frjáls-
ræði, að nokkur árangur verði
af starfi hennar.
Yfirlýsing Aretjunians var gef
in eftir að brezki fulltrúinn í
Genf, Corley Smith, hafði dög-
um saman skorað á rússneska
fulltrúann að svara því afdrátt-
Nauðungarvinnan er aðallega
þrennskonar: 1) Betrunarvinna,
án þess að menn séu sviptir
frjálsræði. 2) Betrunarvinna í
öðrum landshluta. 3) Betrunar-
vinna, og fangarnir sviptir
frjálsræði. — í fyrsta hópnum
eiga aðallega heima verkamenn,
sem hafa t. d. komið of seint til
vinnu sinnar hvað eftir annað,
eða gerst brotlegir á annan hátt.
Þeim er leyft að halda áfram
að vinna í sömu verksmiðjunni,
en þeir eru settir undir strang-
ari aga og laun þeirra minnk-
uð. Þeir, sem heyra undir annan
flokk, eru sendir til annarra
landshluta, t. d. til Siberíu, en
þeim er leyft að setjast að í t.
d. þorpi eða bæ. Þeir fá 12 daga
leyfi á ári, en mega ekki yfir-
gefa þorpið eða bæinn. Þeir,
sem eiga heima í þriðja flokk-
inum, eru sendir í fangabúðir,
þar sem þeir búa í lélegum skál-
um og verða að vinna eins og
þeim er skipað. Þessar búðir eru
svipaðar þýzku fangabúðunum.
Sagt er, aö rússnesku fanga-
verðirnir séu ekki jafn grimmir
og ruddalegir og hinir þýzku, en
búðir þessar eru venjulega á
köldum, eyðilegum stöðum, og
það er aðeins hraustasta fólkið,
sem ekki missir heilsuna þar.
Fangar, sem komist hafa und-
Samkvæmt hinum rússnesku
lögum og reglugerðum fyrir
fangabúðir, virðast því þó vera
takmörk sett, hve niðurlægja
má fangana. í lögunum segir,
að fangarnir skuli fá greidd
laun, og er það dómsmálaráðu-
neytið og verkalýðsfélögin sem
ákveða, hve mikil þau eru.
Starfsskilyrði eiga í orði kveðnu
að vera þau sömu og fyrir venju
lega verkamenn í Rússlandi,
m. a. eiga mæður að fá frí til
þess að eiga börn, fangarnir eiga
að fá nokkurra daga leyfi á ári,
vinnutíminn á að vera tak-
(Framhald á 6. síðu)
ur hans gumaði mest af fyr-
nokkrum árum, þegar hann
var að telja þjóðinni trú um,
að dýrtíðin mætti vaxa, því
síðar yrði auðvelt að ráða við
hana, ef þess þyrfti með. All-
ur galdurinn væri eitt ofur-
lítið „pennastrik.“
Eina „pennastrikið", sem
Sjálfstæðisflokkurinn hefir
enn látið skína í, er ráðs-
maður ríkisins! Hvað skyldu
þeir vera margir, sem trúa á
það „pennastrik" sem lausn
f j árhagsmálanna!
Allt bendir til þess, að ann-
að úrræði ætli Sjálfstæðisfl.
sér ekki að nefna fyrir kosn-
ingar. Svar hans til Fram-
sóknarflokksins bendir ein-
dregið til þess. Þess vegna er
það ekki annað en orðagjálf-
ur og vífilengjur. Ástæðan til
þessa er líka auðskilin. Fram
yfir kosningar ætlar Sjálf-
stæðisflokkurinn aðverahinn
fini „flokkur allra stétta“.
Slíkur flokkur verður að fara
varlega, því að hann má eng-
an styggja. Hann verður að
reyna að búa sér gerfi úr
fallegu orðagjálfi, sem öllum
finnst gott að heyra, og fá
menn til að dáðst að því eins
og „nýju fötunum keisarans".
Eftir kosningarnar getur
hann hins vegar farið úr
þessum skrúða og sýnt hver
hann er — ekki flokkur allra
stétta, eins og hann læst vera
fyrir kosningarnar, heldur
flokkur harðsnúinna og eig-
ingjarnra gróðamanna, eins
og hann.er raunverulega all-
taf á milli kosninga og stefna
þeirra stjórna, sem hann hef
ir átt þátt í, sýnir bezt.
Svo oft er Sjálfstæðisflokk
urinn búinn að leika þennan
leik, að hann ætti ekki að
heppnast honum lengur. —
Kjósendurnir eiga ekki leng-
ur að láta sér lynda hið
stefnulausa orðagjálfur „allra
stétta flokksins“, sem birtist
svo vel í svarinu til Framsókn
arflokksins. — Þeir eiga að
dæma hann eftir verkunum.
Þá munu líka fást þau kosn-
ingaúrslit, sem eru líkleg til
að vera grundvöllur heil-
brigðra framfara og réttláts
stjórnarfars.
Rad.d.ir nábáarma
Alþýðublaðið réðist nýlega
á Björn Ólafsson og segir
Vísir í tilefni af því í fyrra-
dag:
„Ástæffan er fyrst og
fremst sú, að Björn Ólafsson
hefir lýst því yfir innan
þings og utan, aff stefnuleysi
Alþýffufiokksins í vandamál
um þjóffarinnar leiði til ó-
farnaðar og hljóti aff enda
meff upplausn í atvinnu- og
fjármálum landsins og al
geru ríkisgjaldþroti, ef ekki
sé breytt um stefnu í tæka
tíð. Þetta er þungur dómur
yfir þeim flokki, sem hefir á
hendi stjórnarforustuna í
landinu. En þaff, sem Alþbl.
og flokki þess gvíffur sárast
er þaff, aff ófremdarástndið,
sem sprottið er af ráffs-
mennsku þessa stefnulausa
flokks, fær nú ekki lengur
dulizt alþjóff. Hver dagur
sem líður sannar betur og
betur þaff sem B. Ó. hefir
sagt um hættuna, sem staf-
ar af leiffsögu Alþýðuflokks-
ins. Hann er aff sigla at-
vinnu- og fjármálunum í
strand og ekkert nema kosn-
ingar gátu forffað þjóðinni
frá þeirri niðurlægingu, að
sjá öllum sínum málum kom
ið í óhagganlega sjálfheldu
af þeim flokki, sem kennir
sig viff alþýffu landsins.“
Ekki skal hér neinu bætt
við um Alþýðuflokkinn, en
vert er að vekja athygli á
þeim ummælum Vísis, að
„ekkert nema kosningar“
gátu nú forðað frá öngþveiti.
Það sýnir bezt hvernig farið
hefði, ef fylgt hefði verið því
ráði Sjálfstæöisflokksins, að
láta stjórnina sitja ósam-
þykka og ráöalausa á'fram
jineö kosningar á alveg næsta
I leyti.
inu 1942 unnið manna sleitu
lausast aff því að leiffa þjóff-
ina út í þetta öngþveiti. Þess
vegna hafa þessir menn ver-
ið og eru höfuðandstæffingar
í íslenzkum stjórnmálum.
Alþýðublaffiff veit líka, aff
vegna þessarar ólíku aðstöðu
nýtur H. J. nú sívaxandi
trausts, en vegur Ólafs minnk
ar aff sama skapi. Þess vegna
reynir það að draga Hermann
niður í svaðiff með Ólafi. Sú
tilraun er hins vegar meira
en misheppnuð. Alþýðublaffið
ætti því heldur að snúa sér
aff því verkefni, sem nú er
mikilvægast fyrir Alþýffu-
flokkinn. Þetta verkefni er að
reyna aff koma í veg fyrir,
að foringjar hans dragist al-
veg niffur í svaffiff til Ólafs,
en þeir hafa verið á hraffri
leiff þangaff nú um skeiff.
★
TEKIÐ UNDIR VIÐ
KOMMÚNISTA
Alþýðublaffiff læzt ákaflega
hneykslaff yfir því, aff Fram-
sóknarmenn hafi stungiff
upp á, aff sérstöku stjórnlaga
þingi yrffi falið aff semja
nýja stjórnarskrá og yrffi kos
iff til þess í einmenningskjör-
dæmum. Einkum þykist það
hneykslast yfir þeirri uppá-
stungu, aff kosið skyldi til
slíks þings í einmenningskjör
dæmum.
Alþýffubl. fordæmir þetta
kosningafyrirkomulag eftir
fyllstu getu og telur það
hreint afturhaldsfyrirkomu-
lag, andstætt öllu sönnu lýð-
ræði og þingræði. Yfirleitt
notar þaff um þetta samskon
ar orð og þegar Þjóðviljinn
er að ræða um stjórnarhætti
Bretlands og Bandaríkjanna.
Meff þessu er Alþýðublaffið
líka ekkert annað að gera en
að taka undir róg kommún-
ista um stjórnskipulag þess-
ara landa, en þar eru þing-
menn kosnir í einmennings-
kjördæmum. Einmitt því fyr-
irkomulagi er það þó þakkað,
að lýðræði og frelsi stendur
nú hvergi traustari fótum en
í þessum löndum.
Niðurlæging Alþýðuflokks-
ins var vissulega orðin nógu
mikil, þótt blað hans hefði
ekki farið að taka undir róg
kommúnista um þaff lýðræðis
skipulag, sem einna bezt hef
ir reynzt í heiminum.
★
SAMVINNA ÍHALDS-
ANDSTÆÐIN GA
Þá heldur Alþýðublaðið
fram þeirri fyrru, að slíkt fyr
(Framhald á 7. síðu)